DZIECKO Z ADHD W SZKOLE

1. DZIECKO Z ADHD W SZKOLE Jak sobie z tym radzić-poradnik dla nauczycieli Alicja Rogozińska Marta Skarwecka Bożena Szalska Paulina Szynkiewicz

2. Czym jest ADHD?

3. Kilka słów na wstępie ADHD to skrót pochodzący z języka angielskiego brzmiący w całości: Attention Deficit Hyperactivity Disorder Oznacza on w polskim tłumaczeniu: Zespół nadpobudliwości psychoruchowej. .

4. Cenne rady ułatwiające dobrą organizację lekcji • Zachęcaj do korzystania z edytora tekstu! • zmniejsza to dysgrafię u dziecka • klawiatura pozwala skupić się na pomysłach a nie na kształcie liter • sprawdzanie ortografii i gramatyki to przecież ogromna pomoc • Załóż miesięczny kalendarz! • W notatniku zapisujesz nie tylko zadania, które uczeń musi wykonać na następny dzień, ale także projekty długoterminowe. • Zaproponuj dwustronną teczkę! • Po lewej stronie znajdować się będą prace zwrócone przez nauczyciela, po prawej prace przeznaczone do oddania. • Miej stały kontakt z rodzicami! • Nauczyciel powinien mieć stały kontakt z rodzicami. • Nie należy oczekiwać, że dziecko z ADHD będzie dobrym łącznikiem między tymi stronami

5. Dobrym rozwiązaniem są także: • Segregatory • notatnik do prac domowych • Pomocna pamięć innych osób

6. Wiedz o tym, że : • Używanie stopera w celu dzielenia zadań na łatwiejsze do opanowania etapy • Wyraźne przedstawianie problemów oraz ich konsekwencji w momencie ich wystąpienia • Przeprowadzanie burzy mózgów • Poszerzanie wiadomości o ADHD • Uświadomienie sobie, że dziecko nie robi Tobie na złość. Jego zachowanie to nic osobistego.

7. Podsumowanie

8. Dzieci z ADHD wyróżnia wiele zalet: • Mają mnóstwo energii •     Próbują nowych rzeczy, ryzykują •     Są gotowe do rozmowy, do długiej rozmowy •     Dobrze dogadują się z dorosłymi •     Potrafią robić wiele rzeczy naraz •     Są inteligentne -  wiele utalentowanych osób miało ADHD •     Potrzebują mniej snu. •     Mają wspaniałe poczucie humoru •     Bardzo dobrze opiekują się młodszymi dziećmi •   Są spontaniczne •     Dostrzegają szczegóły, których inni nie dostrzegają •     Rozumieją jak to jest, gdy ktoś dokucza lub ma problemy •     Potrafią myśleć niekonwencjonalnie •     Chętnie pomagają innym •     Są radosne i entuzjastyczne •     Są obdarzone wielką wyobraźnią •     Są komunikatywne

9. Ogólne problemy pojawiające się na różnych etapach edukacji • Wiek przedszkolny • wysoka aktywność, • potrzeba nieustannego nadzoru. • Dzieci z ADHD są nieustannie w ruchu, • wpadają w tarapaty, • niepowodzenia są przyczyną wielu frustracji. • Poszukują towarzystwa innych dzieci, • Kontakty z innymi często kończą się zabieraniem zabawek, popychaniem i biciem

10. Ogólne problemy pojawiające się na różnych etapach edukacji c.d. • Wiek wczesnoszkolny • W tym okresie ADHD występuje w swojej wzorcowej formie. • Zadania są często niedokończone, oceny niezadowalające. • odrzucenie przez rówieśników. • trudności ze spełnieniem podstawowych wymagań szkolnych, • Gimnazjum i szkoła średnia. • ciągłe problemy • brak lub niedostateczna samokontrola i poczucie odpowiedzialności. • Niektóre symptomy mogą być mniej nasilone • Większość nastolatków z ADHD wydaje się nie spełniać wymagań adekwatnych do ich wieku.

11. Ogólne problemy pojawiające się na różnych etapach edukacji c.d. • Dorosłość • nadmierna aktywność może być pomocna w prowadzeniu własnych interesów • Niektórzy często zmieniają pracę, trafiają do grup o wysokim współczynniku bezrobocia, rozwodów czy aresztowań.

12. Pracując z dzieckiem z ADHD warto pamiętać, że: • Praca z dzieckiem nadpobudliwym jest czasochłonna i obciążająca, wymaga • wiele zaangażowania ze strony nauczyciela; • Można z nim pracować tylko bezpośrednio, asystując mu; • Indywidualizacja pracy z uczniem, to nie tylko mniejsze klasy, lecz także • zmiana podejścia do ucznia

13. Aby więc nasza praca przyniosła oczekiwane rezultaty, należy • stosować zrozumiałe dla dziecka reguły; • poświęcać mu dużo uwagi; • wzmacniać wszystkie przejawy pożądanego zachowania; • być konsekwentnym; • przekazywać proste i krótkie treści; • pomóc mu zorganizować świat wokół siebie; • stworzyć zrozumiały system nagród i kar; • kary i nagrody stosować natychmiast;

14. Najlepsze wyniki dają: • stworzenie w szkole spójnego systemu zasad; • konsekwencja oraz systematyczna, stała praca z dzieckiem; • sadzanie dziecka w pierwszej ławce • Nagradzanie dobrej pracy • Dostrzeganie właściwego problemu • Zachęcanie, pomaganie, pozytywnie nastawienie • Poszukiwanie technik, które pomogą dziecku w nauce • Współpraca z rodzicami • Współpraca z personelem medycznym • Doradzanie w wyborze zawodu

15. Najlepsze wyniki dają c.d. • Zapobieganie usunięciu dziecka ze szkoły • Korzystanie ze świetlicy szkolnej lub pomocy naukowych aby wspierać rozwój dziecka • Sprawdzanie notatek z zadaniami domowymi • Przypominanie o terminach oddawanych prac • Przypominanie listę potrzebnych książek • Sprawdzanie notatek z każdego przedmiotu • Zapewnianie rodzicom dziecka wystarczającego dostępu do informacji • Prezentowanie materiału w sposób energiczny • Nawiązywanie kontaktu wzrokowego • Używanie zwrotów typu „to ważne!” • Sprawdzanie, czy dzieci zrozumiały o czym mówiono na lekcji • Zachęcanie do podkreślania najważniejszych słów

16. Ważnym elementem pracy z dzieckiem z ADHD • Używanie stopera w celu dzielenia zadać na łatwiejsze do opanowania etapy • Wyraźne przedstawianie problemów oraz jego konsekwencji w momencie jego wystąpienia • Przeprowadzanie burzy mózgów • Poszerzanie wiadomości o ADHD • Uświadomienie sobie, że dziecko nie robi Tobie na złość. Jego zachowanie to nic osobistego

17. Przykładowe problemy i propozycje ich rozwiązania

18. Nadmierna impulsywność

19. Nadmierna impulsywność c.d. • Opis problemu: • Dziecko w klasie ma bardzo dużą potrzebę ruchu, • nie potrafi przez dłuższą chwilę pozostać w miejscu, • wiecznie się kręci i rozprasza innych, • działa impulsywnie. • Rozgląda się cały czas po klasie • Nie reaguje na zadawane pytania ani na prośby i polecenia nauczyciela. • Dziecko nie przewiduje konsekwencji swoich zachowań (impulsywność), staje się ono uciążliwe. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • zaakceptujmy dziecko takie, jakie jest • spróbujmy pokierować energią dziecka tak, aby jak najmniej przeszkadzało otoczeniu • zaangażujmy dziecko w takie czynności, w których będzie mogło spożytkować nadmierną ruchliwość • postarajmy się zapisać dziecko za zgodą rodzica na zajęcia sportowe u nauczyciela wf

20. Comożesz zrobić, aby pomóc dziecku? C.d. • zaplanujmy krótkie przerwy w czasie nudnych prac • usuńmy z pomieszczenia wszystkie zbędne przedmioty aby nie rozpraszały uwagi ucznia • dziecku z ADHD potrzebna jest rutyna • dzień powinien być zaplanowany i zorganizowany • dziecku trzeba pomagać w planowaniu zajęć i dzielić czas na odcinki półgodzinne. • dziecko powinno otrzymywać krótkie komunikaty • otoczenie dziecka musi być spokojne, ciche. • Należy dziecku przypominać, że zanim coś zrobi, powinno pomyśleć.

21. Nadmierna ruchliwość podczas lekcji

22. Nadmierna ruchliwość podczas lekcji c.d. • Opis problemu • Dziecko jest nadmiernie ruchliwe podczas zajęć. • Uczeń nie potrafi siedzieć spokojnie na miejscu. • Rozmawia z kolegami, biega po klasie. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • Jasno i konkretnie określ zasady. • Porozmawiaj z nauczycielem w-f. • Zaproponuj uczniowi, aby znalazł inną metodę zaspokajania nadruchliwości. • Uczyń ze swojego ucznia swojego pomocnika. • Pamiętaj, aby zawsze chwalić ucznia gdy dobrze się zachował!!

23. Nadmierna ilość bodźców rozpraszająca ucznia

24. Nadmierna ilość bodźców rozpraszająca ucznia c.d. • Opis problemu • Uczeń nie potrafi skoncentrować się na lekcji. • Bodźce, które go rozpraszają są trudne do zniwelowania. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • Cierpliwość. • Przekazuj materiał w postaci krótkich zdań. • Zachęcaj do burzy mózgów podczas zajęć, • Prezentuj materiał w sposób energiczny. • Nawiązuj kontakt wzrokowy! • Zwracaj jego uwagę zwrotami typu : „to ważne!” • Zachęcaj, aby podkreślał najważniejsze słowa lub zdania

25. Złe stopnie

26. Złe stopnie c.d. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • Koniecznie przeprowadź rozmowę z rodzicami. • Sprawdzaj, czy podczas tego co mówisz, dzieci zrozumiały o czym mówiłeś. • Zawsze dostrzegaj sukcesy dziecka z ADHD, a nie porażki!

27. Brak koncentracji

28. Brak koncentracji c.d. • Opis problemu • Dziecko nie może skoncentrować się na zadaniu. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku • wyeliminuj dodatkowe bodźce zewnętrzne, które mogą rozproszyć uwagę ucznia (hałas za oknem, rozmowy innych uczniów kolorowe plakaty i obrazki na ścianach klasy) • zadawaj krótkie i nieskomplikowane polecenia • podziel zadanie na części tak, aby uczeń mógł skoncentrować swoją uwagę na każdej czynności oddzielnie

29. Starcia z rówieśnikami

30. Starcia z rówieśnikami c.d. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • wytłumacz pozostałym uczniom na czym polega ADHD • zachęć uczniów do zadań grupowych, • przypominaj dzieciom, że każdy człowiek jest inny i należy go szanować, bez względu na to, jak bardzo różni się od większości.

31. Częste nieprzygotowanie do lekcji

32. Częste nieprzygotowanie do lekcji c.d. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • bądź w stałym kontakcie z rodzicami ucznia • załóż dziecku zeszyt • poproś rodziców o współpracę

33. Brak mobilizacji

34. Brak motywacji c.d. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku? • dodawaj mu otuchy poprzez dobre słowo • chwal ucznia za nawet najdrobniejszy sukces • stosuj nagrody (wobec całej klasy)

35. Dziecko z ADHD rozprasza inne dzieci.

36. Dziecko z ADHD rozprasza inne dzieci c.d. • Co możesz zrobić, aby pomóc dziecku • posadź dziecko w ostatniej ławce, aby inne dzieci nie miały możliwości obserwowania swojego kolegi lub koleżanki.

37. Poradnik w pigułce • Pomóż dziecku w adaptacji w nowym środowisku oraz jego integracji w klasie. • Ustal hierarchię. • Zbierz jak najwięcej danych o uczniu od rodziców, rówieśników. • Okazuj uczniom szacunek, akceptację i cierpliwość . • Zaakceptuj ograniczenia ucznia, nie karz go za objawy choroby. • Indywidualizacja pracy. • Zapewnij uczniowi takie miejsce w klasie aby jak najmniej bodźców dochodziło do niego. • Opracuj wspólnie z uczniem systemu zasad, reguł i związanych z nim nagród, i konsekwencji. • Umieść aktualnie obowiązujące zasady w formie graficznej na widocznym dla ucznia miejscu w klasie lub świetlicy. • Stale przypominaj uczniowi o zasadach. • Często mów do dziecka. • Korzystaj w czasie lekcji lub z pomocy ucznia nadpobudliwego w wykonywaniu prostych czynności • Rozpoczynaj ( w miarę możliwości ) zajęcia od ćwiczeń odprężających, a następnie kinestetycznych. • Dostosuj tempo pracy do możliwości ucznia. • Zastosuj metody, które skutecznie skupiają uwagę ucznia,

38. Poradnik w pigułce c.d. • Stosuj odpowiedni system komunikacji: • Przedstaw na początku lekcji plan, kolejność poszczególnych etapów, w przypadku zmiany-poinformuj o tym uczniów. • Włączaj ucznia do aktywnego udziału w lekcji. • Wyznaczaj uczniowi konkretny cel i podziel zadania na prostsze, możliwe do realizowania etapy. • Wydawaj uczniowi na raz tylko jedno polecenie. • Zadawaj mniejsze partie materiału na raz. • W miarę możliwości prezentuj materiał na konkretnych przykładach zanim zostanie podane bardziej ogólne twierdzenie. • Sprawdzaj, czy uczniowie rozumieją słowa używane do prezentowania nowego materiału. • Formułuj informacje dotyczące pracy domowej w jasny i przejrzysty sposób. • .Zmniejszaj ilość materiału przepisywanego z tablicy lub książek. • Zachęcaj ucznia do pytań i komentarzy. • Przed rozpoczęciem wykonania zadania poproś ucznia, aby powtórzył polecenie. • Sprawdź w trakcie i pod koniec lekcji, czy uczeń zdążył wszystko zanotować.

39. Poradnik w pigułce c.d. • Staraj się pobudzić zainteresowanie ucznia i angażować go w bardzo konkretne działanie. • Pomagaj uczniowi w planowaniu swojej pracy. • Często przypominaj, że istnieją reguły, dopiero po kilku przypomnieniach stosuj konsekwencje. • Motywuj ucznia do uczenia się. • W klasach I – III pozwalaj uczniowi na uzgodnione formy aktywności fizycznej, staraj się przyciągać jego uwagę. • Przewiduj, kiedy nastąpi niepożądane impulsywne zachowanie i powstrzymuj ucznia przed wykonaniem takiej czynności, mówiąc jednocześnie o następstwach i konsekwencjach. • Staraj się o wypracowanie nowych technik dotyczących zapamiętywania. • Szukaj i przekazuj uczniowi możliwe do zaakceptowania przez otoczenie form rozładowania nadpobudliwości, złości lub agresji. • Stosuj specjalne metody podczas sprawdzania wiadomości . • Często chwal ucznia.

40. bibliografia • T. Wolańczyk, A. Kołakowski, nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci, Biforium Lublin 1999 • H. Natowska, Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo. Zaburzenia w zachowaniu i trudności szkolne, PZWS, Warszawa 1972 • J, Przekop i C. Schweitzer, Niespokojne dzieci, Media Rodzina of Poznań, 1997 • A. Munden, J. Arcelus, ADHD nadpobudliwość ruchowa- poradnik dla rodziców, nauczycieli, lekarzy i terapeutów, Warszawa 2003