ΚαρδιοΠνευμονική Αναζωογόνηση ( ΚαρΠΑ) Οι τελευταίες (2005) οδηγίες του ΕΣΑ Αλγόριθμοι

1. ΚαρδιοΠνευμονική Αναζωογόνηση (ΚαρΠΑ) Οι τελευταίες (2005) οδηγίες του ΕΣΑΑλγόριθμοι Ελένη Μπούτζουκα

2. ΟΡΙΣΜΟΙ • Ως καρδιοαναπνευστική ανακοπή ορίζεται: η αιφνίδια διακοπή της κυκλοφορίας, της αναπνοής ή και των δύο, με αποτέλεσμα την ανεπαρκή παροχή οξυγονωμένου αίματος στα ζωτικά όργανα και κυτταρικό θάνατο Καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση είναι: η αλληλουχία των ενεργειών που αποσκοπούν στην επαναφορά του πάσχοντος στηζωή. • Β.ΚαρΠΑ : Διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού και υποστήριξη της αναπνοής και της κυκλοφορίας χωρίς την χρησιμοποίηση οποιουδήποτε ειδικού εξοπλισμού • Π.ΚαρΠΑ : υποστήριξη κυκλοφορικού (απινιδισμός- iv γραμμές-φάρμακα – ΗΚΓ) υποστήριξη αναπνοής (τεχνικοί αεραγωγοί- Ο2- μηχανικός αερισμός)

3. Υπερτασική καρδιοπάθεια Ισχαιμία Βαλβιδοπάθεια Καρδιακή ανεπάρκεια Ισχαιμία Τοξίνη Κ&Ca Οξέωση Σοκ Υποξία Καρδιακή ανακοπή Kαρδιοαναπνευστική ανακοπή Πνευμονικό οίδημα Αναπνευστική ανακοπή Αναπνευστική ανεπάρκεια Φυσιολογικοί πνεύμονες κώμα καταστολή μυϊκή αδυναμία Μη φυσιολογικοί πνεύμονες Άσθμα ΧΑΠ ΠΕ Στένωση ανώτερων αεραγωγών

4. Ιστορία της Β.ΚαρΠΑ και Π.ΚαρΠΑ • Για να συγκροτηθούν οι κατευθυντήριες οδηγίες χρειάστηκε μακρά ιστορική πορεία παρατηρήσεων, πειραμάτωνκαι αποτυχιών. • Προ 3500 ετών, στην αρχαία Αίγυπτο, περιγράφηκε για πρώτη φορά μια μέθοδος ανάνηψης που συνίστατο σε κρέμασμα του ασθενούς από τα πόδια, πίεση στο στήθος για να υποβοηθηθεί η εκπνοή και άρση της πίεσης για την υποβοήθηση της εισπνοής. • Πριν περίπου 1000 χρόνια συγγραφείς εισηγήθηκαν αερισμό μέσω ενός φυσερού σιδηρουργού και ενός σωλήνα μέσα στην τραχεία. • Διάφορες άλλες ευφάνταστες ιδέες ανάνηψης κυκλοφόρησαν κατά καιρούς όπως κύλιση του θύματος πάνω σε ένα βαρέλι ή αναπήδηση του πάνω σε άλογο • Οι εξωτερικές θωρακικές συμπιέσεις πρωτοπεριγράφηκαν από τον John Howard το 18° αι.

5. Ιστορία της σύγχρονης Β.ΚαρΠΑ και Π.ΚαρΠΑ: Ιστορία 50 ετών • 1959: Αερισμός στόμα-με-στόμα (Safar, Elam) • 1960: Θωρακικές συμπιέσεις (Aμερ.Kαρδ.Eταιρ) • 1966: Πρώτες γραπτές οδηγίες ΚΑΡΠΑ (8σελίδων) • 1979: Αυτόματος εξωτερικός απινιδισμός (AED) (Diack) • 1996: Διφασικός απινιδισμός για AED • 2000:Πρώτες διεθνείς οδηγίες για την αναζωογόνηση (evidence-based) • 2005: τελευταίες οδηγίες (186 σελ.)

6. Η ΑΛΥΣΙΔΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ( βασική αρχή για επιτυχημένη ΚΑΡΠΑ)

7. Καρδιακή ανακοπή Ιδιαίτερης σημασίας ο παράγοντας χρόνος Με την έναρξη της ανακοπής • Εντός 15 δευτερολέπτων  απώλεια συνείδησης λόγω μείωσης του ιστικούοξυγόνου  • Μετά 1 λεπτό  δυσλειτουργία εγκεφαλικού στελέχους, μυδρίαση • Μετά 2-4 λεπτά  εξάντληση μεταβολικών υποστρωμάτων / διαταραχή λειτουργιών κυτταρικής μεμβράνης • Εντός 5 λεπτών πλήρης εξάντληση αποθεμάτων ΑΤΡ • Μετά 4-6 λεπτά μη αναστρεπτή εγκεφαλική βλάβη

8. Έγκαιρη αναγνώριση και κλήση για βοήθεια Άμεση Β.ΚαρΠΑ γιατί Όταν εφαρμοστεί Β.ΚαρΠΑ η επιβίωση μειώνεται κατά 3-4%/λεπτό Η εφαρμογή Β.ΚαρΠΑ διπλασιάζει – τριπλασιάζει την πιθανότητα επιβίωσης Επιβίωση μετά την έξοδος από το νοσοκομείο: 5-15% (εξωνοσοκομιακή)& 17% (ενδονοσοκομειακή) μετά από ανακοπή ΜΟΝΟ η βασική ΚαρΠΑ και ο απινιδισμός μπορούν να βελτιώσουν την επιβίωση σε καρδιοαναπνευστική ανακοπή Για κάθε λεπτό χωρίς Β.ΚαρΠΑ, η επιβίωση μειώνεται κατά 7-10%

9. Βασική Υποστήριξη της ζωήςΈγκαιρος απινιδισμόςΚερδίζουμε χρόνο • γιατί • Για κάθε λεπτό χωρίς απινιδισμό μειώνεται η επιβίωση κατά 10-15% • Άμεση Β.ΚαρΠΑ + Έγκαιρος απινιδισμός μέσα σε 3-5 λεπτά: επιβίωση 49-75%

10. Βασική ΚΑΡΠΑΠρώτη επαφή με τον ασθενή Ηλικία≥ 8 ετών Διασφάλιση ανανήπτη και ασθενή Κτυπήστε ήπια τους ώμους του ασθενή και ρωτήστε τον «είσαι καλά;»

11. ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΡΠΑΑσφάλεια θύματος - διασώστη Αντιδρά ο ασθενής; ΝΑΙ ΟΧΙ • Ζητείστε βοήθεια • Θέση ΚΑΡΠΑ • Απελευθέρωση αεραγωγού • Διάνοιξη αεραγωγού • 30 θωρακικές συμπιέσεις • 2 εμφυσήσεις αέρα • Αφήστε τον σε ασφαλή θέση • Στείλτε κάποιον για βοήθεια • Τακτική επανεκτίμηση

12. Βασική ΚΑΡ-Π-Α • Απόφαση για έναρξη Β.ΚαρΠΑ λαμβάνεται αν το θύμα δεν ανταποκρίνεται και δεν αναπνέει κανονικά. 1. Διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού 2. Ελεγχος της αναπνοής 3. Υποστήριξη της κυκλοφορίας • Έκταση της κεφαλής • Ανύψωση της κάτω γνάθου Έλεγχος της αναπνοής Ακούω, βλέπω, αισθάνομαι εάν το θύμα αναπνέει ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ

13. Βασική ΚΑΡ-Π-Α Διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού • Έκταση της κεφαλής • Ανύψωση της κάτω γνάθου

14. Προώθηση προς τα μπροστά της κάτω γνάθου (jaw-thrust maneuver) • Ανύψωση πηγουνιού (chin lift) Υπόνοια αυχενικής κάκωσης; Ακινητοποίηση του αυχένα σε μέση θέση (manual inline stabilisation – MILS).

15. Βασική ΚΑΡ-Π-Α • Διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού • Υποστήριξη της κυκλοφορίας • Υποστήριξη του αερισμού • Σωστό κράτημα χεριών • Σωστή κατεύθυνση συμπιέσεων • Σωστή θέση των χεριών

16. Θωρακικές συμπιέσεις: στο κέντρο του θώρακα • Τοποθετούμε τη βάση της παλάμης του ενός χεριού στο κέντρο του θώρακα • Τοποθετούμε το άλλο χέρι από πάνω • Πλέκουμε τα δάκτυλα • Συμπιέζουμε το θώρακα με • Ρυθμό 100/min • Βάθος 4-5 cm • Ίσο χρόνο συμπίεσης : χαλάρωσης • Αντικαταθηστούμε κάθε 2 λεπτά το διασώστη που εφαρμόζει ΚΑΡΠΑ, εφόσον είναι δυνατόν • Επανέλεγχος του θύματος μόνο αν δείξει σημεία αυτόματης αναπνοής 30 : 2

17. Στόχος: να ελαχιστοποιηθεί η διάρκεια διακοπής των θωρακικών συμπιέσεων και της καρδιακής παροχής 30 : 2

18. Μηχανισμοί κυκλοφορίας κατά τις συμπιέσεις και άλλες τεχνικές

19. Βασική ΚΑΡ-Π-Α • Διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού • Υποστήριξη της κυκλοφορίας • Υποστήριξη του αερισμού • Αναπνοή στόμα με στόμα • Αερισμός με μάσκα προσώπου • Αερισμός με ειδικό φίλτρο • Διατηρούμε συνέχεια ανοικτό τον αεραγωγό

20. ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΡΠΑΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΝΑΠΝΟΩΝ 2 αναπνοές διάσωσης Κατάσπαση μετώπου και ανάσπαση πώγωνα Κλείστε τη μύτη με δείκτη και αντίχειρα Ανοίξτε λίγο το στόμα Πάρτε βαθιά ανάσα Προσαρμόστε χείλη με χείλη ή στεγανά Εκπνέουμε μέχρι να ανυψωθεί ο θώρακας Διάρκεια περίπου 1 sec Αφήνουμε το θώρακα να πέσει Σε αποτυχία επανεκτίμηση βατότητας αεραγωγών

21. Ασφάλεια θύματος – διασώστη • Στέλλω για βοήθεια και απινιδιστή • Εφαρμογή Β.ΚαρΠΑ μέχρι να έρθει ο απινιδιστής • Τοποθέτηση των ηλεκτροδίων – pads • Ακολουθούμε τις φωνητικές οδηγίες • Δίνουμε το shock εφόσον ενδείκνυται • 150-360 Jδιφασικού ή 360 J μονοφασικού και ακολουθεί Β.ΚαρΠΑ για 2 λεπτά χωρίς έλεγχο σφυγμού, ρυθμού ή αναπνοής Εξωτερική απινίδιση

23. ΕΑΝ ΤΟ ΘΥΜΑ ΑΡΧΙΣΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΝΕΕΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΤΕ ΤΟ ΣΕ ΘΕΣΗ ΑΝΑΝΗΨΗΣ

24. ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΡΠΑ ΈλεγχοςΑνταπόκρισης Κτυπάμε, φωνάζουμε Κατάσπαση μετώπου, ανύψωση πώγωνα ΔιάνοιξηΑεραγωγών ΈλεγχοςΑναπνοής Αν αναπνέει Θέση Ανάνηψης Ακούμε, Βλέπουμε, Αισθανόμαστε ΔΕΝ Υπάρχει Βοήθεια!30 Θωρακικές Μαλάξεις 2 εμφυσήσεις αέρα

25. Ακρογωνιαίος λίθος στην Αντιμετώπιση της ανακοπής • Βασική ΚΑΡΠΑ • Απινιδισμός • Εξασφάλιση του αεραγωγού • Φαρμακοθεραπεία –δευτερεύουσας σημασίας -αποτελεσματικότητα κατά τη διάρκεια της ανακοπής αμφιλεγόμενη

26. Αλλαγές 2005 • Απόφαση για έναρξη Β.ΚαρΠΑ αν το θύμα δεν ανταποκρίνεται και δεν αναπνέει κανονικά. • Τοποθέτηση των χεριών στο κέντρο του θώρακα κατευθείαν και όχι χρησιμοποιώντας το πλευρικό τόξο σαν οδηγό. • Κάθε τεχνητή αναπνοή πρέπει να έχει διάρκεια 1 sec και όχι 2 sec. • Ο λόγος θωρακικών συμπιέσεων προς τεχνητές αναπνοές είναι 30:2. • Μόλις τεκμηριωθεί η καρδιακή ανακοπή εφαρμόζονται άμεσα 30 θωρακικές συμπιέσεις ΚΑΙ ακολουθούν 2 εμφυσήσεις αέρα. • Δημόσια πρόσβαση σε απινιδιστή και κατάλληλη εκπαίδευση του κοινού. • Άμεσα απινιδισμός (160 διφασικού Joules ή 360 μονοφασικού Joules) που ακολουθείται από Β.ΚαρΠΑ για 2 λεπτά χωρίς να ελέγξουμε αν αποκαταστάθηκε η κοιλιακή μαρμαρυγή ή αν υπάρχουν σημεία ζωής ή σφυγμός.

27. Π- ΚΑΡΠΑ • υποστήριξη κυκλοφορικού (απινιδισμός- iv γραμμές-φάρμακα – ΗΚΓ) • υποστήριξη αναπνοής (τεχνικοί αεραγωγοί- Ο2- μηχανικός αερισμός) Ειδική εκπαίδευση Κατάλληλος εξοπλισμός

28. Άμεσες ενέργειες σε περίπτωση ΚΑ - Κλήση για βοήθεια - Εκτίμηση της κατάστασης: «Είσαι καλά;» ΟΧΙ Σημεία ζωής; ΝΑΙ Κλήση ομάδας ανάνηψης • Εκτίμηση ABCDE • Αναγνώριση –Αντιμετώπιση • Οξυγόνο, παρακολούθηση, ΕΦΓ ΚΑΡΠΑ 30:2με Ο2 και υποστήριξη αεραγωγών. Κλήση ομάδας ανάνηψης Τοποθέτηση ΗΚΓ/απινιδιστή. Φλέβα. Παρακολούθηση. Απινίδιση (επί ενδείξεως) Παράδοση σε ομάδα ανάνηψης Έναρξη π-ΚΑΡΠΑ (όταν φθάσει η ΟΑ)

29. Μη-Ανταποκρινόμενος Ασθενής Εξασφαλίστε Αεραγωγό Ελέγξτε την ύπαρξη σημείων ζωής Κλήση ομάδας Ανάνηψης ΚΑΡΠΑ 30:2 Μέχρι να φθάσει Απινιδιστής/Καταγραφέας (monitor) Εκτίμηση Ρυθμού

30. ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΕΡΑΓΩΓΩΝ • Απνοικός άρρωστος; • Ανατομικός ευθειασμός αεραγωγού • Εξασφάλιση αρχικής οξυγόνωσης • Διατήρηση της βατότητας του αεραγωγού και ανάλογα με την εμπειρία και τα διαθέσιμα μέσα: λαρυγγική μάσκα διασωλήνωση της τραχείας – τραχειοισοφαγικός αεραγωγός • Επί αποτυχίας : ΒΚΑΡΠΑ και σκέψη για χειρουργική αποκατάσταση του αεραγωγού

31. Ρινοφαρυγγικόςκαι στοματοφαρυγγικόςαεραγωγός

32. Λαρυγγική μάσκα Εισαγωγή του σωλήνα γίνεται τυφλά Δεν απαιτεί ειδική εκπαίδευση

33. Εισαγωγή της λαρυγγικής μάσκας

34. Ασκός Ambu

35. Combitube Εισαγωγή του σωλήνα γίνεται τυφλά Δεν απαιτεί ειδική εκπαίδευση

36. Αερισμός με την χρήση Combitube

37. ΕνδοτραχειακήΔιασωλήνωση

38. Μη-Ανταποκρινόμενος Ασθενής Εξασφαλίστε Αεραγωγό Ελέγξτε την ύπαρξη σημείων ζωής Κλήση ομάδας Ανάνηψης ΚΑΡΠΑ 30:2 Μέχρι να φθάσει Απινιδιστής/Καταγραφέας (monitor) Εκτίμηση Ρυθμού

39. Ρυθμοί ΚΑ Κοιλιακή Μαρμαρυγή Απινιδίσιμοι Ρυθμοί Άσφυγμη Κοιλιακή Ταχυκαρδία Ασυστολία Μη-Απινιδίσιμοι Ρυθμοί Άσφυγμη ηλεκτρική δραστηριότητα

40. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ Εκτίμηση Ρυθμού VF/VTάσφυγμη PEA/Asyst Αδρεναλίνη 1 mg Απινίδιση ΔΦ = 150-360 JΜΦ = 360 J • ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ • Διορθώστε αίτια ΚΑ • Ελέγξτε ηλεκτρόδια • Ελέγξτε αεραγωγούς • Ελέγξτε φλέβα • Ελέγξτε Ο2 • Αμιοδαρόνη, ατροπίνη, μαγνήσιο Ατροπίνη 3 mg Β.ΚΑΡΠΑ (30:2) 2 min (5c) Β.ΚΑΡΠΑ (30:2) 2 min (5c)

41. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ Εκτίμηση Ρυθμού VF/VTάσφυγμη 1ος Κύκλος Απινίδιση ΔΦ = 150-200 JΜΦ = 360 J • Σπάνια γίνεται αντιληπτός σφυγμός • Η καθυστέρηση επιβαρύνει περισσότερο το μυοκάρδιο Β.ΚΑΡΠΑ (30:2) 2 min (5c)

42. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ Εκτίμηση Ρυθμού VF/VTάσφυγμη 2ος Κύκλος Απινίδιση ΔΦ = 150-200 JΜΦ = 360 J Β.ΚΑΡΠΑ (30:2) 2 min (5c)

43. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ Εκτίμηση Ρυθμού VF/VTάσφυγμη Adrenaline 3ος Κύκλος Απινίδιση ΔΦ = 150-200 JΜΦ = 360 J Β.ΚΑΡΠΑ (30:2) 2 min (5c)

44. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ Εκτίμηση Ρυθμού VF/VTάσφυγμη Amiodarone 300 mg bolus 4ος Κύκλος Απινίδιση ΔΦ = 150-360 JΜΦ = 360 J • Σφυγμός ψηλαφάται επί οργανωμένου ρυθμού • Η ΚΑΡΠΑ δεν διακόπτεται για ψηλάφηση σφυγμού • Αν δεν αποκατασταθεί σφυγμός δεν διακόπτεται η ΚΑΡΠΑ Β.ΚΑΡΠΑ (30:2) 2 min (5c)

45. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ • Ο χρόνος μεταξύ ΚΑΡΠΑ και απινίδισης πρέπει να είναι ο μικρότερος δυνατός. Ακόμα και ελάχιστα δευτερόλεπτα μπορεί να αυξήσουν την επιτυχία της ανάνηψης • Αδρεναλίνη (1 mg) δίδεται κάθε 3-5 λεπτά (περίπου μετά από κάθε πάροδο 2 κύκλων)

46. ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ • Σε σημεία ζωής (κίνηση, βήχας, αναπνοή)- Ελέγχουμε το ρυθμό στο monitor- Αν υπάρχει ρυθμός, ελέγχουμε σφυγμό- Αν υπάρχει σφυγμός φροντίδα αρρυθμιών ή φροντίδα μετά ανάνηψη- Αν δεν υπάρχει σφυγμός συνεχίζουμε ΚΑΡΠΑ • Αυτός που εκτελεί συμπιέσεις αλλάζει με άλλον κάθε 2 λεπτά

47. Οδοί Χορήγησης Φαρμάκων • Περιφερική φλέβα • Κεντρική φλέβα • Ενδο-οστική οδός • Ενδοτραχειακή οδός

48. Οδοί Χορήγησης Φαρμάκων • Περιφερική φλέβα- Δεν απαιτεί διακοπή της ΚΑΡΠΑ- Δεν συνοδεύεται από σοβαρές επιπλοκές- Τα φάρμακα πρέπει να εγχέονται με επιπρόσθετη έγχυση 20 ml και ανύψωση του άκρου για 10-20 δευτερόλεπτα

49. Οδοί Χορήγησης Φαρμάκων • Ενδο-οστική οδός- Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενήλικες- Εξασφαλίζει παρόμοια αποτελέσματα (συγκέντρωση- χρόνος) με την έγχυση από ΚΦΓ- Επιτρέπει τη διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων (λήψη δείγματος για φλεβικά αέρια αίματος, αιμοσφαιρίνη, ηλεκτρολύτες)

50. Οδοί Χορήγησης Φαρμάκων Ενδο-οστική οδός