GÖBEKLİTEPE NEOLİTİK (taş devri) BAŞ YAPITI DÜNYA’NIN EN ESKİ TAPINAĞI URFA – TÜRKİYE Gülseren Kurdaş Savaş gulserensava

1. GÖBEKLİTEPENEOLİTİK (taş devri) BAŞ YAPITIDÜNYA’NIN EN ESKİ TAPINAĞIURFA – TÜRKİYEGülseren Kurdaş Savaşgulserensavas@gmail.com

2. GÖBEKLİTEPE • URFA MERKEZİNE 20 DAKİKA • BULAN DA ,15 SENEDİR KAZAN DA ALMAN ARKEOLOJİ ENSTİTÜSÜNDEN Prof. KLAUS SCHMIDT VE EKİBİ • MONOBLOK KAYADAN T ŞEKLİNDE KOLONLAR VE ARALARINDA DUVARLARDAN OLUŞAN YUVARLAK YAPI • ORTADA 2 DAHA YÜKSEK KOLON VAR • BU YAPIDAN 20+ ADET VAR ! • YUVARLAKLARIN ÇAPI 10 – 30 MT • KOLONLAR 3 – 7 MT

3. GÖBEKLİTEPE • M.Ö. 9,600 - 11,600 YAŞINDA DÜNYA’DAKİ EN ESKİ TAPINAK (National Geographic DİNİN DOĞUŞU diye kapak yaptı) • 4 TANESİ TOPRAK ALTINDAN ÇIKARILMIŞ DURUMDA • 20+ DAHA YERALTINDA • YAPMIŞLAR, 50 SENE SONRA GÖMÜP DİĞERİNİ YAPMIŞLAR. ( Yani M.Ö. 9,600 – M. Ö. 8,500 arasında 20+ yapmışlar, en eskisi M.Ö. 9,600) • EN İÇTEKİ YUVARLAĞA GİRİŞ YOK! • 15 TONLUK TAŞLAR 300 - 400 MT ÖTEDEN TAŞINIYOR (O DÖNEM TEKERLEK YOK !)

4. GÖBEKLİTEPE M.Ö. 9,600 YAŞI: 11,600 MALTA MONOLİTİKLERİ M.Ö. 3,600 YAŞI: 5,600 STONEHEDGE M.Ö 3,000 YAŞI: 5,000

5. BAŞKA ‘BÜYÜK VE ESKİ’ YAPILAR İLK MISIR PİRAMİTLERİ M.Ö 2,650 YAŞI: 4,650 INKA – MACHI PICHU M.S. 1,450 YAŞI: 550

6. VE GÖBEKLİTEPE 11,600 YAŞINDA

7. GÖBEKLİTEPE BİR PLATO, ÜSTÜNDE 20 + YUVARLAK TAPINAK YANYANA / ÇOK YAKIN DURUMDA, 4 TANESİNİN ÜSTÜ AÇILMIŞ ÇAPLARI 10 – 30 MT

8. BİRİNİN TAM KAZILMAMIŞ HALİ (TABANA ULAŞILMAMIŞ)

11. BLOK KAYADAN TEMEL 15-16 TON MONOBLOK KAYADAN T ŞEKLİNDEKİ KOLON 300-400 METREDEN GETİRTİLİP TEMELE OTURTULMUŞ 6-7 MT BU KISIMLAR OYULMUŞ ANA KAYA 30 cm 10 – 30 MT

12. T ŞEKLİNDE OLMASI GEREKEN KOLONUN TEPESİNİ, TARLAYI RAHAT SÜREMİYOR DİYE KÖYLÜMÜZ BAYAĞI UĞRAŞIP YOK ETMİŞ!

13. TAŞLARIN ÇOĞU KABARTMA DESENLİ • KAZIMA KOLAY, YÜZEY BİTİNCE KAZINIYOR • KABARTMAYI EN BAŞTAN PLANLAMAK LAZIM. YANİ BÜYÜK BLOĞU KAZIDIKÇA RESİMLER OLUŞMALI

14. İNSAN BAŞ SEMBOLÜ YUKARIDA KOLLAR (arkadan öne geliyor) PARMAKLAR KEMER ÖNÜ ÖRTEN HAYVAN POSTU

15. HAYVANLAR – 11,600 SENE ÖNCE

19. BULGULAR (FACTS) • O TARİHTEKİ EN YAKIN YERLEŞİM (NEVALİ ÇÖRİ) 35 KM ÖTEDE • AMA NEVALİ ÇÖRİ NÜFUSU,16 TON TAŞIMAK İÇİN YETERSİZ, BAŞKALARI DA OLMALI • GÖBEKLİTEPE’DE BU BOYUTTA BİR KAYA İŞÇİLİĞİ İÇİN GEREKLİ EL ALETLERİ BULUNMADI (TAŞ BALTA v.b.) • BOL YENMİŞ HAYVAN KEMİĞİ VAR • HENÜZ HİÇ GÖMÜLMÜŞ İNSAN BULUNMADI (MEZAR OLAMAZ) • YAPILARDA KAPI YOK (EV OLAMAZ) Kapı var gibi, ilk plana dikkatli bakın, en içe giriş yok ! Labirent gibi bitiyor

20. BULGULARLA SENARYO • AYRI YERLERDEKİ İNSAN GRUPLARI (nerede?) BİRBİRLERİYLE HABERLEŞMİŞ (nasıl?) • AYNI ZAMANDA KALKIP HEP BERABER GELMİŞLER • YANLARINDA DA YEMEKLERİNİ VE EL ALETLERİNİ GETİRMİŞLER • BİR SÜRE ORADA YAŞAYIP TAPINAĞI YAPMIŞLAR • EL ALETLERİNİ DE ALIP EVLERİNE DÖNMÜŞLER • ARADA UĞRAMIŞLAR (mı? ne yapmışlar? ne zamanlarda?) • 50 SENE SONRA GÖMÜP YENİSİNİ YAPMIŞLAR (neden?) • 1000 + SENE SONRA YAPMAZ OLMUŞLAR (neden?) BİR ÇOK SORU İŞARETİ

21. VE MUTLAKA SEYREDİN.. LİNKE TIKLARSANIZ ÇALIŞMALI. VIDEO KESİK GELİYORSA LINKİ BAĞIMSIZ YAZIP ÇALIŞTIRABİLİRSİNİZ http://www.wimp.com/unexplainedstructure/ VIDEOYU SEYRETTİKTEN SONRA SUNUNUN DEVAMINI SEYREDİN LÜTFEN

22. Ve durumumuz (+) • ALMAN EKİP ÇOK İYİ, KAZI DEVAM EDECEK • YURTDIŞINDA HIZLA TANINIYOR (National Geographic, History Channel, bir çok dış TV kanalı v.s.) • DÜNYA MİRASI İLAN EDİLİYOR • TEPESİNE YÜRÜME PLATFORMU YAPILIYOR • AÇILANLARIN ÜSTÜ TAMAMEN KAPATILACAK, PROJE HAZIR • URFA’YA GÜZEL BİR MÜZE YAPILACAK, PLANI HAZIR • URFA’DA GÜZEL OTELLER YAPILIYOR • BELEDİYE BAŞKANI ÇOK DEĞERLİ BİR İNSAN (ama Göbeklitepe şu an Belediye sınırı dışında, hiç bir şey yapamıyor. Yine de ilerisi için büyük şans)

23. Ve durumumuz (-) ZİYARETÇİ 50 (önce) – 100 (geçen sene) – 300 (bu sene) => GELECEK SENE GÜNDE 1000+ ZİYARETÇİ AMA: • DEV ALANI VARDİYALI ÇALIŞAN 3 TANE KÖYLÜ KORUYOR, taşınabilir 1 heykel çalınmış bile ! • KÖYLÜLERİN (bekçi?) MAAŞLARINI ALMANLAR ÖDÜYOR • GİRİŞ ALANI YOK (BİLET GİŞESİ, OTOPARK, KAFE, MAĞAZA, TUVALET) KÖTÜ BİR PROJE BİR YERLERDE TAKILMIŞ DURUMDA (yani ANKARA’DA) • ARABALAR BİR TAPINAĞIN PLATFORMU ÜSTÜNE PARK EDİYOR (TÜM PLATO ZATEN TAMAMEN SİT ALANI)

24. Ve durumumuz (-) • AŞAĞIDA PARK EDİLSE İNSANLARI TAŞIYACAK SHUTTLE YOK (400 – 500 mt yürümek lazım) • GİRİŞ ALANI PROJESİ, ÜSTÜNÜN KAPATILMA PROJESİ, URFA MÜZESİ PROJESİ ANKARA’DA ‘SÜRÜNÜYOR’ • GİŞE YAPILIP BİLET KESİLMEDİKÇE KÜLTÜR BAKANLIĞI BEKÇİ BİLE ATAYAMIYOR! • GİRİŞİ YAPACAK DA KÜLTÜR BAKANLIĞI / ANITLAR KURULU • TÜM BU ACIKLI DURUMLARI SAHİPLENECEK SİVİL TOPLUM KURULUŞUMUZ YOK

25. Ve durumumuz (-) • GİRİŞTEKİ MAĞAZA YAPILIRSA, TÜRKİYE’NİN BASTIĞI İNGİLİZCE KİTAP SATABİLMEK BÜYÜK PROBLEM! • TÜRKİYE NEOLİTİK BULGULARI İLE İLGİLİ İNGLİZCE KİTAPLAR FİNANSMAN ZORLUĞUNDAN BASILAMIYOR YANİ KENDİMİZİ TANITACAK İNGİLİZCE KİTABIMIZ YOK ! • FIRAT HAVZASI KİTABI ÇIKTI (alttaki linkten alabilirsiniz) http://www.arkeolojisanat.com/tr/product_details.asp?product=820 DİĞER 3 BÖLGENİN KİTABI İÇİN SPONSOR ARANIYOR (DİCLE, ORTA ANADOLU, BATI ANADOLU)

26. Ve durumumuz (-) KÜLTÜRÜMÜZLE NE KADAR İLGİLİ ! OLDUĞUMUZUN UFAK BİR DELİLİ: TÜM DÜNYA’DA BİLİMUM DİLLERDEKİ NATIONAL GEOGRAPHIC HAZİRAN 2011 SAYISI KAPAĞI ‘GÖBEKLİTEPE’ BİR TEK TÜRKİYE SAYISINDA KAPAK ‘ÇOCUK GELİNLER’ !! MAKALE İÇİNDE AMA KAPAKTA KENDİ ÜLKEMİZ YOK ! İNANMAZSANIZ ALTTAKİ 2 LİNKE BAKIN http://ngm.nationalgeographic.com/2011/06/table-of-contents http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/1110/arsiv.aspx?yil=2011

27. NE YAPABİLİRİZ? • Belirttiğim sorunları halledeceğini düşündüğünüz kişiler tanıyorsanız lütfen onlara anlatın, veya bana söyleyin ( gulserensavas@gmail.com ), ben gidip konuşayım. • Gidip görün : Gidiş sabah Urfa Uçağı – Ertesi akşam Antep dönüş (yeni Zeugma Müzesi de mutlaka görülmeli, cidden süper, nadir de olsa kültür durumumuzla gurur duyarsınız) • Basılamayan 3 kitap için sponsor olacak bir şirket / grup var mı? (Kitaplar basılıp satılacak ve Dünya’daki üniversitelere / müzelere ücretsiz dağıtılacak) Gereken toplam rakam: 75,000 $. Tek kitap olarak da sponsor olunabilir. Kitaplara destekçi olarak firmanızın ismi yazılacak, son derece prestijli… • Şirket olarak yılbaşında vermek için hediye aramayın, bu kitaplardan verebilirsiniz. İNGİLİZCE : http://www.arkeolojisanat.com/tr/product_details.asp?product=820 TÜRKÇE : http://www.arkeolojisanat.com/tr/product_details.asp?product=431 • Afrodisias (Denizli) çok destek verilen bir yerdi ve şu an çok güzel bir durumda. Destek, sivil toplum kuruluşu Afrodisias Derneği ile sağlandı. Neolitik dönem çok öksüz.. Bir dernek kurulması için hep beraber organize olalım. Yapabilirsek..

28. GÖBEKLİTEPE VIDEO (HISTORY CHANNEL): http://www.wimp.com/unexplainedstructure/ TAM YAZI & VIDEO (INGILIZCE NAT. GEO. VIDEO LINKI SAYFADA SOLDA): http://ngm.nationalgeographic.com/2011/06/gobekli-tepe/mann-text YAZININ ÖZETİ (TÜRKİYE NAT. GEO): http://www.nationalgeographic.com.tr/ngm/1106/konu.aspx?Konu=1 KİTAPLAR: http://www.arkeolojisanat.com/tr/product_details.asp?product=429 http://www.arkeolojisanat.com/tr/product_details.asp?product=820 http://www.arkeolojisanat.com/tr/product_details.asp?product=431

29. ESKİ ESERLERİMİZE SAHİP ÇIKAMAYIP, BIRAKIN ARAZİDEN, ACINACAK DURUMDAKİ MÜZELERİMİZDEN BİLE ÇALDIRIP, SONRA SERVET ÖDEYİP SATIN ALMAK VEYA UĞRAŞIP DİDİNİP GERİ GETİRMEYE ÇALIŞMAK YERİNE ELİMİZDEKİNE SAHİP OLALIM. GÖBEKLİTEPE AYNI ZAMANDA BÖLGENİN GELİŞMESİ, TURİZM GELİRİNİN ARTMASI İÇİN DE ÇOK ÖNEMLİ, YÜZLERCE TURİST GELECEK GÖBEKLİTEPE’Yİ TANIYALIM, TANITALIM, DESTEKLEYELİM, KORUYALIM.. DÜNYA’DA BENZERİ YOK!