موضوع: روشهاي فعال و نوين تدريس (روش همياري)

1. موضوع: روشهاي فعال و نوين تدريس (روش همياري) سازمان آموزش و پرورش استان خراسان معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی گروه های آموزشی دوره متوسطه دبير خانه راهبري درس روان شناسي

2. فهرست مطالب • مقدمه • طرح مسئله • تاريخچه • انواع‌روشهاي همياري • تعريف بارش فكري • قوانين بارش فكري • مراحل روش بارش فكري • تشكيلات جلسه بارش فكري • نمودار بارش مغزي • نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي • خلاصه و نتيجه‌ و پيشنهادات • فهرست منابع

3. مقدمه • کوتاه شدن عمر دانش بشري و دگرگوني آن • تغيير در نيازهاي فراگير آن • نياز فراگيران به مجهز شدن به مهارت مفهوم سازي و توليد دانش به جاي دريافت دانش • آماده سازي فراگيران براي زندگي در دهکده جهاني

4. طرح مساله • وضعيت جامعه ما در دنياي پيشرفته • رسالت آموزش و پرورش ما در دنياي کنوني • هدف اصلي آموزش • ويژگي آموزش سنتي • ضرورت تغيير روشهاي تدريس از سنتي به شيوه همياري و يادگيري فعال

5. تاريخچه يادگيري روش همياري • جان ديويي (ابتداي قرن بيستم) • مورتون دوچ (دهه 1960) بيش از 122 مطالعه و تحقيق (1981-1924)

6. انواع روشهاي همياري • طرح کارايي تيم TED • طرح تدريس اعضاي تيمTMTD • طرح قضاوت عمل PJD • طرح روش سازي طرز برخورد (تلقي) CAD • يورش (بارش) فکرييا ذهن انگيزي گروهي • ايفاي نقش

8. تعريف يورش فکري ”اجراي فن و گردهم‌آيي‌اي كه از طريق آن، عده‌اي مي‌كوشند براي يك مسئله بخصوص با انباشتن تمام افكار و انديشه‌هايي كه همان جا به وسيلة اعضا ارائه مي‌گردد، راه حلي بيابند“ در اين تعريف چند نكته اساسي وجود دارد: 1- بارش فكري روش و فني گروهي است. 2- تلاش فكري و ذهني به طور گروهي صورت مي‌گيرد تا راه حلي به دست آيد. 3- راه‌هايي براي حل يك مسئله يا موضوع پيشنهاد مي‌شود. 4- بارش فكري، نوعي حمله ذهن به موضوع است كه طي آن شرايطي ايجاد مي‌شود تا شركت كنندگان، في‌البداهه نظر خود را ابراز دارند.

9. قوانين يورش فكري 1- انتقاد ممنوع است. 2- قضاوت و ارزش‌هايي در مورد انديشه و فكر اعضا ممنوع است. 3- كميت انديشه‌ها و نظريات مطلوب است. 4- تركيب، تلفيق وتغيير دادن انديشه ي ديگران ازاد است 5- به نظريات غير معقول و غير منطقي و دور از ذهن بايد توجه شود. 6- حضور افراد داوطلبانه و اختياري است. 7- مشابه‌سازي نظريات آزاد است.

10. مراحل روش بارش مغزي الف) خلاقيت و توليد انديشه راهبردها • 1- بيان و تفهيم موضوع جلسه، به وسيلة رئيس جلسه • 2- اعلام وظايف اعضا، منشي‌ها و مشاهده‌گران به وسيله رئيس جلسه • 3- بيان قوانين جلسه به وسيلة رئيس جلسه • 4- شروع جلسه بارش مغزي و ارائه نظريات به صورت چرخشي و نوبتي • 5- ثبت نظرات و آراي بيان شده در حين اجراي جلسه به وسيله منشي‌ها ب) قضاوت و ارزشيابي

11. تشكيلات جلسه بارش فكري 1- رئيس گروه 2- يك يا چند نفر منشي 3- اعضاي شركت كننده 4- مشاهده كنندگان زمان و طول جلسه بارش فكري نظرات متفاوت است ولي دكتر « سيدئي، جي. پارنز» استاد دانشگاه بوفالو. زمانرا بين 20 تا 45 دقيقه پيشنهاد كرده است.

12. مدل کلاس در روش بارش مغزي ( پيشنهادي)

13. نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي عنوان درس: سلامت رواني موضوع درس: روان‌شناسي سلامت و سلامت رواني منبع مطالعه:كتاب روان‌شناسي سال سوم . مجلات پيوند و موفقيت. كتاب بهداشت رواني دكتر شاملو و زمينه روان‌شناسي جلد 1 و 2 از هيليگارد. صفحات كتاب از صفحه 120 الي 124 هدف كلي:آشنايي با مفهوم سلامت رواني و روان‌شناسي سلامت اهداف جزئي 1- روان‌شناسي سلامت را به عنوان شاخه‌اي از علم روان‌شناسي بشناسد 2- با مفهوم سلامت روان آشنا شوند. 3- عوامل ريسك رفتاري را بشناسند. 4- معيار حداقل و حداكثر را درك كنند. هدفهاي رفتاري 1- روشهاي غلط زندگي خود را تشخيص داده و اصلاح كنند. 2- عوامل ريسك رفتاري خود را بشناسند و برطرف كنند و يا به حداقل برسانند. 3- علاقمند به گسترش سلامت رواني خود گشته و الگوهاي رفتاري خود را جهت رسيدن به سلامت رواني تغيير دهند. 4- ميزان سلامت رواني خود را با اجراي فعاليت 1-4 تعيين كنند.

14. نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي (ادامه) پيش‌نيازهاي درس روان‌شناسي و موضوع آنرا مي‌داند. شناخت را به عنوان دربرگيرندة فرآيندهاي ذهني ادراك، حافظه و خبرپردازي كهوسيله حل مسئله و دانش‌اندوزي و تصميم‌گيري .... است مي‌شناسد. ارزشيابي تشخيصي 1- چه تصوري از روان‌شناسي سلامت داريد؟ 2- چه مفهومي از سلامت رواني در ذهن خود داريد؟ 3- منظور از عوامل ريسك رفتاري چه مي‌تواند باشد؟ 4- منظور از روشهاي غلط‌زندگي چيست و چه ارتباطي با سلامت رواني مي‌تواند داشته باشد؟

15. نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي (ادامه) اجراي روش بارش مغزي • تذکر قوانين • انتخاب منشي ها • اعلام موضوع درس و توضيح اجمالي آن مرحله اول: توليد انديشه‌ها روانشناسي سلامت چيست؟ نتيجه مرحلة اول يادداشت نظرات توسط منشي ها مرحله دوم: قضاوت و ارزشيابي بررسي مطالب و اصلاح آنها نتيجة مرحلة دوم تعريف روانشناسي سلامت

16. نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي (ادامه) ارزشيابي پاياني : بصورت شفاهي 1- عوامل ريسك‌رفتاري به چه رفتارهايي گفته مي‌شود؟ 2- چه روشهايي براي افزايش سلامت رواني خود پيشنهاد مي‌كنيد. 3- منظور از سازگاري مناسب اجتماعي چيست؟ و توجه به تغيير رفتار دانش‌آموزان به دنبال يادگيري مطالب و نحوه تغيير رويدادها و اتفاقات زندگي ميتواند ملاكي براي ارزشيابي رفتاري دانش‌آموزان باشد.

17. نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي (ادامه) تجزيه و تحليل نمرات هدف از ارزشيابي • ايجاد علاقه و رغبت و جبران كاستي‌ها نحوه ارزشيابي • کيفي و کمي

18. نمونه طراحي آموزش و روش تدريس بارش مغزي (ادامه) • تعيين تكليف فعاليت 1-4 و 2-4 را انجام داده و ميزان سلامت رواني خود را بررسي كنند. • فعاليتهاي تكميلي مجلات پيوند، موفقيت، كتابهاي بهداشت رواني و بهداشتي از ديدگاه يونسكو مطالعه كنند. و در رفتار اطرافيان و خودشان دقيق شوند تا متوجه ميزان سازگاري و عدم سازگاري در رفتارها گردند. و عوامل ريسك رفتاري خود و خانواده خود را در عرض يك هفته نوشته و سركلاس بياورند تا به مشاركت گروهي گذاشته شود.

19. نقاط قوت اين طرح • تقويت خلاقيت • تقويت همكاري • تنوع پاسخها • تفكر في‌البداهه • تقويت حس مسئوليت • تقويت اعتماد به نفس • افزايش حس همکاري و مشارکت • افزايش نظم و هماهنگي

20. نقاط ضعف اين طرح • محدوديت توليد انديشه براي اصطلاحات کاملا نو • انفعال مشاهده گران در توليد انديشه ها خلاصه و نتيجه • اتکاء دانش آموزان به نظرات همديگر در حل مسائل و مشکلات • آموزش مهارت هاي اجتماعي

21. پيشنهادات • آماده سازي عوامل سخت افزاري و نرم افزاري • تغيير در محتوا و حجم و تنوع کتابها و نحوه ارزشيابي

22. معرفي چند منبع • دايره المعارف روانشاسي http://www.psychology.org • بهداشت روان http://www.mentalhealth.com http://www.mentalhelp.net • استرس و نگراني http://www.stresstips.com/gtws.html http://www.ucc.vt.edu/stdysk/stresmgt.html • اضطراب http://www.adaa.org

23. منابع 1- اليس، سوزان، والن، سوران، آشنائي با يادگيري از طريق همياري، ترجمه طاهر رستگار. مجيد ملكان، نشر ني، چاپ اول، 1376. 2- رستمي‌پور، علي، راهنماي اجراي فعاليت پروش” آيين مطالعه و پژوهش “ ويژه دوره‌ي متوسطه، ناشر، انتشارات تربيت، چاپ دوم، 1378 3- فضلي خاني، منوچهر، روش‌هاي فعال تدريس در برنامه‌هاي پرورش، ناشر، انتشارات تربيت، چاپ اول، تابستان 1378 4- جويس، بروس، ويل مارشا، شاورزبورلي، الگوهاي تدريس جلد 1، 2 ترجمه دكتر محمد رضا بهرنگي، ناشر مركز ترجمه و نشر كتاب، نوبت سوم، زمستان 1373 5- سازمان يونسكو، يادگيري گنج‌ درون 6- رشد، تكنولوژي آموزش، دوره هيجدهم، بهمن‌ماه سال تحصيلي 82-81، شماره مسلسل 146 7- رشد، آموزش رياضي، سال نوزدهم شماره 70 8- رشد تكنولوژي آموزش، دوره نوزدهم، آذرماه، سال‌تحصيلي 83-82، شماره مسلسل 152 9- مجلة پيوند، نشريه‌ماهانة آموزش، تربيتي، خرداد ماه 1380 10- مجلة پيوند، نشريه ماهانة آموزش ، تربيت، دي ماه 1381 11- رشد، آموزش علوم اجتماعي، دوره جديد، شماره 3، سال 1382 12- جزوه درسي دانشگاه مديريت دولتي