220 likes | 324 Views
Wpływ zwierząt na psychikę człowieka. BLOK 1 Historia i perspektywy badań interakcji człowiek zwierzę. Relacje między - -gatunkowe. Różne gatunki zwierząt żyją w tych samych niszach ekologicznych Pozostają ze sobą w relacjach: Obojętność Drapieżca-Ofiara Kooperacja Symbioza.
E N D
Wpływ zwierząt na psychikę człowieka BLOK 1 Historia i perspektywy badań interakcji człowiek zwierzę
Relacje między --gatunkowe Różne gatunki zwierząt żyją w tych samych niszach ekologicznych Pozostają ze sobą w relacjach: • Obojętność • Drapieżca-Ofiara • Kooperacja • Symbioza
Relacje między --gatunkowe kooperacja - współdziałanie w osiągnięciu jakiegoś celu symbioza - stałe lub czasowe współżycieorganizmów dwóch różnych gatunków, korzystne dla obu organizmów
Interakcja jako warunek stałej relacji interakcja - wzajemne oddziaływanie na siebie osób, przedmiotów, zjawisk Relacje (stałe więzi) mogły wykształcać się wyłącznie w warunkach kooperacji lub symbiozy
Zmiana widzenia użyteczności zwierząt przez człowieka Eksploatacja Kooperacja Symbioza Dzikość Udomowienie
Historia badań • 1792 - pierwsze wprowadzenie zwierząt w otoczenie pacjentów (Tuke) • 1867 - pierwsze użycie zwierząt gospodarskich, dzikich oraz jazdy konnej jako wspomagania terapii lekowej • 1953 - pierwsze notowane użycie zwierząt w psychoterapii (Levinson)
Historia badań c.d. • Przez ostatnie 30 lat gromadzono dane z różnych źródeł. • 1983 - próby generalizacji wniosków z dotychczasowych badań - mała liczba modeli teoretycznych i kiepska metodologia.
Lata 90. • Badacze koncentrują się na szukaniu nowego paradygmatu badań, który integrowałby dane z różnych projektów • W latach 1990-1995 wyszło przynajmniej 25 artykułów na temat wpływu interakcji człowiek-zwierzę w języku angielskim (MEDLine & PsychLit)
Wsparcie społeczne • Psychologowie społeczni postulowali od dawna istnienie wsparcia społecznego rozumianego jako korzyści: • społeczne, • materialne, • emocjonalne, • informacyjne, jakie otrzymują ludzie od innych
Wsparcie społeczne • Oczywista satysfakcja i pomoc dawana przez kontakt ze zwierzęciem zaczęła być studiowana w tym paradygmacie. • Zaczęto systematycznie badać istnienie, naturę i rozmiary korzyści kontaktu zwierzę człowiek. • Nowy typ wsparcia - nonhuman social support
Typy wsparcia społecznego • Psychologiczne • Społeczne • Materialne • Informacyjne Badacze koncentrują się na analizie ilościowej sytuacji udzielania wsparcia, lub subiektywnej oceny jakości wsparcia dokonywanej przez osobę dostającą wsparcie.
Międzygatunkowe wsparcie społeczne • Zwierzęta ze względu na swoją naturę mają mniejsze możliwości udzielania wsparcia. • Stąd też pierwsze naturalne zoperacjonalizowanie czynnika zwierzęcego w badaniach - posiadanie vs nieposiadanie zwierzęcia.
Międzygatunkowe wsparcie społeczne c.d. • Lepsze podejście dotyczy obiektywnych i subiektywnych pomiarów typu wsparcia u posiadających zwierzęta lub kontaktującymi się z nimi. • Wciąż podejmowane są wysiłki w celu identyfikacji typów NHSS
Modele wsparcia społecznego • Model bezpośredniego oddziaływania wsparcia społecznego + #!
Model bezpośredni • Watson i Weinstein (1993) – twierdzą, że pracujące kobiety, które opiekują się kotami i/lub psami mniej doświadczały cierpienia (depresji, niepokoju, złości, gniewu) • Straede i Gates (1993), dowiedli, że posiadacze kotów są psychologicznie zdrowsi (pomiar za pomocą General Questionnaire (Goldberg, 1972)).
Modele wsparcia społecznego + #! • Model buforowego oddziaływania wsparcia społecznego + #!
Model buforowy • 6 z 25 badań stosuje ten model • Siegel (1990) badanie, w którym okazało się, że właściciele zwierząt (objęci rządowym programem pomocy osobom starszym)w czasie roku widywali się z lekarzem rzadziej, gdy mieli stresujący żywot od osób bez zwierząt. • U osób z niskim poziomem stresu wartości były podobne
Badania c.d. • Interesującą analizę przeprowadzili Garrity, Stallones, Marx & Johnson, 1989 – Podzielili badanych na trzy grupy wiekowe (21-64) i grupy posiadaczy-nieposiadaczy oraz bardziej przywiązanych i mniej przywiązanych. Korzyści z interakcji znaleziono tylko u ludzi starszych.
Badania c.d. • Alan (1991) badał właścielki psów pracujące nad stresującymi zadaniami aretmetycznymi zarówno w domu jak i laboratorium. • Gr.A pracowała przy zwierzętach • Gr. B przy swoich najlepszych przyjaciółkach, • Gr. C przy eksperymentatorze
Badania c.d. • Mierzono przewodzenie skóry, ciśnienie krwi, puls. • Uzyskane wyniki: • Pobudzenie najwyższe w gr. B, potem w gr. C, a najmniejsze w gr. A.
Rodzaje badań • Badania opisowe - 4/25 mają taką konstrukcję • Badania korelacyjne - 16/25 • korelowanie dwóch lub więcej zmiennych • Badania eksperymentalne - 5/25