De koffiecultuur in Haïti

1. De koffiecultuur in Haïti De koffiecultuur in Haïti Gaat u een koffiemachine kopen of wordt er gekeken naar een nieuwe koffieautomaat op kantoor, denk dan ook eens aan de herkomst van de koffiebonen die ten grondslag liggen aan uw heerlijke kopje koffie. Koffie heeft een lange geschiedenis die lijkt te beginnen in Ethiopië. Vanuit daar zijn de koffiezaden in Arabië terechtgekomen waar de koffiebessen- en bonen, net als in Ethiopië, als voedsel werden gezien. In Arabië kwam men op het idee om uit de gefermenteerde bessen een soort ‘koffiewijn’ te produceren. Ze noemden het ‘quahwah’, waar de latere naam ‘koffie’ op gebaseerd is. Hierna werden de koffiebonen op meer verschillende wijzen verwerkt waarna de bij ons bekende koffievariant ontstond. Deze werd eerst voorgeschreven als medicijn, later werd het koffiedrinken meer gemeengoed. Koffie vond zijn weg naar Europa, de Fransen en de Nederlanders brachten het naar Midden- en Zuid Amerika. Het belang van koffie op Haïti Begin 18e eeuw brachten de Jezuïeten koffiebonen mee naar Haïti en plantten deze in Terrier Rouge in het noorden. De plaatsen Vallières en Dondon volgden snel, net als de rest, waarna landelijke koffieteelt een feit was. In 1804, na de enige succesvolle slavenopstand van de geschiedenis, werd Haïti, na jarenlange koloniale overheersing door de Spanjaarden en daarna de Fransen, een zelfstandig land. De economie van het nieuwe land dreef op de koffiehandel. Een groot deel van de Haïtiaanse mensen zijn afhankelijk van de koffieteelt. De inkomsten zijn laag voor de hoeveelheid arbeid die verricht moet worden. De koffieplant die het meest geteeld wordt in Haïti heet de Tipica die bekend staat als ‘gemakkelijke’ plant. De opbrengsten zijn echter niet heel hoog en de kwaliteit van de koffiebonen stijgt niet uit boven andere. Hierdoor zijn er extra investeringen nodig om toch voldoende inkomsten te genereren. Coöperaties De Haïtiaanse koffieboeren zijn zelfstandig niet in staat om te investeren in voldoende middelen en materialen om de koffieoogst naar een hoger niveau te trekken. Hiervoor zijn coöperaties opgericht die investeringen kunnen doen en betere prijzen kunnen bedingen door het overbodig maken van allerlei tussenpersonen als speculanten en handelaren. Overheid De overheid in Haïti blijft in gebreke bij haar rol in het verbeteren van de positie van koffieboeren. Die vragen om steun bij ziektebestrijding van de koffieplanten, of willen dat de overheid meer moeite doet om hun koffiebonen bij andere landen te promoten zodat hun koffiebonen bijvoorbeeld de koffieautomaat op kantoor, of mensen die een koffiemachine kopen, in Europa bereiken. Ook besteedt de overheid weinig aandacht aan de sociale positie van de mensen die in de koffieteelt werken. Er is veel analfabetisme en de ontwikkelingen in de regio’s gaan traag.

2. Koffie drinken in Haïti De bewoners van Haïti zijn zelf echte koffiedrinkers. Een traditie is dat, voordat de Haïtiaan zelf een slokje neemt, enkele druppels koffie op de grond gesprenkeld worden waarna de woorden ‘Men sa mwen jetepou sa m pa wè yo, pou mo yo’ gesproken worden. Dit betekent zo veel als ‘voor de doden die we niet kunnen zien’.