Roerende zekerheden en bescherming van de consument

1. Roerende zekerheden en bescherming van de consument Reinhard Steennot Hoofddocent UGent Instituut Financieel Recht

2. Inleiding • De beschermde consument • De bescherming van de consument bij inpandgeving • (Algemene voorschriften) • Bijzondere waarborgen voor consumenten • Geschrift • Beperking van de waarde van de in pand gegeven goederen • Beperking van het gewaarborgde bedrag • Realisatie van het pand • Verhouding tot Wet Consumentenkrediet? • Eigendomsvoorbehoud

3. Consument • Verwijzing naar consumentenbegrip uit Wet Marktpraktijken (art. 2, 3° WMPC) (elke natuurlijke persoon die, uitsluitend voor niet-beroepsmatige doeleinden, op de markt gebrachte producten verwerft of gebruikt) • Ongelukkige “definitie” • Bescherming beperkt tot natuurlijke personen • Gemengde overeenkomsten vallen buiten toepassingsgebied

4. Consument • Bestemmingscriterium • Pand verstrekt door schuldenaar • Pand verstrekt door derde • Alternatief: art. 1649bis §2 BW iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die geen verband houden met zijn beroepsactiviteit of zijn commerciële activiteit

5. Consument • Op weg naar een wetboek economisch recht Iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit vallen • Geen beperking wat hoedanigheid pandgever betreft • Kan de pandgever zich ook op de bescherming van de Wet Marktpraktijken beroepen mbt pandovereenkomst indien wederpartij een onderneming is?

6. Pandovereenkomst • Pand zonder buitenbezitstelling: vereiste van een geschrift (art. 4) • Geldigheidsvereiste • Voldoen aan artikel 1325 BW of 1326 BW • Verplichte vermelding van de waarde van het verpande goed => Sanctie • Vermelding maximaal gewaarborgde bedrag? • Vgl. kosteloze borgtocht

7. Pandovereenkomst • Pand zonder buitenbezitstelling: vereiste van een geschrift (art. 4) • Pandovereenkomst via Internet? • Geen expliciete regeling in BW • Artikel 16 Wet Informatiemaatschappij (functionele gelijkschakeling) • Artikel 17, 3° Wet Informatiemaatschappij

8. Pandovereenkomst • Pand door buitenbezitstelling lichamelijke goederen: vereiste van een geschrift (art. 40) • Bewijsvereiste • Tussen partijen? • Elektronische pandovereenkomst? • Voldoen aan artikel 1325 BW of 1326 BW • Geen verplichte vermelding van de waarde van het verpande goed / maximaal gewaarborgde bedrag?

9. Pandovereenkomst • Inpandgeving met buitenbezitstelling schuldvorderingen: vereiste van een geschrift (art. 61) • Bewijsvereiste • Tussen partijen? • Voldoen aan artikel 1325 BW of 1326 BW • Vermelding bezwaarde en gewaarborgde schuldvorderingen • Vermelding maximaal gewaarborgde bedrag

10. Pandovereenkomst • Waarde van de verpande goederen (art. 7) • Mag niet hoger zijn dan het dubbel van de omvang van het pandrecht • Waarde van de verpande goederen mag maximaal het dubbele bedragen van gewaarborgde schuld (bedrag schuldvordering + bijhorigheden) • Gewaarborgde schuld = 1000: waarde van de verpande goederen = max. 2000 • Quid: pand voor alle sommen? • Sanctie?

11. Pandovereenkomst • Beperking van het gewaarborgde bedrag (art. 12) • Gewaarborgde schuldvordering • Bijhorigheden (interest, schadebeding, kosten van uitwinning) • Beperkt tot 50% van de hoofdsom (hoofdsom = 100: bedrag bijhorigheden = max. 150) • Sanctie (vgl. kosteloze borgtocht) ? • Verhouding tot artikel 34 WCK (inpandgeving door derde)?

12. Realisatie van het pand • Pandhouder mag niet over het goed beschikken (art. 46) • Rechter • Toe-eigening van in pand gegeven goed • Openbare / onderhandse verkoop • Verbod andersluidende bedingen • Artikel 50 (betaling) en 55 (verdeling) blijven van toepassing • Realisatie pand en artikel 36 WCK?

13. Eigendomsvoorbehoud / retentierecht • Instemming van de koper – consument moet blijken uit een geschrift (art. 69) • Geldigheids-, bewijs- of tegenwerpbaarheidsvereiste? • Terugvordering (art. 69) • Verhouding tot artikel 33bis WCK? • 40% van prijs bij contante betaling terugbetaald • Retentierecht : geen bijzondere bescherming

14. Besluit • Bijzondere bescherming consument • Ongelukkig consumentenbegrip • Enkele inhoudelijke onduidelijkheden