210 likes | 514 Views
Þjóðhagfræði I Viðbótarefni um heildarframboð og heildareftirspurn. Hagfræðideild Haustmisseri 2011 Þorvaldur Gylfason. Verðlag og landsframleiðsla. Frá rekstrarhagfræði til þjóðhagfræði: Bakgrunnur 34. kafla. Rekstrarhagfræði í reynd. Verð. Framboð. P *. Jafnvægi. Eftirspurn. Magn.
E N D
Þjóðhagfræði IViðbótarefni um heildarframboð og heildareftirspurn Hagfræðideild Haustmisseri 2011 Þorvaldur Gylfason
Verðlag og landsframleiðsla Frá rekstrarhagfræði til þjóðhagfræði: Bakgrunnur 34. kafla
Rekstrarhagfræði í reynd Verð Framboð P* Jafnvægi Eftirspurn Magn Q*
Umframeftirspurn Verð Framboð Jafnvægi Framleiðendur ráða för Eftirspurn Umframeftirspurn Magn
Umframframboð Verð Framboð Umframframboð Jafnvægi Neytendur hafa undirtökin Eftirspurn Magn
Skoðum landbúnað Verð Framboð (teygið) Jafnvægi Eftirspurn (óteygin) Magn
Skoðum landbúnað Verð Framboð (teygið) Tekjur bænda Eftirspurn (óteygin) Magn
Skoðum landbúnað Verð Framboð fyrir Tækniframfarir A Framboð eftir B Eftirspurn (óteygin) Magn
Skoðum landbúnað Verð Framboð fyrir Tækniframfarir A Framboð eftir B Tekjur bænda eftir tækniframfarir Eftirspurn (óteygin) Magn
Landbúnaðarvandinn • Það er engin tilviljun, að landbúnaður er í kröggum um allan heim • Tækniframfarir lækka framleiðslukostnað og búvöruverð án þess að laða fram aukna matarneyzlu • Fæðueftirspurn er bundin við líffræðilega þörf fólks fyrir tiltekinn fjölda hitaeininga á dag • Þess vegna lækka tekjur bænda!
Þjóðhagfræði í reynd: Heildarframboð Verðlag Heildarframboð Hækkun verðlags laðar framleiðendur til að framleiða meira, svo að heildarframboð eykst VLF
Heildareftirspurn Verðlag Lækkun verðlags laðar neytendur til að kaupa meira, svo að heildareftirspurn eykst Heildareftirspurn VLF
Jafnvægi í þjóðarbúskapnum Verðlag Heildarframboð Jafnvægi P* Heildareftirspurn VLF Y*
Umframeftirspurn Verðlag Heildarframboð Umframeftirspurn knýr verðlag upp á við eins og gerðist í Austur-Evrópu eftir 1990 Jafnvægi Umframeftirspurn Heildareftirspurn VLF
Umframframboð Verðlag Heildarframboð Umframframboð Umframframboð knýr verðlag niður á við eins og gerðist í Ameríku eftir 1930 Jafnvægi Heildareftirspurn VLF
Tilraun: Útflutningshnykkur Verðlag AS AD VLF
Útflutningshnykkur Verðlag AS B A Útflutningur eykst AD’ AD VLF
Útflutningshnykkur Verðlag AS B Umframeftirspurn knýr verðlag upp á við A C AD’ AD VLF
Útflutningshnykkur Verðlag AS B Þegar verðlag hækkar, eykst VLF upp eftir upphallandi heildarframboðskúrfu A AD’ AD VLF
Athugasemdir um tilraun • Útflutningshnykkur eykur heildareftirspurn þar eð Y = C + I + G + X - Z • Allir aðrir sambærilegir eftirspurnarhnykkir hafa sömu áhrif: • Neyzla C (t.d. með skattalækkun) • Fjárfesting I (t.d. með vaxtalækkun) • Ríkisútgjöld G • VLF eykst með aukinni heildareftirspurn • svo lengi sem heildarframboðskúrfan hallar upp
Að endingu • Að loknum kaflanum um hagstjórn förum við nánar í saumana á Y = C + I + G + X - Z • Reiknum þá margfaldara: • DY/DI > 0 fjárfestingarmargfaldari • DY/DG > 0 ríkisútgjaldamargfaldari • DY/DX > 0 útflutningsmargfaldari • DY/Dt < 0 skattamargfaldari (gegnum C)