Historia GIS jako systemu informatycznego

1. serwer bazy danych Historia GIS jako systemu informatycznego • Systemy typu „desktop” • Systemy typu „klient - serwer” materiały pomocnicze do wykładów

2. Internet GIS • Systemy o architekturze n-warstwowej serwer aplikacji internet serwer WWW baza danych materiały pomocnicze do wykładów

3. serwery usług SDI internet serwery danych • Infrastruktura danych przestrzennych (ang. Spatial Data Infrastructure) jest to zespół odpowiednich technologii, środków prawnych, organizacyjnych i ekonomicznych które ułatwiają dostęp i korzystanie z danych i usług przestrzennych. SDI = GIS + Internet + Standardy + Interoperacyjność + Prawo materiały pomocnicze do wykładów

4. materiały pomocnicze do wykładów

5. Funkcjonowanie SDI Developing Spatial Data Infrastructures: The SDI Cookbook, pod redakcją Douglasa D. Neberta (wersja 2.0 z roku 2004 r.) • opracowanie wersji polskiej: Jerzy Gaździcki, PTIPGeodeta nr 2, 3, 4, 5 2003 materiały pomocnicze do wykładów

6. GOSPODARKA oparta na wiedzy o geoprzestrzeni SPOŁECZEŃSTWO geoinformacyjne Powszechne udostępnianie danych i usług INSPIRE - Infrastruktura Informacji Przestrzennej w Europie Infrastructure for Spatial Information in the European Community ŚRODOWISKO naturalne oraz antropogeniczne Dane prze- strzenne i metadane dla 34 tematów I N S P I R E Interope- racyjność organiza-cyjna, techniczna, semanty- czna POLITYKA i działania w zakresie środowiska (geoprzestrzeni) Usługi sieciowe Wspólne korzystanie z danych i usług WSPÓŁPRACUJĄCE ORGANY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ unijnej, państwowej i samorządowej oraz ich infrastruktury, systemy i rejestry geoinformacyjne INNE ORGANIZACJE PARTYCYPUJĄCE W INSPIRE materiały pomocnicze do wykładów

7. FAZA PRZYGOTOWAWCZA 2004 - 2006 • Procedury uzgodnienia i uchwalenia dyrektywy • Podjęcie prac nad przepisami implementacyjnymi • Udział w unijnych pracach koncepcyjnych i legislacyjnych • FAZA TRANSPOZYCJI 2007- 2009 • Wejście w życie dyrektywy (15.05.2007) • Kontynuacja prac nad przepisami implementacyjnymi • Przyjmowanie przepisów w trybie procedury komitetowej • Wejście w życie aktów prawa krajowego transponujących dyrektywę (15.05.2009) • Organizacja, uruchomienie i koordynacja prac nad infrastrukturami krajowymi • Wdrażanie przepisów unijnych i krajowych • Realizacja projektów dotyczących INSPIRE • FAZA IMPLEMENTACJI 2010 - 2013 • Kontynuacja prac nad przepisami implementacyjnymi • Monitorowanie postępu prac w Państwach Członkowskich, uruchomienie geoportalu UE • Utworzenie infrastruktur krajowych (harmonizacja danych, uruchomienie usług), jako części składowych INSPIRE • KONTYNUACJA FAZY IMPLEMENTACJI 2014 - 2019 • Nowelizacja przepisów implementacyjnych • Zasilanie nowymi danymi Poziom UE Poziom MS materiały pomocnicze do wykładów

8. Udostępnianie usług - INSPIRE Artykuł 11 • a) usługi wyszukiwania, umożliwiające wyszukiwanie zbiorów oraz usług danych przestrzennych na podstawie metadanych • b) usługi przeglądania, umożliwiające co najmniej: wyświetlanie, nawigowanie, powiększanie i pomniejszanie, przesuwanie lub nakładanie na siebie zbiorów danych przestrzennych • c) usługi pobierania, umożliwiające pobieranie kopii całych zbiorów danych przestrzennych lub części takich zbiorów • d) usługi przekształcania, umożliwiające przekształcenie zbiorów danych przestrzennych w celu osiągnięcia interoperacyjności; • e) usługi umożliwiające uruchamianie usług danych przestrzennych. • Państwa członkowskie zapewniają nieodpłatny publiczny dostęp do usług, o którychmowa w art. 11 ust. 1 lit. a) i b). materiały pomocnicze do wykładów

9. Stan normalizacji • Standardy ISO 191xx: • ISO 19115 – GI – Metadata • ISO 19119 – GI - Services • ISO 19139 – XML schema implementation • ISO 19106 – GI - Profiles • Polska norma ISO 19115:2005 (U) Informacja geograficzna. Metadane • katalogowanie zbiorów danych; • wykorzystanie w hurtowniach danych; • opis zbiorów danych geograficznych, serii zbiorów i pojedynczych obiektów geograficznych oraz ich właściwości; • podstawa tworzenia profili społeczności materiały pomocnicze do wykładów

10. PRZYKŁAD RELACJI AKTÓW PRAWNYCH I STANDARDÓW W ZAKRESIE METADANYCH Ustawa o polskiej infrastrukturze informacji przestrzennej INSPIRE Directive Rozporządzenie RM Regulation Implementing Directive as regards Metadata Polski standard otwarty metadanych ISO Standards 19115, 19119 Wytyczne techniczne (tematyczne, branżowe, resortowe) organów wiodących materiały pomocnicze do wykładów

11. materiały pomocnicze do wykładów

12. INSPIRE Metadata Implementing Rules • Formułuje zasady opisywania danych i usług metadanymi • Definiuje elementy metadanych: • Obligatoryjne (Mandatory) M • Warunkowe (Conditional) C • Zawiera podstawowy zbiór metadanych (Base Matadata) • Profil norm • ISO 19115 dla danych ISO 19119 dla usług • Metadane opisują: • Zbiory danych • Serie zbiorów danych • Usługi • Dwa poziomy metadanych wyszukiwania wg INSPIRE materiały pomocnicze do wykładów

13. Standardem otwartym jest standard, który: • został stworzony i jest zarządzany przez niedochodową organizację, a jego rozwój odbywa się w drodze otwartego procesu podejmowania decyzji (konsensusu, większości głosów itp.) z udziałem wszystkich zainteresowanych • jest opublikowany, a jego specyfikacja jest dostępna bezpłatnie lub po kosztach druku i możliwa dla wszystkich do kopiowania, dystrybuowania i używania bezpłatnie lub w cenie kosztów operacyjnych • wszelkie prawa autorskie, patenty i inna własność przemysłowa związane ze standardem są nieodwołalnie udostępnione bez opłat • nie ma żadnych ograniczeń w jego wykorzystaniu • European Interoperability Framework • for pan-European eGovernment Services materiały pomocnicze do wykładów

14. Usługi geoinformacyjne • Usługi geoinformacyjne (web services) • dyskretne jednostki kodu wykonujące określone zadania wg zasad • specjalizacji funkcjonalnej • hermetyzacji działania • z możliwością łączenia z innymi usługami (wymiany danych) • wymagają: stosowania standardów i interoperacyjności systemów • OGC (Open Geospatial Consortium) • standardy:GML (Geography Markup Language)WMS (Web Map Server)WFS (Web Feature Server materiały pomocnicze do wykładów