น้ำมันกานพลู ( Eugenia caryophyllus ) ในการควบคุมโรคพืช Clove Oil (Eugenia caryophyllus ) for Controlling Plant Diseas

1. น้ำมันกานพลู ( Eugenia caryophyllus )ในการควบคุมโรคพืชClove Oil (Eugenia caryophyllus) for Controlling Plant Diseases

2. กานพลู ชื่อวิทยาศาสตร์ : Eugenia caryophyllus (Spreng.) Bullock & Harrison ชื่อพ้อง: E. caryophyllata Thunb Eugenia aromatica Kuntze Syzygium aromaticum (L.) Merr. & Perry ชื่อวงศ์: Myrtaceae ชื่ออังกฤษ :Clove, Clove tree ชื่ออื่นๆ : ดอกจันทน์ (Dok-chan) (เชียงใหม่) จันจี่ (เหนือ) ถิ่นกำเนิด : อินโดนีเซีย มาเลเซีย อินเดีย

3. กานพลู รูปที่1 ลักษณะดอกแห้ง ดอกสด และ ต้นของกานพลู ที่มา : มูลนิธิสุขภาพไทย  ; พรชัย  2550 และ Kyozaburo Nakata

4. องค์ประกอบที่พบในน้ำมันหอมระเหยกานพลูองค์ประกอบที่พบในน้ำมันหอมระเหยกานพลู Eugenol รูปที่ 2. โครงสร้างทางเคมีของ Eugenol ที่มา : Web Wikimedia

5. กลไกการออกฤทธิ์ของสารeugenol ต่อเชื้อจุลินทรีย์ eugenol : ขัดขวางการละลายของชั้นไขมันใน cytoplasmic membrane กลุ่ม hydroxyl (OH group) : ยับยั้งปฏิกิริยาของเอนไซม์ ทำให้โปรตีนภายในเซลล์รวมตัวกัน

6. การใช้น้ำมันหอมระเหยกานพลูทดสอบการยับยั้งการเจริญของเชื้อจุลินทรีย์สาเหตุโรคพืช 1 เกษม และ วิจัย (2528): สมุนไพร 10 ชนิดในการยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคพืช ตารางที่ 1 การแสดงค่า EC50 ของกานพลูที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของเชื้อรา ที่มา ดัดแปลงจาก เกษม และ วิจัย (2528 )

7. 2Wilsonและคณะ (1997) • ทดสอบการยับยั้งการงอกของสปอร์ของเชื้อ Botrytis cinereaสาเหตุโรคผลเน่าของผลไม้หลังการเก็บเกี่ยว • น้ำมันหอมระเหยกานพลูสามารถยับยั้งการงอกของสปอร์ได้ตั้งแต่ความเข้มข้น 0.78 % ที่เวลา 24 ชม.

8. 3 รวีวรรณ (2542) : ฤทธิ์ของกานพลูต่อเชื้อColletotrichum gloeosporioides กานพลู + PDAยับยั้งเชื้อราได้ 100 % ในระดับความเข้มข้นตั้งแต่ 1,000ppm เป็นต้นไป ตารางที่ 2 กรรมวิธีการทดลองและผลการทดลอง ที่มา : ดัดแปลงจากรวีวรรณ (2542)

9. 4 ปริศนา (2548) : ฤทธิ์ของกานพลูต่อเชื้อ Trichoderma harzianumสาเหตุราเขียวในถุงเห็ด • PDA+กานพลู ความเข้มข้น 500 1,000 1,500 2,000 2,500 และ 3,000 ppm • ผลการทดสอบ รูปที่ 3. การเจริญของเชื้อราT. harzianumบน PDA ผสมผงกานพลู ที่ระดับความเข้มข้น 0 (ชุดควบคุม) 500 1000 1500 2000 2500 และ 3000 ppm ที่มา : ดัดแปลงจาก ปริศนา (2548)

10. ปริศนา (2548) : ฤทธิ์ของกานพลูต่อเชื้อ Trichoderma harzianum( ต่อ) • PDA+ กานพลู ความเข้มข้น 500 1,000 1,500 2,000 2,500 และ 3,000 ppm • ผลการทดสอบ e a รูปที่ 4 ลักษณะของสปอร์ T. harzianum เมื่อทดสอบกับกานพลู เป็นเวลา 24 ชั่วโมง (x 300 ) ชุดควบคุม (a) กานพลูที่ระดับความเข้มข้น ต่ำสุดที่ยับยั้งการงอกของสปอร์T. harzianum ( 2,000 ppm ) (e) ที่มา : ดัดแปลงจาก ปริศนา (2548)

11. ปริศนา (2548) : ฤทธิ์ของกานพลูต่อสปอร์ของCercospora cruentaOidium sp.และUromyces vignaeสาเหตุโรคใบจุด ราแป้ง และราสนิม แบ่งเป็น 3 การทดลองดังนี้ 1 การทดลองในห้องปฏิบัติการ 2 ในกระถาง 3 แปลงปลูก

12. ผลการทดลองในห้องปฏิบัติการผลการทดลองในห้องปฏิบัติการ อาหาร WA + กานพลู ความเข้มข้น 500 1,000 1,500 2,000 2,500 และ 3,000 ppm a c e f b d รูปที่ 5 ลักษณะการงอกของสปอร์ C. cruentaOidium sp. U. vignae บนอาหารWA ผสมกานพลู ที่ 0 ppmและความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถยับยั้งการงอกของสปอร์ได้ 100 % a , b = C. cruentaที่ความเข้มข้น 0 และ 2,000ppm c , d = Oidium sp.ที่ความเข้มข้น 0 และ 500ppm e , f = U. vignae ที่ความเข้มข้น 0 และ 500ppm ที่มา : ดัดแปลงจาก ปริศนา (2548)

13. ผลการทดสอบในกระถาง • ฉีดพ่นกานพลูก่อนปลูกเชื้อ ความเข้มข้น 3,000 และ 6,000 ppm • ฉีดพ่นกานพลูหลังปลูกเชื้อ ความเข้มข้น 3,000 และ 6,000 ppm • ผล : ชุดที่ปลูกเชื้อก่อนการฉีดพ่นกานพลูเกิดโรครุนแรงกว่าหลังปลูกเชื้อ ระดับความรุนแรงของโรคเท่ากับ 2.5 ทั้งสองระดับความเข้มข้น

14. ผลการทดสอบในแปลงปลูก ฉีดพ่น+กานพลู ความเข้มข้น 6,000 และ 3,000 ppmมีระดับความรุนแรงของโรคเท่ากับ 1.07 1.23 2.40 และ 0.97 1.40 2.67 ตามลำดับในแต่ละโรค ตารางที่ 3 ผลการทดสอบในแต่ละความเข้มข้น ที่มา : ดัดแปลงจากปริศนา (2548)

15. 5สายชล และสมบัติ (2550) : ฤทธิ์ของกานพลูต่อเชื้อรา Fusarium moniliformeในเมล็ดข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 • PDA +กานพลู ที่ความเข้มข้น 100 200 300 400 และ 500 ppm • ผลการทอสอบน้ำมันกานพลูยับยั้งการเจริญของเชื้อราได้ 100 % ที่ความเข้มข้น 400ppmเป็นต้นไป

16. สายชล และสมบัติ (2550) (ต่อ) การศึกษาในระยะกล้า แบ่งการทดลองเป็น 2 กลุ่ม คือ ทำการทดลองบนกระดาษชื้น ( bloter plate ) นำไปเพาะในดินอบฆ่าเชื้อ ที่มา : Kyozaburo Nakata

17. ผลการทดลองบนกระดาษชื้น ( bloter plate ) • น้ำมันกานพลูให้ความงอกของเมล็ดสูงถึง 99 % • ลดเปอร์เซ็นต์การติดเชื้อของเมล็ด • เมล็ดมี % การติดเชื้อ = 13.50 • ชุดควบคุมเมล็ดมี % การติดเชื้อ =95.25 แตกต่างทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ • ลดจำนวนต้นกล้าผิดปกติได้ดีที่สุดด้วย

18. ผลการทดลองในดินอบฆ่าเชื้อผลการทดลองในดินอบฆ่าเชื้อ • น้ำมันกานพลูลดเปอร์เซ็นต์การติดเชื้อของเมล็ด • เพิ่มเปอร์เซ็นต์ความงอกของเมล็ดในกระถาง = 97.00 % ตารางที่ 4 ผลการทดลอง ที่มา : ดัดแปลงจากสายชล และสมบัติ (2550)

19. สรุป • สามารถควบคุมจุลินทรีย์สาเหตุโรคพืช โดยมีสารที่มีฤทธิ์ควบคุม คือ eugenolซึ่งพบถึง 80 % จากองค์ประกอบทั้งหมด • สามารถควบคุมได้หลายชนิดทั้งโรคก่อนและหลังการเก็บเกี่ยว เช่นBotrytis cinereaFusarium moniliformeและColletotrichum gloeosporioidesเป็นต้น • การนำมาใช้กับผลผลิตหลังการเก็บเกี่ยวมีศักยภาพค่อนข้างสูง • ในห้องปฏิบัติการน้ำหอมระเหยกานพลูสามารถควบคุมการเจริญของเชื้อจุลินทรีย์สาเหตุโรคพืชได้ 100 % ที่ความเข้มข้นตั้งแต่ 400 ppmขึ้นไป • การใช้ในสภาพแปลงยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม

20. อาจารย์ที่ปรึกษา ผศ. เสมอใจ ชื่นจิตต์ โดย นางสาวสุภาพร ทองมา ภาควิชาการจัดการศัตรูพืช คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา 90112 โทร. 074-286101-2