Biznes elektroniczny

1. W. Bartkiewicz Biznes elektroniczny Wykład 2. Katalogi produktów. Zarządzanie treścią w systemach e-biznesu. Organizacja i przeglądanie katalogu

2. Katalogi. Zarządzanie treściąKatalogi towarów i usług • Katalogi produktów (towarów i usług): • Prezentacja towarów lub usług oferowanych przez firmę. • Prezentacja towarów i usług w serwisach aukcyjnych. • Zakup (lub wypożyczenie) produktów – sklepy i wypożyczalnie. • Udostępnianie (zakup) produktów w formie elektronicznej. • Serwisy wspierające (companion sites)– oferujące dodatkowe usługi lub towary, związane z wcześniej zakupionym produktem. • Katalogi muszą prezentować uporządkowaną informację o produktach: • Duże katalogi internetowe prezentują zazwyczaj od kilku do kilkunastu tysięcy produktów. • Nawet w przypadku mniejszych katalogów, niezbędne jest narzucenie danym pewnej struktury (schematu organizacji), ułatwiającej użytkownikowi przeglądanie katalogu i wyszukiwanie produktów.

3. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schematy organizacji dokładnej • Schematy organizacji dokładnej dzielą informacje na dobrze określone i rozłączne sekcje. • Przykładem może być tu organizacja alfabetyczna stosowana w książce telefonicznej. Jeśli znamy nazwisko poszukiwanej osoby, schemat nawigacji jest oczywisty. Kowalski jest wśród nazwisk na K, które następują po wszystkich na J, a przed wszystkimi na L. • Procedura taka określana jest jako wyszukiwanie „znanego elementu”. • Jeśli wiemy czego szukamy, oczywistym jest gdzie to możemy znaleźć. Nie ma tu żadnej niejednoznaczności. • Schematy organizacji dokładnej wymagają jednak, aby użytkownik dokładnie znał określoną nazwę zasobu, którego poszukuje. • Spis alfabetyczny w książce telefonicznej nie przyda się specjalnie, jeśli poszukujemy np. lekarza.

4. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schematy organizacji dokładnej • Katalogi o schematach organizacji dokładnej są relatywnie łatwe w projektowaniu i utrzymaniu, ponieważ nie wymagają dużych nakładów intelektualnych w przypisaniu elementów do kategorii. • Są one również intuicyjne i łatwe w wykorzystaniu przez użytkowników korzystających z katalogu. • Typowe przykłady schematów organizacji dokładnych, to: • schemat organizacji alfabetycznej, • schemat organizacji chronologicznej, • schemat organizacji geograficznej, • schemat organizacji całość – część.

5. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji alfabetycznej • Podstawowy schemat organi-zacji informacji stosowany w słownikach i encyklopediach. • Alfabetyczny indeks często jest alternatywną metodą przeszukiwania katalogu. • Umożliwia szybkie wyszu-kiwanie znanych elementów według ich nazwy. • W katalogach stosowany często w połączeniu z innymi schematami organizacji: • listy towarów i usług, • listy kategorii

6. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji chronologicznej • W schemacie chronologicz-nym podstawowy kontekst organizacji określany jest przez czas. • Stosowany zwykle na pewnym poziomie katalogu, często w połączeniu z innymi schemata-mi organizacji. • Typowe przykłady katalogów o schemacie organizacji chronologicznej: • Katalogi wydawców czaso-pism. • Oprogramowania (wg. wersji) • Archiwa newsów. • Programy telewizyjne.

7. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji geograficznej • Stosowany w przypadku gdy najistotniejszą cechą informa-cji jest jej umiejscowienie. • Typowe przykłady: • Katalogi biur podróży. • Katalogi firm transportowych (koleje, linie lotnicze, itp.) • Katalogi przedsiębiorstw sieciowych: sieci hoteli, sklepów, itp.

8. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji geograficznej • Stosowany w przypadku gdy najistotniejszą cechą informa-cji jest jej umiejscowienie. • Typowe przykłady: • Katalogi biur podróży. • Katalogi firm transportowych (koleje, linie lotnicze, itp.) • Katalogi przedsiębiorstw sieciowych: sieci hoteli, sklepów, itp.

9. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji geograficznej • Stosowany w przypadku gdy najistotniejszą cechą informa-cji jest jej umiejscowienie. • Typowe przykłady: • Katalogi biur podróży. • Katalogi firm transportowych (koleje, linie lotnicze, itp.) • Katalogi przedsiębiorstw sieciowych: sieci hoteli, sklepów, itp.

10. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji całość-część • Stosowany w przypadku sprzedawane produkty są elementami innych produktów lub pakietów produktów. • Typowe przykłady: • Artykuły czasopisma są elementami czasopisma. • Elementy zestawu kompute-rowego, prezentowane jako oddzielne produkty. • Elementy pakietów usług telekomunikacyjnych, trans-portowych, itp. prezentowane jako oddzielne produkty. • Organizacja często wykorzys-tywana do prezentacji pro-mocji, ofert specjalnych, itp.

11. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schematy organizacji wieloznacznej • Schematy organizacji wieloznacznej dzielą informacje na kategorie, które nie mają dokładnie sprecyzowanej definicji. Są one odzwierciedleniem niejednoznaczności języka naturalnego oraz ludzkiego subiektywizmu. • Są często trudne w projektowaniu, utrzymaniu i wykorzystaniu. Tym niemniej równie często są ważniejsze i bardziej użyteczne niż schematy dokładne organizacji. • Rozważmy typowy katalog książek. Mamy tu trzy podstawowe schematy organizacji. Książki mogą być wyszukiwane według nazwiska autora, według tytułu, lub tematycznie. Pierwsze dwa schematy organizacji mają charakter dokładny i są stosunkowo łatwe do utworzenia, utrzymania i wykorzystania. Tym niemniej, jak wskazują badania, znacznie częściej książki wyszukiwane są tematycznie.

12. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schematy organizacji wieloznacznej • Użytkownicy zazwyczaj uważają schematy organizacji wieloznacznej za użyteczne z jednego prostego powodu: Nie zawsze wiemy, czego szukamy. • W niektórych przypadkach po prostu nie znamy właściwej nazwy, etykiety zasobu. • W innych przypadkach możemy mieć jedynie mglistą potrzebę informacyjną, której nawet nie potrafimy precyzyjnie wyartykułować. • Proces szukania informacji ma z tego powodu często charakter iteracyjny i interaktywny. To, co znajdziemy na początku, ma wpływ na to, czego (i jak) szukać będziemy dalej. • Organizacja wieloznaczna wymaga uporządkowania informacji w sposób intelektualnie znaczący. O ile np. w organizacji alfabetycznej proces ten jest w zasadzie mechaniczny, tutaj niezbędne jest podjęcie decyzji intelektualnej, które elementy pogrupowane zostaną razem we wspólne kategorie.

13. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schematy organizacji wieloznacznej • Sukces schematów organizacji wieloznacznej zależy zaprojektowania z góry dobrego systemu klasyfikacyjnego oraz poprawnego indeksowania dodawanych elementów zawartości. • System klasyfikacyjny służy jako kontener dla elementów zawartości. • Złożony jest z hierarchii kategorii i podkategorii, wraz z zasadami definiującymi typy zawartości, należącej do tej kategorii. • Po utworzeniu systemu klasyfikacji, elementy zawartości muszą być przypisywane do kategorii w sposób dokładny i konsekwentny. • Do podstawowych schematów organizacji wieloznacznej należą: • schemat organizacji tematycznej, • schemat organizacji zorientowanej na zadania (funkcje), • schemat organizacji zorientowanej na użytkownika, • schemat organizacji opartej na metaforach.

14. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji tematycznej • Organizacja tematyczna infor-macji jest podejściem trud-nym, ale często najbardziej użytecznym. • Projektując schemat organi-zacji tematycznej zawsze trzeba pamiętać, aby zdefinio-wać cały zakres zwartości (obecny i przyszły), jakiego oczekują użytkownicy.

15. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji zorientowanej na zadania • Organizacja zorientowana na zadania porządkuje zawartość w podziale na zbiór procesów, funkcji lub zadań. • Jest ona odpowiednia jeśli można zdefiniować określoną niewielką liczbę zadań, które użytkownicy będą chcieli wykonać. • Jest to organizacja raczej typowa dla aplikacji, ale spotykana również w porząd- kowaniu treści w Internecie.

16. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji zorientowanej na użytkownika • Jej stosowanie ma sens, gdy możemy określić wyraźnie odmienne grupy użytkowni-ków, korzystających z zawartości katalogu. • Schemat ten dzieli cały katalog na specyficzne mini witryny, które interesują wyłącznie odmienne grupy użytkowników. • Pozwala to im np. tworzyć zakładki, redukujące liczbę stron, które muszą odwiedzić, aby dotrzeć do interesującej ich informacji.

17. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schemat organizacji opartej na metaforach • Metafory pozwalają użytkow-nikom zrozumieć nowe fakty poprzez odniesienie ich do wzorców znanych wcześniej. • Powinny być one jednak używane ostrożnie. Muszą być intuicyjne i dobrze znane użytkownikowi. • Np. zorganizowanie sklepu ze sprzętem komputerowym, zgodnie z metaforą architek-tury komputera nie pomoże użytkownikowi, który nie zna i nie rozumie wyglądu płyty głównej.

18. Katalogi. Zarządzanie treściąSchematy organizacji informacji Schematy hybrydowe organizacji • Wykorzystanie na pojedynczej stronie wielu schematów organizacji może prowadzić do konfuzji użytkownika i braku zrozumienia modelu mentalnego klasyfikacji. • Tym niemniej zdarza się to dosyć często, zwłaszcza na stronach głównych. • W takim przypadku projekt graficzny strony powinien zapewniać rozdzielenie i wyróżnienie odmiennych schematów, tak by zachowana została ich integralność.

19. Chemiczne Piorące Do mycia Proszki Odplamiacze Szampony Mydła Katalogi. Zarządzanie treściąHierarchie • Podstawą większości architektur informacyjnych, w tym również katalogów produktów są hierarchie, stanowiące prosty i intuicyjny dla użytkownika sposób organizowania informacji. • Użytkownicy mogą dzięki nim stosunkowo szybko opanować strukturę katalogu i sposób lokalizacji poszczególnych elementów informacji. • Hierarchiczne struktury są powszechne w życiu codziennym i dobrze dopasowane do hierarchii pojęciowych (generalizacji – specjalizacji, całość – część) typowych dla rozumowania ludzi.

20. Katalogi. Zarządzanie treściąGłębokość i szerokość hierarchii • Istotnym czynnikiem w projektowaniu hierarchii jest zachowanie równowagi między jej głębokością i szerokością: • Przez szerokość rozumiemy liczbę opcji na jednym poziomie hierarchii. • Głębokość dotyczy liczby poziomów hierarchii. • Jeśli hierarchia jest zbyt wąska, zwiększa się jej głębokość, i użytkownik aby dotrzeć do pożądanej informacji, musi przejść przez wiele dodatkowych poziomów. • Jeśli hierarchia jest zbyt szeroka i płytka, użytkownik musi analizować dużą liczbę opcji w menu głównym. Łatwo przy tym o błędne wybory ścieżek nie prowadzących do szukanej zawartości.

21. Katalogi. Zarządzanie treścią Głębokość i szerokość hierarchii • Szacuje się, że głębokość hierarchii nie powinna przekraczać czterech – pięciu poziomów. W przeciwnym przypadku użytkownicy zniechęceni koniecznością przejścia przez szereg stron pośrednich mogą opuścić witrynę katalogu. • Jeśli chodzi o szerokość hierarchii, zalecane jest zachowanie pewnych ogólnych wskazówek dotyczących ograniczeń poznawczych umysłu ludzkiego. Przyjmuje się, że użytkownik jest w stanie analizować i przetwarzać jednocześnie informacje o siedmiu plus – minus dwu obiektach. • Wobec oczywistej wymienności między szerokością i głębokością hierarchii, w przypadku dużej liczby produktów, ograniczenia dotyczące jej głębokości uważa się za istotniejsze. • Istnieją metody ułatwiające użytkownikowi analizę dużej liczby kategorii, np. nadanie im organizacji alfabetycznej, stronicowanie, itp. • Hierarchie szerokie mają zdefiniowaną dużą liczbę kategorii już na wyższych poziomach. Tak więc dodawanie do katalogu nowych produktów rzadziej wymaga modyfikacji tych poziomów, co jest czasochłonne, kosztowne i trudniejsze dla użytkowników.

22. Katalogi. Zarządzanie treściąŁącza hipertekstowe • Katalogi internetowe nie wymagają stosowania sztywnej nawigacji opartej na strukturach hierarchicznych. Użycie łączy hipertekstowych pozwala na uelastycznienie nawigacji i podniesienie wygody użytkownika. • Łącza hipertekstowe mogą wspierać nawigację poziomą, pozwalając na przechodzenie między gałęziami hierarchii. • Użytkownik przeglądający informację na temat wybranego aparatu fotograficznego często chce obejrzeć opisy kolejnych aparatów. • Łącza hipertekstowe mogą usprawniać również nawigację pionową, pozwalając użytkownikowi na skoki do wyższych poziomów w obrębie tej samej gałęzi hierarchii. • Np. powrót do strony głównej katalogu, bez konieczności przechodzenia przez kolejne poziomy nadrzędne. • Problemem jest takie zaprojektowanie struktury nawigacji hipertekstowej, aby zrównoważyć jej elastyczność oraz wynikającą z niej złożoność. System nawigacji powinien wymuszać hierarchię, zwiększając jedynie elastyczność.

23. Katalogi. Zarządzanie treściąSystem nawigacji • System nawigacji katalogu zazwyczaj obejmuje: • System menu (lub innych elementów dialogowych) pozwalających na przechodzenie do kolejnych podkategorii w hierarchii katalogu, lub do stron finalnych produktów. • Wbudowaną w menu lub dodatkową informację o kontekście umiejscowienia aktualnie oglądanej strony w hierarchii katalogu. • Łącza pozwalające na szybki powrót do wyższych poziomów w wybranej gałęzi hierarchii katalogu. Często zintegrowane są one z kontekstem umiejscowienia. • Łącze do strony głównej katalogu. • Łącza do funkcji specjalnych katalogu (usługi wyszukiwania, zamawiania produktów, regulaminów zakupów, logowania itp.)

24. Katalogi. Zarządzanie treściąMenu poziome • Menu poziome stosuje się najczęściej w katalogach o niewielkiej liczbie głównych kategorii lub jako menu pomocnicze udostępniające specjalistyczne funkcje katalogu. • Umieszczane jest zazwyczaj w górnej części strony. • Menu poziome zintegrowane jest często z rozwijanymi podmenus, generowanymi przez skrypty strony klienta.

25. Katalogi. Zarządzanie treściąMenu poziome • Podmenu rozwijane tego typu mają tę zaletę, że do momentu wybrania podkategorii nie ma potrzeby przeładowywania strony z serwera WWW. • Użytkownik może wejść dość głęboko w hierarchię katalogu nie widząc wyników pośrednich przeglądania, co może być wadą lub zaletą, w zależności od sytuacji.

26. Katalogi. Zarządzanie treściąMenu poziome

27. Katalogi. Zarządzanie treściąMenu poziome

28. Katalogi. Zarządzanie treściąZintegrowane menu pionowe • Menu pionowe stosujemy w katalogach o płytkiej szerokiej hierarchii, a więc przy dużej liczbie kategorii głównych. • Umieszczane jest zazwyczaj w prawej części strony. Wskazówka: Nie jest to norma absolutna, ale na tyle częsty zwyczaj, aby rozważyć czy należy wprawiać użytkownika w konfuzję i umieszczać je po lewej stronie. • W zintegrowanym menu pionowym wybór elementu powoduje zazwyczaj rozwinięcie podkategorii związanych z tym elementem.

29. Katalogi. Zarządzanie treściąZintegrowane menu pionowe • W przeciwieństwie jednak do menu poziomego, zazwyczaj po każdym wyborze kategorii nawiązywany jest kontakt z serwerem, i pozostała część strony odświeżana jest stosownie do działań użytkownika. • Tak więc rozwijanie kolejnych poziomów menu realizowane jest na ogół przez aplikację serwerową.

30. Katalogi. Zarządzanie treściąSystem menus pionowych • Po wyborze kategorii z menu pobierana jest nowa strona, zawierająca menu na kolejnym poziomie hierarchii katalogu. • Przy tym podejściu menu stanowi centralny punkt strony i zazwyczaj oprócz niego strona zawiera wyłącznie pomocnicze informacje nawigacyjne. • Podejście stosowane w przypadku gdy nawigacja w katalogu wymaga wyjątkowej uwagi i wysiłku intelektualnego użytkownika, np.: • bardzo duża liczba kategorii w menu, • na kolejnych poziomach hierarchii stosowane są różne organizacje informacji.

31. Katalogi. Zarządzanie treściąSystem menus pionowych • Katalog czasopism. • kategorie tematyczne, • tytuły czasopism, • poszczególne numery czasopism, • artykuły

32. Katalogi. Zarządzanie treściąSystem menus pionowych • Katalog czasopism. • kategorie tematyczne, • tytuły czasopism, • poszczególne numery czasopism, • artykuły

33. Katalogi. Zarządzanie treściąSystem menus pionowych • Katalog czasopism. • kategorie tematyczne, • tytuły czasopism, • poszczególne numery czasopism, • artykuły

34. Katalogi. Zarządzanie treścią Położenie w hierarchii katalogu • W przypadku zintegrowanego menu pionowego, położenie w hierarchii katalogu zazwyczaj określane jest przy wykorzystaniu samego systemu menu. • Rozwinięte podmenus i zaznaczone polecenia pozwalają określić użytkownikowi ścieżkę w strukturze hierarchii katalogu, i kolejne podkategorie, jakie wybrał wcześniej. • Korzystając z menu użytkownik może również w łatwy sposób wracać do poziomów hierarchii, znajdujących się powyżej obecnie eksplorowanego.

35. Katalogi. Zarządzanie treścią Położenie w hierarchii katalogu • Menus nawigacyjne innego typu nie dają możliwości wbudowania informacji o położeniu w katalogu. • Niezbędne jest więc dostarczenie dodatkowych elementów informacyjnych, wskazujących użytkowniko-wi wybraną ścieżkę w drzewie kategorii katalogu. • Element taki określany jest z języka angielskiego mianem „breadcrumb”. • Pozwala on zazwyczaj również na powrót do wyższych poziomów w hierarchii.

36. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów • Lista produktów zawiera produkty prezentowane w katalogu, należące do wybranej kategorii. • Użytkownik, zagłębiając się w kolejne poziomy hierarchii katalogu ogra-nicza liczbę elementów prezentowanych w liście produktów.

37. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów • Lista produktów zawiera produkty prezentowane w katalogu, należące do wybranej kategorii. • Użytkownik, zagłębiając się w kolejne poziomy hierarchii katalogu ogra-nicza liczbę elementów prezentowanych w liście produktów.

38. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów

39. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów Lista produktów zazwyczaj zawiera: • Liczbę produktów w danej kategorii. • Opisy produktów: • nazwa produktu; • łącze do strony produktu; • miniaturka zdjęcia; • cena produktu; • charakterystyka produktu. • Wspomaganie przeglądania listy produktów: • mechanizmy stronicowania listy produktów; • kontrolki ograniczające liczbę produktów; • mechanizmy sortowania listy produktów.

40. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - stronicowanie • Standardowym podejściem do prezentacji długich list produktów jest stronicowanie ich zawartości. • Użytkownik obok nawigacji do kolejnych stron, zazwyczaj może określać również liczbę produktów na stronie.

41. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ograniczanie • Długie listy produktów mogą być również ograniczane, z wykorzystaniem rożnego rodzaju kontrolek sterujących wyświet-laniem listy. • Często stosowanym rozwiązaniem jest stronicowanie alfabetyczne według nazwy produktu. • Użytkownik może również ograniczyć liczbę produktów do zawierających w nazwie konkretne słowo kluczowe.

42. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ograniczanie • Do filtrowania i organizowania danych w liście produktów mogą również służyć kontrolki pół combo i przyciski.

43. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ograniczanie • Do filtrowania i organizowania danych w liście produktów mogą również służyć kontrolki pół combo i przyciski.

44. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ukrywanie • Elementy aktywne na stronie, w rodzaju widoków drzewa mogą służyć do ukrywania i udostępniania fragmentów listy produktów. • Typowym przykładem jest ukrywanie różnych wersji produktu.

45. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - ukrywanie • Elementy aktywne na stronie, w rodzaju widoków drzewa mogą służyć do ukrywania i udostępniania fragmentów listy produktów. • Typowym przykładem jest ukrywanie różnych wersji produktu.

46. Katalogi. Zarządzanie treścią Lista produktów - sortowanie • Lista produktów zazwyczaj może być porządkowana według różnych kryteriów.

47. Katalogi. Zarządzanie treścią Strona produktu • Strona produktu powinna zawierać: • Parametry produktu. • Dokładny opis produktu. • Zdjęcie produktu. • Łącza do dodatkowych informacji, takich jak np. próbki produktu (dla treści cyfrowych), ciekawostki i nowości związane z produktem. • Informacje handlowe: cena, dostępność produktu, opis warunków dostawy, termi-ny, warunki płatności, itp. • Elementy wspomagania sprzedaży (opinie klientów, łącza do koszyka, itp.).

48. Katalogi. Zarządzanie treścią Strona produktu • Strona produktu powinna zawierać: • Parametry produktu. • Dokładny opis produktu. • Zdjęcie produktu. • Łącza do dodatkowych informacji, takich jak np. próbki produktu (dla treści cyfrowych), ciekawostki i nowości związane z produktem. • Informacje handlowe: cena, dostępność produktu, opis warunków dostawy, termi-ny, warunki płatności, itp. • Elementy wspomagania sprzedaży (opinie klientów, łącza do koszyka, itp.).