1 / 46

Predavanje 2: Zemljotresi

Predavanje 2: Zemljotresi. Uvod, opšte o zemljotresima Seizmički rizik jednog objekta -Procena seizmickog hazarda -Uticaj lokalnih uslova tla -Seizmička otpornost konstrukcije Metode za redukciju seizmičkog rizika Zaključak. SEIZM IZAM (s kup svih seizmi čkih pojava).

fruma
Download Presentation

Predavanje 2: Zemljotresi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Predavanje 2: Zemljotresi • Uvod, opšte o zemljotresima • Seizmički rizik jednog objekta • -Procena seizmickog hazarda • -Uticaj lokalnih uslova tla • -Seizmička otpornost konstrukcije • Metode za redukciju seizmičkog rizika • Zaključak

  2. SEIZMIZAM (skupsvihseizmičkih pojava) Mikroseizmičke pojave – registrovane seizmografima Makroseizmičke pojave – čovek registruje svojim čulima Megaseizmičke pojave- razaranje objekata i drastične deformacije u Zemljinoj kori • ZEMLJOTRES- svako pomeranje tla izazvano • oslobađanjem energije u litosferi • seizmologija – naučna disciplina koja proučava zemljotrese • seizmotektonika - naučna disciplina koja proučavatektonske procese koji • dovode do pojave zemljotresa

  3. VRSTE I TIPOVI ZEMLJOTRESA • PRIRODNI ZEMLJOTRESI: • Tektonski zemljotresi- usled pokreta masa u Zemljinoj unutrasnjosti. Vezani su za rasedanje i nabiranje Zemljine kore. To su najjači i najčešći zemljotresi • fore shock, glavniudar, after shock. • Vulkanskizemljotresisuuslovljenivulkanskomaktivnošću. Obicnoprethodeerupcijamavulkana. Mogu da buduznatnejačine, alisuredovnomalograsprostranjenja. • Urvinskizemljotresinastajuoburvavanjemtavanicapećina. najcešće se javljaju u krečnjačkimpredelima. Zahvatajuneznatnaprostranstva i slabesujačine.   • VEŠTAČKI ZEMLJOTRESI:nastajuradomčoveka. • podzemnaeksploatacija, miniranje... • nuklearne probe • indukovani zemljotresi

  4. UZROCI POJAVLJIVANJA ZEMLJOTRESA naponska stanja u litosferi širenje i kontrakcija litosfere

  5. MESTA NASTANKA ZEMLJOTRESA granične oblasti litosfernih ploča

  6. Cunami kao posledica zemljotresa Veliki zemljotres kod Sumatre praćen "cunamijem“ 2004 Pod udarom su bile sve obale od Sumatre do juga Indije i Šri Lanke Konačan broj ljudskih žrtava oko 300 hiljada.

  7. ELEMENTI ZEMLJOTRESA I SEIZMOLOŠKA TERMINOLOGIJA Žarište - mesto rasedanja koje inicira zemljotres Hipocentar (fokus) - centar žarišta zemljotresa, odnosno mesto odakle polaze seizmički talasi. Epicentar- oblast na površini gde se potres najjače oseća.

  8. SEIZMIČKI TALASI Zemljotres se na povrsini tla manifestuje pomeranje: vertikalno - blize epicentru horizontalno – dalje od epicentra Pomeranja su posledica seizmičkih talasa, uzdužnih (longitudinalnih) i poprečnih (transverzalnih). longitudinalni talasi – P-talasi vibracija čestica stenske mase u pravcu kretanja talasa izazivaju komresiju i rastezanje materijala brzina zavisi od gustine materijala V=5-13,8 km/s prolaze kroz sve sredine transverzalni talasi – S-talasi vibracija čestica stenske mase normalno na pravac kretanja talasa samo kroz čvrste sredineV=3,2-7,3 km/s površinski talasi – rezultat dejstva P i S talasa laveovi talasi - vibracija čestica u horizontalnoj ravni, paralelno površini Zemlje normalno na pravac kretanja talasa rejlijevi talasi – oscilacija čestica kružno, naviše i naniže

  9. INSTRUMENTALNO REGISTROVANJE ZEMLJOTRESA • seizmografi • akcelerografi • seizmoskopi Seizmogram

  10. INŽENJERSKO TRETIRANJE ZEMLJOTRESA Akcelerogram - prirodni -sintetički(veštački) Spektar odgovora Fekfentni sastav zemljotresa primer sa vojskom....

  11. PRATEĆE POJAVE ZEMLJOTRESA akustične seizmičke pojave - različite zvučne manifestacije - brontidi – tutnjave (trenje blokova u litosferi i vibracije tla) svetlosne pojave - trenutni odsjaj (pražnjenje statičkog elektriciteta) pojava vatre - emanacija zapaljivih gasova iz razlomnih zona - kidanjem električnih vodova i gasnih infrastrukturnih pravaca

  12. oscilacije geomagnetskog i gravitacionog polja promene električnog potencijala deformacije reljefa - pukotine - izdizanja - spuštanja - nastanak i nestanak različitih formi reljefa

  13. ODREĐIVANJE JAČINE ZEMLJOTRESA Magnituda (M)- relativna mera količine oslobođene energije u hipocentru neimenovan broj (1 – 9). Magnituda ne zavisi od dubine hipocentra (zarišta). Rihterova magnitudna skala (Charls Richter, 1935matematički definisao magnitudu kao energetsku meru dogođenog zemljotresa)

  14. Rihterova skala - magnituda

  15. Najveće registrovane magnitude Top12 zemljotresa sa najvećom magntudom 5 se dogodilo za poslednjih 8 godina!!!!!

  16. Intenzitet(I)zemljotresa- stepen površinskih efekata zemljotresa na građevinskim objektima, tlu, ljudima. Merkalijeva (MCS – Mercali-Cancani-Siebergovu) skala, I - XII stepeni ekvivalentne, ali znatno detaljnije skale: EMS-98 (Evropska Makroseizmicka Skala, 1998), MSK-64 (Medvedev - Sponhauer - Karnik skala, 1964). Skale intenziteta su opisne i tekstualno izražavaju efekte zemljotresa na zamljinoj površi. Snaga zemljotresa opada sa udaljenjem od hipocentra. Intenzitet zemljotresa na zemljinoj površi značajno zavisi od dubine zarišta zemljotresa ali i od rastojanja tačke posmatranja do epicentra

  17. EMS-98 skala

  18. TRUSNE OBLASTI U SVETU - Cirkumpacifička oblast - Oblast Atlanskog okeana - Alpsko-Himalajski pojas

  19. Zemljotresi u poslednjih 7 dana

  20. MOGUĆNOST PREDVIĐANJA ZEMLJOTRESA Dugoročne prognoze – karakter trusnih oblasti, ciklusi ponavljanja zemljotresa, veličina magnituda, maksimalni dogođeni intenziteti... - seizmičke karte seizmoaktivnih zona (max intenzitet potresa) - karte povratnih perioda Kratkoročne prognoze – seizmički instrumenti Seizmički hazard – verovatnoća pojavljivanja određenog zemljotresa u određenom vremenskom periodu Prognoza mogućih potresa u Srbiji za narednih 100 godina: 9º MCS – Rudnik, Kopaonik, Lazarevac, Svilajnac, Uroševac, Gnjilane 8º MCS – Fruška Gora, Ada, Kanjiža, Kosmaj, dolina Velike Morave, Krupanj, Loznica 7º MCS – širi proator Srbije 6º MCS – jugozapadna Srbija

  21. SEIZMIČKA REGIONALIZACIJA Utvrđivanje seizmičkih karakteristika određenog područja Karte seizmičke rejonizacije • Pravilnost u pojavljivanju zemljotresa: • - Centralna i zapadna Srbija • (Kolubarski basen, Područje planine Rudnik, Krupanj) • - Dolina Velike Morave • (Svilajnac-Jagodina) • Kopaonik • Depresija Kosova i Metohije • Leskovačka kotlina • Vranjska kotlina

  22. GDE SE U SVETU IZUČAVJU ZEMLJOTRESI ? • SAD • Japan • Evropa

  23. Od čega zavisi seizmički rizik jednog objekta (zgrada, put...)? • Seizmički Hazard na posmatranoj lokaciji • Lolalni uslovi tla • Konstrukcija objekta

  24. Sistem zemljotres-tlo-objekat

  25. KATEGORIJE VAŽNOSTI OBJEKTA

  26. KATEGORIJE VAŽNOSTI OBJEKTA Objekti van kategorije, s obzirom na velik značaj koji imaju, ne potpadaju pod ovaj pravilnik i zahtevaju kompleksnije i preciznije metode proračuna seizmičkog dejstva, kao i detaljno proučavanje seizmičnosti lokacije sa određivanjem projektnog i maksimalnog zemljotresa na osnovu istraživanja seizmičkog rizika. Objekti I kategorije, ukoliko su van seizmičkog područja, analiziraju se prilikom projektovanja na opterećenja intenziteta koje odgovara VII stepenu seizmičnosti Objekti IV kategorije se ne projektuju na dejstvo seizmičkog opterećenja.

  27. 1. Analiza seizmičkog hazarda • Mape seizmičkog hazarda (zvanične...) • Geofizička i geološka ispitivanja • Rezultati intrumentalnih merenja • Istorijski podaci... • Pravilnici o građenju... • Analiza može biti -deterministička -probabilistička Učestalost(1/godina) KRIVA SEIZMIČKOG HAZARDA Seizmički hazard (I)

  28. Korišćenje svih raspoloživih podataka...

  29. 2. Lokalni uslovi tla

  30. Iste zgrada-različiti lokalni uslovi tla

  31. 2. Lokalni uslovi tla Sleganje Gubitak mehaničkih karakteristika tla ispod temelja objekta usled vibracija • Klizanje tla • pokretanje tla na padinama (klizanje) • odlamanje kamenih blokova • nastanak odrona i pokretanje lavina. Likvefakcija tla vodom zasićeni granularni materijal privremeno izgubi čvrstoću i ponaša se kao tečnost.

  32. Klizanje tla usled zemljotresa

  33. Likvefakcija tla

  34. NEPOVOLJNA INTERAKCIJA TLA I KONSTRUKCIJE

  35. 3. Tip objekta

  36. KARAKTERISTIKA OBJEKTA BITNA ZA SEIZMIČKU OTPORNOST - GLAVNA NOSEĆA KONSTRUKCIJA

  37. Principi oblikovanja zgrada

  38. KAKO PROCENITI RIZIK OD ZEMLJOTRESA?

  39. Efekat mekog prizemlja Koncept da se potroši što više energije

  40. Kako smanjiti rizik od zemljotresa?

  41. Redukcija seizmičkog rizika • Sociološki aspekti (voda u Kraljevu, radio i TV stanice u Japanu) • Pravilnici o građenju (stalno se poboljšavaju) • Unapređenje infrastrukture • Zakoni • Edukacija, prevencija... • Potrebno je vreme...

  42. seizmički hazard & rizik prikupljanje činjenica & mišljenja PROTOK INFORMACIJA I ČINIOCI UKLJUČENI NA REDUKCIJI SEIZMIČKOG RIZIKA Porocena seizmičkog hazarda Inženjeri,geolozi,seizmolozi Metode smanjenja rizika za gradjevinske objekte i naselja Inženjeri, Arhitekte, Geolozi, Naučnici,Preduzimači, industrija Prihvatljivi kriterijumi rizika Zajednica PROCENA SEIZMIČKOG RIZIKA Društveni i ekonomski gubici Ljudske žrtve, invalidi, gubitak zaposlenih, materijalna šteta, gubitak resursa, kulturnih dobara, politički uticaj Inženjeri, arhitekte, stručnnjaci za osiguranja, planeri, istoričari MERE ZA REDUKCIJU RIZIKA SOCIO EKONOMSKI BENEFIT VS. TROŠKOVI MERA NA REDUKCIJI RIZIKA JAVNA DEBATA Informatori Inženjeri, arhitekte, projekt menadžeri, eksperti za osiguranje, menadžeri rizika, planeri, predavači, sociolozi, istoričari, ekonomisti Vlasnici dobara i rukovodioci Zakonodavna i izrvršna vlast Vlada i lokalne samouprave Posmatrači

  43. ZAKLJUČAK • Zemljotresi - najdestruktivniji prirodni hazard • Procena seizmičkog hazarda prvi korak u smanjenju rizika zavisi od važnosti objekta koji analiziramo • Građenje DOVOLJNO SIGURNIH objekata i naselja i DOVOLJNO TAČNA procena otpornosti postojećih seizmički aktivnim područjima zahteva izuzetno inženjersko znanje i veštine • Procena seizmičke povredljivosti (ranjivosti) i rizika kompleksan i nezahvalan posao • Uloga zajednice presudna pri smanjenju seizmičkog rizika

  44. Hvala na pažnji!zzugic@gmail.com

More Related