Studenckie Poradnie Prawne

1. Podsumowanie działalności za rok akademicki 2011/2012 Studenckie Poradnie Prawne

2. Poradnie w Polsce 2003-2012 Gdańsk Olsztyn Szczecin Białystok Toruń Rok akademicki 2008/2009 i 2009/2010 25 poradni w 15 miastach Poznań Warszawa Słubice Łódź Wrocław Lublin Opole Gdynia Rok akademicki 2004/2005 21 poradni w 15 miastach Gdańsk Gdańsk Gdańsk Gdańsk Katowice Gdańsk Rok akademicki 2005/2006 23 poradnie w 15 miastach Rok akademicki 2003/2004 17 poradni w 14 miastach Kraków Rzeszów Olsztyn Olsztyn Olsztyn Olsztyn Szczecin Szczecin Szczecin Szczecin Białystok Białystok Białystok Białystok Szczecin Białystok Toruń Toruń Toruń Toruń Toruń Rok akademicki 2006/2007 24 poradnie w 15 miastach Rok akademicki 2011/2012 25 poradni w 16 miastach Poznań Poznań Poznań Poznań Poznań Warszawa Warszawa Warszawa Warszawa Warszawa Słubice Słubice Słubice Słubice Słubice Łódź Łódź Łódź Łódź Łódź Wrocław Wrocław Wrocław Wrocław Lublin Lublin Lublin Lublin Wrocław Lublin Opole Opole Opole Opole Opole Katowice Katowice Katowice Katowice Katowice Kraków Rzeszów Kraków Kraków Kraków Rzeszów Rzeszów Rzeszów Kraków Rzeszów

3. Poradnie w Polsce Białystok - Uniwersytet w Białymstoku Białystok - Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica Gdańsk - Uniwersytet Gdański Gdynia – Szkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji Katowice - Uniwersytet Śląski Kraków – Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego Kraków - Uniwersytet Jagielloński Lublin - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Lublin - Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie Łódź - Uniwersytet Łódzki Olsztyn - Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Opole - Uniwersytet Opolski Poznań - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rzeszów - Uniwersytet Rzeszowski Słubice - Collegium Polonicum Szczecin - Uniwersytet Szczeciński Toruń - Uniwersytet Mikołaja Kopernika Warszawa - Akademia Leona Koźmińskiego Warszawa - Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Warszawa - Fundacja Academia Iuris Warszawa - Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego Warszawa - Uniwersytet Warszawski Warszawa - Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego Warszawa - Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej Wrocław - Uniwersytet Wrocławski

4. Poradnie spełniające standardy • Studencka Poradnia Prawna w Białymstoku (UwB) • Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Gdańsku (UG) • Klinika Porad Prawnych w Gdyni (Szkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji) • Studencka Poradnia Prawna w Katowicach (UŚ) • Studencka Poradnia Prawna w Krakowie (UJ) • Studencka Poradnia Prawna w Krakowie (Krakowska Akademia Frycza Modrzewskiego) • Uniwersytecka Poradnia Prawna w Lublinie (KUL) • Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Lublinie (UMCS) • Studencki Punkt Informacji Prawnej „Klinika Prawa” w Łodzi (UŁ) • Studencka Poradnia Prawna w Olsztynie (UWM) • Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Opolu (UO) • Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Poznaniu (UAM) • Uniwersytecka Poradnia Prawna w Rzeszowie (URz) • Koło Naukowe Studencka Poradnia Prawa w Słubicach • Centrum Edukacji Prawnej – „Studencka Poradnia Prawna” w Szczecinie (USz) • Uniwersytecka Poradnia Prawna w Toruniu (UMK) • Studencka Poradnia Prawna w Warszawie (Akademia Leona Koźmińskiego) • Fundacja Academia Iuris w Warszawie (FAI) • Klinika Prawna, Studencki Ośrodek Pomocy Prawnej w Warszawie (UW) • Studencka Poradnia Prawna w Warszawie (WSHiP im. R. Łazarskiego) • Studenckie Biuro Porad Prawnych w Warszawie (WSZiP im. H. Chodkowskiej) • Uniwersytecka Poradnia Prawna we Wrocławiu (UWr)

5. Rok akademicki 2011/2012 działalności poradni w liczbach • 13 379 – tyle spraw przyjęły poradnie w okresie od października 2011 do czerwca 2012; • najwięcej – 3607 spraw przyjęła Fundacja Academia Iuris w Warszawie; • najmniej – 6 Studencka Klinika Porad Prawnych, Szkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji w Gdyni; • najczęściej – w ok. 30 proc. przypadków (4057 sprawy) klienci zgłaszali się do poradni o pomoc w sprawach cywilnych; • w poradniach działało 1851 studentów i 235 pracowników dydaktycznych; • jeden opiekun miał pieczę przeciętnie nad 8 studentami; • na jednego studenta przypadało średnio 7 spraw.

6. W porównaniu z poprzednim rokiem akademickim… … liczba spraw wzrosła o 5 proc., … wzrost spraw dotyczył przede wszystkim porad z zakresu kontaktów ze służbą zdrowia (o 90 proc.), pomocy społecznej (o 60 proc.) oraz prawa finansowego (o 52 proc.), … liczba studentów spadła się o 7,2 proc., … liczebność personelu naukowego wzrosła o 5 proc.

7. W porównaniu z poprzednimi latami… studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-2012

8. Ile spraw zostało przyjętych przez poradnie? Łącznie: 13 379

9. Ilu studentów działało w poradniach? Łącznie: 1 851

10. Ilu pracowników naukowych działało w poradniach? Łącznie: 235

11. Rodzaje spraw rozpatrywanych przez poradnie • Karne (tymczasowo aresztowani, wykroczenia); • Ogólne z zakresu prawa cywilnego (w tym prawa zobowiązań i rzeczowego); • Rodzinne (rozwody, alimenty, ustalenie ojcostwa itp.); • Spadkowe; • Związane z pracą, ubezpieczeniami społecznymi i bezrobociem; • Związane ze świadczeniami z pomocy społecznej; • Dotyczące prawa i postępowania administracyjnego; • Z zakresu prawa lokalowego i spółdzielczego (w tym: eksmisje, sprawy bezdomnych); • Z dziedziny prawa finansowego (podatki, zadłużenia, kredyty itp.); • Związane z przemocą wobec kobiet; • Z dziedziny praw uchodźców i cudzoziemców; • Związane z prawami osób niepełnosprawnych; • Dotyczące kontaktów ze służbą zdrowia (w tym błędy w sztuce itp.); • Z zakresu pomocy organizacjom pozarządowym (NGO – szeroko rozumiana pomoc ekspercka i poradnicza); • inne.

12. Podział spraw ze względu na rodzaje Łącznie 2010/2011: 12 786 Łącznie 2011/2012: 13 379

13. Sprawy karne • Przykładowe sprawy: • sporządzanie pism w zakresie postępowania karnego (np. zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, apelacje, kasacje, wydanie wyroku łącznego); • środki zapobiegawcze (warunki, uchylenie); • wykonywanie kary (odroczenia, zwolnienia, przerwy, zawieszenia, przeniesienie do innego zakładu karnego, widzenia, cenzura korespondencji osadzonych), pomoc postpenitencjarna; • wykładnia przepisów prawa karnego; • przygotowanie linii obrony dla klienta poradni; • uprawnienia policji, doprowadzenie do izby wytrzeźwień; • dopuszczalność wniosków osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego; • zagadnienia możliwości wykonywania kary w RP po skazaniu w innym państwie UE. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

14. Sprawy z zakresu ogólnej problematyki prawa cywilnego • Przykładowe sprawy: • umowy cywilnoprawne - analizy umów zawieranych przez klientów poradni, sporządzanie, treść i wykonanie, prawa i obowiązki stron, wady oświadczeń woli, niewykonanie i nienależyte wykonanie określonych umów, odstąpienia od umowy; • pisma procesowe, w tym na temat kosztów sądowych (wysokość, zwolnienia); • terminy w postępowaniu cywilnym; • odszkodowania i zadośćuczynienia; • immisje; • nieruchomości (np. służebności, ochrona posiadania, postępowania wieczystoksięgowe); • postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne (egzekucje komornicze); • przedawnienia; • upadłość konsumencka. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

15. Sprawy rodzinne • Przykładowe sprawy: • rozwodowe i dotyczące separacji (przede wszystkim pozwy w tym zakresie oraz małżeńskie zagadnienia majątkowe po ustaniu małżeństwa); • ubezwłasnowolnienia; • ustanowienie, ograniczenie i pozbawianie władzy rodzicielskiej; • ustalanie lub zaprzeczania ojcostwa; • tematyka przysposobienia, opieki i kurateli (w tym także w odniesieniu do cudzoziemców); • alimentacja (przesłanki, ustalanie, podwyższanie, obniżanie, zaliczki alimentacyjne). Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

16. Sprawy spadkowe • Przykładowe sprawy: • doradztwo w sporządzaniu testamentów; • zasady dziedziczenia ustawowego (w szczególności kwestie zachowku) oraz testamentowego (otwarcie, odrzucenie, unieważnienie testamentu); • określenie osób uprawnionych do nabycia spadku (w tym zagadnienie osób niegodnych); • wydziedziczenia; • zakres majątku wchodzącego w skład masy spadkowej, kwestia odpowiedzialności za długi spadkowe, wycena majątku spadkowego; • zabezpieczenie przed długami spadkowymi; • postępowania spadkowe (przyjęcie, odrzucenie, zrzeczenie się spadku, wnioski o stwierdzenie nabycia, dział spadku, zbycie udziałów). Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

17. Sprawy związane z pracą i bezrobociem • Przykładowe sprawy: • zawieranie umów o pracę (ustalanie istnienia stosunku pracy); • spory między pracownikiem a pracodawcą (pozew o zapłatę wynagrodzenia, rozwiązanie umowy o pracę, wypowiedzenia); • świadczenia pracownicze (praca w godzinach nadliczbowych, premie, dodatki, nagrody i odprawy, wypadek w czasie delegacji); • uprawnienia osób skierowanych do wykonywania pracy z zakładu karnego; • świadczenia pracownicze dla Polaków wykonujących zatrudnienie w krajach UE; • emerytury i renty (podstawy uzyskania uprawnień, świadczenia górnicze i wyjątkowe, przeliczenie emerytur); • relacje z ZUS i Urzędem Pracy; • mobbing i dyskryminacja w miejscu pracy. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

18. Sprawy związane ze świadczeniami z pomocy społecznej • Przykładowe sprawy: • zasady przyznawania zasiłków z pomocy społecznej; • nabywanie praw do rent socjalnych; • kontakty klientów poradni z ośrodkami pomocy społecznej w tym odwołania od decyzji o odmowie przyznania zasiłków i rent; • kwestie zasiłków oraz dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych; • ośrodki pomocy społecznej - zasady uzyskanie miejsca, zwolnienie z opłat za pobyt. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

19. Sprawy z zakresu prawa i postępowania administracyjnego • Przykładowe sprawy: • decyzje administracyjne (podstawy wydawania, zasady zaskarżania, odwołania do organów wyższej instancji, WSA, SKO, kasacje do NSA); • postępowania administracyjne (prawa stron, koszty, skargi na bezczynność) i egzekucyjne w administracji; • ewidencja ludności i sprawy meldunkowe; • zagospodarowanie przestrzenne (warunki, wywłaszczenia i związane z tym odszkodowania); • pozwolenia, zezwolenia i licencje (m.in. prowadzenie usług taksówkarskich, handel uliczny, broń); • prawo do rekompensaty za mienie zabużańskie; • uprawnienia kontrolera biletów. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

20. Sprawy z zakresu prawa lokalowego i spółdzielczego • Przykładowe sprawy: • eksmisje (podstawy, koszty, wstrzymanie, uprawnienia prawowitych lokatorów); • lokale zastępcze, socjalne, komunalne, służbowe i zakładowe (zakres osób uprawnionych do ich otrzymania, koszty, rozliczenia); • przekształcenia uprawnień do lokalu; • spółdzielnie mieszkaniowe (wysokość zaległości w opłatach, waloryzacja wkładu); • relacje pomiędzy członkami a władzami spółdzielni (unieważnienie uchwał zarządu). Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

21. Sprawy finansowe • Przykładowe sprawy: • ogólne podatkowe, w tym: obowiązki podatników, powstanie obowiązku podatkowego, uprawnienia do ulg, nadpłaty, zwrot nienależnie zapłaconych kwot i zagadnienia odpowiedzialności za zaległości podatkowe; • opodatkowanie dochodów uzyskanych z tytułu wykonywania zatrudnienia za granicą; • finansowe zabezpieczenia nieruchomości (deklaracja wekslowa a weksel in blanco, przewłaszczenie na zabezpieczenie); • naliczenie odsetek karnych przez bank w związku z przekroczeniem limitu debetowego. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

22. Sprawy związane z przemocą wobec kobiet • Przykładowe sprawy: • przemoc fizyczna i psychiczna; • znęcanie się nad członkami rodziny; • informacje na temat instytucji służących pomocą. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

23. Sprawy związane z prawami uchodźców i cudzoziemców • Przykładowe sprawy: • formy ochrony prawnomiędzynarodowej na terytorium Polski (status uchodźcy, ochrona uzupełniająca, pobyt tolerowany); • tytuły prawne do pobytu w Polsce (zgoda na zamieszkanie na czas oznaczony, zgoda na osiedlenie się, zgoda na pobyt rezydenta długoterminowego WE); • nadanie obywatelstwa polskiego; • prawa cudzoziemców w czasie ich pobytu w Polsce (łączenie rodzin, nabywanie nieruchomości); • ochrona prześladowanego dziecka z powodu faktu, że jego ojczymem jest obywatel Niemiec. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

24. Sprawy związane z prawami osób niepełnosprawnych • Przykładowe sprawy: • zmiana stopnia niepełnosprawności; • odwołanie od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności; • możliwość uzyskania mieszkania położonego na niższej kondygnacji; • warunki uzyskania karty parkingowej przez osoby niepełnosprawne. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

25. Sprawy związane ze służbą zdrowia • Przykładowe sprawy: • odpowiedzialność lekarzy za błędy w sztuce lekarskiej – zagadnienia odszkodowawcze; • relacje klientów poradni z Narodowym Funduszem Zdrowia; • reklamacje usług medycznych; • więzienna służba zdrowia; • prawne aspekty eksperymentu medycznego. Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

26. Sprawy związane z pomocą organizacjom pozarządowym (NGO) Przykładowe sprawy: Pomoc ze strony poradni polega przede wszystkim na wyjaśnianiu zasad działalności organizacji pozarządowych czy też możliwości ich udziału w postępowaniach jako strona społeczna.

27. Sprawy inne • Przykładowe sprawy: • skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; • skargi konstytucyjne; • występowanie studentów poradni jako kuratorów w postępowaniach; • prawo kanoniczne („kościelne” unieważnienie małżeństwa); • założenie i prowadzenie działalności gospodarczej, także na terenie państw członkowskich UE; • tłumaczenie na język polski zagranicznych pism sądowych i dokumentów urzędowych; • prawo prasowe (zagadnienia sprostowania i odszkodowań); • odpowiedzialność dyscyplinarna prawników; Podział spraw ze względu na płeć klientów (dane za rok akademicki 2011/2012)

28. Studencka Poradnia Prawna w Białymstoku (Uniwersytet w Białymstoku) Spraw łącznie: 663 Studentów: 72 Opiekunów: 12 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • Organizacja w styczniu spotkania okrągłego stołu dla organizacji pozarządowych. • Organizacja kolejnej edycji Centrum Praktyk Sądowych wraz z finalnymi symulacjami. • Otwarcie nowego punktu zamiejscowego w Czarnej Białostockiej oraz zamknięcie punktów w Giżycku i Olecku. • Działalność wewnętrzna (szkolenia techniczne, historyczne oraz z zakresu udzielania porad, w tym metod interaktywnych).

29. Studencka Poradnia Prawna w Białymstoku (Uniwersytet w Białymstoku) 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-2012

30. Centrum Informacji Administracyjnej (Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Białymstoku) Spraw łącznie: 52 Studentów: 29 Opiekunów: 7 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • Dyżury w Centrum Współpracy Organizacji Pozarządowych w Białymstoku. • Współpraca z Fundacją Centrum Inicjatyw na Rzecz Społeczeństwa • Prowadzenie zajęć Street Law podczas „Podlaskiego Festiwalu Nauki i Sztuki” • Prowadzenie zajęć Street Law w szkołach ponadgimnazjalnych na terenie woj. Podlaskiego.

31. Centrum Informacji Administracyjnej (Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Białymstoku) 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba spraw w latach 2003-2012 Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012

32. Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Gdańsku Spraw łącznie: 468 Studentów: 145 Opiekunów: 9 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • II nagroda w konkursie na projekt organizowany w ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki 2011. • Wpisanie SUPP do Trójmiejskiego Programu Profilaktycznego na rok 2012 przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Gdańsku. • Zorganizowanie warsztatów prawniczych z zakresu dostępu do informacji publicznej we współpracy ze Stowarzyszeniem Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich.

33. Studencka Uniwersytecka Poradnia Prawna w Gdańsku 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-2012

34. Studencka Klinika Porad PrawnychSzkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji w Gdyni Spraw łącznie: 6 Studentów: 6 Opiekunów: 1

35. Studencka Klinika Porad PrawnychSzkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji w Gdyni 2011 - 2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2011-2012 Liczba spraw w latach 2011-2012

36. Studencka Poradnia Prawna – Koło Naukowe w Katowicach Spraw łącznie: 739 Studentów 97 Opiekunów: 8

37. Studencka Poradnia Prawna – Koło Naukowe w Katowicach 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-20112

38. Studencka Poradnia Prawna Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego Spraw łącznie: 142 Studentów: 37 Opiekunów: 5

39. Studencka Poradnia Prawna Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego w latach 2009-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2009-2012 Liczba spraw w latach 2009-2012

40. Studencka Poradnia Prawna w Krakowie Spraw łącznie: 802 Studentów: 48 Opiekunów: 21 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • Wygrana w konkursie na najlepszą symulację rozprawy karnej organizowanym przez Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. • Wskazanie kandydatów na kuratorów w 112 sprawach.

41. Studencka Poradnia Prawna w Krakowie 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-2012

42. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Lublinie (KUL) Spraw łącznie: 278 Studentów: 71 Opiekunów: 3

43. Uniwersytecka Poradnia Prawna w Lublinie (KUL) 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba spraw w latach 2003-2012 Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012

44. Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Lublinie (UMCS) Spraw łącznie: 176 Studentów: 33 Opiekunów: 7 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • Zorganizowanie XVI Ogólnopolskiej Konferencji Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

45. Uniwersytecka Studencka Poradnia Prawna w Lublinie (UMCS) 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-2012

46. Studencki Punkt Informacji Prawnej „Klinika Prawa” w Łodzi Spraw łącznie: 461 Studentów: 89 Opiekunów: 11 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • Dzięki współpracy z Fundacją Uniwersyteckich Poradni Prawnych oraz Wydawnictwem C.H. Beck na rynku ukazała się publikacja pt. „Etyka zawodów prawniczych. Metoda case study”. • Wizyta studyjna przedstawicieli studenckiej poradni prawnej z Czech. • Spotkanie okrągłego stołu” przedstawicieli łódzkich organizacji pozarządowych i środowisk działających na rzecz osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. • Prawa i Administracji UŁ przyjęła uchwałę wprowadzającą do programu nauczania nowy przedmiot „Znam swoje prawa – konwersatorium”.

47. Studencki Punkt Informacji Prawnej „Klinika Prawa” w Łodzi 2003-2012 studenci opiekunowie Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2003-2012 Liczba spraw w latach 2003-2012

48. Studencka Poradnia Prawnaw Olsztynie (UW-M) Spraw łącznie: 212 Studentów: 80 Opiekunów: 9

49. Studencka Poradnia Prawna w Olsztynie (UW-M) 2004-2012 studenci opiekunowie Liczba spraw w latach 2004-2012 Liczba studentów i personelu naukowego w latach 2004-2012

50. Studencka Poradnia Społeczno - Prawna „Bona Fides” w Opolu Spraw łącznie: 392 Studentów: 149 Opiekunów: 5 • Najważniejsze osiągnięcia i sukcesy poradni: • Kontynuacja programu „Propedeutyka Praw Człowieka” w ramach którego wydano drugą część publikacji poświęconej prawom człowieka. • Podjęcie współpracy z Aresztem Śledczym w Opolu polegającej na aktywnym udziale studentów Kliniki Prawa w Programie Edukacji Obywatelskiej skierowanej dla osób osadzonych. • Podpisanie porozumienia pomiędzy Kliniką Prawa a Powiatowym Urzędem Pracy w Opolu.