1 / 49

İlaç Toksisitesi ve Akciğerler: Patolojik Bulgular

İlaç Toksisitesi ve Akciğerler: Patolojik Bulgular. Prof.Dr.E.Handan Zeren Çukurova Üniversitesi ADANA. Bu çok pahalı bir antiromatizmal ilaçtır!. Neden?. Akciğerleri- nize malolabilir!. ©. www.pneumotox.com. İlaçların yol açtığı akciğer hasarı.

yessica
Download Presentation

İlaç Toksisitesi ve Akciğerler: Patolojik Bulgular

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. İlaç Toksisitesi ve Akciğerler: Patolojik Bulgular Prof.Dr.E.Handan Zeren Çukurova Üniversitesi ADANA

  2. Bu çok pahalı bir antiromatizmal ilaçtır! Neden? Akciğerleri- nize malolabilir! © www.pneumotox.com

  3. İlaçların yol açtığı akciğer hasarı • Pek çok histolojik patern ortaya çıkabilir • Tek patolojik patern • Mikst paternler • Akut hasar paternleri • Subakut hasar paternleri • Kronik hasar paternleri

  4. Bazı pulmoner ilaç reaksiyonları nispeten lokalize olabilir • Uzun süredir tedavi gören bir hastada akut bir patoloji olarak ortaya çıkabilir • Tedavi sona erdikten sonra geç komplikasyonlar ortaya çıkabilir • Örneğin: Bischloroethyl nitrosourea (Çocukluk çağı beyin tümörleri tedavisi için) tedaviden yıllar sonra intersitisyel fibrozise yol açabilir

  5. Tanı için akciğer biyopsisi gerekebilir • Açık akciğer veya torakoskopik biyopsi önerilir • BALfaydalı olabilir ve özellikle daha sık görülen enfeksiyon ve malignansi gibi patolojilerin ekarte edilmesine yardımcı olur

  6. İlaçla ilişkili akciğer reaksiyonunu destekleyen BAL bulguları: • 1) Sitotoksik reaksiyonlar- • Atipi (sitomegali, sitoplazmik eozinofili, bizar hücre şekli, nükleer hiperkromazi, belirgin nükleolus, multinükleasyon), • Eozinofil artışı, • Ekstrasellüler lipoproteinöz debri

  7. 2) Pulmoner hemoraji, hemosiderinle yüklü alveoler makrofajlar • 3) Lenfositik alveolitis – hücrelerin % 40-50 si lenfositlerdir • CD8+ hücrelerde artış, CD4+ : CD8+ oranında düşme→ hipersensitivite reaksiyonunu telkin eder • Altın, metotraksat, azatioprin

  8. 4) Nötrofilik alveolitis – %5 ↓ nötrofil oranları dahi fibrozisi destekleyebilir • 5) Eozinofilik alveolitis – % 5↓ eosinofil oranları dahil • Kısa süre içinde gelişmiş akut allerjik reaksiyon • 6) Lipoid pnömoni – mineral yağ içeren burun damlaları ve laksatifler

  9. BAL toksisite olmaksızın ilaç etkilerini yansıtabilir • Altın tedavisi – Alveolar makrofajlar, altın pnömonisi ve kronik romatoid akciğer hastalığı olmaksızın altın partiküllerini uzun süre taşıyabilirler • Amiodarone tedavisi – Alveoler makrofajlardaki lameller inklüzyonlar hastanın ilacı aldığının kanıtıdır, toksisite ile ilgili bilgi vermezler

  10. Amiodarone

  11. Amiodarone tedavisinde BAL bulguları: • % 33 mikst • % 26 nötrofilik • % 21 lenfositik • % 20normal

  12. Pulmoner ödem Alveoler hemoraji (akut veya kronik) Diffüz alveoler hasar (DAH) Organize pnömoni UIP- benzeri Dif. hücresel intersitisyel infilt. Nonspesifik inters. pnömonia Lenfositik inters. pnömoni Granulomatöz inters. pnömoni Eozinofilik pnömoni (akutveyakronik) Küçük damar anjiitisi Metastatikkalsifikasyon Pulmoner arteriyel hipertansiyon Pulmonery veno-oklusiv hastalık Astım Konstrüktif bronşiolitis Bronşiektazi Milier nodüller Amfizem Bu paternlerin kombinasyonları Pulmoner ilaç toksisitesinde histolojik paternler:

  13. Pek çok ilaç, toksisitenin akut ve kronik formlarını oluşturabilir

  14. Nitrofurantoin • En sık olarak üriner sistem enfeksiyonlarında kullanılan antimikrobik bir ajan • Çok sayıda pulmoner toksisite olguları rapor edilmiş (akut ve kronik) • Aynı akciğerde farklı morfolojik paternler saptanabilir Akut→ Subakut→ Kronik

  15. Nitrofurantoin

  16. Nitrofurantoin

  17. Nitrofurantoin • Akut reaksiyon paterni eozinofilik pnömoniyi taklit edebilir – ve %90 hastada 2 hafta içinde ortaya çıkar • Tip 1 hipersensitivite cevabıdır ve eozinofilik pnömoniden farklıdır • Altta yatan sebep pulmoner ödemdir • Kronik reaksiyonda vasküler sklerozun eşlik ettiği intersitisyel inflamasyon ve fibrozis görülür

  18. Nitrofurantoin • Kronik nitrofurantoin toksisitesi, çoğu hastada tedavi sonrasında düzelecektir

  19. Sulfasalazine • İnflamatuar barsak hastalığı • Semptomlar 6 ay içinde • Tedavi süresi, total kümülatif doz, günlük idame doz ile akciğer toksisitesi arasında bir ilişki yok • Eozinofilik pnömoni • Nonspesifikkronik intersitisyel pnömoni (KİP) • DİP • OP • DAHve pulmoner tromboemboli

  20. Anti-inflamatuar ilaçlar- Altın tuzları • Yaklaşık %1 hastada akciğer toksisitesi ortaya çıkar • Tedavi başlangıcından 2-6 ay sonra • Romatoid akciğer hastalığına bağlı morfoloji olarak yorumlanabilecek organize DAH, nonspesifikKİP, OP paternleri • Altın tedavisi sonlandırıldıktan sonra çoğu hasta iyileşir

  21. Altın tuzları

  22. Penisilamine • Tedavi başlangıcından 18 gün - 7 yıl sonra • Konstrüktif bronşiolitis – hava yolları çevresinde yoğun mononükleer inflamasyonve fibrozis • Epitelyal nekroz • Bazı olgularda lenfoid folliküller belirgindir – folliküler bronşiolitis • Havayolu değişiklikleri – ilaca bağlı? Romatoid hastalığa bağlı?

  23. Penisilamine

  24. Diğer patolojik paternler • Pulmoner – renal sendrom • Vaskülit bulgusu olmaksızın diffüz alveoler hemoraji + Glomerulonefrit • DAH

  25. Antiaritmik ilaçlar- Amiodarone • Hastaların % 5-10’unda • Günlük doz 400 mg→ yüksek akciğer toksisite riski • 60 yaş üstü→ yüksek akciğer toksisite riski • Pek çok olgu ilacın kesilmesinden sonra iyileşir

  26. Amiodarone- reaksiyon paternleri • Nonspesifik kronik intersitisyel pnömoni + intraalveoler köpük hücre akümülasyonu • EM’da lamellözcisimcikler • Alveoler epitel, intersitisyel ve endotelyal hücrelerde de görülebilirler • Plevral efüzyonun eşlik ettiği plevral inflamasyon • OP paterni • Diffüz alveoler hasar (DAH)

  27. Amiodarone

  28. Amiodarone

  29. Antihipertansifilaçlar • Hexamethonium- artık kullanılmıyor • 4-15 ay sonra • Akut ve organize DAH • OP paterni • Propranolol • Pulmoner ödem • Eozinofilik pnömoni-benzeri sendrom

  30. Sitotoksik ilaçlar • Akciğer toksisitesine yol açan en geniş ve en önemli grup • Malign hastalıkların kemoterapisi • Bazı non-neoplastik hastalıkların tedavisi

  31. Alkile edici ajanlar: Busulfan • KML tedavisi • AC toksisitesine yol açtığı rapor edilen ilk ilaç • % 4 hasta • Total doz ≥500mg • Latent period 1 ay- 12 yıl

  32. Busulfan • Bronşioler ve alveoler epitel hücre atipisinin eşlik ettiği organize DAH • Nukleus:sitoplazma oranları yüksek büyük hücreler • Pleomorfizm • Makronükleoller • EM ile intranükleer inklüzyonlar • KİP • Pulmoner ossifikasyon • Alveoler proteinozis

  33. Busulfan

  34. Busulfan

  35. Alkile edici ajanlar: Siklofosfamid • Malignansiler, glomerulonefrit, Wegener granulomatozis • Carmustine (BCNU) toksisitesini arttırır • Latent period 2 hafta- 14 yıl

  36. Siklofosfamid • Organize DAH • KİP • DİP (deskuamatif intersitisyel pnömoni) – benzeri • UİP (Usual intersitisyel pnömoni) – benzeri • OP • Yama tarzında akut alveoler hemoraji

  37. Alkile edici ajanlar:Carmustine (BCNU) • Primer beyin tümörlerinin tedavisinde tek ajan olarak kullanıldığından pulmoner toksik etkisi bariz şekilde kanıtlanmıştır • Kümülatif doz ile toksisitenin ilişkisi vardır • % 20-30 hasta (≥1.5 gr/m2 ilaç alan hastaların hemen hemen % 50’si) • Yüksek mortalite oranları

  38. Carmustine (BCNU) • Akutve organize DAH – en sık • KİP • Gecikmiş toksisite – NSİP • Predominant olaraküst zonlar • Subplevral parankim • Bilateral • Pulmoner venooklüsivhastalık (PVOD) • Plevral hastalık • Viseral plevrada fibrozis • Bleb formasyonu - pnömotoraks

  39. Sitotoksik antibiyotikler: Bleomisin • Çeşitli malign hastalıkların tedavisinde yaygın kullanım • İnsanlarda doza bağımlı toksisite • % 3-5 hasta • Risk faktörler: • ≥400-450 ünite • >70 yaş • Öncesinde veya eşzamanlı torasik radyasyon • Siklofosfamid ve yüksek doz cisplatin ile kombinasyon kemoterapi

  40. Bleomisin • DAH – Fatal • Eozinofilik pnömoni • OP • PVOD

  41. Bleomisin

  42. Antimetabolitler: Metotreksat • % 5-10 hasta • Bilinen risk faktör yok • Kümülatif doz ile ilişkili değil • %10’dan daha düşük toksisite

  43. Methotreksate • KİP – nodüler • Lenfositler, • Plasma hücreleri, • Histiositler, • Multinükleer dev hücreler, • Eozinofiller % 50 olguda • Nadir olarak gevşek granülomlar

  44. Methotreksate • Hipersensitivite pnömonisi – benzeri • RA ve psoriasis için düşük doz tedavi alan hastalar, tedavi sonlandıktan sonra hızla iyileşirler • OP – gevşek granülomlar eşlik edebilir • DAH – sık değil • Pulmoner ödem –İntratekal uygulama • + yama tarzında alveoler hemoraji

  45. Methotreksate

  46. Methotreksate

  47. Çoğu pulmoner ilaç reaksiyonuna klinik olarak tanı konur ve az sayıdaki hastada biyopsiye gereksinim duyulur • Patolog, klinisyene üzerinde çalışılacak verileri vermelidir • Paterni tarif etmeye çalışmalı ve bahsedilen ilaçlarla ilgili olup olamayacağı ile ilgili yorum yapmalıdır

  48. İlaca bağlı gelişen akciğer hastalığı tanısı pek çok diğer sebeplerin ekarte edilmesi ile gerçekleşir • Ayırıcı tanıda fırsatçıl enfeksiyonlar öncelikle düşünülmeli, kültürler, özel boyalar vs. uygulanmalıdır • Pek cok ilaç tosisitesinin spesifik tedavisi yoktur,ancak çoğu olguda ilaç kesildiğinde reaksiyon da ortadan kalkmaktadır

More Related