De verteringssappen

1. Het spijsverteringsstelsel De verteringssappen

2. Ligging verteringsorganen: • Voornamelijk in de romp • Onder het middenrif

3. Mondholte, keelholte, slokdarm • Vertering begint in mondholte • Gebit: voedsel kleine stukjes (oppervlakte vergroot) • 3 Speekselklieren : speeksel 1,5 L/24u • water • Slijm • Enzym voor zetmeel: amylase • Amylase Zetmeel maltose • Ph 6.6 ( 6-7,5) • Onder invloed van autonome zenuwstelsel • Bv. zien, ruiken citroen  watertanden

4. slikken • Slikken : • Neusholte afgesloten met huig • Luchtpijp afgesloten met strotklepje •  voedsel naar slokdarm

5. maag • Bouw: • Begin : slokdarmkringspier • Gespierde maag • Einde : maagportier • Constant in beweging • Tijdelijke opslagplaatsvoedsel • Maagsapklierenmaagsap: • water • zoutzuur  bacteriën gedood • slijm  bescherming maag • Inactief enzym voor eiwitten : pepsinogeen • In contact met zoutzuur pepsinogeen pepsine • Pepsine + pepsinogeen pepsine (= + terugkoppeling) • Ph optimum : 2,3 • Pepsine : Eiwitten polypeptiden

6. Maagwand/ darmwand Lever+galblaas

7. Openen en sluiten maagportier • Afhankelijk van de pH in de twaalfvingerige darm : • normaal pH=8 – 9 •  kringspier maag ontspant zich •  komt zure brij in darm PH laag •  kringspier sluit •  darmsap + alvleessap PH stijgt

8. twaalfvingerige darm, lever, galblaas en alvleesklier • In twaalfvingerige darm : • afvoerbuizen van lever en alvleesklier • Lever galblaas galbuis gal twaalfvingerige darm • Gal emulgeert vetten • Alvleesklier  alvleessap: Enzymen vertering : • amylase : Zetmeel maltose • Trypsine  polypeptiden  korte polypeptiden • Dipeptidasen  korte polypeptiden  dipeptiden , tripeptiden • Lipase vetmoleculen  glycerol+ 3 vetzuurmoleculen

9. Emulgeren en afbraak vetten

10. Dunne darm • Voedselbrij ph 7 (door vetzuren is PH gedaald) • Bouw: • Gespierde laag ( lengte en dwarsspieren) • Darmplooien met darmvlokken • Darmsapklieren darmsap: • Water • Enzymen voor : • disachariden : maltase, lactase, sacharase • Peptidasen : dipeptiden en tripeptiden  aminozuren •  Voedingsstoffen opgelost • Verteringsproducten worden door darmwand heen opgenomen in bloed

11. Vertering van koolhydraten en eiwitten

12. Blindedarm, dikke darm, endeldarm • Blindedarm op overgang dunne darm-dikke darm • Uitstulping = appendix of wormvormig aanhangsel • Dikke darm 1m • Functie: • Neemt water op  voedselbrij ingedikt ( als niet: diarree) • Veel bacteriën  enzym  vertering cellulose tot glucose • Vervoert onverteerde resten endeldarm  kringspier=anus  ontlasting

13. Spijsverteringstelsel bij dieren