Schwerpunkte und Handlungsfelder der Landesregierung

1. Das Berufbildungssystem in NRW Schwerpunkte und Handlungsfelder der Landesregierung

2. Herausforderung an die Arbeitspolitik in NRW • Steigender Fachkräftebedarf • Demografischer Wandel = fehlender Nachwuchs • Neue Technologien = steigende Anforderungen • Globaler Wettbewerb = soziale Standards sichern • Abwanderung von Fachkräften Arbeitsmarkt in NRW Nach wie vor durch Strukturwandel beeinflusst: Große regionale Unterschiede bei Arbeitslosigkeit NRW = 8,5% Doppelter Abi Jhg. 2013 Rheine= 4,9% Duisburg 13,9 • Antworten: • Angebote zur Berufsvorbereitung, Berufsausbildung • und lebenslangen Weiterbildung verbessern. • Erwerbsbeteiligung steigern Migranten, Ältere, Frauen • Kompetenzen zugewanderter Fachkräfte nutzen 2

3. Nutzt Eigeninteresse (Freiwilligkeit) und fachliche Kompetenz der Betriebe Ausbildung ist Grundlage für hohe Produkt-Qualität des „made in Germany“ Zusammenarbeit und Aufteilung der Kosten zwischen Wirtschaft und Staat Praxisnahes Lernen im Arbeitsprozess / Betrieb und Schule Einheitliche hohe nationale Standards für alle Berufe in Deutschland (BBIG) Erzeugt auch qualifiziertes Ausbildungspersonal (AEVO) Konsens: Gemeinsame Aufgabe von Arbeitgebern, Gewerkschaften und Regierungen Merkmale unseres Berufsbildungssystems (Duales System) 3

4. Säulen des Berufsbildungssystems akademische Ausbildung Duale Ausbildung Doktor Meister Bachelor professional Ungelernte 16 % Migranten: Über 30% Master Facharbeiter 11.000 Studiengänge Einschl. Spezialisierungen Bachelor 350 Berufsbilder 47,5 % 36 % kein Schulabschluss 6 % Migranten: 12% Berufswahl Hauptschule 25% = 45.000 Realschule 35% = 63.000 Gymnasium 38% = 69.000 4 4

5. Zusammenwirken der Akteure im Dualen System • Betrieb • schließt Ausbildungsvertrag • hat quailifizierte Ausbilder • Grundsatz: „learning bei doing“ • Einbindung in Wertschöpfung • Schule • Schulpflicht 2 Tage/Woche • qualifizierte Fachlehrer vermitteln • theoretische Grundlagen • Lehrpläne / Ausbildungsordnungen • sind abgestimmt (Landesrecht) • Qualitätsicherung • Kammern / Gesetzgeber • selbstverwaltete Kammern wachen über • Berufsbilder / Ausbildungsordnungen • Bund:setzt Rahmen (BBIG) und moderiert • Land: überbetriebliche Angebote • gestaltet und fördert Übergangssystem • schulische Ausbildung im Dualen System 5 5

6. Hitliste bei der Berufswahl

7. Wachsendes Problem: fehlende Ausbildungsreife Jugendlicher 7

8. Schwerpunkte und Handlungsfelder • Ausbau und Integration präventiver Ansätze: Berufsvorbereitung und Berufsorientierung in der Schule verbessern • Transparenz, Struktur und individuelle Förderung zwischen Schule und Beruf: Übergangssystem straffen und optimieren. • Flexible Ausbildungsorganisation innerhalb des Berufsprinzips • Mobilisierung und Flankierung betrieblicher Ausbildungspotentiale: • Anreize zur Steigerung der Ausbildungsbeteiligung von Betrieben • Aktivierung von KMU und ihren Beschäftigten für berufliche Weiterbildung: Lebenslanges Lernen • Anerkennung, Einstufung und Förderung beruflicher Handlungs-Kompetenz auf allen Niveaustufen

9. Ausgangssituation für Jugendliche aus Zuwandererfamilien • Anzahl der Schulabgänger mit Zuwanderungsgeschichte ohne formalen Schulabschluss ist doppelt so hoch wie bei der Gesamtbevölkerung • Deutlich weniger Jugendliche mit Zuwanderungsgeschichte erreichen höhere Bildungsabschlüsse. • Migranten bleiben dreimal häufiger ohne Berufsabschluss • Nur einem Drittel der Zuwanderer gelingt der nahtlose Übergang in eine Berufsausbildung (Deutsche: Zweidrittel)

10. Wir brauchen jeden und wollen keinen zurücklassen • Initiative der Landesregierung • Ein faires Angebot an alle jungen Menschen in NRW. Wir arbeiten an einem Maßnahmenpaket, dass zukünftig jedem Jugendlichen ein Ausbildungsangebot unterbreitet. • Voraussetzung: aktive Mitwirkung der Jugendlichen • Ziel: • Warteschleifen im Übergangssystem mit unsicherem Ausgang vermeiden • Klare Perspektiven entlang verbindlicher Angebote beim Übergang • Vertrauen und aktive Beteiligung aller Jugendlichen gewinnen 10

11. Zahl der Ausbildungsplätze erhöhen • Mehr Ausbildungsplatzangebote schaffen • neue Ausbildungsformen nutzen • Erster Erfolg: fast 10.000 neue Ausbildungsplätze im letzten Ausbildungsjahr • Weitere Steigerung des Angebotes an betrieblichen Ausbildungsstellen • Neue kooperative Ausbildungsformen: Partner Berufskolleg und Betrieb • Vollzeitschulische Berufsausbildungen mit arbeitsmarktrelevanten Abschlüssen • Außerbetriebliche Ausbildung 11

12. Vielen Dank für Ihre Aufmerksamkeit ! 12

13. Het Nederlandse Onderwijssysteem Hamminkeln, 14 april 2011 Janny Roos Colo, afdeling Internationale Diplomawaardering

14. Het Nederlandse Onderwijssysteem

15. Het Nederlandse onderwijssysteem Leerplicht • volledig dagonderwijs verplicht voor leerlingen • van 5-16 jaar • daarna gedeeltelijke leerplicht van 2 jaar Basisonderwijs • voor leerlingen van 4-12 jaar (8 jaar) • eerste jaar is niet verplicht

16. Algemeen voortgezet onderwijshavo en vwo havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs) • opleidingsduur 5 jaar (onderbouw 3 jaar; bovenbouw 2 jaar) • doorstroom naar hbo (hoger beroepsonderwijs) vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs) • atheneum, gymnasium, lyceum • opleidingsduur 6 jaar (onderbouw 3 jaar; bovenbouw 3 jaar) • doorstroom naar wo (wetenschappelijk onderwijs – universiteit) Profielkeuze in klas 4 en 5 (havo) en 4, 5 en 6 (vwo) • cultuur en maatschappij • economie en maatschappij • natuur en gezondheid • natuur en techniek

17. Beroepsgericht voortgezet onderwijs vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs) • na basisonderwijs • opleidingsduur: 4 jaar (12-16 jaar) • vier sectoren • techniek, zorg en welzijn, economie, landbouw • vier leerwegen

18. Beroepsgericht voortgezet onderwijs Vier leerwegen • theoretische leerweg • doorstroom naar mbo alle niveaus + havo • vmbo gemengde leerweg • vmbo kaderberoepsgerichte leerweg • doorstroom naar mbo alle niveaus • vmbo basisberoepsgerichte leerweg • doorstroom naar mbo op kwalificatieniveau 1 + 2

19. Secundair (middelbaar) beroepsonderwijs (MBO) • Niveau 1 Assistentenopleiding • duur 0,5 tot 1 jaar • eenvoudige, uitvoerende werkzaamheden • Niveau 2 Basisberoepsopleiding • duur 2 tot 3 jaar • uitvoerende werkzaamheden • Niveau 3 Vakopleiding • duur 2 tot 4 jaar • vakbekwaam en onafhankelijk verrichten van werkzaamheden • Niveau 4 Middenkaderopleiding • verantwoordelijk en zelfstandig werken; breed scala van taken • Niveau 4 Specialistenopleiding • duur 1 à 2 jaar na niveau 3 of 4 • vakbekwaam en zelfstandig werken in specialisatie

20. Secundair (middelbaar) beroepsonderwijs (MBO) Twee leerwegen • Beroepsbegeleidende leerweg (bbl) • minimaal 60% in leerbedrijf • Beroepsopleidende leerweg (bol) • 20 – 60% in een leerbedrijf • Gelijke kansen • Gelijke kwalificaties

21. Volwasseneneducatie • Nederlands als tweede taal (NT2) • Basiseducatie (taal, rekenen, sociale omgang) • VAVO (voortgezet algemeen volwassenenonderwijs  vmbo-, havo-, vwo-diploma) • Beroepsonderwijs: uitgebreid aanbod • Open Universiteit (afstandsonderwijs), goedgekeurd door Minister van OCW

22. Hoger onderwijs – BaMa-structuur Hoger beroepsonderwijs (HBO) • instroom: diploma van mbo 4, havo, vwo • opleidingsduur: 4 jaar (60 ECTS per jaar) • opleidingstitel: Bachelor + vakgebied (B. of Education) • ook Masteropleiding mogelijk Universiteit (WO) • instroom: diploma vwo, propedeuse hbo (soms eisen v.w.b. vakkenpakket) • opleidingsduur: 3 jaar Bachelor, 1-3 jaar Master • opleidingstitel: Master of Arts, Science (drs., ir., mr.) • promotie (duur ca. 4 jaar)  titel dr.

23. Belangrijke websites • http://www.colo.nl/internationale-diplomawaardering.html • http://www.nlnrp.nl/onderwijsstelsel-tot-1997.html • Illustratie onderwijssysteem tot 1997 • http://www.nlnrp.nl/onderwijsstelsel-vanaf-1997.html • Illustratie onderwijssysteem vanaf 1997 • http://www.nlnrp.nl/beoordelingsschaal.html • http://www.nlnrp.nl/oude-nederlandse-diplomas.html

24. Internationale Diplomawaardering (IDW) en Beroepserkenning Hamminkeln, 14 april 2011 Janny Roos Colo, afdeling Internationale Diplomawaardering

25. Internationale Diplomawaardering • Onderdeel van Colo, vereniging voor samenwerkende kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven • 17 leden (kenniscentra) voor > 40 branches • verbinding van bedrijfsleven, arbeidsmarkt, beroepsonderwijs • kenniscentra werken landelijk en regionaal • strategische partners voor ministeries, gemeenten, sociale partners en beroepsonderwijs

26. Internationale Diplomawaardering • In 1994 in opdracht van OCW opgericht • Vijf medewerkers Taken: • Diplomawaardering- National Reference Point • Beroepserkenning- Oude Nederlandse mbo-diploma’s • Certificaatsupplement - Meeneembare studiefinanciering • Diverse projecten

27. Expertisecentra Diplomawaardering In Nederland zijn twee expertisecentra voor diplomawaardering: Colo • voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) • middelbaar beroepsonderwijs (mbo) • volwasseneneducatie Nuffic • algemeen vormend onderwijs (havo, vwo) • hoger beroepsonderwijs (hbo) • wetenschappelijk onderwijs (wo)

28. Informatiecentrum Diplomawaardering (IcDW) Vanaf 2003 • samenwerkingsverband van Colo en Nuffic • oprichting van het IcDW door Colo en Nuffic • nationale structuur voor internationale diplomawaardering • gemeenschappelijk loket bij Colo, Zoetermeer • geen bezoekersadres; één loket voor alle aanvragen • IDW-aanvragen per post • dagelijkse informatieverstrekking telefonisch en via e-mail • samenwerkingsverband van Colo en Nuffic met UWV • nu nog > 130 UWV-loketten • per 1-1-2012 uitsluitend digitaal UWV-loket en • 30 mobiliteitscentra • informatie over diplomawaardering op www.idw.nl

29. Wat is diplomawaardering / opleidingswaardering? • uitsluitend een schriftelijke uitspraak • waarin waarde van het buitenlandse diploma/opleiding in vergelijking met het Nederlandse onderwijssysteem vermeld wordt • een advies over het opleidingsniveau van de buitenlandse diplomahouder • met behulp van gezamenlijk geautomatiseerd systeem: Compare • registratie van alle aanvragen voor diplomawaardering (door IcDW) • scans van dossiers + vertalingen + correspondentie (door IcDW) • behandeling van alle aanvragen (door Colo en Nuffic) • archief vanaf 2004 (bevat inmiddels > 35.000 dossiers)

30. Diplomawaardering • Colo of Nuffic bepaalt niveau van de buitenlandse opleiding • Colo of Nuffic heeft eindverantwoordelijkheid • Bij Colo toegevoegde expertise: • Kenniscentrum geeft branchespecifiek advies bij voldoende informatie over de opleiding

31. Waarderingsuitspraken Colo • De door betrokkene gevolgde opleiding is in Nederland vergelijkbaar met de vakopleiding Allround banketbakker (kwalificatieniveau 3) binnen het secundair beroepsonderwijs (mbo). • Hierdoor heeft betrokkene een opleidingsniveau bereikt dat in Nederland vergelijkbaar is met een vakopleiding (kwalificatieniveau 3) in de richting brood- en banketbakken binnen het secundair beroepsonderwijs (mbo). • Hierdoor heeft betrokkene een opleidingsniveau bereikt dat in Nederland vergelijkbaar is met een vakopleiding (kwalificatieniveau 3) binnen het secundair beroepsonderwijs (mbo).

32. DIPLOMAWAARDERING Zoals blijkt uit aan mij overgelegde documenten, heeft mevrouw J. xxx in 2002 in Polen het Swiadectwo Dojrzalosci Liceum Zawodowego (Diploma Beroepslyceum) behaald.Hierdoor heeft betrokkene voor het beroepsgerichte gedeelte van de opleiding een opleidingsniveau bereikt dat in Nederland vergelijkbaar is met een basisberoepsopleiding (kwalificatieniveau 2) in de richting reizen en toerisme, binnen het secundair beroepsonderwijs (mbo). Toelichting:Mevrouw J. xxx, geboren 16 juli 1981, heeft in 2002 een 4-jarige opleiding afgerond in de richting hotel en toerisme met als specialisatie kelner - buffetbediende, aan de Postmiddelbare Hotel- en Toerismeschool te Gdansk.Volgens de richtlijnen van de Nuffic, het expertisecentrum voor de waardering van diploma’s gerelateerd aan het algemeen voortgezet onderwijs, is het algemeen vormend gedeelte van bovengenoemde opleiding vergelijkbaar met ruim 5 jaar vwo . Deze waardering is afgegeven te Zoetermeer door Colo op 25 juli 2006. Het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Kenwerk is betrokken geweest bij de totstandkoming van deze waardering. Bestuur Colo,namens deze, B. Rijgersbergdirecteur

33. Waar vraag je een diplomawaardering aan? • Werkzoekenden bij UWV: diplomawaardering aanvragen via IcDW (gratis) • Werkenden en werkgevers: diplomawaardering aanvragen via IcDW (kosten € 122; spoedaanvraag € 176; aanvraagformulier downloaden via www.idw.nl) • Instromers in een reguliere opleiding: gratis via de opleidingsinstantie • HBO en universiteit Nuffic • ROC en AOC  Colo

34. Klanten van Colo IDW • UWV-kantoren • Onderwijsinstellingen (ROC / AOC) • Particulieren • Bedrijven • Gemeentes • Ministeries • Overig

35. Beroepserkenning(Europese richtlijn 2005/36/EG) Wat is een gereglementeerdberoep? • Beroep dat moet voldoen aan bepaalde nationale, wettelijke eisen. Wat is een gereglementeerdeopleiding? • Elke opleiding, specifiek gericht op de uitoefening van een bepaald beroep • die voldoet aan een bepaalde opleidingsstructuur • in Nederland: alle mbo-opleidingen op kwalificatieniveau 3 en 4 (bijlage III van de EU-richtlijn 2005/36/EC)

36. Beroepserkenning(Europese richtlijn 2005/36/EG) Waarom EU-richtlijn voor beroepserkenning? • Om toegang tot gereglementeerde beroepen in andere EU-lidstaten te vergemakkelijken. Voorbeelden van gereglementeerde beroepen in Nederland: • mbo-niveau: o.a. politiemedewerker, verpleegkundige, verzorgende IG, apothekersassistente, dierenartsassistente, beveiliger, scheepvaartberoepen, rijinstructeur • ho-niveau: o.a. leraar, arts, fysiotherapeut, verloskundige, architect, apotheker, advocaat

37. Informatie over beroepserkenning(Europese richtlijn 2005/36/EG) • Nuffic: Nationaal Contactpunt (NCP) voor Nederland • Samenwerking met Colo voor beroepen waarvoor opleidingseis < 3 jaar ho • Bevoegde autoriteit beslist over mogelijkheid beroep uit te oefenen • www.beroepserkenning.nl • informatie over EU-richtlijn • alle gereglementeerde beroepen • namen bevoegde autoriteiten in Nederland • namen bevoegde autoriteiten in andere EU-lidstaten • NCP-verklaring

38. Handige websites • Samenwerkende kenniscentra beroepsonderwijs en bedrijfsleven www.colo.nl • Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs www.nuffic.nl • Internationale diplomawaardering Colo en Nuffic www.idw.nl • National Reference Point: informatie over beroepsonderwijs in binnen- en buitenland www.nlnrp.nl • Gereglementeerde beroepen www.beroepserkenning.nl • Europass www.europass.nl • Volledige beschrijvingen van mbo-opleidingen www.kwalificatiesmbo.nl • EVC www.ervaringscertificaat.nl en www.lerenenwerken.nl

39. Structuur Vlaams Onderwijs 14 & 15 april 2011 Eures-seminarie Hamminkeln

40. Basisonderwijs • 3 graden • 6 leerjaren • Getuigschrift van basisonderwijs

41. Structuur Vlaams secundair onderwijs

42. Hoger Beroepsonderwijs Oprichting Hoger Beroepsonderwijs (HBO): hoger onderwijs tussen SO en bachelor HBO omvat: Een aantal HO-opleidingen (“graduaten”) uit het VWO Opleiding verpleegkunde (vroegere 4de graad)

43. Structuur Vlaams hoger onderwijs Master na master Doctor Bachelor na bachelor Master Via een schakelprogramma Professionele bachelor Academische bachelor Universiteit of Hogeschool Hogeschool

44. Erkenning van buitenlandse diploma’s 14 & 15 april 2011 Eures-seminarie Hamminkeln (Duitsland)

45. Erkenning van buitenlandse diploma’s Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming (AKOV) NARIC- Vlaanderen Koning Albert II- laan 15, 1210 Brussel

46. Een nieuw agentschap Kwaliteitszorg in Onderwijs en Vorming (AKOV): NARIC = gelijkwaardigheden voor alle onderwijsniveaus (BO + SO + HO + VWO) • Nieuwe website NARIC (www.naric.be) • Nieuwe brochure gelijkwaardigheden • Nieuwe aanvraagformulieren

47. EVC / EVK • Wat betekent EVC/EVK ? • Waar EVC/EVK aanvragen ? • Hoe verloopt een EVC/EVK- onderzoek ? • Brochure: ‘Bewijs je bekwaamheid’ http://www.ond.vlaanderen.be/publicaties

48. Diploma- erkenning / Inleiding • Wat is een diploma-erkenning ? • Waarom een diploma-erkenning aanvragen ? • beroepsredenen • noodzakelijk • nuttig • Studieredenen • Wie kan een diploma-erkenning aanvragen ? • Waar een diploma-erkenning aanvragen ? • Misverstanden rond diploma-erkenning • Ervaringsbewijs:www.ervaringsbewijs.be

49. Diploma- erkenning / Inleiding Overzichtsschema erkenningen

50. Erkenning buitenlandse studies SO Regelgeving Secundair Onderwijs • Volledige en gedeeltelijke gelijkwaardigheid • Studieperiodes of examens erkend door de buitenlandse onderwijsautoriteiten • Diploma’s en studiegetuigschriften erkend door de buitenlandse onderwijsautoriteiten