Epoka brązu

1. Epoka brązu

2. Epoka brązu to jedna z epokprehistorii, następująca po epoce kamienia, a poprzedzająca epokę żelaza. Epoka ta ma zróżnicowane ramy czasowe, zależne od terenu występowania. Najwcześniej, na Kaukazie i w obszarze Morza Egejskiego, w III tysiącleciu p.n.e., wykształciły się ośrodki, w których opanowano umiejętność obróbki metali. W Egipcie i na Bliskim Wschodzie (Dżemdet Nasr), za początek epoki brązu przyjmuje się umownie rok 3400 p.n.e., w Europie Południowej2800 p.n.e., w Polsce2200 p.n.e. Koniec epoki brązu przypada na lata 1000 - 700 p.n.e., kiedy to na Bliskim Wschodzie zaczęły tworzyć się pierwsze państwa i pojawiło się niewolnictwo, a na większości obszarów Europy rozpoczął się stopniowy rozkład wspólnoty pierwotnej. • Nazwa epoki pochodzi od używanych wówczas powszechnie narzędzi z nowo wprowadzonego surowca - brązu (czyli stopumiedzi z cyną o stosunku 9:1). Przykładem przedmiotów z brązów są: siekiery, dłuta, młoty, motyki, sierpy, noże, ozdoby, broń (miecze, topory, ostrza do włóczni, groty, części pancerzy). Brąz pojawił się w Egipcie i Mezopotamii około 3500 p.n.e. Czasem zamiast cyny do produkcji stopu stosowano ołów lub antymon (Węgry). Brąz antyczny był stopem miedzi z cynkiem (mosiądz). Brąz jest znacznie twardszy od miedzi, dlatego zastąpił ją w okresie eneolitu. Jednakże nadal jest materiałem na tyle miękkim, że jeszcze w ciągu jednej bitwy wykuta z niego broń wyginała się, przez co była niezdatna do dalszego użytku. Potrzebną do jego produkcji miedź i cynę uzyskiwano w kopalniach odkrywkowych. • Główne dziedziny gospodarki w czasie tej epoki to rolnictwo, hodowla bydła oraz pasterstwo. Powstanie ośrodków wytwórczych, wymiany towarów (wynalazek wozu na kołach oraz statków na wiosła i żagle sprzyjał rozwojowi handlu dalekosiężnego), gromadzenia bogactw, w konsekwencji doprowadziły do wzrostu walk międzyplemiennych i międzypaństwowych.

3. Mapa Świata ok. 2000 l. p.n.e., kolorem czerwonym zaznaczono obszar występowania kultur epoki brązu Najbardziej znane na świecie wykopaliska z epoki brązu: Ur w Mezopotamii, Ugarit w Syrii, Troja w Azji Mniejszej.

4. Początki • Nie znamy dokładnego czasu i miejsca i domu wynalezienia brązu, ale możliwe że brąz został wynaleziony w kilku miejscach naraz. Technologia wytwarzania brązu dotarła do Europy z Bliskiego Wschodu przez Anatolię, Bałkany i Kaukaz. Najstarsze wyroby brązowe, tzw. brązy arsenowe, wytwarzane były na Bliskim wschodzie już w V tysiącleciu p.n.e. Na Bałkanach brąz pojawia się dopiero pomiędzy IV a początkiem drugiej połowy III tysiąclecia. Prawdopodobnie wykorzystywano • głównie surowiec pochodzenia anatolijskiego i kaukaskiego, • gdyż brak jest dowodów • na eksploatację w tym czasie miejscowych złóż miedzi. • Przełom w wytwórczości nastąpił w środkowej • epoce brązu, pojawiają się częściej • klasyczne brązy cynowe, które wypierają brązy arsenowe. • Słabną kontakty Płw. Bałkańskiego z Anatolią na rzecz • kontaktów z Karpatami i środkową Europą. • Z biegiem czasu • doprowadza to wytworzenia się autonomicznych • karpackich ośrodków brązownictwa.

5. Epoka brązu w Europie • Charakterystyczny dla epoki brązu jest • niejednolity charakter rozwijających się i zanikających • kultur. W środkowym jej okresie rozpoczął się • proces wyodrębniania się i krystalizowania ludów • europejskich, np. reprezentujących kulturę nordyjską • Germanów zamieszkujących tereny obecnych • Niemiec, Danii i południowej Szwecji.

6. Do ważniejszych kultur epoki brązu zaliczają się w Europie: kultura minojska, kultura mykeńska kultura cykladzka, kultura unietycka kultury pól popielnicowych ,kultury mogiłowe kultura apenińska, kultura protoetruska kultura terramare kultura kurhanów sambijskich, kultura komarowska kultura Noua, kultura holihradzka kultura sośnicka kultura wysocka, kultura białowicka kultura urn domkowych kultura trzciniecka, kultura iwieńska kultura otomańska, kultura bałtyjska kultura nordyjska, kultura przedłużycka, kultura łużycka ,kultura wysocka kultura gawska, kultura Glasinac

7. Galeria