Nowa grypa A(H1N1)v

2. Nowa grypa A(H1N1)v Prof. Andrzej Zieliński Zakład Epidemiologii NIZP-PZH & Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych

3. Nowy wirus grypy A(H1N1) • RNA wirus z rodziny Myxoviridae • Nie ma krzyżowej oporności z sezonowym wirusem A(H1N1) • Odpornośc populacji USA: Dzieci nie są odporne, osoby 18-64 odporne w 6-9%, >64 w 33%. Znaczy to że immunologicznie podobne wirusy krążyły w przeszłości. • Jest rekombinantem 4 wirusów: grypy ludzi, ptaków, świń euroazjatyckich, świń amerykańskich • Pozostaje wrażliwy na oseltamivir i zanamivir (są pojedyncze przypadki oporności na oseltamivir) • Wytworzył się prawdopodobnie u świń w Azji, a w Ameryce szerzył się niemal wyłącznie wśród ludzi.

4. Objawy kliniczne Objawy opisanych do tej pory przypadków: • Objawy grypopodobne • Zapalenie płuc • Choroby układu oddechowego z gorączką • Zespół ostrych objawów oddechowych (ARI) • Gorączka • Kaszel • Bóle głowy • Wodnisty katar • Ból gardła • Biegunka • Wymioty • Bóle mięśniowo-stawowe

5. Powikłania grypy • Zapalenia płuc bakteryjne (zwykle około 5 dnia choroby) • Krwotoczne grypowe zapalenie płuc • Miositis (do 10%) • Drgawki gorączkowe • Encefalopatia, zapalenie mózgu • GB • Miocarditis • Często w przebiegu grypy występuje odwodnienie

6. Grupy ryzyka • Kobiety w ciąży • Osoby z chorobami przewlekłymi • Płuc • Serca • Z obniżoną odpornością • Cukrzycą • Chorobami wątroby • Chorobami nerek • Osoby powyżej 65 r.ż.

7. Czemu pandemia ? • Pandemia (gr.pan = 'wszyscy' + gr.demos = 'lud') - epidemia obejmująca rozległe obszary, np. cały kontynent lub nawet świat; epidemia danej choroby zakaźnej, występująca w tym samym czasie w różnych krajach i na różnych kontynentach. • Cechy choroby sprzyjające wybuchowi pandemii • niska śmiertelność • wysoka zaraźliwość (Ro>>1) • długi okres zaraźliwości choroby • brak naturalnej odporności populacji (szczep nie występujący od dawna lub nigdy przedtem) • Wysoka śmiertelność nie wyklucza możliwości pandemii (ospa prawdziwa, dżuma), ale nie jest czynnikiem sprzyjającym jej powstaniu. • Choroby o stosunkowo krótkim okresie zaraźliwości, ale o wysokim Ro(odra, grypa)mogą mieć wysoki potencjał pandemiczny

8. Przesłanki do oceny prawdopodobieństwa rozszerzenia się na Europę pandemii nowej grypy A(H1N1) • Grypa jest nowa – większość populacji świata jest podatna na nowy wirus A(H1N1). • W chwili obecnej zakażenia występują w ca 180 krajach. • W kilku krajach europejskich stwierdzono zakażenia niepowiązane epidemiologicznie z zawleczeniem • Największy, względny przyrost nowych zachorowań występuje w krajach Ameryki Środkowej i Południowej oraz w Azji gdzie obecnie rozpoczyna się sezon grypy. • Podstawowy wskaźnik zaraźliwości nowej grypy (Ro ≈ 1,4-1,6) był szacowany podobnie jak grypy azjatyckiej w pandemii z 1957 r. Obecnie przyjmuje się zaraźliwość nowej grypy na poziomie grypy sezonowej (R0 ≈1,2).

9. Wstępne dane o ciężkości nowej grypy • Dane dotyczące śmiertelności pochodzące z Meksyku (CF ≈ 2%) są zawyżone gdyż początkowo rejestrowano tam tylko przypadki ciężkie (zapalenia płuc i niewydolność oddechową) • Dane z USA i Kanady (CF ≈ 0,12%) dotyczą przypadków leczonych intensywnie. Śmiertelność kliniczna może być znacznie niższa od naturalnej. • Christopher Fraser na podstawie analizy danych z Meksyku szacuje śmiertelność w nowej grypie na 0,4%, podobnie jak w pandemii grypy azjatyckiej A(H2N2) w 1957 r. • Śmiertelność hiszpanki wynosiła CF ≈ 2,5% - 4% • W grypie azjatyckiej 1957 (CF ≈ 0,2-0,5%) • Ostatnio szacuje się podobnie jak w grypie sezonowej (CF=05-0,1)

10. Dynamika epidemii

11. R0 jako próg epidemii • Jeżeli R0 < 1, zakażenia nie mogą się szerzyć w populacji • Skutek: brak konieczności wdrażania działań kontrolnych • Jeżeli R0 > 1, zakażenia będą rozprzestrzeniały się w populacji • Skutek: konieczne działania w celu zapobiegania lub zmniejszenia skutków epidemii

12. 1200 1000 800 Podatni Liczna zachorowań Zachorowania R=1 600 Ozdrowieńcy R<1 R>1 400 R=R0 200 0 0 0,05 0,1 0,15 0,2 Skala czasu Zmiany wartości R w przebiegu epidemii (efektywna liczba odtwarzania R(t))

13. Model matematyczny rozwoju epidemii w Polsce - wyniki f = 0.6 f = 0.2 • f – ułamek osobników nie zostających w domu w trakcie infekcji • – współczynnik infekcyjności szczepu wirusa R0 – podstawowa liczba odtwarzania AR – odsetek osób, które zachorują w trakcie trwania fali epidemicznej f = 1.0

14. Etapy nadzoru epidemiologicznego • Wyszukiwanie przypadków zawleczonych, prewencja przypadków wtórnych (okres prepandemiczny) • Tygodniowe raporty o zachorowaniach na grypę i choroby grypopodobne zgłaszane poza sezonem grypowym • System Sentinel o podwyższonej czułości zgłoszeń nastawiony na diagnostykę zakażeń wirusem grypy z uwzględnieniem nowego wirusa A(H1N1). • Diagnoza wirusologiczna wszystkich przypadków o ciężkim przebiegu • Raportowanie powikłań w przebiegu grypy oraz pogrypowych • Konieczne jest monitorowanie lekooporności wirusa grypy w trakcie pandemii

15. Po co są dane z nadzoru w czasie pandemii ? • Znajomość dynamiki pandemii pozwala na stosowanie w porę prewencyjnych zarządzeń administracyjnych. • Rzetelny nadzór pozwala na bieżąco ocenić rozkład ciężkości zachorowań na grypę i dostosować do niego zalecenia terapeutyczne • Badania wirusologiczne w nadzorze sentinel umożliwiają ocenę krążących typów wirusa oraz wczesne wykrywanie nowych typów, jeśli się takie pojawią. Ważna jest też kontrola lekooporności.

16. Przeciętna dzienna zapadalność (na 100 tys. ludności) w okresie od 16 do 31 sierpnia 2009 r. w stosunku do okresu od 1 do 15 sierpnia 2009 r. wg województw

17. Przeciętna dzienna zapadalność (na 100 tys. ludności) w okresie od 16 do 31 sierpnia 2009 r. oraz w poprzednim okresie sprawozdawczym (od 1 do 15 sierpnia 2009 r. ) wg wieku