Principle of improvement biotechnology เทคโนโลยีชีวภาพทางการปรับปรุงพันธุ์สัตว์เบื้องต้น

1. Principle of improvement biotechnologyเทคโนโลยีชีวภาพทางการปรับปรุงพันธุ์สัตว์เบื้องต้น โดย ดร.วุฒิไกร บุญคุ้ม ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

2. Introduction • การปรับปรุงพันธุ์สัตว์ปัจจุบันมุ่งเน้นศึกษาถึงระดับยีนเป็นหลัก (genomic selection) • เนื่องจากยีนสามารถถ่ายทอดสู่รุ่นลูกได้ • ยีนเป็นตัวชี้วัดถึง พันธุกรรม หวังผลทางเศรษฐกิจ (added value)

3. Kind of biotechnology (1) Reproductive technology • Artificial Insemination (AI) • MOET • Cryopreservation • IVM and IVF • Sex determination • Nuclear transplantation Gene technology • Genetic engineering • Genetic marker • Genetic maps • DNA finger print

5. Artificial Insemination (AI) การผสมเทียม คือ การทำให้เกิดการปฏิสนธิโดยไม่ต้องมีการร่วมเพศกันตามธรรมชาติ หัวใจสำคัญของการผสมเทียม คือ • อุปกรณ์ในการเตรียมน้ำเชื้อ • อุปกรณ์สำหรับรีดน้ำเชื้อ • อุปกรณ์ตรวจสอบคุณภาพน้ำเชื้อ • ความชำนาญของเจ้าหน้าที่ผสมเทียม

6. Artificial Insemination (AI)

7. Artificial Insemination (AI) ข้อดี • เป็นการลดค่าใช้จ่ายในการเลี้ยงพ่อพันธุ์ • สามารถกระจายพันธุกรรมที่ดีของ พ่อพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว ข้อจำกัด • ต้องมีความชำนาญ • อุปกรณ์เหมาะสม และได้มาตรฐาน • คุณภาพน้ำเชื้อต้องดีจริงๆ • ต้องรักษาความสะอาด

8. Multiple Ovulation and Embryo Transfer (MOET) การเหนี่ยวนำให้สัตว์ตัวเมียตกไข่จำนวนมากและเป็นตัวให้ตัวอ่อนสำหรับการย้ายฝาก Donor Recipient Superovulation กระตุ้นการตกไข่ครั้งละหลายใบ Manipulation of estrus Manipulation of estrus IVF, Frozen Embryo กระตุ้นการเป็นสัด A.I. Embryo transfer Embryo recovery เก็บตัวอ่อน

9. Multiple Ovulation and Embryo Transfer (MOET) ข้อดี • ได้ลูกจากแม่พันธุ์ หรือทั้งพ่อและแม่พันธุ์ชั้นเยี่ยม • ไม่เสี่ยงต่อการนำโรคเข้าฟาร์ม • เพิ่มความแม่นยำในการคัดเลือก ข้อจำกัด • ทำได้ยากกว่าการผสมเทียม • ลงทุนสูง • ตัวอ่อนอาจได้รับอิทธิพลหรือผลบางอย่างมาจาก แม่ที่รับฝากแตกต่างกัน

10. In vitro maturation (IVM), In vitro Fertilization (IVF) • คือ การปฏิสนธินอกร่างกายโดยทำการเก็บน้ำเชื้อ และไข่จากสัตว์พ่อแม่พันธุ์ชั้นดี จากนั้นนำมาเลี้ยงในห้องปฏิบัติการ • ทำการจัดสภาพให้คล้ายกับสภาพภายในตัวสัตว์มากที่สุด Semen collection Egg collection Transfer Sperm egg Embryo Zygote IVM & IVF

11. In vitro maturation (IVM), In vitro Fertilization (IVF)

12. In vitro maturation (IVM), In vitro Fertilization (IVF) ข้อดี • ได้ลูกจำนวนมาก เนื่องจากสามารถเก็บไข่ได้มาก และบ่อยครั้งขึ้น • ลดช่วงอายุของสัตว์ลงได้ (GI:generation interval) ข้อจำกัด • ต้องอาศัยความชำนาญ • ตัวอ่อนมักตายก่อนนำไปย้ายฝากเนื่องสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสม หรือแพ้สารเคมีบางอย่าง

13. Cloning สัตว์ทุกตัวจะมีพันธุกรรมเหมือนกันทุกประการ (genetically identical individuals)

14. Cloning of Dolly sheep Finn Dorset ewe Scottish Blackhead ewe Cloning

15. Cloning • Cloning สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ • Embryo cloning • DNA cloning or Nucleartransplantation • Therapeutic cloning 1 and 2 3