Projekty generujące dochód w okresie 2007-2013 – warsztaty z obliczania dochodowości projektów

1. Projekty generujące dochód w okresie 2007-2013 – warsztaty z obliczania dochodowości projektów Prowadzący: Michał Rutkowski

4. Dokumenty w Internecie • http://www.mrr.gov.pl/ • strona właściwego programu operacyjnego

5. Archiwizacja 2007-2013 (rozp. 1083/2006 art. 90 ust. 1a) • Beneficjent jest zobowiązany do przechowywania dokumentacji związanej z realizacją projektu stosownie do zapisów umowy, tzn. nie krócej niż trzy lata od daty zamknięcia danego programu operacyjnego. • W przypadku projektów, w których występuje pomoc publiczna, co do zasady, ustanowiono 10-cio letni okres archiwizacji (licząc od podpisania umowy).

6. Podstawy prawne • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999; • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006; • Rozporządzenie Rady (WE) NR 1341/2008 z dnia 18 grudnia 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do niektórych projektów generujących dochody;

7. Podstawy prawne • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94; • Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999.

8. Pułap współfinansowania (rozporządzenie 1083/2006 zał. III) • 85% wydatków kwalifkowalnych dla EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności • Pułap 85% nie oznacza dofinansowania 85%!!! • W ramach poszczególnych programów operacyjnych oraz działań mogą być jednak niższe maksymalne progi wsparcia

9. Projekty generujące dochód • Projekt generujący dochód oznacza jakąkolwiek operację (czytaj projekt) obejmującą inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub jakąkolwiek operację pociągającą za sobą sprzedaż gruntu lub budynków lub dzierżawę gruntu lub najem budynków, lub jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług (rozp.1083/2006 art. 55 ust. 1).

10. Kwalifikowalne wydatki na projekty generujące dochód nie przekraczają bieżącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o bieżącą wartość dochodu netto z inwestycji w danym okresie odniesienia dla: inwestycji w infrastrukturę lub innych projektów, w przypadku gdy możliwe jest obiektywne oszacowanie dochodu z wyprzedzeniem. Projekty generujące dochód – koszty kwalifikowalne

11. Projekty generujące dochód (rozp.1083/2006 art. 55 ust. 2) • W przypadku gdy nie wszystkie koszty inwestycji są kwalifikowalne do współfinansowania, dochód netto zostaje przyporządkowany pro rata do kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych części kosztu inwestycji. • Przy obliczeniach instytucja zarządzająca uwzględnia okres odniesienia właściwy dla danej kategorii inwestycji, kategorię projektu, zwykle oczekiwaną rentowność dla danej kategorii inwestycji, zastosowanie zasady „zanieczyszczający płaci” oraz, w stosownych przypadkach, zasadę sprawiedliwości w powiązaniu ze względną zamożnością danego państwa członkowskiego.

12. Cel prezentacji • Przedstawienie istoty luki w finansowaniu projektów • Przedstawienie podstaw metodyki wyliczenia poziomu dofinansowania projektów generujących dochód

13. Plan prezentacji • Podstawowe definicje • Podstawowe zasady obliczania luki finansowej • Luka finansowa - określenie poziomu dofinansowania projektu • Zasady określenia poziomu dofinansowania • Wyłączenia ze stosowania luki finansowej • Ewentualne błędy w prowadzonych analizach

14. Definicje pojęć Dochód, dochód netto • Jest różnicą pomiędzy przychodami (w tym wartość rezydualna) a kosztami operacyjnymi, • Poziom dofinansowania jest obniżany wyłącznie w przypadku wystąpienia dochodu, nie przychodu, • Wyliczany jest dla projektu, a nie dla całego przedsięwzięcia,

15. Definicje pojęć • Okres odniesienia przyjęty na potrzeby analizy rozumiany jest jako okres, za który należy sporządzić prognozę przepływów pieniężnych generowanych przez projekt, licząc od roku poniesienia pierwszych wydatków związanych z faktyczną realizacją projektu.

16. Definicje pojęć – okresy odniesienia w sektorach: • Gospodarka wodno-ściekowa – min. 30 lat • Odpady – min. 15 lat • Energetyka 15-25 lat • Koleje – 30 lat • Porty morskie i lotnicze – 25 lat • Drogi 25-30 lat • Przemysł – 10 lat • Inne – 15 lat

17. Definicje pojęć - wartość rezydualna • Ma określić, ile projekt jest wart na koniec okresu podlegającego analizie (w tym wartość dochodów wykraczających poza okres analizy, jeśli ekonomiczna żywotność danej infrastruktury jest dłuższa, np. dla kanalizacji) • Szczegółowa prognoza wolnych przepływów pieniężnych sporządzana jest bowiem na okres od kilkunastu do kilkudziesięciu lat • Po ich upływie zakłada się, że przedsięwzięcie nadal będzie generować dochody i dlatego ich wartość nie sposób pominąć

18. Definicje pojęć • Dyskontowanie • Dyskontowanie to proces obliczania obecnej wartości (bieżącej wartości) dochodów/kosztów, które wystąpią w przyszłości • Jeżeli znamy przyszłą wartość korzyści (lub straty) to obecną wartość możemy obliczyć z wykorzystaniem odpowiednich wzorów matematycznych • Wartość bieżąca = wartość zdyskontowana

19. Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR • Art. 55 ust. 2 Rozporządzenia przyjmuje metodę luki w finansowaniu jako podstawę obliczania dotacji UE, przewidując, iż wydatki kwalifikowane nie mogą przekraczać bieżącej wartości kosztu inwestycji pomniejszonej o bieżącą wartość dochodu netto z inwestycji, • Wydatki kwalifikowane odnoszą się do wartości zdyskontowanej (bieżącej) ponieważ inwestycja realizowana może być przez kilka lat, • Wykorzystuje się je wyłącznie dla wyliczenia poziomu luki finansowej (w %),

20. Określenie rzeczywistego (właściwego) poziomu dofinansowania EFRR • Istota „ luki w finansowaniu”, • „luka w finansowaniu” w danym projekcie oznacza zdyskontowaną cześć kosztu inwestycji, która nie jest pokryta dochodem netto z projektu, • „luka” i poziom dofinansowania określany jest przez wzór matematyczny,

21. Lukę finansową: • Stosuje się do wszystkich projektów o koszcie całkowitym powyżej 1 mln €, • Stosuje się do wszystkich projektów, niezależnie od wielkości dochodu, • Stosuje się jednakowo do wszystkich projektów, niezależnie od funduszu (EFRR i Fundusz Spójności), • Obniża się poziom wydatków kwalifikowanych, a nie nominalną stopę dofinansowania • efektywna stopa dofinansowania projektu ulega jednak obniżeniu

22. Podstawą określenia luki finansowej i poziomu dofinansowania są przepływy pieniężne uwzględniające: • Zdyskontowane nakłady inwestycyjne • Zdyskontowane przychody projektu • Zdyskontowane koszty operacyjne projektu • Zdyskontowaną wartość rezydualną

23. Podstawowe zasady • Brane są pod uwagę wyłącznie elementy związane z przepływami finansowymi oraz wartość rezydualna, • Nie bierze się pod uwagę, amortyzacji i tworzonych rezerw, gdyż nie wiążą się bezpośrednio z wydatkowaniem środków.

24. Podstawowe zasady • Wszystkie projekty mają jednakowy poziom dofinansowania odnoszący się do wydatków kwalifikowanych, • Poziom ten jest odzwierciedlony w tabelach finansowych programu/ działania, • Każdy projekt ma indywidualnie wyliczaną „kwotę decyzji”, zależną od dochodów– która określa maksymalny poziom wydatków kwalifikowanych, • Wydatki wykraczające poza lukę finansową nie są kwalifikowane do dofinansowania,

25. Podstawowe zasady • Dochód uwzględniany jest na etapie składania wniosku o dofinansowanie (na podstawie prognoz), • Powinien obejmować wszystkie dochody, także te np. pośrednio związane z realizacją inwestycji (może to być np. sprzedaż drewna powstałego z wycinki drzew), • Tylko w sytuacji, w której dany dochód nie został uwzględniony na etapie wniosku, będzie konieczne jego odliczenie w ramach wniosku o płatność.

26. Kroki przy ustalaniu dotacji z UE • Wyliczenie stopy luki finansowej, tj. wyliczenie wartości bieżącej dochodów (przychody – koszty operacyjne + wartość rezydualna). • Odniesienie jej do wartości bieżącej inwestycji. • Określenie „kwoty decyzji”, tj. pomnożenie kosztów kwalifikowanych przez stopę luki finansowej. • Określenie maks. kwoty dofinansowania: pomnożenie „kwoty decyzji” przez stopę dofinansowania z priorytetu/działania (najczęściej 85%).

27. I. Wyliczenie stopy luki finansowej Niezbędne dane: • DIC – zdyskontowany (bieżący) koszt całkowity inwestycji. • DNR – zdyskontowany (bieżący) dochód netto (dochody-koszty operacyjne+ wartość rezydualna). • Max EE – maksymalne kwalifikowane wydatki = zdyskontowany koszt inwestycji (DIC) – zdyskontowany dochód netto (DNR). • Luka finansowa: Maksymalne wydatki kwalifikowane (Max EE) /zdyskontowany (bieżący) koszt inwestycji DIC.

28. Kroki przy ustalaniu dotacji z UE • Podstawa poziomu dofinansowania tj. kwota decyzji (DA) = Luka finansowa (R) * koszty kwalifikowane (EC). • Obliczenie wielkości (maksymalnej) dotacji UE • Dotacja UE = DA* Max CRpa (maksymalna wielkość współfinansowania dla osi priorytetowej/działania, np. 85%).

29. Przykład

30. Wyłączenia ze stosowania luki finansowej • Projekty podlegające zasadom pomocy publicznej, art. 55 ust. 6 rozp. 1083, „Niniejszego artykułu nie stosuje się do projektów podlegających zasadom dotyczącym pomocy publicznej w rozumieniu art. 87 Traktatu”; • Niezależnie od formy pomocy publicznej ( de minimis, pomoc regionalna, sektorowa, …) zasad luki finansowej dla projektów generujących dochód nie stosuje się; • Projekty o koszcie całkowitym poniżej 1 mln €; • Projekty w których dochody nie pochodzą z opłat użytkowników, ale np. pokrywane są z budżetu państwa czy gminy (art. 55 ust. 1);

31. Wyłączenia ze stosowania luki finansowej • W analizie finansowej (np. dla celów wykazania trwałości) taki dochód może i powinien być wykazany jako element pokrycia powstającej luki; • Projekty, w których przychód nie przekracza kosztów operacyjnych, art. 55 ust. 2; • Dochód netto odpowiada różnicy pomiędzy przychodami operacyjnymi a kosztami operacyjnymi, jeżeli ten „dochód netto” wynosi zero lub jest ujemny, nie ma mowy o pomniejszaniu kosztu inwestycji, a więc beneficjent nie musi obawiać się obniżenia dofinansowania.

32. Wyłączenia ze stosowania luki finansowej • Jednak w odróżnieniu od przypadku dotyczącego pomocy publicznej i dochodów niebezpośrednich, w tych projektach dochód podlega monitorowaniu, należy wszystkie przychody umieścić we wniosku.

33. Potencjalne błędy • Niespójne stosowanie założeń – część danych jest wyrażona w cenach stałych, część danych jest wyrażona w cenach zmiennych, • Nieuwzględnienie wartości rezydualnej, lub jej uwzględnienie w niezdyskontowanej wysokości, • Pominięcie niektórych kosztów operacyjnych, • Nieprzejrzyste założenia, • Nieuwzględnienie kosztów niekwalifikowalnych przy wyliczaniu luki, • Uwzględnienie amortyzacji w kosztach operacyjnych,

34. Podsumowanie • Celem analizy dla projektów generujących dochód jest wykazanie potrzeb finansowych projektu (tj. że dla jego realizacji niezbędna jest dotacja ze środków publicznych) i ustalenie właściwego (maksymalnego) dofinansowania z funduszy UE. • Różnicowaniu podlega poziom wydatków kwalifikowanych, a nie poziom dofinansowania. • Zasadę luki w finansowaniu stosuje się do każdego poziomu dochodów, a nie tylko do tzw. dochodów znaczących.

35. Wytyczne Komisji Europejskiej • Dokument roboczy nr 4 „ Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści” z sierpnia 2006 r. • http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/working/sf2000_en.htm • dostępne także w języku polskim, • obejmują w zakresie luki finansowej nie tylko duże projekty, • mają charakter indykatywny, • Państwa członkowskie mogą i są zachęcane do wydania swoich wytycznych, które w uzasadnionych przypadkach mogą się różnić od wytycznych KE.

36. Wytyczne Komisji Europejskiej • Część E i H.2 załącznika XXI do rozporządzenia 1828/2006 algorytm wyliczania dofinansowania (stosować należy nie tylko dla dużych projektów).

37. Wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego • Wytyczne w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym generujących dochód, 15 stycznia 2009 r.

38. Dziękuję za uwagę Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 2, 80-819 Gdańsk tel. 058 326 81 52; 058 326 81 48, 058 326 81 47 e-mail: punktinformacyjny@woj-pomorskie.pl pomorskiewunii@woj-pomorskie.pl; rpo2007-2013@woj-pomorskie.pl Internet: www.pomorskiewunii.pl