BOLOGNA SÜRECİ KAPSAMINDA BÖLÜMLER/ÖĞRETİM ÜYELERİNDEN BEKLENENLER

1. BOLOGNA SÜRECİ KAPSAMINDA BÖLÜMLER/ÖĞRETİM ÜYELERİNDEN BEKLENENLER İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ 30 MART 2010, ATAKÖY İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ 12 OCAK 2010, AVCILAR OKAN ÜNİVERSİTESİ 17 ARALIK 2010, PENDİK OKAN ÜNİVERSİTESİ 25 ŞUBAT 2011, PENDİK Güncellenme 6:Mart 2011 Ertuğrul Eriş

2. BOLOGNA KAPSAMINDA BÖLÜMLERDEN BEKLENEN İKİ TEMEL ÇALIŞMA • Bologna Kurumsal Raporu • Her yıl Mayıs ayında YÖK’e gönderiliyor • BEK çalışması • ADEK Değerlendirme Raporu • Her yılın başında hazırlanıp YÖK’e gönderiliyor • Stratejik Planlama çalışması • NEDEN ÖNEMLİ? • Türkiyedeki ve Avrupadaki (Dünyadaki) üniversiteler karşılaştılabilir olacak Ertuğrul Eriş

3. BOLOGNA KURUMSAL RAPORU İÇERİĞİ • Öğrenci ve Öğretim Üyeleri sayısı(7*) • Araştırma(3*) • İstihdam edilebilirlik(5*) • Kalite Güvencesi(10*) • Diploma Eki ve Kredi sistemleri(21*) • Yaşam Boyu Öğrenme(8*) • Ortak Dereceler(5*) • Hareketliliğin Özendirilmesi(25*) • Öğrenci ve sosyal boyut(6*) * İstenen Ölçülebilir veri sayısı:sayı; E/H; seviye gibi Ertuğrul Eriş

4. BOLOGNA KURUMSAL RAPORU: KALİTE GÜVENCESİ • D. KALİTE GÜVENCESİ • D.1. Kurumunuzda son bir yılda herhangi bir ''Sürekli Kalite Geliştirme Stratejisi'' hazırlandı rnı? • D.2. Kurumunuzda Bologna Süreciyle uyumlu kalite iyileştirme/geliştirme çalışmaları başlatıldı mı? • D.3. Kalite iyileştirme çalışması başlatılmış bölümleri belirtiniz. • D.4. Kalite iyileştirme çalışması başlatmayı planladığınız bölümleri belirtiniz. • D.5. Kurumunuzda İç Kalite Güvence mekanizmaları mevcut mudur? • D.6. İç Kalite Güvence mekanizmalarının örgütlenme yapısı, çalışması ve ne zamandan beri faal olduğu hakkında kısaca bilgi verinİz • D. 7 .Kurumunuz dış kalite değerlendirme ve/veya akreditasyon süreçlerinden geçti mi? • D.8. Kurumunuzun ne tür dış kalite değerlendirme ve/veya akreditasyon süreçlerinden geçtiğini, süreçlerin başladığı yılı ve kurum isimlerini de belirtinİz. Ertuğrul Eriş

5. BOLOGNA KURUMSAL RAPORU HAZIRLANMA MEKANİZMASI • Üniversitlerde Bologna EşgüdümKomisyonu (BEK) kuruldu • Çalışma İlkeleri yayımlandı • Yıllık planlar/stratejiler hazırlanacak • İyileştirme mekanizmaları kurulacak • 4 Temel Alanı var • Diploma ve derecelerin tanınması • Kalite Güvencesi • Yeterlikler Çerçevesi • Öğrenci katılımı ve sosyal boyut • YÖK’te Bologna promotorları izliyor Ertuğrul Eriş

6. ADEK RAPORU:EĞİTİM ÖĞRETİM SÜREÇ DEĞERLENDİRMESİ • Programların ulusal ve çevre ihtiyaçlarına uygunluğu; • Programların eğitim hedeflerinin yeterliliği; • Programların kapsamı ve niteliklerinin (ders çeşitliliği, ders yükleri ve uyumluluğu) yeterliliği; • Programların anlaşılabilirliği ve hedeflerinin açıklığı; • Programların bütünlüğünün ve devamlılığının yeterliliği; • Programların çıktılarının (programın kazandırması beklenen nitelikler) yeterliliği; • Program kaynaklarının (öğretim elemanı, ders notları vb.) yeterliliği; • Programların diğer programlarla ilişkilerinin yeterliliği; • Öğrencilere sunulan rehberlik/danışmanlık hizmetlerinin yeterliliği; • Engelli öğrencilere sunulan eğitim hizmetlerinin yeterliliği; • Öğrenci değerlendirme prosedür ve araçlarının (sınav, ödev, proje vb.) yeterliliği; • Yeni öğrencilerin programlara hazırlama prosedür ve uygulamalarının yeterliliği; • Öğrencilere sunulan eğitimin etkinliğini arttıracak eğitsel destek hizmetlerinin (yabancı dil, IT teknolojileri ve bilgisayar donanımı vb.) yeterliliği; • Programların ilgili ulusal ve uluslararası programlarla uyumundaki yeterliliği; • Uluslar arası öğrenci değişimi programlarına öğrenci katılımının yeterliliği; Herbir maddenin performans göstergeleri aracılığıyla sayısallaştırılması gerekiyor. Ertuğrul Eriş

7. BOLOGNA SÜRECİYLE İLİŞKİ • Kolay anlaşılır ve karşılaştırılabilir dereceler; • Temel olarak üç seviye:lisans, y.lisans, doktora • Ortak Kredi sistemi: ECTS, Diploma Eki DS • Öğrenci/Öğretim üyesi hareketliliği (ERASMUS) • Kalite güvencesi konusunda işbirliği • Kalite güvenceli yönetim (ayrı bir bilgilendirme toplantısı) • AB yeterlilikler çerçevesi(Bu toplantı) • Akreditasyon mekanizmalarının kurulması • ‘Avrupa Yüksek Öğretim Alanı’(EHEA) • Yaşam boyu öğrenim (LLL) • Öğrencilerin sürece aktif katılımını sağlamak, • ‘Avrupa Araştırma Alanı’ (ERA) ile ’(EHEA) arasında sinerji: Doktora çalışmaları. • Sosyal boyut Ertuğrul Eriş

8. BOLOGNA SÜRECİNDEN AB SEVİYESİNDE ETKİLENME • AB SEVİYESİNDE İZLENMELER • Mekanizmalar • BFUG (Bologna Follow Up Group) • Bologna Promotorluğu • Çıktılar • Yıllık ulusal raporlar • Trend raporları: Ülkelerin karşılaştırılması • http://bologna.yok.gov.tr/index.php Ertuğrul Eriş

9. BOLOGNA SÜRECİNDEN ULUSAL SEVİYEDE ETKİLENME • Mekanizmalar • Yök tarafından Üniversitelerde Kurulan Bologna Eşgüdüm Komisyonu(BEK) • Çıktılar • Yıllık Bologna Raporları • Üniversitelerin karşılaştırılması • Yayımlanmadı Ertuğrul Eriş

10. YÖK’ÜN YAPTIKLARI/YAPACAKLARI • Bologna Promotorları ile tanıtım (2005) • Üniversitelerde BEK’ler kuruldu(2008) • Çalışma ilkeleri var • Yeterlilikler çerçeveleri yayımlandı (2010) • Önlisans, Lisans, Yükseklisans, doktora • İzleyip, karşılaştırıyor • Bologna Kurumsal Rapor • Akademik Kurumsal Değerlendirme Raporu • Alan yeterlikleri yayımlandı(13.01.2011) • Ulusal Akreditasyon birimi oluşturulacak Ertuğrul Eriş

11. ÜST YÖNTİMLERDENBEKLENTİLER • Destekleme, • alt yapı (Veri, toplama, işleme→otomasyon) • Hedef verme(Takvim) • İzleme • BEK aracılığıyla • Eylem Planı hazırlama • Eğitim seminerleriyle bilgilendirme • Çalışmaları değerlendirme, • strateji geliştirme Ertuğrul Eriş

12. BÖLÜMLERDEN BEKLENTİLER • Öğrenim programlarının • yeterlilikler çerçevesine uygun olarak yeniden tasarlanması • Ulusal/uluslararası akredite edilmesi • Heryıl Mayıs ayında, yaptıklarına ilişkin bilgileri raporlama • Bir öğrenim programı hazırlanması bu toplantıda özetlenecek Ertuğrul Eriş

13. KAYNAKLAR • BOLOGNA PROCESS http://www.ond.vlaanderen.be/hogeronderwijs/Bologna/ • EUA http://www.eua.be/ • ENQA http://www.enqa. • EURASHE http://www.eurashe.eu • ESIB http://www.esib.org • UNESCO-CEPES http://www.cepes.ro • YÖK http://bologna.yok.gov.tr Ertuğrul Eriş

14. ÖĞRENİM PROGRAMI OLUŞTURULMASI BÖLÜM, PROGRAM M E Z U N Ö Ğ R E N C İ ÖĞRENCİ P R OG R A M Ç I K T I L A R I PROGRAM ÇIKTILARI P R OG R A M Ç I K T I L A R I DEVLET, ÖZEL SEKTÖR ALAN yETERLİKLERİ BİLGİ Knowledge BECERİ Skills KİŞİSEL/ MESLEKİ YETKİN LİKLER Competences AB/VE ULUSAL YETERLİKLER YENİ ÖĞRENCİ ORYANTASYON Yönetim, idare öğ anket MEZUNLAR, AİLELER ORYANTASYON Öğrenci Profili Öğ. anket Öğ. elem MESLEK OD, NGO ÖĞRENCİ, ÜRÜN ?ÖĞRENİM PROGRAMI? İç Paydaşlar Ders öğ. anket DIŞ PAYDAŞLAR DIŞ PAYDAŞ GEREKSİNİMLERİ AB/ULUASAL ALAN YETERLİLİKLERİ PROGRAM ÇIKTILARI Çıktılar için veri top ve değerlendirme İyileştirmearaçları SONUÇ: ULUSAL/ULUSLARARASI AKREDİTASYON

15. YETERLİLİKLER ÇERÇEVELERİ (QUALIFICATION FRAMEWORKS) QF-EHEA ve EQF-LLL Çıktı AVRUPA YETERLİLİK Ç AB Tanınma aracı, Recognition, “hazır” ULUSAL YETERLİLİK Ç YÖK müh – tıp –mim ABET(müh:a-k) QAA (UK), MÜDEK ALAN YETERLİLİĞİ YÖK Dış paydaş, AB Toplum beklentisi PROGRAM ÇIKTILARI BÖLÜM Bloom taxonomy ölçülebilirlilik DERS/ MODÜL ÖĞRENİM ÇIKTILARI BÖLÜM Instructional Corporative PBL ÖĞRENME VE ÖĞRETME YÖNT. ECTS BÖLÜM ÖLÇME DEĞERLENDİRME Oryantasyon,anketler BÖLÜM KALİTEYİ SÜREKLİ İYİLEŞTİRME Uluslararası/Ulusal Akreditasyon BÖLÜM Ertuğrul Eriş 15

16. PROGRAM ÇIKTILARI • ÜÇ KAYNAKTAN GELİYOR • GLOBAL/AB/ULUSAL YETERLİLİKLER • Lisans seviyesinde ortak yeterlikler • Sanat tasarım, Hukuk, mühendislik • AB/YÖK tarafından belirlendi • ALAN YETERLİLİKLERİ • Belli bir mesleğe özğü, mühendislik, mimarlık gibi • YÖK, Alan yeterliliklerini ulusal yeterliliklerin içine yedirilmiş görünüyor • sanki ABET ulusal yeterliliklerin içine yedirilmiş • BÖLÜMCE SEÇİLEN DIŞ PAYDAŞLARIN YETERLİKLERİ • Bölümler tarafından belirlenmesi gerekiyor • Programları farklı kılan faktör olarak değerlendirilebilir Ertuğrul Eriş

17. ULUSAL LİSANS YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ BLOOMS TAXONOMY

18. ALAN YETERLİLİĞİ-1 • YÖK Tarafından • Temel Alanyeterlikler yeni yayımlandı, • Alternatifler • ABET (ABD, Mühendislik için; TR,MÜDEK) • QAA (UK, Hemen hemen bütün dallar) • Tuning(AB, bazı dallar) Ertuğrul Eriş

19. ALAN YETERLİLİĞİ-2 • http://bologna.yok.gov.tr/index.php?page=news&read=42 Ertuğrul Eriş

20. ULUSAL LİSANS YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ ALAN YETERLİLİĞİ-3!!! http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=48

21. ABET’İN MÜHENDİSLİK ALAN ÖĞRENİM ÇIKTILARI ULUSAL’I ÇIKTI AMA • Apply knowledge of mathematics, science, and engineering • Design and conduct experiments, analyze and interpret data • Design a system, component, or process • Function on multidisciplinary teams • Identfy, formulate and solve engineering problem • Communicate effectively • Understand professional and ethical responsibility • Understand impact of engineering solutions in a global/societal context • Recognize need for and be able to engage in lifelong learning • Know contemporary issues • Use modern engineering techniques, skills, and tools Ertuğrul Eriş

22. AB/ABET KARŞILAŞTIRMASI • YOK • ABET PROGRAM OUTCOMES+PROGRAM EDUCATIONAL OBJECTIVES • COURSE LEARNING OBJECTIVES • AB/ULUSAL YETERLİLİKLER • ISCED ALAN YETERLİLİKLERİ • AB/ULUSAL İÇİNE GENEL OLARAK ‘ABET OUTCOME’ LAR YERLEŞTİRİLMİŞ • DIŞ PAYDAŞ • DERS HEDEFLERİ Ertuğrul Eriş

23. TERMİNOLOJİYİ BERRAKLAŞTIRMA REFERANS • Richard M. Felder, Rebecca Brent, ‘Designing and Teaching Courses to Satisfy the ABET Engineering Criteria’Journal of Engineering Educaion, 92(1), 7-25 2003 • Micheal Carter, Rebecca Brent, Sarah Rajala,‘EC2000 Criteron 2: A procedure for Creating, Assesing, and Documenting Program Educational Objectives’Proceedings of the 2001 American Society for Engineering Education Annual Conference & Exposition, 2001 • Stephen Adams ‘Learning outcomes based higher education:The Scottish experience’, Bologna seminar: 21-22 Feb., 2008 Ertuğrul Eriş

24. BLOOM’S TAXONOMY Anderson and Krathwohl (2001) Bloom, 1956 http://www.learningandteaching.info/learning/bloomtax.htm Ertuğrul Eriş

25. Bloom’s / Anderson and KrathwohlTAXONOMY: NOUNS/VERBS Ertuğrul Eriş

26. BİR DERS İLE ÖĞRENİM ÇIKTILARI İLİŞKİSİ:COURSE ASSESMENT MATRIX CHE 205 Öğrenim çıktıları Ertuğrul Eriş

27. PROGRAMIN DERSLERİYLE ÖĞRENİM ÇIKTILARI İLİŞKİSİ:PROGRAM ASSESMENT MATRIX Öğrenim çıktıları Reference: Richard M. Felder, Rebecca Brent, ‘Designing and Teaching Courses to Satisfy the ABET Engineering Criteria’ Journal of Engineering Educaion, 92(1), 7-25 2003 Micheal Carter, Rebecca Brent, Sarah Rajala, ‘EC2000 Criteron 2: A procedure for Creating, Assesing, and Documenting Program Educational Objectives’ Proceedings of the 2001 American Society for Engineering Education Annual Conference & Exposition, 2001 Ertuğrul Eriş

28. ÖĞRENİM PROGRAMI OLUŞTURULMASI BÖLÜM, PROGRAM M E Z U N Ö Ğ R E N C İ ÖĞRENCİ P R OG R A M Ç I K T I L A R I PROGRAM ÇIKTILARI P R OG R A M Ç I K T I L A R I DEVLET, ÖZEL SEKTÖR ALAN yETERLİKLERİ BİLGİ Knowledge BECERİ Skills KİŞİSEL/ MESLEKİ YETKİN LİKLER Competences AB/VE ULUSAL YETERLİKLER YENİ ÖĞRENCİ ORYANTASYON Yönetim, idare öğ anket MEZUNLAR, AİLELER ORYANTASYON Öğrenci Profili Öğ. anket Öğ. elem MESLEK OD, NGO ÖĞRENCİ, ÜRÜN ?ÖĞRENİM PROGRAMI? İç Paydaşlar Ders öğ. anket DIŞ PAYDAŞLAR DIŞ PAYDAŞ GEREKSİNİMLERİ AB/ULUASAL ALAN YETERLİLİKLERİ PROGRAM ÇIKTILARI Çıktılar için veri top ve değerlendirme İyileştirmearaçları SONUÇ: ULUSAL/ULUSLARARASI AKREDİTASYON

29. PROGRAMIN SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLME MEKANİZMASI • Öğrenciye verilen notlar • Öğrenci anketleri (heryarıyıl) • Her ders için Ders öğrenim çıktıları(learning objectives) • Öğretim üyesi • Alan yeterlikleri • İdari işler • Lisans yeterlilikler • Öğrenci mezun olurken Ertuğrul Eriş

30. KAYNAKLAR • http://bologna.yok.gov.tr/index.php • Yeterlilikler • http://www.yodek.org.tr/ • http://www.abet.org/ • Alan yeterlilikleri, assesment • http://www.qaa.ac.uk/ • Alan yeterlilikleri • http://www.tuning.unideusto.org • Alan yeterlilikleri , assesment • http://ertugruleris.blogspot.com • Bologna süreci • http://www.tubitak.gov.tr/home.do?sid=468 • Teknoloji ile ilgili programlar için dış paydaş olabilecek teknoloji platformları • Konuyla ilgili makaleler: • Richard M. Felder, Rebecca Brent, ‘Designing and Teaching Courses to Satisfy the ABET Engineering Criteria’Journal of Engineering Educaion, 92(1), 7-25 2003 • Micheal Carter, Rebecca Brent, Sarah Rajala,‘EC2000 Criteron 2: A procedure for Creating, Assesing, and Documenting Program Educational Objectives’Proceedings of the 2001 American Society for Engineering Education Annual Conference & Exposition, 2001 • Stephen Adams ‘Learning outcomes based higher education:The Scottish experience’, Bologna seminar: 21-22 Feb., 2008 • D.Kennedy, A.Hyland, N. Ryan Writing and Using Learning outcomes: A practical guide. Ertuğrul Eriş

31. YAYGIN BOLOGNA SÜRECİ ELEŞTİRİLERİ-1 • Avrupaya eğitilmiş adam yetiştirme projesi midir? • Standartlaşmış aynı kalıpta insan yetiştirme midir? • Sanayinin istediği ticari anlayışta insan yetiştirme midir? • Türkiye koşullarının hesaba katılmadığı programların tasarımı mıdır? • Öğretim üyeleri bu işleri yapıyor zaten, ne gerek var? Ertuğrul Eriş

32. YAYGIN BOLOGNA SÜRECİ ELEŞTİRİLERİ-2 • Öğrenci öğretim üyesini değerlendirebilir mi, Türkiye koşullarında gerçekçi mi? • Yapılmasa ne değişir/Yapılsa ne değişir? • Ağırlıklı olarak kimi etkiler/Bizden önce yapılacaklar yapılmış mı? • Kazanan/Kaybeden kim? • Neden acele ediyoruz? Zaman içinde gelişir • Tepeden inme, demokratik değil tabandan gelmeli • Tehdit mi? Ertuğrul Eriş

33. TORBA YASA • VAKIF VE DEVLET ÜNÜVERSİTELERİNİ ETKİLEYECEK ÖNEMLİ KONULAR İÇERİYOR • ÜNİVERSİTE ÇEŞİTLİLİĞİ • SENATOLARA YETKİ/SORUMLULUK • BU İŞLERİ YAPMAMAK SORUN OLABİLİR Ertuğrul Eriş

34. KİM NE YAPABİLİR? • EĞİTİM VE ÖĞRETİMİN İKİ TEMEL AKTÖRÜ • ÖĞRENCİ/ÖĞRETİM ELEMANI • BU SÜREÇTE ODAK ÖĞRENCİ • Gelen öğrencinin profilinin gözönünde tutulması gerekiyor • vakıf üniversiteleri için daha da önemli • Onlara mutlaka anlatılmalıdır: Oryantasyon • Ders öğrenim çıktıları (learning objectives) • Program Öğrenim çıktıları • ÖĞRETİM ELEMANLARI • Kendi derslerini bu anlayışla yeniden düzenleyebilirler • kendilerini sürekli yenileyebilirler Ertuğrul Eriş

35. SONUÇ • ‘mış’ GİBİ YAPMAMALIYIZ • KİŞİ/BİRİMLERİN YAPABİLECEKLERİNİ GECİKTİRMELERİ, BİREYSEL /KURUMSAL/TOPLUMSAL KAYBIMIZA DÖNÜŞECEKTİR. Ertuğrul Eriş

36. TEŞEKKÜR EDERİM Ertuğrul Eriş