380 likes | 628 Views
Sistemik Lupus Eritematozus. Doç Dr Salih PAY. SLE. Otoimmün Remisyon ve alevlenmeler K/E= 9/1. SLE EPİDEMİYOLOJİ/PREVALANS. İnsidans 4-250/100 000 Siyah ırkta 3 kat sık K/E 8-13/1, yaşlıda 2/1, çocuklarda 1-5/1 Hastaların % 65’i 15-55 yaş, % 20’si 16 yaş altı,
E N D
Sistemik Lupus Eritematozus Doç Dr Salih PAY
SLE • Otoimmün • Remisyon ve alevlenmeler • K/E= 9/1
SLE EPİDEMİYOLOJİ/PREVALANS • İnsidans 4-250/100 000 • Siyah ırkta 3 kat sık • K/E 8-13/1, yaşlıda 2/1, çocuklarda 1-5/1 • Hastaların % 65’i 15-55 yaş, % 20’si 16 yaş altı, • % 15’i 55 yaş üstü
Anormal immün cevap Hiperaktif B hücresi Hiperaktif T hücresi Kontrol mekanizmalarında yetersizlik Patojenik antikorlar Patojenik immünkompleksler Oto reaktif T hücreleri Doku ve organ hasarı
UV İnfeksiyon İlaç Gen-1 Deri hüc. Self Ag APC Gen-2 Gen-3 T T cins Gen-4 APC Gen-5 Ab İK B hedef İK Gen-6 Ab Gen-7 Defktif İK klerensi yetersiz kontrol Eksternal Ag Self Ag
SLE- ANORMAL İMMÜN CEVABIN ÖZELLİKLERİ-1 Hiperaktif B Hücreleri B hücrelerinden kontrolsüz Ig salınımı Ig sekrete eden B hücrteleri sayısında artış B hücreleri total sayısında artış Ig’lerin çoğu self Ag’lere karşı otoreaktif, bir kısmı patojenik Bazı B hücreleri poliklonal, bazıları Ag spesifik olarak aktive edilmiş durumda
SLE- ANORMAL İMMÜN CEVABIN ÖZELLİKLERİ-2 Hiperaktif T hücreleri Aktif SLE’de total T hücre sayısı azalmış (anti lenfosit antikorlar), ancak Ab oluşumu için B hücrelerine yardım eder T hücreleri artmış aktivasyon markeleri gösterir Serum Il-2, IL-2r, g-interferon düzeyleri artmış Myozit, SCLE, vaskülitte direk sitotoksik T hücrelerinin rolü var Monosit-Makrofaj Serisi Anormallikleri Fagositik hücrelerin İK bağlasında ve işlemesinde defekt Aktif hastalıkta monosit-makrofajlardan artmış IFN salınımı
SLE- ANORMAL İMMÜN CEVABIN ÖZELLİKLERİ-3 İmmün tolerans mekanizmalarında bozukluk İK klerensi bozuk: CR1 sayısında azalma Fcg reseptörlerinde (FcgRIIA, FcgRIIIA) defekt
SLE KLİNİK VE LABARATUAR BULGULARIN SIKLIĞI • ANA (+) • Artrit/artralji/myalji • Deri bulguları • Kompleman düşüklüğü • Kognitif bozukluk • Ateş • Yüksek anti dsDNA • Lökopeni • Plörit • Proteinüri • Anemi • Antifosfolipid Ab • Yüksek gamaglobulin • SSS vaküliti • LAP % 97 % 80 % 71 % 51 % 50 % 48 % 46 % 46 % 44 % 42 % 42 % 35 % 32 % 12 % 10
MUKO-KUTANÖZ BULGULAR - 1 LE Spesifik Lezyonlar Akut Malar rash Generalize eritem Büllöz LE Subakut Kutanöz Lupus Anüler-polisiklik Papüloskuamöz Kronik lupus Lokalize diskoid Generalize diskoid Lupus profundus LE Nonspesifik Lezyonlar Pannikülit Ürtikeryal lezyonlar Vaskülit Livedo retikülaris Oral lezyonlar Alopesi
KAS-İSKELET SİSTEMİ BULGULARI • Artrit/artralji: % 90-95, artrit % 50 • Poliartiküler-simetrik • PIF, diz, EB, MKF, AB, dirsek, omuz • Sabah tutukluğu (+) • Deformite % 10 ( kuğu boynu, ulnar deviasyon) • Subkutan nodül % 5-10 • Erozyon görülmemesi karakteristik • Myalji, ALT-AST yüksekliği % 30
KARDİYOVASKÜLER BULGULAR • Pankardit • Perikardit: en sık, klinik % 15-20, otopsi serilerinde % 80 • Myokardit: % 8-12 • Endokardit: Libman-Sacks (verrüköz endokardit), klinik nadir, • otopsi serilerinde % 50, İE için risk taşır • Diğer • KAH-MI: % 2-8, artmış atheroskleroz, koroner arterit • HT: % 25, nefropati, KS kullanımı • İleti defektleri: myokardite eşlik edebilir, SVT, AV blok
SLE AKCİĞER TUTULUMU • Plevral tutulum: en sık • Plöretik ağrı: % 45-56 • Plevral efüzyon: % 16-30 • Akut lupus pnömonisi: %1-9 • Akut pulmoner hemoraji: % 1-2 • Diffüz intertisiyel AC hastalığı: % 3 • Pulmoner emboli: % 5-10 • Pulmoner hipertansiyon: %1 • Büzüşen AC (shrinking lung) sendromu • Enfeksiyon
RENAL BULGULAR • Renal tutulum klinik % 50 • En önemli mortalite nedeni (geçmişte) • Majör kronik tedavi nedeni • Erkekte ve yüksek titrede anti dsDNA (+) olanlarda sık • Proteinüri en sık bulgu, hematüri, püyüri, silendirler • Azotemi, nefritik-nefrotik sendrom
LUPUS NEFRİTİ WHO KLASİFİKASYONU Class I Class IIa Class IIb Class III Class IV Class V Class VI Normal IF/EM’de mezengial depozitler Mezengial hiperselülarite Fokal, segmental proliferatif GN Diffüz proliferatif GN Membranöz GN Glomerüloskleroz (inflamasyonsuz) Diğer: tübülointertisiyel nefrit
RENAL Bx AKTİVİTE - KRONİSİTE İNDEKSLERİ Kronisite 1. Sklerotik glomerül 2. Fibröz kresent 1. Tübüler atrofi 2. İntertisiyel fibrozis Aktivite 1.Proliferasyon 2. Nekroz/karyoreksis 3. Hyalen trombus 4. Selüler kresent 5. Lökosit eksudasyonu 1. MNL hücre ,infilt. Glomerüler lezyonlar Tübüloo-intertisiyel lezyonlar
HEMATOLOJİK BULGULAR • Anemi: % 80 • Kronik hastalık anemisi • Fe eksikliği anemisi • Hemolitik anemi % 10 • Lökopeni: % 15- 20 • Lenfopeni: % 80-85 • Trombositopeni: % 30-40, 50 000 altı % 5, AFA ilişkili • Diğer: LAP % 50, Splenomegali % 10-20, TTP % 1-2 ( ateş, MAHA, trombositopeni, renal ve nörolojik • fonksiyon bozukluğu)
SLE SANTRAL SİNİR SİSTEMİ BULGULARININ SIKLIĞI • Serebral vaskülit • AFS/tıkayıcı lezyon • Başağrısı • Algılama bozukluğu • Organik beyin sendromu • SSS enfeksiyonu • Kryoglb., hiperviskozite,TTP • Kanama(düşük platelet) • Reaktif depresyon % 10 % 5-10 % 15 % 50 % 5 % 1 % 1 % 2 %20-40
NÖROPSİKİATRİK SEMPTOMLARIN PATOGENEZİ • Otoantikorlar • antinöronal Ab • antiribozomal p proteini • Vaskülit • Vasküler oklüzyon • Tromboz • Kardiyak orjinli emboli • Sitokin etkisi
GASTROİNTESTİNAL BULGULAR • Karın ağrısı: disfaji, ösefagial spazm, reflü • Pankreatit: % 1-2, ilaç, vaskülit • Asit: hipoalbüminemi, serozit • Perforasyon • KC enzimlerinde yükselme: NSAİİ, aktif hastalık, • hepatik vaskülit nadir, otoimmün hepatit • Sarılık: % 1-4, OİHA, otoimmün hepatit • Hepatomegali % 10 - 30 • Splenomegali % 20 • hemolitik anemi ile korele değil • soğan kabuğu görünümü: arterit • Mezenterik vaskülit • Budd Chiari sendromu
DİĞER LABORATUAR BULGULARI • Sedimentasyon yüksekliği: % 100 • Hipergamaglobulinemi: % 80 • RF pozitifliği: % 15-30 • Kryoglobulin: % 10 • Kompleman düşüklüğü • Yalancı pozitif VDRL: % 20 • CRP yüksekliği: % 10-50 • AFA: % 30-40
Anti-Nükleer Antikorlar • Nükleer • Kromatin • -Anti-DNA:ds,ss,z • -Histonlar • -Ku • -PCNA/Ga/LE-4 • Splisesomal • -Sm • -U1,2,4/6,5,7,11 snRNP • Diðer RNP • -Ro (SS-A)/ • -La (SS-B/Ha) • Mi-2 • P80-Koilin,MA-I • Nükleolar • RNA polimeraz I-II-III • Ribozomal RNP • Topoizomeraz- I (Scl-70) • U3 sno RNP (Fibrillarin) • Th sno RNP (Rnase MRP) • NOR 90 (hUBF) • PM-Scl (PM-1) • Sitoplazmik • tRNA Sentetaz • -Jo-1(His) • -Pl-7(Tir) • -PL-12(Ala) • -EJ(Gli) • -OJ((isol) • -Mas(Ser) • SRP • KJ • Fer(Elon F 1a)
FANA Testi & Boyanma Paternleri • Patern • Homojen • Periferik • İnce benekli • Kaba Benekli • Nükleoler • Sitoplazmik • ANA • Anti-histon,DNA, Mi • Anti-DNA,histon • AntiU1 RNP • Anti-Sm • Anti-Ro/La • Anti-Ku • Anti-PCNA • AntiScl 70 • Anti-Sentromer • Anti-PBS 95 K • Anti-Th,U1 RNP • Anti-RNA p-I,PM-Scl • Ribozomal • tRNA-sentetaz • Ribozomal • Mitokondrial • Hastalık • SLE,DIL,Yaln.+ • SLE • SLE,MCTD • SLE • SLE,SS • SLE,Scl,PM • SLE • Scl • CREST • PBS • Scl • SLE • PM • SLE • PBS
SLE OTOANTİKOR SPEKTRUMU • Antikor • Anti dsDNA • Anti Sm • Anti nRNP • Anti Ro • Anti La • Anti P • Antihiston • Antikardiyolipin • Klinik İlişki • Nefrit • SSS?, anti nRNP • Rayn.fen, myozit, daktilit, • nefrit olmaması, anti Sm, HLA DR • Fotosensitif rash, SS, NLE, La, RF, HLA • DQ, lenfopeni,trombositopeni, • Nefrit olmaması, RF, HLA B-DR • Psikoz?, depresyon? • LE hücresi, deri-eklem tutulumu? • Tromboz, fetal kayıp, trombositopeni
SLE GEBELİK • ANNE • Aktif hastalıkta mens. siklus bozuk, gebelik şansı az • Fertilite normal • Gebelik sırasında alevlenme daha sık değil • Postpartum ilk üç ayda alevlenme sık • Aktivite takibinde C ve anti dsDNA önemli • BEBEK • Neonatal lupus % 5, kalp bloğu kalıcı • Anti Ro/La ile ilişkili • Fetal mortalite % 20, AFA ile ilişkili • Prematür doğum % 25
1- Malar rash 2- Diskoid rash 3- Fotosensitivite 4- Oral ülser 5- Artrit (non eroziv) 6- Serozit a- plörit b- perikardit 7- Renal hastalık a- 0.5 g/gün proteinüri b- hücresel silendirler 8- Nörolojik hastalık a- konvülziyon b- psikoz 9- Hematolojik hastalık a- hemolitik anemi b- lökopeni (4000/mm3) c- lenfopeni (1500/mm3) d- trombositopeni (100 000/mm3) 10- İmmünolojik hastalı a-antidsDNA b-antiSm c- pozitif AFA(AKA,LA, VDRL) 11- ANA pozitifliği SLE TANI KRİTERLERİ 4/11 kriter + olmalı
YAPISAL SEMPTOMLAR • Güven vermek • İstirahat/Egzersiz • NSAİİ • Sıtma ilaçları • Steroidler • DHEA • TCA/SSRI/ Psikoterapi
DERİ BULGULARI • Güneşten korunma/Güneş koruyucular • Steroidler (topikal ve lezyon içine) • Hydroxychloroquine (Quensyl/plaquenil) • Chloroquine (aralen) • Quinacrine (atabrine) • Dapsone • Retinoidler (isotretinoin) • Clofazamine • Azathioprine
EKLEM BULGULARI • NSAİİ • Sıtma ilaçları(HCQ, CQ) • Methotrexate • Azathioprine • Steroidler
HEMATOLOJİK BULGULAR • Steroidler • Danazol • Dapsone • Vincristine • Cyclophosphamide • Intravenous immunoglobulin (IVIG) • Splenectomy • CSF (Epogen, Neupogen)
SEROZITLER • NSAİİ • Sıtma ilaçları (HCQ, CQ) • Steroidler • Aspirasyon
VASKÜLITLER • Steroidler • Cyclophosphamide • Plasmapherisis (especially TTP/TMHA) • Intravenous immunoglobulin (IVIG)
LUPUS NEFRİTİ Steroidler Cyclophosphamide Azathioprine Cyclosporine Methotrexate Plasmapheresis Intravenous gammaglobulin Mycophenolate mofetil NSAID ACE inhibitors Low protein diet
SSS TUTULUMU • Steroidler • Cyclophosphamide • IVIG • Psychotropics (e.g. Haloperidol) • TCA/SSRI