1 / 38

SIVI TEDAVİSİ Dr.Gülşah ALAN

SIVI TEDAVİSİ Dr.Gülşah ALAN . Vücut ağırlığının %50-70’ini su oluşturur. Erkeklerde yaklaşık %60,kadınlarda ise %50civarındadır (~42 L sudur). YD %80 iken 1. yaşta %60 civarına düşer. Temel olarak iki bölümde incelenir: intrasellüler (%40)

onofre
Download Presentation

SIVI TEDAVİSİ Dr.Gülşah ALAN

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SIVI TEDAVİSİ Dr.GülşahALAN

  2. Vücut ağırlığının %50-70’ini su oluşturur. • Erkeklerde yaklaşık %60,kadınlarda ise %50civarındadır (~42 L sudur). • YD %80 iken 1. yaşta %60 civarına düşer. • Temel olarak iki bölümde incelenir: • intrasellüler(%40) • ekstrasellüler(%20) • interstisyel(%15) • plazma(%5)

  3. Normal su dengesi • Normal şartlarda günlük su değişimi 2000-2500 ml civarındadır. • Günlük zorunlu su ihtiyacı=(böbreğin yükünü atması için gereken idrar miktarı+hissedilmeyen kayıplar)-(endojen metabolizma sonucu ortaya çıkan su)=30-35 ml/kg/gün • Normal günlük sıvı kaybı; • 250 ml gaita ile • 800-1500 ml idrar ile • 600 ml hissedilmeyen kayıplar(deri ve akciğerden) • Günde en az 500 ml/gün idrar oluşmalıdır.

  4. Ateş deri ile olan insensibl kayıpları artırır. • Hiperventilasyon akciğerler yoluyla olan insensibl kayıpları artırır.

  5. Sıvı Tedavisinde • Amaç; İV volümü normal sınırlarda tutarak, kalp fonksiyonlarının, uygun doku oksijenizasyonunun, elektrolit dengesinin sürdürülmesi ve kan şekerinin normal sınırlarda kalmasını sağlamaktır. • Ancak fazla verilirlerse interstisyel sıvının gereğinden fazla genişlemesi ile lenfatik drenajın bozulmasına ve interstisyel sıvının daha da artmasına neden olurlar. • Vücutta genel ödem, Ac ödemi, oksijenizasyondabozulma.

  6. ORAL SIVILAR • Oral rehidratasyon sıvısı(ORS) fizyolojik olarak önemli tuzların suda çözülmesiyle oluşur. • Dünya Sağlık Örgütü formüllerine göre hazırlanmış poşetlerde 3.5 gr NaCl,2.5 gr NaHCO3,1.5 gr KCl ve 20 gr glukoz bulunur ve bir litre suda eritilir. • Özellikle diyare sonrası sıvı kayıplarının giderilmesinde kullanılır.

  7. İNTRAVENÖZ SIVILAR • İntravenöz sıvı tedavisi kristalloidlerin,kolloidlerin veya her ikisinin kombinasyonunu içerir. • Kristalloid solüsyonlar düşük molekül ağırlıklı iyonların(tuzlar) glukozla birlikte veya glukozsuz sulu çözeltileridir. • Kolloid solüsyonlar tuzların yanı sıra proteinler veya büyük glukoz polimerleri gibi yüksek molekül ağırlıklı maddeler de içerir. • Kolloid solüsyonlar plazma kolloidosmotik basıncının idamesini sağlar ve büyük kısmı damar içinde kalır.

  8. KRİSTALLOİDLER • İzotonik; % 0.9 NaCl (308 mosm/L) Ringerlaktat(273 mosm/L) • Hipotonik % 0.45 NaCl,% 5 dex (253mosm/L) • Hipertonik Mannitol (1098 mosm/L ) %3 NaCl (1026 mosm/L) %7.5 NaCl (2560 mosm/L)

  9. KRİSTALLOİDLER • Su ve elektrolit kayıplarının birlikte görüldüğü durumlarda isotonik elektrolit solüsyonları (replasman sol.)kullanılmalıdır. • Primer kan kayıplarında isotonikkristalloidler ve kolloidler birlikte kullanılmalıdır.

  10. Dekstrozlu solüsyonlar • Hipotonik olan %5 dekstroz,tek başına su kayıplarında ve sodyum kısıtlaması olan hastalarda idame solüsyonu olarak kullanılır. • %5 dekstroz tek başına verilirse infüze edilen su total vücut suyuna eşit olarak dağılır. • %5 dekstroz ayrıca NaCl içeren solüsyonlara tonisiteyi sağlamak ve açlığa bağlı ketozis ve hipoglisemiyi önlemek amacıyla dahil edilmiştir. • %10 ve daha konsantre dekstroz solüsyonları elektrolit içermez ve sadece parenteralnutrisyonun bir komponenti olarak kullanılmaktadır.

  11. NaCl’li solüsyonlar • Temel replasman solüsyonu olan serum fizyolojik (normal salin,%0.9 NaCl ) tuz ve su kaybının olduğu durumlarda kullanılır. • SF infüze edildiği zaman tüm ekstrasellüler sıvıya dağılır(yaklaşık %20’si damar içinde kalırken %80’i interstisyel aralığa geçer). • Büyük hacimlerde verildiği zaman klor içeriği fazla olduğu için dilüsyonelhiperkloremikasidoza yol açar(klor HCO3 ).

  12. SF,hipokloremikmetabolikalkalozda ise tercih edilen bir kristalloiddir. • %3-20’lik hipertonikNaCl şiddetli semptomatikhiponatremi tedavisinde kullanılır.

  13. Multipl elektrolit solüsyonları • Ringerlaktat,ekstraselüler sıvı kompozisyonu üzerine en az etkisi olan solüsyondur. • En fizyolojik kristalloiddir. • RL pratikkte 24 saatte 2 L’nin üzerinde pek kullanılmaz,çünkülaktat karaciğerde Corisiklusu ile glukozadönüşürken HCO3 ortaya çıkar ve bu miktar çok olursa metabolikalkaloza neden olur. • Karaciğer yetmezliğinde ise,laktat birikerek laktik asidoza neden olabilir.

  14. Diabetik hastalarda hiperglisemiye yol açabileceği için laktatlı solüsyonlardan kaçınılmalıdır. • İsolyteM,postoperatif dönemde minimum enerji gereksiniminde ve günlük elektrolit ihtiyacının özellikle de potasyum ve fosfat kayıplarının karşılanmasında kullnılır. • İsolyteS,ringerlaktata alternatif olarak kullanılır.Laktat yerine asetat ve glukonat içerir.

  15. Hipotonikkristalloid solüsyonlar • Hipotonikkristalloid solüsyonların (%0.45 NaCl,%5 dekstroz) hızla ve yüksek volümlerde verilmesi kafa içi basıncını artırır. • Serbest sıvı miktarı yüksek olduğu için plazma osmolalitesini düşürür ve beyin sıvı içeriğini arttırır. • Glukoz içermelerinden dolayı travmatik beyin hasarında laktik asidozu arttırır.

  16. Mannitol, 6 karbonlu şeker, MA 182 dalton olan ve idrar ile vücutta metabolize olmadan atılan bir ajandır. Osmolaritesi1098 mosm/L dir. 0.25-1 g/kg dozunda kullanılır. Hızla verilmesi ile serebralvazodilatatör etki ile KİB artırır daha sonra beyin interstiyel alanından sıvı çekerek KİB azaltır. Hipertonikkristalloid solüsyonlar

  17. HipertonikNaCl solüsyonları,%3 NaCl(1026 mosm/L) veya %7.5 NaCl (2560 mosm/L) hemorajik şok tedavisinde ve KİB artmış hastalarda kullanılır. • Hızla intravasküler volüm artışı yaparak myokard kasılmasını düzeltir,KİB düşürür.

  18. KOLLOİD SIVILAR Doğal kolloidler Human albumin %5 sol. 50gr/L, COP:20 mmHg %20 sol. %25 sol.12.5gr/50mL Plazma protein fraksiyonu Plazma (TDP) Yarı-sentetik kolloidler Dekstranlar %6 dekstran 70 (Makrodex) %10 dekstran 40 (Rheomakrodex) Jelatinler Üre bağlı jelatin Polijelin (Haemeccel) SüksinileJelatin, ModifiyesıvıJelatin (Gelofucine) Hidroksietil nişasta (HES) solüsyonları %6 Hes %10 Hes Dengeli Solusyonlar Hipertoniksalin-kolloid

  19. İnsan albumini dışındakiler sentetik ürünlerdir. • Yüksek molekül ağırlıklı maddelerin kolloidosmotik aktivitesi bu solüsyonların damar içinde kalmasını sağlar. • Kristalloid solüsyonların intravasküler yarı ömrü 20-30 dk iken kolloid solüsyonların çoğunun intravasküler yarı ömrü 3-6 saattir. • Modifiye sıvı jelatin dışındaki tüm solüsyonlar SF içinde hazırlanmıştır,bu nedenle hiperkloremikmetabolikasidoza yol açabilirler.

  20. Dekstranlar ve HES heparin benzeri etkileriyle kanama zamanını uzatabilirler. • Kolloidler şiddetli intravasküler sıvı kaybı olan(hemorajik şok) hastalarda sıvı resüsitasyonunda kullanılır.%30’a kadar olan kan kayıplarını kan ürünleri kullanmadan replase edebilirler. • Şiddetli hipoalbuminemi varlığında veya yanıklar(ilk 24 saat hariç) gibi büyük miktarda protein kaybı olan durumlarda sıvı resüsitasyonu için tercih edilir. • Kolloidler nadiren de olsa anaflaktoid reaksiyona yol açabilirler.

  21. Vaka • Yirmi bir yaşındaki erkek hasta acile bilinci kapalı olarak getiriliyor.Son aylarda kilo kaybettiği ve aşırı su içtiği belirtilen hastada 2 gün önce öksürük ve ateş yakınmaları başlamış.başvurduğu hekim tarafından gribal enfeksiyon düşünülerek analjezik-antipiretik tedavi önerilmiş.Verilen ilaçları kullanan hasta bir gün sonra evinde arkadaşları tarafından baygın durumda bulunarak acile getirilmiş.

  22. Hastanın yapılan ilk muayenesinde bilinç kapalı,dilkuru,turgorazalmış,solunum dakika sayısı ve derinliği artmış olarak bulunmuş.ense sertliği yok.babinskibilateralcevapsız.aksiller ateş 37.5 c,kan basıncı 80/60 mmhg,nabız 120/dk.diğer sistem muayeneleri doğal olan hastada aseton kokusu dikkati çekti. • Laboratuvar inceleme sonuçları; KŞ500 mg/dL,BUN:40 mg/dL,Na:137 mEq/L,K:4,5 mEq/L,kanpH’sı 7.0,pCO2:24,pO2:100 mmHg,HCO3:10 mEq/L

  23. DİYABETİK KETOASİDOZ Ağır hiperglisemi(>300 mg/dL), Hiperketonemi, Metabolikketoasidozun(kan pH<7.3 veya HCO3<15 mEq/L) olduğu mutlak veya rölatif insülin yetersizliği sonucu gelişen bir komplikasyondur.

  24. Presipitan faktörler: Enfeksiyonlar(pnömoni,gastroenterit,influenza,menenjit) Mutlak insülin yetmezliği İlaçlar(kortikosteroid) Endokrin hastalıklar(hipertiroidi,feokromasitoma,akromegali) Diğer(akut MI,serebrovasküleratak,ağırtravma,ağıryanık,gebelik…)

  25. Semptomlar Bulgular • Poliüri,polidipsi,susama • Halsizlik,yorgunluk • Kilo kaybı • Kramp,kardiak aritmiler • Nefes darlığı • Karın ağrısı • Uykuya eğilim • Dehidratasyon • Hipotansiyon • Yağ ve kas dokusu kaybı • EKG düzensizlikleri • Kussmaul solunumu • Yaygın hassasiyet ve defans • Farklı düzeylerde serebraldisfonksiyon

  26. Tedavi • Rehidratasyon • Yeterli sıvı tedavisi DKA tedavisinin temel faktörlerinden biridir. • Hastanın rehidrateedilmesi,renalperfüzyonu ve buna bağlı olarak kanda biriken glukoz ve kontrinsüler hormonların idrarla atılımını arttıracak ve tek başına glisemi oranını % 20’ler düzeyinde azaltacaktır. • Rehidratasyon ayrıca doku perfüzyonunu arttırarak insülin tedavisinin daha etkin olmasını sağlayacaktır.

  27. Total sıvı kaybı ortalama 5-8 litre(vücut ağırlığının yaklaşık %10’u) dolayındadır. • Sıvı tercihi sıklıkla izotonikNaCl yönünde olmalıdır. • Genellikle ilk 4 saatte 2 litre,daha sonraki 8 saatte 2 litre,bunu takiben her 8 saatte 1 litre sıvı verilmesi önerilmektedir. • İdeal yöntem özellikle kalp veya renal yetmezliği olanlarda santral venöz basınç takibiyle SF verilmesidir.

  28. İnsülin tedavisi • insülin infüzyon hızı 0.1 ü/kg /saat olacak şekilde başlanır. Potasyum replasmanı • Bikarbonat replasmanı

  29. vaka • 55 yaşında erkek hasta tip 2 DM nedeniyle insülin kullanıyor.Ara öğününü aksatan hastanın terleme,fenalıkhissi,tremor ve çarpıntısı oluyor.Görme bulanıklığı ve baygınlık hissi de gelişen hastanın parmak ucundan bakılan kan şekeri 40 olarak ölçülüyor.

  30. Hipoglisemi gelişen hastalarda hasta ağızdan gıda alabiliyorsa şeker ağızdan verilebilir. • Hasta ağızdan gıda alamıyorsa 50-100 ml %50 dekstroz intravenöz olarak infüzeedilir.Bu hızlı infüzyonun ardından %5-10 dekstroz ile devam edilir.

  31. Altı yaşında bir erkek çocuk bilinç bulanıklığı nedeniyle hastaneye getiriliyor.Yapılan fizik muayenesinde turgor tonusunun azaldığı ve nefesinde aseton kokusu olduğu gözleniyor.Laboratuvar incelemelerinde kan şekeri düzeyinin 320 mg/dl olduğu ve ketonürisinin bulunduğu saptanıyor. • Bu hastanın tedavisinde ilk yapılması gereken hangisidir?

  32. A)%0.9’luk sodyum klorür sıvı tedavisi • B)Subkutan insülin tedavisi • C)İntravenöz insülin tedavisi • D)%0.45 sodyum klorür tedavisi • E)Potasyum ve fosfat tedavisi

  33. Trafik kazası sonrası iki taraflı femur kırığı belirlenen hastanın yapılan fizik muayenesinde kan basıncının 100/40 mmHg,nabzının 136/dk olduğu saptanıyor ve hastada soğuk terleme gözleniyor. • Bu hastada hipovolemik şok gelişmesini önlemede en uygun intravenöz tedavi hangisidir?(Eylül 2003)

  34. A)Hemen %10 dekstroz infüzyonu • B)Yalnızca uygun kan transfüzyonu yapılması • C)Ringerlaktat solüsyonu verilmesi ve gerektiğinde kan transfüzyonu yapılması • D)Kristalloid ile birlikte aminoasit solüsyonu verilmesi • E)%5 dekstroz ile birlikte albümin infüzyonu

  35. Kardiyojenik şok hariç şokun tüm formlarında başlangıçta elektrolit içeren bir kristalloid solüsyonu kullanılmalıdır. • Genellikle ringerlaktat tercih edilir. • Şoktaki hastada kabul edilebilir idrar çıkışı en az 1 ml/kg/saat’tir.

  36. Teşekkürler…

More Related