แบบผู้นำ

แบบผู้นำ

1.แบบผู้นำโดยอาศัยแรงจูงใจ1.แบบผู้นำโดยอาศัยแรงจูงใจ • 1.1 Negative leadership • ปกครองโดยอาศัยอำนาจ บังคับ ข่มขู่ หรือทำโทษ ให้เกิดความกลัว • เกิดความขัดแย้ง หวาดระแวง ขาดขวัญและกำลังใจในการทำงาน ขาดความร่วมมือ ขาดความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ขาดความไว้วางใจซึ่งกันและกัน

1.2 Positive leadership • สมาชิกมีส่วนร่วมในการวางแผน ปกครองด้วยอำนาจบารมีมากกว่าอำนาจตามตำแหน่งหน้าที่ • สมาชิกศรัทธา เชื่อถือไว้ใจซึ่งกันและกัน มีความเป็นกันเอง กล้าแสดงออก • มีวินัยในตนเอง มีความรับผิดชอบ • มีขวัญและกำลังใจในการทำงาน

2.แบบพิจารณาจากสถานภาพการได้และใช้อำนาจ2.แบบพิจารณาจากสถานภาพการได้และใช้อำนาจ • 2.1 legal leader • ใช้อำนาจในตำแหน่งปกครอง ใช้กฎหมาย ระเบียบ และข้อบังคับอย่างเคร่งครัดในการบังคับบัญชา

2.2 Charismatic leader • ผู้นำแบบมีคุณลักษณะพิเศษ ท่าทางสง่างาม น่าเคารพนับถือ • มีศิลปะโน้มน้าวผู้อื่น

2.3 Symbolic leader • เป็นผู้นำที่อยู่ในตำแหน่งที่ควรแก่การเคารพ โดยมุ่งหวังให้เป็นผู้นำเป็นสัญลักษณ์ของกลุ่ม เป็นศูนย์รวมของความจงรักภักดีของคนทั้งหลาย

3.แบบผู้นำพิจารณาจากการใช้อำนาจ3.แบบผู้นำพิจารณาจากการใช้อำนาจ • 3.1 Autocratic leader • ยึดตนเองเป็นหลัก ชอบใช้การบังคับบัญชา สั่งการและอำนาจในการบังคับบัญชา • ควบคุมพฤติกรรมและความคิด • กำหนดบทบาทและวัตถุประสงค์ของกลุ่ม

ข้อดีของ Autocratic leader ถ้ามีลักษณะต่อไปนี้ • ผู้นำมีความรู้ความสามารถสูง มีความซื่อสัตย์สุจริต ทำงานเพื่อหมู่คณะ และความก้าวหน้าของหน่วยงาน • ผู้ใต้บังคับบัญชามีวุฒิภาวะต่ำ ขาดความรู้ความสามารถ ขาดความคิดริเริ่ม ขาดความกระตือรือร้น ขาดความรับผิดชอบและขาดประสบการณ์

เกิดความขัดแย้งในองค์การและไม่สามารถหาข้อยุติได้เกิดความขัดแย้งในองค์การและไม่สามารถหาข้อยุติได้ • ผู้ตามไม่ให้ความร่วมมือในการทำงาน • ผู้ตามมีทัศนคติไม่ดีต่อการทำงาน

ต้องการความรวดเร็วและประหยัดเวลาในกาทำงานต้องการความรวดเร็วและประหยัดเวลาในกาทำงาน • เมื่อสถานวิกฤต คับขัน

ข้อเสียของ Autocratic leader • ขัดขวางความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ • ขัดขวางพัฒนาความคิดของสมาชิก • สกัดกั้นการใช้ความรู้ความสามารถของสมาชิก

สมาชิกขาดความรู้สึกเป็นเจ้าของสมาชิกขาดความรู้สึกเป็นเจ้าของ • สมาชิกขาดการยอมรับนับถือกันและกัน • สมาชิกขาดความไว้ใจกันและกัน

สมาชิกขาดขวัญและกำลังใจในการทำงานสมาชิกขาดขวัญและกำลังใจในการทำงาน • การทำงานมีโอกาผิดพลาดได้ง่าย

3.2 Democratic leader • ดำเนินงานโดยยึดหมู่คณะ อาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย เปิดโอกาสให้สมาชิกเข้ามามีส่วนร่วมในการตัดสินใจ

ข้อดีของ Democratic leader • สมาชิกมีความรับผิดชอบหน้าที่ • สมาชิกมีความรู้สึกเป็นเจ้าของงาน • สมาชิกได้ใช้ความรู้ความสามารถ • การทำงานมีโอกาสผิดพลาดน้อย

ได้ประโยชน์จากความคิดเห็นของกลุ่มได้ประโยชน์จากความคิดเห็นของกลุ่ม • สมาชิกมีวินัยในตนเอง

สมาชิกมีความสามัคคี • สมาชิกยอมรับนับถือซึ่งกันและกัน • สมาชิกมีขวัญและกำลังใจในการทำงาน

ข้อเสีย Democratic leader • ถ้าสมาชิกใช้สิทธิและเสรีภาพเกินขอบเขตก็จะเกิดปัญหาต่อการทำงาน • สมาชิกบางคนอาจฉวยโอกาสแสวงหาอำนาจหน้าที่โดยการแย่งตำแหน่งผู้นำโดยทางมิชอบ • ถ้าสมาชิกมีวุฒิภาวะต่ำ ขาดความรับผิดชอบ ขาดความรู้ ความสามารถ จะใช้ผู้นำแบบประชาธิปไตยไม่ได้ผล

ถ้าเกิดความขัดแย้งในองค์การ และไม่สามารถหาข้อยุติได้ การใช้ democratic leader ไม่ได้ผล • กรณีคับขัน วิกฤต หรือต้องการความเร่งด่วน การใช้ democratic leader ไม่ได้ผล

3.3 Laissez – faire leader • ผู้นำที่ทำให้อิสระแก่สมาชิกอย่างเต็มที่ในการตัดสินใจและการทำงาน แสดงบทบาทและอำนาจหน้าที่ของตนเองน้อยมาก

ข้อดีของผู้นำแบบ laissez-faire leader • ไม่มีปัญหาความขัดแย้งทางความคิดและการปฏิบัติงาน • สมาชิกสามารถ คิดริเริ่มงานได้อย่างเต็มที่ โดยไม่มีใครควบคุม • ผู้ร่วมงานเกิดความสบายใจ

ข้อเสียของผู้นำแบบ laissez-faire leader • องค์การขาดเห้าหมาย นโยบายและแผนปฏิบัติงานที่ชัดเจน • ขาดระเบียบกฎเกณฑ์ในการทำงาน • ผลสัมฤทธิ์ขององค์การต่ำ เพราะขาดการรวมพลัง ร่วมมือร่วมใจกันทำงาน • ขาดความสามัคคีในหมู่คณะ เพราะต่างคสต่างทำงาน • สมาชิกขาดความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ องค์การขาดความก้าวหน้า

4. ผู้นำตามแนวคิดของ Getzel and Guba • 4.1 ผู้นำแบบยึดสถาบันเป็นหลัก(nomothetic leader) • ให้ความสำคัญกับสถาบันหรือองค์การมากกว่าบุคลากร โดยเน้นบทบาทความคาดหวังหรือวัตถุประสงค์ของสถาบันเป็นสำคัญ

4.2 ผู้นำแบบยึดบุคคลเป็นหลัก(ideographic leader) • ให้ความสำคัญกับบุคลากรมากกว่าสถาบัน • คำนึงถึงความต้องการและความพึงพอใจของบุคลากร มากกว่าความต้องการหรือความคาดหวังขององค์การ

4.3 ผู้นำแบบประสานประโยชน์(transaction leader) • ความสำคัญทั้งสถาบันและบุคลากรพร้อมกันไป • องค์การจะสัมฤทธิผลมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับความต้องการของบุคลากรจะต้องได้รับการตอบสนอง

5.ผู้นำพิจารณาจากประสิทธิภาพในการทำงาน5.ผู้นำพิจารณาจากประสิทธิภาพในการทำงาน • 5.1 ผู้นำแบบมีประสิทธิภาพมาก 4 แบบ • 1) ผู้นำแบบนักบริหาร (executive) ให้ความสำคัญกับงานและผู้ร่วมงาน • 2) ผู้นำแบบนักพัฒนา(developer) ยอมรับนับถือ ศรัทธา เพื่อนร่วมงาน โดยเห็นว่าแต่ละคนมีคุณค่าและความสามรถ

3) ผู้นำแบบเผด็จการมีศิลป์ (benevolent autocrat)มีความเชื่อมั่นและวิธีการทำงานของตนเอง ยึดตนเองเป็นหลัก แต่จะมีศิลปะและความชำนาญในการสั่งการให้ผู้ใต้บังคับบัญชาปฏิบัติตาม

4) ผู้นำแบบข้าราชการ (bureacrat)ปกครองผู้ใต้บังคับบัญชาโดยยึดกฎหมาย ระเบียบและข้อบังคับโดยเคร่งครัด ผู้ใต้บังคับบัญชามีหน้าที่ในการปฏิบัติตาม ไม่ค่อยสนใจประสิทธิภาพของงานและความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหารกับเพื่อร่วมงาน

5.2 ผู้นำแบบมีประสิทธิภาพน้อย 4 แบบ • 1) ผู้นำแบบประนีประนอม (compromiser) ให้ความสำคัญกับประสิทธิภาพของงานและความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อร่วมงาน ตัดสินใจไม่ดี มีความลังเล ขาดความเด็ดขาด • 2) ผู้นำแบบนักบุญ (missionary) ให้ความสำคัญกับเพื่อนร่วมงาน มีจิตใตเมตตา กรุณาต่อสมาชิก ไม่กล้ากล่าวโทษหรือตำหนื ทำไม่กล้าตัดสินใจและไม่คำนึงถึงผลสำเร็จของงาน

3)ผู้นำแบบเผด็จการ (autocrat) ยึดความคิดตัวเองเป็นหลัก ไม่หรึกษาหรือฟังความคิดของใคร ชอบใช้อำนาจและบงการคนอื่น • 4) ผู้นำแบบหนีงาน (deserter) ไม่ค่อยรับผิดชอบงาน เป็นคนจับจด ไม่มึความตั้งใจจะทำงานให้สำเร็จ ชอบทาผู้อื่น

ทฤษฎีการตัดสินใจ (Leadership Decision –Making Theory) Vroom and Yetton.1973

1. แบบอัตาธิปไตย 1 เป็นผู้นำที่ตัดสินใจแก้ปัญหาเอง โดยใช้ข้อมูลที่มีอยู่

2.แบบอัตาธิปไตย 2 เป็นผู้นำที่อาศัยข้อมูลของผู้ตามในการตัดสินใจ

3.แบบปรึกษาหารือ 1 ปรึกษาหารือปัญหาที่จะตัดสินใจกับผู้ตามเป็นรายบุคคล แล้วตัดสินใจ

3.แบบปรึกษาหารือ 2 ปรึกษาหารือปัญหาที่จะตัดสินใจกับผู้ตามเป็นกลุ่ม แล้วตัดสินใจ

4.แบบทีม ปรึกษาหารือปัญหาที่จะตัดสินใจกับผู้ตามเป็นกลุ่มโดยวิเคราะห์ปัญหาและหาทางเลือกร่วมกัน แล้วตัดสินใจด้วยมติของที่ประชุมิ

แบบผู้นำ