MADDE VE ÖZELLİKLERİ

1. MADDE VE ÖZELLİKLERİ HAZIRLAYANLAR Melike AKYAR Mümtaz HEPEKBİÇ Kemal GÖZÜBEK Selçuk KARADUMAN

2. Madde nedir? • Kütlesi,hacmi ve eylemsizliği olan bütün varlıklara madde denir. • Maddenin uzayda kapladığı yere “hacim” bu hacmi dolduran madde miktarına “kütle” denir. “Eylemsizlik” ise duran bir cismin durmak istemesi, hareketli olan bir cisminde hareket etme eğiliminde olmasıdır.

3. Maddenin Fiziksel Halleri • Madde tabiatta üç halde bulunur Erime Buharlaşma Yoğunlaşma Donma GAZ SIVI KATI Süblimleşme Depozisyon, Kırağılaşma ve Süblimleşme

4. Maddelerin Sınıflandırılması

5. ELEMENT • Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelere “element” denir. Elementlerin Özellikleri: • Saf (arı) maddelerdir • Yoğunlukları sabittir • Elementler semboller ile gösterilir • Sabit erime kaynama noktaları vardır. • Kimyasal yollarla daha basit maddelere dönüştürülemezler. • Homojendirler.

6. Elementleri “metaller, ametaller ve soygazlar” olarak gruplayabiliriz.

7. BİLEŞİKLER • İki ya da daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybederek sabit kütle oranlarında bir araya gelmesiyle oluşturulan yeni saf maddeye bileşik denir. • Örnek: CO2, NH3, NaCl.....

8. Bileşiklerin özellikleri • Saf maddelerdir • Homojendirler • Yoğunlukları sabittir • Erime-kaynama noktaları sabittir • Formüller ile gösterilirler • Bileşenleri arasında sabit kütle oranı vardır • Bileşenlerinin kimyasal özelliğini göstermezler • Kimyasal yollar ile ayrışırlar.

9. ÖRNEK • Demir (Fe) • Saf su (H2O) • Tuzlu su (NaCl- H2O) • Oksijen gazı (O2) Yukarıdakilerden hangileri elementtir? Çözüm: Aynı cins atomlardan meydana gelen Fe ve O2 elementtir. Saf su bileşik, tuzlu su karışımdır.

10. Karışım • İki yada daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden rastgele kütle oranlarında bir araya gelmesiyle oluşan maddelere karışımdenir. • Karışımlar homojen ve heterojen olarak ikiye ayrılır. • Homojen karışım; özellikleri her yerinde aynı olan karışımlardır. • Heterojen karışımlar; özellikleri her yerinde aynı olmayan karışımlardır.

11. Karışımların özellikleri • Saf değildirler • Fiziksel yollarla bileşenlerine ayrışırlar • Yoğunlukları sabit değildir • Erime kaynama noktaları sabit değildir • Karışımda farklı cins atom veya moleküller bulunur • Bileşenleri kimyasal özeliklerini kaybetmezler • Homojen ve heterojen olabilirler.

12. Çay Şekerli su Lehim Etil alkol-su Süt Ayran Toprak Su-tebeşir tozu Homojen karışım Heterojen karışım

13. Maddenin ayırt edici özellikleri • Özkütle (yoğunluk) • Erime ve kaynama noktası • Çözünürlük • Esneklik • Genleşme • Öz ısı • Elektrik iletkenliği

14. Özkütle • Maddelerin birim hacminin kütlesine özkütle (yoğunluk) denir. m d= V Hacim(L) Yoğunluk (g/cm3) Yoğunluk (g/cm3) Hacim(L) Kütle(g) Kütle(g)

15. Erime ve kaynama noktası • Katı fazdaki maddenin sıvı faza geçtiği sıcaklık erime noktası, sıvı fazdaki maddenin kaynamaya başladığı kaynama noktasıdır. Sıcaklık (ºC) tk te sıvı-gaz gaz katı-sıvı t1 sıvı katı Zaman (dk)

16. Çözünürlük : Belirli bir sıcaklıkta 100gr çözücüde çözünebilen maksimum madde miktarıdır. • Esneklik : Madde üzerine bir kuvvet uygulandığında şeklin ve hacmin değiştiği kuvvet ortadan kaldırıldığında eski haline geldiği durum esnekliktir. • Genleşme : Isıtılan cismin hacminde, yüzeyinde, veya boyundaki değişmedir. • Elektrik iletkenliği : Metaller elektrik akımını iletir ametaller iletmez. Çözeltilerde ise yapısında hareketli iyon bulunduranlar elektrik akımını iletir.