Kazanım

1. Kazanım 1.Türkiye Selçukluları döneminde Türklerin siyasal mücadeleleri ve kültürel faaliyetlerinin Anadolu’nun Türkleşme sürecine katkılarını değerlendirir.

2. Haritada Türklerin ilk anayurdunu görüyoruz. Ancak çeşitli nedenlerle göçler yapılmıştır. Peki Türkler neden göç etmişlerdir. Türklerin yaşam biçimi hakkında neler söyleyebilirsiniz? Yaşam biçimini de dikkate alarak neden Anadolu’yu yurt edinmiş olabileceğini bulunuz

3. Çocuklar beni geçen seneden hatırladınız mı? Kardeşim Tuğrul Bey ile Büyük Selçuklu Devletini kurmuştuk. Daha devleti kurmadan önce göçebe yaşadığımız için yerleşme yeri arıyorduk Bu amaçla çeşitli yerlere akınlar düzenlemiştik. Sizce bizim yaşantımıza en uygun yer hangisi olabilir Anadolu bizim yerleşmemize uygun bir yer sayılırdı Bu amaçla 1048 yılında Bizans ile Pasinler savaşını yaptık. Bu Anadolu için yaptığımız ilk savaştı Çağrı bey 1015 li yıllarda Anadolu’ya çeşitli akınlar yapmıştır. Akınlar bölgeyi tanımak, Bizans’ı yıpratmak ve ganimet elde etmek için yapılmıştı

4. Malazgirt Ovasında yapılan savaşı Hilal taktiği sayesinde ve Bizans Ordusunda yer alan Peçenek Türklerinin Selçuklu tarafına geçmesi sayesinde Alparslan kazandı. 1071 de Anadolu’nun kapılarını açmak için Bizans ile yaptığım savaşı kimler biliyor. Esir alınan Bizans Hükümdarı ile anlaşma yapıldı.Fakat Bizans’ta Hükümdar değiştiği için bu anlaşma geçersiz oldu. Alparslan’da bunun üzerine komutanlarına Anadolu’ya yerleşmesi için izin verdi. Anadolu’nun kapıları açıldı kelimesinden neler anlıyorsunuz?

5. Malazgirt Savaşından sonra Bizans’ın direncide kırıldığı için kısa sürede Anadolu fethedilerek çeşitli Türk Beylikleri ve Anadolu Selçuklu Devleti kurulmuştur. İzmir çevresinde kurulan Çaka Bey ilk Türk denizcisi olarak kabul edilir. Haritadan da yararlanarak Anadolu’da hangi Türk beylik ve devletlerinin kurulduğunu söyleyiniz Bu kurulan beyliklerden hangisi faaliyet alanı bakımından diğerlerinden farklıdır?

6. Anadolu’nun Anayurt Olmasındaki Adımlar Anadolu’ya İlk akınlar. Anadolu’nun fethedilmesi Anadolu’nun Yurt Olması Anadolu’ya Türklerin yerleşmesi Pasinler Savaşı Malazgirt Savaşı Anadolu Selçuklu Devletinin kuruluşu Miryokefelon Savaşı Anadolu’ya Türk İslam eserlerinin yapılması 1015 1048 1071 1075 1176

7. Verilen harita ve konuşmalar, Anadolu’nun Türkleşme sürecine katkısı olan faktörlerden hangisini göstermektedir? A) Askerî mücadeleleri B) Sanatsal etkinlikleri C) Kültürel faaliyetleri D) İmar çalışmalarını

8. Türkmenlerin başlıca geçim kaynağı hayvancılıktır. Buradaki turki denilen eşsiz atlar ve yüksek fiyata satılan katırlar yetişir Halkın diğer kesimleri kentlerde oturan ticaret ve el sanatlarıyla uğraşan Rum ve Ermenilerdir. Anadolu’yu fethetmiş ve çeşitli beylikler kurarak yerleşmiştik. Artık Anadolu’yu mamur hale getirmemiz gerekiyordu Bu Türk beylikleri Anadolu’da çeşitli yerleri alarak Doğudan gelen Türkmenleri yerleştirmiş, yıpranmış şehirleri imar ederek Bizans ve Haçlılardan gelen saldırıları önlemeye çalışarak Anadolu’nun Türkleşmesine yardımcı olmuştur Anadolu’da yapılmış olan ilk medrese Tokat-Niksar’da Danişmendlilerin yaptırdığı Yağıbasan Medresesi Artukluların Diyarbakır’da yaptığı ve en geniş Taş Kemere sahip Köprü olan Malabadi Köprüsü Mengüceklerin yapmış olduğu Divriği Ulu cami Unesco tarafından koruma altına alınmıştır Saltukluların yaptığı Mama Hatun Külliyesi Bu metne göre Türklerin yaşam tarzı nasıldır? Anadolu’da kimler yaşamaktadır? Tokat Kalesi

9. Ben Anadolu Selçuklu Hükümdarı II. Kılıçarslan’ım. 1176 yılında Bizans’a Miryokefelon’da öyle bir ders verdimki bu savaştan sonra bir daha toparlanamadı ve bize saldıramadı. Bu savaşla sanki Anadolu’nun tapusunu aldık Çocuklar benim yaptığım tek hata olarak Türk geleneklerine göre veraset sistemine dayanarak ülkemi 11 oğlum arasında paylaştırmam gösterilir. Sizce ben hatalımı davrandım acaba. Ülkenin 11 oğluma paylaştırılması neden kötüdür? Selçuklu soyundan olan Süleymanşah’ın 1075’de İznik’i alması ile kurulmuştur Anadolu Selçuklu Devleti 1075-1308 Bu savaştan sonra Anadolu’ya Türkiye denmeye başlamıştır Anadolu Selçukluları ticarete büyük önem vermiştir. Hatta bu amaçla deniz ticareti için Sinop ve Alanya’yı almışlardır Hükümdar olabilmek için hükümdar soyundan olmak gerekirdi ve Sultanlar; ıkta dağıtımı, kadıların atamaları ile yüksek mahkemelere başkanlık ederdi Bu savaş hangi devletler arasında olmuştur? Bu savaş kimin saldırısı ile başlamıştır? “Anadolu’nun tapusunu aldık” demekle neyi kastetmiştir?

10. Resimde kervansarayları görüyorsunuz Anadolu Selçukluları ticareti canlı tutmak ve tüccarları ülkemize çekmek amacı ile sigorta sistemini geliştirmiş ve ülke sınırlarında kervanlara herhangi bir saldırı gelirse tüm masraflarını karşılama garantisi vermiştir Selçuklular Anadolu’da şehirlerin arasına buna benzer büyük taştan yapılmış korunaklı yapılar yapmıştır. Bu Yapılarda, yiyecek içecek, dinlenme yerleri ve hayvanların barınma yerleri de bulunurdu. Kervansaraylarda tüccarlar ve hayvanları 3 gün ücretsiz kalabilirlerdi. Kervansaraylarda develer ile ulaşım yapıldığı için devenin hızına göre 40 km aralıkla Kervansaraylar yapılmıştır. Liman kentine ulaşım sağlanmıştır. Bu yapılara ne deniyor ve hangi amaçla yapılmıştır? Kervansaraylar neden yüksek duvarlardan yapılmış olabilir?

11. Selçuklular döneminde yaşayan Yunus Emre’nin bu sözlerinden neler anlıyorsunuz? Selçuklular döneminde Yunus Emreden başka hangi ünlü kişileri biliyorsunuz? Bu kişilerin Türk kültürüne nasıl katkıları olmuştur?

12. Ahilik, Anadolu’da yaşayan halkın sanat, ticaret, ekonomi gibi çeşitli meslek alanlarında yetişmelerini sağlayan, onları ahlaki yönden yetiştiren, çalışma yaşamını iyi insan meziyetlerini esas alarak düzenleyen bir örgütlenmedir. Ayakkabı üreten zanaatkar, ürettiği ayakkabılardan kapının önüne asardı. Ahi görevlileri bu malları incelerdi. Standartlara uymayanların ayakkabıları asılı durmaz tavana atılırdı. Ayakkabısı asılı olmayan dükkanlar gözden düşerdi. Ahiliğin tanımı ile Ahilik nasihati birbirine uyuyor mu? “Pabucu dama atılmak” deyimi sizce neden kullanılıyor olabilir? Ahi teşkilatının Anadolu’nun Türkleşmesine etkisi olmuş olabilir mi?

13. Erzurum’daki Çifte Minareli Medrese’den bir görünüm. Medreseler çağının üniversite eğitimini veren hem dini bilimler hem de pozitif bilimlerin gösterildiği eğitim kurumlarıydı Medreseler vakıf usulü ile çalışır ve öğrenciler ücretsiz eğitim görürlerdi. Yatak, barınak mescid, aşevi, şifahane gibi birimleri de yanında bulunurdu. Anadolu’ya kervansaray, medrese, köprü, şifahane gibi bir çok eserin yapılması kalıcı olarak yerleşmeye gelindiğinin göstergesidir

14. 7. Sınıf öğrencisi Tuğba, Selçuklular üzerine yaptığı bir araştırmada “Anadolu’nun bir çok yerleşim yerinde cami, han, hamam, kervansaray gibi yapılarla karşılaştığını” böylelikle araştırma öncesi ortaya koyduğu hipotezin kanıtlandığını söylemiştir. Tuğba’nın aşağıda verilmiş olan hipotezlerinden hangisinin kanıtlandığı söylenebilir ? A) Türklerin Anadolu’da barış ortamı yarattıklarının B) Anadolu’nun Türkleşmesini sağladıklarının C) Bizans eserlerinin ortadan kaldırıldığının D) Anadolu’da eğitim faaliyetlerine önem verildiğinin

15. Selçuklular en parlak dönemini Alaaddin Keykubat zamanında yaşamıştır. Ancak bu seferde doğudan yaklaşan Moğol tehlikesi vardı. Moğol tehlikesine karşı doğudaki kaleleri güçlendirmiş asker yerleştirmiş, Eyyubi ve Harzamşahlarla ittifak kurmaya çalışmıştır Ancak Alaaddin Keykubat ölünce yerine geçen II. Gıyaseddin Keyhüsrev ülkeyi iyi idare edemediği için isyan çıkmış, Moğollar saldırmıştır 1243 yılında Moğollarla yapılan Kösedağ Savaşı’nı Selçuklular kaybedince Anadolu’ya Moğollar hakim olmuştur Moğol istilası Anadolu’yu nasıl etkilemiştir?

16. 1096’dan 1270 yılına kadar Hristiyan Avrupa’nın Türklere ve Müslümanlara yaptığı seferlere Haçlı Seferleri denir Haçlı Seferleri 1096-1270 Tabiki haçlı seferleri denmesini sebebi bu değil. Sefere katılanlar Haç Sembolü taktıkları için Haçlı Seferleri olarak adlandırılmıştır. Bu seferlere neden Haçlı Seferleri denmiş olabilir?

17. Papa II. Urban’ınFransa’daki hıristiyanlara konuşması Doğudaki kardeşlerimize acilen yardım etmemiz gerekiyor. Sizleri uyarıyorum: ben değil Tanrı sizden rica ediyor. Zenginler ve fakirler acele edin ve bu insanları kardeşlerimizin topraklarından atın. Hıristiyanlara acele yardım ulaştırın eğer oraya gidenler düşmana karşı savaşta hayatını kaybederse onların bütün günahları affolacaktır Malazgirt savaşından sonra Türklerin Anadolu’yu almaya başlaması ile Bizans Avrupa’dan yardım istemiştir Papa hıristiyanları teşvik etmek amacı ile hangi konuyu ön plana çıkarmıştır? İlk haçlı seferinde 600 Bin kişinin katılması, Hıristiyanların Papa’ya bakışı açısından size nasıl bir fikir veriyor? Bu konuşmadaki doğudaki kardeşlerimize yardım etmemiz gerekir diyerek kimi kastetmiştir ? Hrıstiyanlarda Katolik Kilisesinin başında olan, Hz İsanın vekili olarak kabul edilen ve Ortaçağda sözlerine tartışmasız uyulan kişiye Papa denirdi. Papa Hıristiyanlarca kutsal sayılan şehirlerin Müslümanlardan alınması gerektiğini de belirtmiştir

18. Arkadaşlar Müslümanlardan ve Türklerden aldığımız topraklar bizim olacak. Orada hepimiz zengin olacağız. Haçlı seferlerine katılan kişilerin büyük bir çoğunluğunun işsiz ve fakir olması seferlerin ekonomik yönünü gösterir Haçlı seferlerinin hangi sebebi vurgulanmıştır?

19. Korkusuz şövalyeler! bu seferler bizim seferimiz olacak. Ünümüze ün, şanımıza şan katacağız. Herkes bizi konuşacak. Haçlı seferlerine şövalyelerin katılış amacı nedir?

20. Bu kadar yolu sadece derebeyliğimi güçlendirmek için geliyorum. Yoruluyoruz ama sonunda topraklarımız genişleyecek Derebeylerin katılma amacı nedir? Haçlı seferlerine hangi ülkelerden katılım olmuş?

21. Haçlılara karşı büyük direniş gösterse de İznik’i kaybetmiş ve başkenti Konya’ya taşımak zorunda kalmıştır Haçlı seferleri içinde en önemlisi I. Haçlı Seferdir. Asıl amaçları olan Kudüs’ü alabilmişlerdir. 600 bin kişilik I. Haçlı Ordusu İstanbul üzerinden Anadolu’ya geçmişti. I. Kılıçarslan bunları karşılamış ve durdurmaya çalışmıştır Haçlılar büyük kayıplar verse de Anadolu’dan geçerek Urfa Antakya ve Kudüs’ü aldılar. Haçlılar aldıkları yerlerde büyük katliamlar yapmıştır I. Haçlı Seferinin sonucunda Haçlılar hangi amacına ulaşmış olabilir?

22. IV. Sefer yine Kudüs’ü geri almak için düzenlense de İstanbul’da bitmiştir. Bizans hanedanını İstanbul’dan kovarak Latin krallığı kurmuşlardır 1204 Urfa’nın Müslümanlar tarafından alınması ile II. Haçlı seferi, Selahaddin Eyyubi’nin Kudüs’ü alması üzerine de III. Haçlı Seferini yapmışlardır

23. Haçlı Seferlerinin başarısı olması başta Papa olmak üzere din adamlarına olan güveni azalttı. Sefere katılan derebeylerinin ölerek geri dönememeleri Avrupa’da Derebeylik rejimini zayıflattı

24. Haçlı seferlerinin sonunda özellikle Anadolu olmak üzere bir çok şehir harap oldu yakıldı, yıkıldı. Kudüs, Urfa Antakya gibi kontluklar kurulsa da sonra Müslümanlar buraları geri aldı.

25. Doğu ile Batı arasındaki ticaret hızlandı. Akdeniz limanları önem kazandı. Ticaret sayesinde doğu kültürü ile batı kültürü birbirinden etkilendi.

26. Avrupalılar Müslümanlardan barutu öğrendi. Barutun kullanımı ile Derebeylerin şatoları yıkılmaya başlandı..

27. Avrupalılar Müslümanlardan Kağıt veMatbaayı öğrendi. Avrupalılar Müslümanlardan Pusulayı öğrendi. Kağıt ve Matbaa Avrupa’da hangi olayın gerçekleşmesine neden olmuştur? Pusulanın kullanılması Avrupa’da hangi gelişmeye neden olmuştur?

28. ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış Anadolu’nun kapıları Miryokefelon Savaşı ile açılmıştır Anadolu Selçukluları ticaret amacı ile medreseleri yapmıştır. İlk Türk denizcisi Çaka Bey’dir Haçlı Seferlerinin en önemli sebeplerinden birisi Hıristiyanların kutsal yerleri almak istemesidir Haçlı seferlerinin sonunda Avrupa doğudan bir çok yenilik öğrenmiştir

29. SBS 2008 Türkiye Selçukluları Döneminde Türklerin siyasal mücadeleleri ve kültürel faaliyetleri Anadolu’nun Türkleşme sürecine önemli katkılar sağlamıştır. Türkiye Selçuklu Devleti Döneminde görülen aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin Anadolu’nun Türkleşmesinde etkili olduğu söylenemez? A) Miryokefalon Savaşı ile Bizans’ın yenilmesi B) Haçlı Seferlerine karşı Anadolu’nun savunulması C) Venediklilerle ticaret antlaşmaları imzalanması D) Bilimsel, sosyal ve ekonomik amaçlı mimari eserlerin yapılması

30. SBS 2009 Türk - İslam mimarisinde görülen; I- Darüşşifa II- Kervansaray III-Medrese gibi yapılardan hangisi ya da hangileri ticareti geliştirme amacıyla yapılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I-II D) II-III

31. SBS 2010 Mevlana, Yunus Emre ve Hacı Bektaş Veli’nin Anadolu’da yaşamaları aşağıdakilerden hangisine katkı sağlamıştır? A) Anadolu’ya yönelik Moğol tehlikesinin önlenmesine B) Türk-İslam kültürünün Anadolu’ya yerleşmesine C) Anadolu’da Türk siyasi birliğinin sağlanmasına D) Medreselerin önem kazanmasına

32. 1096 yılında başlayan Haçlı seferleri sonunda Kudüs ele geçirilememiş bu durum papaların nüfuzlarının azalmasına sebep olmuştur. Yukarıda haçlı seferlerinin hangi alanda Avrupa’yı olumsuz etkilediğine kanıt olarak gösterilebilir ? A) Ekonomik B) Siyasi C) Dini D) Kültürel