İŞYERİ HEKİMLERİ İÇİN YENİ İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU EĞİTİM SEMİNERLERİ SEMİNER 5

1. İŞYERİ HEKİMLERİ İÇİN YENİ İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU EĞİTİM SEMİNERLERİ SEMİNER 5 “6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ KANUNU VE MESLEK HASTALIKLARI İşçi Sağlığı Ve İşyeri Hekimliği Komisyonu

2. MESLEK HASTALIKLARI TANI SÜRECİ Dr. Ayşe ÖZTÜRK İSGÜM İZMİR

3. Sunum Planı • Meslek hastalıklarından korunma ilkeleri • Ülkemizde Meslek hastalıkları ile ilgili veriler • İşyerinde işe giriş ve periodik muayeneler sırasında meslek hastalıklarına tanısına ilişkin gözönüne alınması gereken ilkeler • Bir olgu • Meslek hastalıklarına ilişkin yasal düzenlemeler ve tanı süreci • Sonuç • Çözüm önerileri

4. II. İKİNCİL KORUMA (SEKONDER KORUMA) IZLEME YASAL YAKLASIM I. BİRİNCİL KORUMA (PRIMER KORUMA) III. ÜÇÜNCÜL KORUMA (TERSIYER KORUMA) Meslek Hastalıklarından Korunma

5. I. Birincil Koruma Teknik Önlemler • İşyeri üretim ve planlaması • Risk faktörlerinin belirlenmesi, tanımlanması (işyeri ortam analizleri) • Risk faktörlerinin kontrolü (değiştirilmesi, azaltılması, yok edilmesi) • Kaynakta kontrol • Etkenin kişiye ulaşmasının engellenmesi • Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)

6. I. Birincil Koruma Tıbbi Önlemler • İşe giriş muayeneleri • Uygun işe yerleştirme • Bağışıklama • Sağlık Eğitimi • Genel Hijyen Koşullarının Sağlanması • Yeterli ve Dengeli Beslenmenin Sağlanması

7. http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowProperty/WLP%20Repository/csgb/dosyalar/kitap/kitap03_6331http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowProperty/WLP%20Repository/csgb/dosyalar/kitap/kitap03_6331

8. SGK Verilerine Göre Türkiye’de Yıllara Göre Meslek Hastalıkları Sayısı

9. Yeni oluşan meslek hastalıkları vakaları / 100000 (WHO-2009) EU TR Kaynak: WHO/Europe, European HFA Database, January 2009

10. TİSH Çerçevesi İçerisinde Etkinliklerin Akış Şeması

11. İşe giriş yada periyodik muayene öncesi • İşyeri durum saptama formu • İş Akış şeması • Çalışma ortamı ölçümleri -Ortam ölçümleri -Kişisel maruz kalım değerleri • Malzeme güvenlik bilgi formları • Risk değerlendirme sonuçları

12. Meslek Hastalığı Tanısı I- Öykü ve Fizik Muayene II- Laboratuar incelemeleri III- İşyeri ortam ölçümleri I + II --- Klinik tanı III --- Meslek ile ilişkisi I+II+III --- Meslek Hastalığı Tanısı

13. I. Öykü ve Fizik Muayene Bana İşini Söyle Sana Hastalığını Söyleyeyim • Öykü alma Ayrıntılı meslek öyküsü, Semptomlar, Belirtilerin zamanla ilişkisi, Benzeri yakınmaları olan Işçilerin varlığı, İş dışı etkilenmeler...vb.” • Fizik muayene Bulgular

14. II.Laboratuar İncelemeleri • Radyoloji X-ray, ultrasound, Bilgisayarlı Tomografi (CT), ... • Biyokimya: Asetil Kolin esteraz,… • Tam Kan Sayımı • İdrar Tetkikleri • Toksikoloji • Etyolojik ajanın kendisi: Kanda kurşun,… • Etyolojik ajanın metaboliti: İdrarda Fenol, İdrarda hippürik asit, ... • Patoloji biyopsi; deri, akciğer, karaciğer, ... • Fizyolojik değerlendirmeler Odyogram, SFT, EMG, ... • Endoskopik muayeneler Bronkoskopi, ...

15. III. İşyeri ortam ölçümleri • “Hastalığın nedeni olan faktör işyerinde var mı? • İşyerindeki düzeyi izin verilen sınırların üzerinde mi?” Gürültü düzeyi, dB Sıcaklık, hava akım hızı, nem düzeyi, ... Ortamda kurşun düzeyi (mg/m3) Ortamda civa düzeyi (mg/m3) Tozun türü ve yoğunluğu (mg/m3) İyonizan radyasyon düzeyi; Bq., rad, ...

17. BİR OLGU • İşyeri: A fabrikası , Temizlik ve kozmetik ürünleri üretmekte 200 çalışanı , bir işyeri hekimi ve bir İş Güvenliği uzmanı bulunmaktadır. • Çalışanın öyküsü :Bir laboratuar teknikeri olarak çalışan Sevgi Sezen halsizlik yorgunluk ve sık sık hasta olma yakınması ile gittiği bir Üniversite hastanesinden Trombositopeni (tanı kodu:esansiyel trombositopeni ), Portal ven trombozu , myelofibrozis tanısı almış ve tedavi görmektedir. • Tesadüfen iş dışında karşılaştığı bir işyeri hekimi bu hastalığının nedeninin çalışma ortamında karşılaştığı kimyasal maddeler olabileceğini söylüyor. • Sevgi Sezen bu raporu işyeri hekimine göstererek diğer işyeri hekiminin kendisine söylediklerini anlatıyor.

18. Çalışanın iş öyküsü • 3-Sevgi Sezen 5 yıldır temizlik ve kozmetik maddeler üretiminde çalışmakta • 2-bundan önce 3 yıl sabun üretimi yapana bir fabrikada • 1- önce 3 yıl kozmetik maddeler üretimi yapan bir fabrikada çalışmıştır.

19. Çalışma ortamı • Yoğun bir üretim faliyeti nedeniyle fazla mesai yapmakta özellikle çalıştığı ortamda kimyasalların buharına maruz kaldığını ifade etmektedir. • Özellikle yaz aylarında klimanın zaman zaman yetersiz kaldığını , verilen eldivenlerin periyodik olarak değiştirilmediğini, ve asitlerin ellerini yaktığını söylemektedir. • Çalıştıkları bölümde kimyasalların ölçümlerinin yapılmadığını ifade etmiştir. • Şu anda çalıştığı bölümde en fazla hidrojen klorürü ve nitrik asit buharına maruz kaldığını ifade etmiştir.

20. İşe giriş ve periyodik muayene • Kendisinin işe giriş muayenelerini daha önce sağlık ocağının yaptığını fakat yeni giren işçilerin işe girişlerini işyeri hekiminin yaptığını söylemektedir. • Ayrıca aynı lab.da bir arkadaşının özellikle temzlik mad. Parfü vb bir kimyasal madde koyduğu zamanlarda burun kanaması olduğunu . • Ayrıca diğer bir çalışanında nefes almada zorluklar yaşadığını ifade etmektedir.Kendisine de her yıl AKC muayenesi yapıldığını ifade etmektedir.

21. Meslek hastalıkları ile ilgili yasa ve yönetmelikler ve tanı süreci

22. İlgili kanun ve yönetmelikler

23. 5510 sayılı Sosyal sigortalar ve Genel Sağlık sigortası Kanunu Resmi Gazete Tarihi: 11.10.2008 Resmi Gazete Sayısı: 27021ÇALIŞMA GÜCÜ VE MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI ORANI TESPİT İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ • Sağlık Kurulu Raporlarının Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar • Sağlık hizmeti sunucuları • MADDE 5 – (1) Sigortalı ve hak sahiplerinin çalışma gücü kaybı oranları ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların iş kazası sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye; • a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri, • b) Devlet üniversitesi hastaneleri, • c) Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı asker hastaneleri, • ç) Sigortalıların ikamet ettikleri illerde (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda Sağlık Bakanlığı tam teşekküllü hastaneleri, • yetkilidir. • (2) (Değişik:RG-22/1/2011-27823) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye, Sağlık Bakanlığı meslek hastalıkları hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri ve Devlet üniversitesi hastaneleri yetkilidir.

24. Hastaneler meslek hastalığı ile ilgili olarak düzenledikleri sağlık kurulu raporlarında artık, hastalığın mesleki olup olmadığına dair tespite yer verebilecekler!!!!

25. SGK Müfettişi Sigortalının işyerinde çalışma şartları, işveren ve sigortalının sorumluluğu diğer konulardaki inceleme ve soruşturmalar Kurum müfettişleri ve denetmenleri tarafından yapılmakta,

26. Sosyal Güvenlik Merkezi *Hastalığın meslek hastalığı olup olmadığı, *meslekte kazanma gücü kaybı oranı (sürekli iş göremezlik derecesi) *sürekli iş göremezlik geliri almakta iken vefat eden sigortalının ölümünün meslek hastalığı sonucu olup olmadığı konularındaki tespit ve nihai karar işlemleri Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü (Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi) Kurum sağlık kurulu tarafından yerine getirilmektedir

27. Sağlık bakanlığı(genelge ) • Sayı : B.10.0 TSH 0.30.00.01-150150 13.06.2011 • Konu : Meslek Hastalıkları • Aile Hekimleri, Devlet Hastaneleri ve Eğitim ve Araştırma Hastaneleri tarafından kullanılan yazılım sistemlerine “Meslek Hastalığı Tanı Kodları” nın entegrasyonu yapılarak Ek-1 de belirtilen iş akış şeması örneğine uygun olarak bilgilerin ekrana gelmesi sağlanacaktır • Bu kapsamda, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından yazılım sistemlerine belirtilen işlemlerin entegrasyonunun 31.07.2011 tarihine kadar yaptırılması gerekmektedir.

28. Kurum sağlık kurulları (SGK)2011 -2012 YILI İSTATİSTİKLERİ

29. SONUÇ 1. Basamakta • Meslek hastalıkları tanısının işyerinde konulmasına ilişkin hekimlerin yaşadığı işini kaybetme endişesi.ve yasal sorumluluğunu yerine getiremediği için ceza?? • İşe giriş ve periyodik muayeneleri yaparken zaman baskısı laboratuar incelemeler( akredite kurum, maliyet) • Meslek hastalıkları rehberlerinin yetersizliği

30. 2. 3. basamakta • Yetkilendirilmiş hastanelerde yöneticilerin meslek hastalıkları ile ilgili bilgi ve farkındalıklarının yetersizliği • Hekimlerdeki performans baskısı • 2 ve 3 basamakta meslek hastalıkları ile ilişkili uzmanlıklarda hekimlerin bilgi ve farkındalıklarının yetersizliği • Yetkilendirilmiş hastanelerde meslek hastalık tanı süreçleri konusunda yapılanma ve sistem oluşturulma konusunda yaşanan eksiklikler.

31. Çözüm önerileri • İşe giriş ve periyodik muayeneleri yapan, laboratuar incelemelerini yerine getiren akredite kuruluşların yaygınlaşması • Üniversite ve Sağlık bakanlığı eğitim araştırma hastanelerinde Meslekle ilişkili uzmanlık(gögüs, KBB, Dermatoloji, nöroloji, ortopedi, toksikoloji ) tarafından ilgili alanlarda tanı algoritması ve standartlala ilgili çalışmaların yapılması • Meslek hastalıkları listesinin güncellenmesi ???? • Ülkemizin koşullarına ve gereklerine uygun tanı rehberlerinin oluşturulması …. • 2 ve 3. basamakta hekimlere yönelik farkındalık eğitimleri verilmesi??? • 2. ve 3. basamakta meslek hastalıkları kurulları ve meslek hastalıkları polikliniklerinin kurulması

32. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER .. ayseozturk258@gmail.com