Toetsing van onderzoek

1. Toetsing van onderzoek

2. Toetsing van onderzoek • De WMO • De CCMO • De METC • Conclusies en aanbevelingen • Stelling

3. De wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) • De reikwijdte van de wet • Toetsing ja of nee • Welke instantie

4. http://www.ggd.nl/kennisnet/uploaddb/downl_object.asp?atoom=10373&VolgNr=1http://www.ggd.nl/kennisnet/uploaddb/downl_object.asp?atoom=10373&VolgNr=1

5. WMO: de reikwijdte van de wet • In 1997 door de Tweede Kamer aanvaard • In 1998 door de Eerste Kamer aanvaard • Op 1 december 1999 in werking getreden

6. WMO: de reikwijdte van de wet • doel van deze wet is om bescherming te bieden aan proefpersonen die deelnemen aan medisch-wetenschappelijk onderzoek

7. De Nuremberg Trial

8. De Nuremberg Trial • 23 artsen en wetenschappers stonden terecht wegens moord op gevangenen in concentratiekampen die werden gebruikt als proefpersonen • 15 veroordeeld, 8 doodstraf, 7 levenslang

9. De Nuremberg Code • Informed consent is essentieel • Research moet gebaseerd zijn op eerdere dier-experimenten • De risico’s moeten worden gerechtvaardigd door de geanticipeerde voordelen • Alleen gekwalificeerde wetenschappers mogen onderzoek doen • Fysiek en mentaal lijden moet worden vermeden • Onderzoek waarbij dood of verminkende beschadiging wordt verwacht mag niet worden uitgevoerd. • De proefpersoon heeft op elk moment het recht om zich terug te trekken http://ncjj.servehttp.com/irb/NurembergCode.asp

10. Tuskegee • Tussen 1932 en 1972 werden 399 Afro-amerikanen blootgesteld aan Treponema Pallidum (syphilis) en ontvingen geen behandeling met antibiotica.

11. Tuskegee • 28 overleden aan tertiaire syphilis • 100 overleden aan gerelateerde complicaties • 40 vrouwen werden besmet • 17 kinderen kregen congenitale syphilis http://www.infoplease.com/ipa/A0762136.html

12. Beecher, Henry K. 1966. Ethics and Clinical Research. The New England Journal of Medicine 274(24):1354-1360. • 23 gevallen van ethisch discutabel onderzoek door gerenommeerde wetenschappers en gepubliceerd in belangwekkende tijdschriften. • “if unethical research is not prohibited it will do great harm to medicine” • Willowbrook

13. Ontwikkeling van hepatitis vaccin. Injectie van mentaal geretardeerde kinderen met hepatitis virus (tot 1972).

14. Verdrag van Helsinki • World Medical Association, 1964 • Misverstanden over de reikwijdte van de Nuremberg code • Niet alleen observationeel onderzoek • Ook therapeutisch onderzoek • Revisies in 1975, 1983, 1989, 1996, 2000 en 2002 http://www.wma.net/e/policy/b3.htm

15. Recenter • In 2003 werden HIV positieve gevangenen in Florida gedwongen om deel te nemen aan clinical trials. • Verscheidene gevangenen vertelden dat zij deelnamen aan onderzoek “to escape poor medical care, abusive conditions or lack of access to up-to-date HIV drugs at other Florida prisons.” Silja J.A. Talvi is a Seattle-based journalist and an editor of LiP Magazine (www.lipmagazine.org).

16. Kortom….. • Bescherming van proefpersonen is noodzakelijk. • De WMO regelt deze bescherming (voor NL) • Het gaat niet alleen om het belang van patiënten (WGBO) • Vooruitgang van de wetenschap • Belangen van toekomstige patiënten • Infectierisico’s voor de samenleving • Nieuwe geneesmiddelen • Bijzondere aandacht voor wilsonbekwame mensen

17. WMO: extra rechtsbescherming van de patiënt • Schriftelijke informatie • Een niet bij het onderzoek betrokken persoon is beschikbaar om te informeren (onafhankelijke arts) • Schriftelijke toestemming is vereist • Verzekering voor eventuele schade • Eisen aan verplichte toetsing • Speciale regels voor wilsonbekwamen • Afgeleide schriftelijke toestemming • Proefpersoon zo goed mogelijk geïnformeerd • Bij verzet wordt deelname beëindigd • Soms centrale toetsing (CCMO) • Jaarverslagen van CCMO en METC zijn openbaar

18. Soorten onderzoek • Observationeel onderzoek • Vastleggen en meten (soms invasief) • Interventie onderzoek • Vastleggen en meten na een interventie • Vaak vergelijking met een controlegroep • 1.Werkingsmechanismen van het lichaam • Onderzoek naar reactie van het lichaam op invloeden van buitenaf (blootstellingen of toxiciteit, fase I) • 2.Therapeutisch effect van een interventie • Onderzoek naar werkzaamheid of waarde van therapeutische, diagnostische, preventieve en verzorgingsinterventies • Onderscheid tussen onderzoek dat direct ten goede komt aan de deelnemers en onderzoek waarbij dat niet het geval is.

19. Welk onderzoek valt onder de wet? • Onderzoek waarbij personen aan handelingen worden onderworpen of hen gedragsregels worden opgelegd. • M.a.w. onderzoek waarbij op een of andere manier een inbreuk op de lichamelijke of geestelijke integriteit van personen wordt gemaakt • Urine onderzoek, eenmalig niet, drie weken wel • Vragenlijsten, eenmalig niet, afhankelijk van de inhoud van de vragen of het aantal vragen wel • Statusonderzoek niet (wel WGBO, privacywetgeving)

20. Droge kost, dus af en toe een luchtig intermezzo………

22. Toetsing • Elk onderzoek dat onder de WMO valt moet worden getoetst. • Meestal door erkende METC’s • Soms toetsing door CCMO • Toetsing volgens de regels van de WMO

23. Toetsing • Onderzoeksprotocol • Doel, werkwijze en procedure van het onderzoek • ABR formulier • Standaard aanmeldings, beoordelings en registratie formulier • Patiënteninformatie • Toestemmingsformulier • Verzekeringscertificaat

24. Intermezzo 2………

26. Proefpersonen • Schriftelijke toestemming • Wilsbekwaam • Bij gezonde vrijwilligers (controlegroep) redelijke vergoeding (niet kopen van deelnemers) • Recht om op elk moment te stoppen (zonder opgaaf van redenen)

27. Informatie • Afdoende en schriftelijke informatie • ‘willens en wetens’ • Onderzoeker heeft zich vergewist dat de proefpersoon bewust is van bedoeling en uitvoering van het onderzoek • Redelijke bedenktijd

28. Centrale commissie mensgebonden onderzoek

29. Taken CCMO • Erkenning METC’s • Toezichthouder werkzaamheden METC’s • Visitatie • Inzage in alle beoordeelde protocollen • Beoordeeld zelf onderzoek • Schaarse deskundigheid (nieuw onderzoekgebied) • Gentherapie • Xenotransplantatie • Niet-therapeutisch onderzoek bij wilsonbekwamen • Aangeboden door METC

30. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Onafhankelijke positie • Soms instellingsgebonden • Algemene ziekenhuizen • Academische ziekenhuizen • Onderzoeksinstellingen (TNO, RIVM) • Locaal, regionaal of landelijk werkzaam • Soms categoraal • 33 erkend door de CCMO

31. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Samenstelling: • Voorzitter • Secretaris • Jurist • Epidemioloog • Ethicus • Arts(en) • Proefpersonenlid • Klinisch farmacoloog* • Apotheker*

32. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Toetsing conform de WMO • Documenten • Proefpersonen • Informatie • Ethische standaard • Vier essentiële ethische principes • Niet schaden • Goed doen • Respect voor autonomie • Rechtvaardigheid

33. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Niet schaden/goed doen • Het best mogelijke onderzoek om de voordelen te promoten en de risico's te minimaliseren • Het verzekeren van de competenties van de onderzoekers om de onderzoeksprocedure uit te voeren en de complicaties (risico’s) op te vangen • Het verbieden van onderzoek met een ongunstige risico/voordeel verhouding

34. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Respect voor autonomie • Het vereiste van informatie • Begrijpelijke taal • Leesbaarheid • Het vereiste van informed consent • Toestemmingsformulier • Bedenktijd • Het vereiste van privacy • Hoe worden gegevens bewaard • Codering, door wie te breken • De mogelijkheid zich uit de studie terug te trekken

35. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Rechtvaardigheid • Eerlijke selectie van proefpersonen • In- en exclusiecriteria • Vermijden van exploitatie van kwetsbare populaties

36. Medisch ethische toetsingscommissie (METC) • Als aan alle vereisten zijn voldaan volgt toestemming om het onderzoek uit te voeren • Wijzigingen in protocol moeten ook beoordeeld worden

38. Conclusies • Regelgeving is noodzakelijk • Bescherming van de proefpersonen • Vertrouwen in de medische stand • Niet al het onderzoek behoeft toetsing • Vaak wel een vereiste bij publicatie • Bij twijfel: toetsen! • Er is geen aparte METC voor eerste lijns onderzoek • Toetsing en regelgeving zijn niet bedoeld om onderzoekers te frustreren,

39. Aanbevelingen • Toekomstige taken voor de wetenschapscommissie van het KNOV • Begeleiden van jonge onderzoekers • Kennis van de regelgeving • Contacten met de CCMO • Eerste lijns onderzoek • Financiering van toetsing (niet gesponsord onderzoek) • Oprichting van een eerstelijns METC(?)

40. Stelling • Onderzoek waarbij ter voorkoming van serotiniteit de vliezen worden gebroken hoeft niet te worden getoetst omdat het breken van de vliezen een routinehandeling onder verloskundigen is. • Juist/onjuist

42. Einde