KOAH Hasta tarafından tanımlanan ölçütler

1. KOAHHasta tarafından tanımlanan ölçütler Doç. Dr. Feza Uğurman Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi ANKARA http://www.ataturksanatoryumu.gov.tr/

2. Guidance for Industry Patient-Reported Outcome(PRO) Measures Bazı tedavi etkileri sadece hasta tarafından bilinir. http://www.fda.gov/cder/guidance/index.htm Eur Respir J 2003; 21: Suppl. 41, 36s Proc Am Thorac Soc; 4. 2007:597–601

3. Jones PW. Proc Am Thorac Soc 2006;3:222

4. KOAH akut atağı nedir ? Semptomlarda artmadır Dispnede artış Balgam volümünde artış Sıkışıklık hissi Pürülan balgam Soğuk algınlığı semptomları Öksürük Wheezing Anthonisen NR et al., Antibiotic therapy in exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease. Ann Intern Med. 1987;106(2):196-204.

5. İKİ TİP ATAK TANIMI • Semptoma dayalı atak • Olaya dayalı atak Hastanın tanımladığı semptom değişimlerine dayanır • Sağlık kurumu başvurusuna, • Antibiyotik kullanma gereksinimine • Oral kortikosteroid kullanma gereksinimine dayanır

6. AKUT ATAK Hastanın dispnesinde, öksürük ve/veya balgamında günlük olağan varyasyonların ötesinde değişimlerle seyreden, akut olarak başlayan, KOAH’ı için düzenli kullandığı tedavisinde değişikliğe yol açabilen, hastalığın doğal gidişi sırasında görülen bir olaydır Semptoma dayalı atak Olaya dayalı atak

7. Semptomların algılanması Calverley et al, Eur Respir J 2005; 26: 406–413 • Semptoma ya da olaya dayalı atak tanımları birbirleri ile uyumlu (mu) dur. 2.5 • Semptomlar başlar • Yoğunlaşır • Zirve noktasında tıbbi yardım alınır 2 Nefes darlığı 1.5 Öksürük 1 Göğüste sıkışma Gece uyanmaları • Olaya dayalı tanımlama kullanılabilir bir yöntemdir. • Sadece % 44 hastada semptom değişimi ve tıbbi yardım arasında tam bir uyum var 7 14 21 28 Atak -28 -21 -14 -7 Günlük kartların doldurulmasında sorun ?

8. Semptomların algılanması Primary Care Resp J. 2006;15:346-53. 127 hasta – 1 yıl takip Semptomlara dayalı atak tanımı Olaya dayalı atak tanımı (Major-minör semptomlara dayalı) Antibiyotik-oral steroid başlama Yıllık oran: 2.3 (toplam 296 atak) Yıllık oran: 2.8 (toplam 351 atak) % 41 atakta semptoma dayalı atak var % 54 atakta olaya dayalı atak var Dispne en önemli faktör FEV1 ≥ %50 Atak sayısı:2.2 FEV1 < %50 Atak sayısı:2.5 FEV1 ≥ %50 Atak sayısı:2.3 FEV1 < %50 Atak sayısı:3.2 p:0.003 p:0.36 Günlük kartların doldurulmasında sorun ?

9. Yorum • Olaya dayalı atak semptom değişimini göstermede geçerli bir yöntemdir. • Ancak semptoma ve kanıta dayalı atak tanımlamaları arasında tam bir uyum yoktur.

10. KOAH akut atakları • solunum yetmezliğine ve ölüme yol açabilirler, • yaşam kalitesini bozar, • akciğer fonksiyonlarını daha hızlı bozabilirler, • belirgin bir ekonomik yük oluşturur. • KOAH’ın seyrindeki en önemli olaylardır. Wilkinson, et al Am J Respir Crit Care Med 2004;69: 1298 Atağın erken tanınıp tedavisiyle semptomlar, sağlık durumu daha hızlı düzelebilir, hastane başvuruları azalabilir Effing et al. Cochrane Database Syst Rev. 2007;17 Respir Med. 2008 Jun;102 Suppl 1:S3-15. Bourbeau et al. Arch Intern Med 2003;163

11. Yılda 184 atak - (ort: 2.7) • 93’ü rapor edilmiş (%51) • Rapor edilen – edilmeyen gruplara arasında major semptomlarda ve PEF’ de fark yok. • Rapor edilen grupta öksürük daha fazla wheezing daha az. Am J Respir Crit Care Med 1998; 157

12. Am J Respir Crit Care Med 2000;161. 1608–1613, • Çalışmanın amacı atak sırasındaki semptomatik ve fizyolojik değişiklikleri saptamak • 504 atak. %54’ü rapor edilmemiş. • Atak başlangıcı, süresi ve iyileşme hızı, rapor edilen ya da edilmeyen grupta farksız FVC düzelmesi 6 gün 3 gün

13. Am J Respir Crit Care Med 177;396–401, 2008 • Çok merkezli bir çalışma. 486 atak • Günlük kart, yaşam kalitesi değerlendirmesi • % 67 atak bildirilmemiş • Daha yaşlı hastalar • Daha hafif hastalığı olanlar Atakları bildirmeyenler • Wheezing • Soğuk algınlığı • Öksürük • Balgamın niteliği Ataklarını bildirenler • Semptom sayısı fazla olanlar

14. Am J Respir Crit Care Med 177;396–401, 2008 • Ataklarını bildiren grupta SGRQ skorları daha bozuk • Semptom alt grubu • Etki alt grubu • Kurtarıcı ilaçları fazla kullananlar ataklarını daha fazla bildiriyor

15. Yorum • Hekimlerin atak olarak kabul ettikleri olayların yarıdan fazlası hasta tarafından bildirilmemektedir. • Öksürük rahatsız edici bir semptomdur. • Balgam pürülansı hastalar tarafından önemsenir. • Semptom sayısı arttıkça, hastaların atak algılaması artar. • Yaşam kalite anket skorları bozukluğu ve kurtarıcı ilaç kullanma sıklığı hastaların ataklarını algılamasını arttırıyor. • Daha hafif ve yaşlı hastalarda atakları bildirmemeye yönelik eğilim vardır..

16. Semptom ölçüm yolları • Algılama ölçüm yolları

17. Dispne ölçümü En sık kullanılan ölçekler BORG skalası MRC (MedicalResearchCouncil)dispneskalası • Her iki skalanın uygulanması kolay ve hızlı • Kısa ve uzun dönem değişikliklere uyum sağlayabilecek nitelikte Bazal dispne ölçeği (BDI) ayrıntılı - zaman gerektirirler Değişen dispne indeksi (TDI) rutin klinik pratikte önerilmezler klinik araştırmalar için uygundur

18. En sık kullanılan sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi anketleri • Genel olanlar • NottinghamHealth Profile • MedicalOutcomesStudy ( Short form 36 ) • SicknessImpact Profile (SIP) • Hastalığa özgü anketler • ChronicRespiratoryQuestionarrie (CRQ) • St. George’sRespiratoryQuestionnaire (SGRQ) • PulmonaryFunctionalStatusandDyspnea • Questionnaire (PFSDQ) • Seattle ObstructiveLungDiseaseQuestionnaire • (SOQL) • AirwaysQuestionnnaire (AQ) • Shortness of BreathQuestionnaire (SBQ)

19. Jones ,Thorax 2001;56:880–887

20. Atak sırasında yaşam kalitesi • Yaşam kalite değerleri bozulur. • SGRQ skorları atak sırasında yükselir. • CRQ skorları bozulur. • MYMOP (Measure Your Medical Outcome Profile) skorları bozulur. • Nottingham Health Profile (NHP) skorları bozulur. • SF-36 skorları düşer Spencer et al. Thorax 2003;58:589 Miravitlles et al. Thorax 2004; 59: 387 Aaron et al. Chest 2002; 121 Patterson et al. Qual Life Res 2000;9:521 Doll et al. Qual Life Res 2003;12: 17 Doll et al. Respir Med 2002; 96: 39-51 Lorenz et al. J Int Med Res 2001;29:74 Tsai et al. J Clin Epidemiol. 2008;61:489 Wang Q. Respirology. 2005;10:334 Ilior et al. nt J Clin Pract. 2008;62:585 Bourbeau et al. Eur Respir J. 2007;30:907 Lorenz et al. J Int Med Res 2001;29:74 Doll et al. Qual Life Res 2003;12: 17

21. Atak sonrasında yaşam kalitesi • Ortalama 3 ayda yaşam kalite skorları bazal değere döner. • Bu düzelme ilk 2-4 haftada daha hızlıdır • Atak tekrarlamayan kişilerde düzelme daha belirgin Andersson et al. Respir Med 2002; 96: 944 Spencer et al. Thorax 2003;58:589 Doll et al. Qual Life Res 2003;12: 17 Doll et al. Respir Med 2002; 96: 39-51 Tsai et al. J Clin Epidemiol. 2008;61:489 Andenaes et al. Qual Life Res. 2006;15:249 Ilior et al. Int J Clin Pract. 2008;62:585

22. Yaşam kalitesi puanları akut atak için belirleyici etken olabilir mi? • Yaşla, cinsiyetle, FEV1, FVC ile ilişki yok- SGRQ skorları ile ilişkili • SF-36 skorları düzeldikçe hastane başvurusu azalır • Sık atak ve dispnenin fazlalığı yaşam kalite skorlarını bozar • Atak şiddeti yaşam kalite anket skorları ile ilişkili. Osman et al. Thorax 1997;52:67–71 Grossman et al. Chest 1998;113:131 Miravitlles et al. Thorax 2004; 59: 387 Garcia-Aymerich et al Thorax 2003;58:100 Wang Q. Respirology. 2005;10:334 Lorenz et al. J Int Med Res 2001;29:74 Ilior et al. nt J Clin Pract. 2008;62:585 Respir Med. 2008 ;102 Suppl 1:S3-15.

23. Sağlıkla İlgili Yaşam Kalite Anketlerinden Klinik Beklentiler • Semptomları • Dispne • Yorgunluk ve kas kaybı • Uyku bozuklukları • Duygusal etkenler • Hastalığın bütün etkilerinin özetini objektif kriterlerle vermelidir. • Ayırt edici özellik • Ölçüm yöntemleri farklı hastalık düzeylerindeki hastaları ayırabilmelidir • Değerlendirici özellik • Hastalığın progresyonu ile ya da tedavi ile olan değişiklikleri ölçebilmelidir. • Güvenilirlik • Doğruluk • Duyarlılık • Yorumlanabilirlilik Minimum Klinik Anlamlı Değişim(MKAD)

24. Minimal Klinik Anlamlı DeğişimMKAD Bir tedavide belirgin bir yan etki ve maliyet yükü olmaksızın, hastanın yararlı olarak hissettiği ilgili ölçüm yöntemi skorlarındaki en küçük değişiklik. Make B, COPD 2007;4:191-4 Tedavi yararlarının değerlendirilmesinde Hastalığın gidişinin değerlendirilmesinde MKAD MKAD Kronik Solunum Hastalıkları Anketi (CRQ) 2 Borg scala 0.5 10-20 St. George Solunum Anketi 4 VAS KlinikKOAH Anketi (CCQ) TDI 1 0.4 Quality of Well-Being Scale 0.03 FEV1 100 ml

25. %20 4 Calverley PM, COPD 2005;2:143-8

26. Sonuç • Hastanın tanımladığı kriterler, KOAH’ın takibinde, tedavi değerlendirmesinde yararlıdır • Sağlıkla ilgili yaşam kalite anket sonuçları ve klinik sonuçlar arasında paralellik var. • Sağlıkla ilgili yaşam kalite anketleri “hastanın bildirdiği sonuç (PRO)” kapsamı içinde henüz tam kullanılabilir değillerdir. • Pratik, kullanımı kolay ölçüm yöntemlerine gereksinim duyulmaktadır

27. TEŞEKKÜR EDERİM