1 / 70

TİROİD BEZİ NEOPLASTİK HASTALIKLARI

TİROİD BEZİ NEOPLASTİK HASTALIKLARI. DR.MEHMET YILMAZ PROF.DR.AHMET ÖZDOĞAN. ANATOMİ. Tiroid bezi sternohyoid kas altında,C5 ve T1 vertebra seviyeleri arasında veya 2. ve 3. trakeal halkalar arasında yerleşimli yaklaşık herbiri 25 gr ağırlığında olan endokrin bir organdır.

aziza
Download Presentation

TİROİD BEZİ NEOPLASTİK HASTALIKLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TİROİD BEZİNEOPLASTİK HASTALIKLARI DR.MEHMET YILMAZ PROF.DR.AHMET ÖZDOĞAN

  2. ANATOMİ • Tiroid bezi sternohyoid kas altında,C5 ve T1 vertebra seviyeleri arasında veya 2. ve 3. trakeal halkalar arasında yerleşimli yaklaşık herbiri 25 gr ağırlığında olan endokrin bir organdır

  3. Tiroid bezi içinde 2 endokrin organ vardır: • Tiroid hormonları ve kalsitonin salgılayan kısım (tiroid organı) • Paratiroid hormon salgılayan kısım (paratiroid organı)

  4. Tiroidin Neoplastik Hastalıkları • Benign tiroid lezyonları • Tiroid adenomu (Folliküler adenom) • Teratom • Tiroid kistleri • Malign tiroid lezyonları • Diferansiye tiroid kanserleri • Papiller karsinom • Folliküler karsinom • Hürthle hücreli karsinom • İndiferansiye tiroid kanserleri • Anaplastik karsinom • Medüller karsinom • Tiroid lenfoması • Skuamöz hücreli karsinom • Sarkomlar • Metastatik tümörler

  5. BENİGN TİROİD NEOPLAZMLARI

  6. TİROİD ADENOMU • En sık görülen tiroid neoplazmı • 30 yaş üstü kadınlar • Folliküler dokudan gelişir • Kapsüllü soliter lezyon • Tümör içine kanama, nekroz, kalsifikasyon ve kistik dejenerasyon • Çoğunlukla hipofonksiyonal olup, bazı vakalar hiperfonksiyone olabilir. • İİAB ve frozen incelemenin ayırıcı teşhise yeterli katkısı yoktur. • Lobektomi uygulanır.

  7. TERATOM • Hayatın erken dönemlerinde kistik ve benign teratomlar görülür (Total tiroidektomi+Hormon replasmanı). • Erişkinlerde malign teratomlar (Total tiroidektomi+Boyun diseksiyonu+RT+KT).

  8. TİROİD KİSTLERİ • Doğumsal-gelişimsel anomalilerden, malign neoplastik lezyonlara kadar değişen geniş bir spektrumdaki patolojilerle ilişkili olabilir. • %43 adenom, %14-32 karsinom, %25 kolloidal nodül. • Tedavi; benign lezyonlar için mikroinvaziv tedavi (Kistin aspirasyonu ve kist içine etanol yahut tetrasiklin enjeksiyonu) veya cerrahi ektirpasyon uygulanır. • Dört cm.den büyük kistlerde tedavi, malignansi ihtimalinden dolayı cerrahi ekstirpasyon uygulanır.

  9. MALİGN TİROİD NEOPLAZMLARI • İyi differansiye karsinomlar (% 90), medüller karsinom (%7), Anaplastik karsinom (%3) ve diğerleri olarak ayrılabilir. Papiller (%80), foliküler (%10), papiller mikrokarsinom ve Hurthle hücreli karsinom ise iyi differansiye karsinom tipleridir. Tüm iyi differansiye tiroid karsinomları tiroid hormonu ve tiroglobulin salgılarlar.

  10. Risk Faktörleri • İyonize Radyasyon -Maruziyetten 6-55 (ort 25.4) yıl sonrakanser gelisebilir -RT sonrası %90 papiller ca gelismekte, genelliklemultisentrik ve lenfatik metastaz riski yüksek • Cinsiyet -Kadınlarda daha fazla -Dogum sayısının artması riski arttırmakta

  11. Risk Faktörleri • Çevresel Faktörler -Endemik guatr bölgeleri, iyot eksikligi (Foliküler ve anaplastik) İyot destegi saglanınca sıklıkları azalır • Benign nodüller, otoimmün tiroiditler, GravesHastalıgı • Genetik -Medüller Ca -Papiller Ca (Gardner Sendromu) -Foliküler Ca (Cowden Sendromu)

  12. Semptomlar - Bulgular • Yavas büyüyen tiroid nodülü • Basınç-gerginlik hissi • Ses kısıklıgı, boyun agrısı, dispne, disfaji • Boyunda LAP • Uzak Met (kemik - akc)

  13. Fizik muayene bulgusu olarak nodülün 4 cm’den büyük, sert, fikse, tek olması, kord vokal paralizisinin olması malignite için önemli değişikliklerdir. Tiroid kanserlerinde pozitif LAP daha çok boyunda III, IV ve VI. bölgelerde olur. Üst juguler ve posterior üçgende bulunması çok nadirdir.

  14. TİROİD NODÜLÜNE YAKLAŞIM

  15. Tiroid Nodülleri • Populasyonun % 3-7’sinde • % 4’ü malign • Tek nodülde multiple nodüllere göre daha fazla kanser potansiyeli • Çocuk yas grubu ve ileri yasta artmıs kanserriski

  16. KAN ANALİZİ • T3, T4, TSH • Hipertiroidik durum sıklıkla adenom • Serum Ca++’nun incelenmesi ile paratiroid fonksiyonlarına bakılır

  17. TSH ve tiroid hormon düzeyleri • Ötiroidi • Tiroid nodülü olan hastaların çoğu • Tiroid kanserleri • Hipertiroidi • Soliter toksik nodül • Toksik multinodüler guatr • Graves zemininde gelişmiş nodül • Hipotiroidi • Hashimoto tiroiditi (Kronik lenfositik tiroidit) zemininde gelişen nodül veya lenfoma

  18. Tiroglobulin’in esas yararı kanser cerrahisi sonrası takiptedir. Zira iyi differansiye tiroid kanserleri tiroglobulin salgılar.Tiroglobulin İİAB’den sonra ve subakut tiroiditte artar.Kalsitonin medüller Ca’lı hastalarda en önemli tanı ve tarama incelemesidir. Rutin olarak değil de aile anamnezi olanlarda yapılır.

  19. Radyolojik inceleme • USG altın standarttır.3 mm’e kadar nodülleri saptayabilir. Nodül niteliğini ise % 90 belirler, özellikle iç yapı, ekojenite, kontür, kalsifikasyon varlığını saptar. LAP’leri belirler. İİAB için klavuz oluşturmada, gebelikte nodül takibinde, perkutan etanol enjeksiyonu ile kistik nodüllerin tedavisinde faydalıdır.

  20. Radyolojik inceleme • USG ile nodüllerin benign ve malign ayırımı tam olarak yapılamaz, ancak bazı bulgular yardımcı olabilir. Buna göre anekoik, hiperekojen, yumurta kabuğu şeklinde periferik kalsifikasyonu olan, düzgün konturlu ve Doppler’de lezyon içinde akımı olmayan nodüller benign lehine; izoekojen, hipoekojen, tek, düzensiz sınırlı, içinde küçük kalsifikasyonlar içeren, Doppler’de nodül içi ve dışında akımı olan nodüller malign lehine yorumlanabilir.

  21. Radyolojik inceleme • BT, MRG ilk başvurulacak inceleme seçeneği değildir. Kanserde invazyonun belirlenmesi ve LAP tetkikinde yararlı olabilir. Burada kontrastsız incelemeler tercih edilmelidir. Zira kontrast maddeleri I131 tutulumunu düşürerek sonraki inceleme veya müdahaleleri zorlaştırır.

  22. TİROİD SİNTİGRAFİSİ • İİAB’den önce klinik değeri daha fazla idi.. • Sıcak (fonksiyonel), soğuk (non-fonksiyonel) nodül ayırımı ise ancak tiroid tarafından tutulup kullanılabilen radyoiyodinlerle olur. • I 131 rutinde

  23. Cambbell ve Pillsburg’un çalışmasında tek soğuk nodüllerin %17’si, ılık nodüllerin %13’ü, sıcak nodüllerin %4’ü malign olarak saptanmıştır. Bu sonuçlar sintigrafinin malignite tetkikinde sınırlılığını göstermektedir.

  24. Tiroid sintigrafisi bunlara rağmen sıcak nodüllerde, guatr boyutunun belirlenmesinde, substernal guatr, ektopik doku saptanmasında, postoperatuar rezidüel doku, okkült uzak metastaz, ektopik tiroid dokusu varlığının saptanmasında ve uzak okkült küçük metastazların radyoiyodinle ablasyonunda klinik olarak yararlıdır.

  25. Ablasyonda yararlanılan I131‘in yaydığı ß ışınlarıdır. Soğuk nodül, nontoksik diffüz (basit) guatr, toksik diffüz guatr, küçük nontoksik MNG’da faydalı değildir. Graves hastalığı, 45 yaş üstü toksik adenomda I131 ile ablasyon cerrahiden önce gelir.

  26. İnce İğne Aspirasyon Biopsisi • Tiroid nodüllerinde en iyi tanı metodudur. Güvenli, ucuz, minimal invazif, sensitif olması avantajlarıdır. % 90 civarında doğru tanı koydurur. Değerlendirmede benign (%70), malign (%5), kuşkulu (%10), tanı için yetersiz (%15) yorumları yapılmaktadır. Tanı için yetersiz olanlarda frozen veya açık biopsi önerilmektedir. Papiller Ca, medüller Ca, anaplastik Ca, lenfomayı tanır ve bunlarda frozen’dan üstündür.

  27. Folliküler Ca ve Hurthle hüc. Ca’da ise güçlük vardır. Yalancı negatifliğe sebep olan durumlar 1 cm’den küçük ve 4 cm’den büyük nodüllerin aspirasyonu, hemorajik nodüller ve multinodüler guatrdadır. Burada yetersiz hücre aspirasyonu bu sonucu doğurmaktadır. Bu nedenle USG’nin klavuzluğu yararlı olacaktır. Yalancı pozitifliğin en önemli sebebi ise Hashimato tiroiditidir.

  28. Papiller Karsinom • Tiroid kanserlerinin % 80’i • En sık 30-40 yas arası, K/E: 3 • Beyaz ırk • En iyi seyirli diferansiye tiroid ca • Uzun, sessiz seyir, düsük mortalite • Ailesel geçis (Gardner Send)

  29. Papiller Karsinom • Kapsülsüz, 2-3 cm çapında, tiroid dokusu içine infiltrasyon, kalsifikasyon, nekroz ve kistik degisiklikler gösterir • Stroma içi kalsifikasyonlar >Psammoma cisimcikleri • %10 oranında tiroid kapsül invazyonu, çevre dokulara yayılım

  30. Papiller Karsinom • %30-82 oranında kontralateral lobda mikroskopik kanser odakları olabilir • Servikal LAP % 46-90 • Level VI, II-IV, üst mediastinal bölge (VII) • Papiller ve foliküler ca da lenfatik kapsül invazyonu çok düsük> fonksiyonel boyun disseksiyonu yeterli

  31. Papiller Karsinom • Uzak metastaz baslangıçta %1, ileri dönemde %10 • En sık 20 yas altı ve 50 yas üstünde ve akc. ile kemik dokusuna • Metastazlar gençlerde stabil kalıyor ancak yaslılarda agresif seyirli • 10 yıllık survi %85-90

  32. Foliküler Karsinom • %10-25,kadınlarda 2-5 kat fazla • Ortalama 40 yas • İyot eksikligi,endemik guatr bölgelerinde sık • Ailesel tipler tanımlanmıs • Cowden Sendromunda %10 görülür. • Graves Hastalıgı ile birlikte olabilir

  33. Foliküler Karsinom • Genellikle soliter-kapsüllü,2-4 cm • Multifokal hastalık nadir • Vasküler ve kapsüler invazyonla benign adenomdan ayrılır • Hematojen yayılım gözlenir • İİAB de yalancı negatiflik %62 dolayındadır

  34. Hürthle Hücreli Karsinom • Olguların %3-5 i • En az %75 i hürthle (onkositik) hücreli bir yapı gösteren kapsüllü, foliküler hücre grupları • Daha az diferansiye, daha agresif • Servikal ve uzak metastaza egilimli • TSH reseptörleri içerir ve tiroglobulin üretir

  35. Hürthle Hücreli Karsinom • Sıklıkla multifokal ve bilateral yerlesimli • Tüm hürthle hücreli neoplazmların %20 si malign • Foliküler karsinomlu hastalardan 2 kat daha fazla akciger metastazı

  36. PROGNOZ • İyi Differansiye Ca’da • Erkeklerde 40 yaş üstü, kadınlarda 50 yaş üstü ve her iki cinsiyette 20 yaş altı • Tümörün 4 cm’den büyük olması, pozitif metastaz kötü prognoz faktörleridir. • Düşük risk grubu; papiller Ca, 50 yaş altı kadın, 40 yaş altı erkek ve yüksek risk grubu • Foliküler Ca, 50 yaş üstü kadın, 40 yaş üstü erkek olarak belirlenmiştir.

  37. İyi Diferansiye TiroidKarsinomlarında Tedavi • Total tiroidektomi ve fonksiyonel boyun diseksiyonu (II.-VI. bölge lenf nodu diseksiyonu yapılır) • Radyoaktif iyot tedavisi • RT • Hormonal replasman

  38. İyi Diferansiye TiroidKarsinomlarında Tedavi • 1.Total Tiroidektomi+FBD • 2.Lobektomi+isthmektomi frozen esliginde yapilırsa ve ca (+) gelirse tamamlayıcı tiroidektomi+FBD • 3.TSH degeri 35’e gelince hormon replasman tedavisi • 4.Cerrahiden 6 hafta sonra radyoaktif iyot taraması • 5.Önemli derecede rezidüel iyot tutulumu varsa radyoaktif I tedavisi • 6. 1. yılda tarama negatif ise 2 yıl sonra kontrol, yine • negatifse 5 yılda bir kontrol • 7.Rekürrens varsa yüksek doz radyoaktif iyot tedavisi • 8.Folliküler karsinomlar TSH reseptörleri içerdikleri için cerrahi sonrasında tiroid hormonu verilerek TSH’ın baskılanması çok önemlidir.

  39. Radyoaktif İyot Tedavisi • 1.Non-rezektabl metastatik hastalıklarda I tutulumu mevcut ise • 2.Cerrahi sonrası (+) lenf nodu olan durumlarda (I tutulumu belirgin ise) • 3.Vasküler invazyon mevcut ise • 4.Trakea, larenks, hipofarenks invazyonu olup iyot tutulumu mevcut ise

  40. Medüller Karsinom • Tiroid kanserlerinin %7 si • Daha kötü seyirli • Ortalama 50 yaş • Parafoliküler C hücreleri kaynaklı • Sıklıkla tek bir nodül olarak gözlenir • Karsinom olusmadan önceki dönemde C hücrelerinde hiperplazi olusur • Kalsitonin salınır • Ailesel ve sporadik (%80),MEN IIA ve MENIIB olmak üzere 4 klinik şekli vardır. • %50 lenf nodu (+), %10 uzak metastaz (+)

  41. Medüller Karsinom • Familyal tip diğer endokrin patolojilerin eşlik etmediği otozomal dominant geçişli ve en iyi prognozlu bir alt tiptir. 45 yaşlarında ortaya çıkar. MEN IIa aslında Sipple sendromu olarak tanınır; feokromasitoma, paratiroid neoplaziler ile beraber seyreden bir varyanttır. MEN IIb en kötü prognozlu tiptir. Mukozal nöromalar, marfanoid vücut tipi, feokromasitoma eşlik eder.

  42. Medüller Karsinom • Ret proto-onkogeni nokta mutasyonu mevcut olabilir • Eslik edebilecek feokromositoma dıslanmalıdır • Klasitonin ve CEA düzeyleri takipte çok önemli • İyot 131 ve Tc99M Sestamibi ile metastaz saptanması yapılabilir. • MEN sendromu ile ilişkili olmayan ailesel medüller karsinomlar en iyi prognoza sahip iken, bunu MEN II A ve sporadik medüller karsinom izler. MEN II B ise en kötü prognozludur.

  43. Medüller Karsinom-Tedavi • Total tiroidektomi ve santral boyun diseksiyonu, lateral servikal nod metastazı varsa radikal boyun disseksiyonu yapılmalıdır. • Takiplerde kalsitonin seviyesinin normal düzeye inmesi birkaç ay sürebilir. Eger düsmüyorsa veya sonradan yükseliyorsa nüks düsünülmelidir.

  44. Anaplastik Karsinom • Tüm tiroid karsinomlarının %5-14’ü • 60 yas üzerinde • Genellikle uzun süreli bir guatr veya iyi diferansiye karsinom zemininde gelisir • İyot eksikligi olan bölgelerde ve kadınlarda daha sık • Rekürren veya tedavi edilmemis tiroid ca da uzun yıllar sonra anaplastik degisim gözlenebilir

  45. Anaplastik Karsinom • Hızlı büyüyen ve hava-sindirim yollarını destrükte eden boyun kitlesi • Lenfatik metastaz %80-90,uzak metastaz %50 • Prognoz oldukça kötü olup ortalama 6 aydır • Tedavi: RT ve KT, Palyatif cerrahi

More Related