UMOWY CYWILNOPRAWNE – cecha wspólna – regulowane są przez Kodeks Cywilny

1. UMOWY CYWILNOPRAWNE – cecha wspólna – regulowane są przez Kodeks Cywilny Umowa zlecenia Umowa o dzieło Umowa agencyjna

2. WAŻNE CECHY UMÓW CYWILNOPRAWNYCH • zatrudnionym wykonującym pracę na podstawie tych umów nie przysługują prawa pracownicze przewidziane kodeksem pracy - brak podporządkowania pracodawcy, • osoby wykonujące pracę na podstawie tych umów, nawet jeżeli podlegają z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu, nie mają takiej ochrony i uprawnień do różnych świadczeń, jakie zapewnia umowa o pracę, • zleceniodawca (zamawiający) nie udziela urlopu, nie daje nagród jubileuszowych, nie wypłaca odpraw emerytalnych, nie płaci za czas choroby, nie ma świadczeń z funduszu socjalnego czy innych uprawnień branżowych, • zleceniobiorca (przyjmujący zamówienie) pozbawiony jest świadczeń socjalnych tj.: (ew. zasiłku dla bezrobotnych, w niektórych przypadkach ubezpieczenia zdrowotnego i społecznego), • umowy cywilnoprawne nie określają czasu pracy, nie obejmuje ich ustawowe minimum wynagrodzenia i jest ono wypłacane z dołu (czyli po wykonaniu pracy czy dzieła), • nie ma ograniczeń w liczbie kolejnych umów, • w przypadku sporów dotyczących tych umów do ich rozpatrzenia właściwe są sądy cywilne, • pracę może świadczyć nie tylko osoba fizyczna, ale i podmiot gospodarczy.

3. Zgodnie z kodeksem cywilnym, każda umowa powinna zwierać: rodzaj umowy, przy czym informacja zawarta w nazwie powinna pokrywać się z treścią umowy, czas, na jaki umowa została zawarta, datę rozpoczęcia i zakończenia wykonywania umowy, rodzaj (zakres) i miejsce wykonywania działalności (z wyjątkiem umowy o dzieło), zasady i sposób wynagradzania za wykonanie określonych w umowie czynności lub określonego dzieła.

4. Wybór rodzaju umowy należy do stron, jednak warto pamiętać o art. 22 Kodeksu pracy, z godnie z którym: Art. 22. • § 1. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. • § 11. Zatrudnienie w warunkach określonych w § 1 jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. • § 12. Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1. O tym, z jakim stosunkiem prawnym (umową) mamy do czynienia decyduje nie formalna nazwa umowy, tylko jej treść.

5. UMOWA O DZIEŁO • umowa ta to zamówienie na indywidualnie oznaczony rezultat pracy - umowa rezultatu. przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego w zamówieniu dzieła, tzn. zobowiązuje się do uzyskania pewnego wyniku swoich działań, w przewidzianym terminie, a zamawiający do odebrania dzieła i wypłaty wynagrodzenia określonego w umowie; w roli zamawiającego i przyjmującego zamówienie może występować zarówno osoba fizyczna jaki o osoba prawna, art. 627 do 646 kodeksu cywilnego.

6. UMOWA O DZIEŁO: • to umowa rezultatu, efektem jest jakaś konkretna rzecz (dzieło), • to umowa wzajemna, • ma zawsze charakter odpłatny, • forma jej zawarcia jest dowolna, ustna lub pisemna, • przyjmujący zamówienie nie musi przeprowadzać prac osobiście, chyba że tak wynika z umowy, jednak ponosi on pełną odpowiedzialność materialną za szkody powstałe w związku z wadliwym lub nieterminowym wykonaniem dzieła, • ulega rozwiązaniu po spełnieniu świadczeń obu stron, czyli wykonaniu pracy i zapłaceniu za nią, • umowa o dzieło, którego wykonanie zależy od osobistych przymiotów przyjmującego zamówienie, rozwiązuje się wskutek jego śmierci lub niezdolności do pracy, • roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

7. UMOWA ZLECENIA • umowa ta to świadczenie określonego działania przy dołożeniu należytej staranności, tak aby ten efekt osiągnąć - umowa starannego działania. przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie; w roli dającego zlecenie (zleceniodawcy) i przyjmującego zlecenie (zleceniobiorcy) może występować zarówno osoba fizyczna jaki o osoba prawna, art. 734 do 751 kodeksu cywilnego.

8. UMOWA ZLECENIA: • to umowa starannego działania, • to umowa wzajemna, • nie zawsze ma charakter odpłatny, • forma jej zawarcia jest dowolna, ustna lub pisemna, • dopuszcza się wykonanie zlecenia przez osobę trzecią – zastępcę, • nie musi być rozwiązana w przypadku śmierci przyjmującego zamówienie, oraz w przypadku utraty zdolności do pracy przez zamawiającego, • roszczenia wynikające z umowy zlecenia przedawniają się z upływem dwóch lat.

9. UMOWA AGENCYJNA przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu, do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie, art. 758 do 764 kodeksu cywilnego.

10. UMOWA AGENCYJNA to umowa o świadczenie usług, agent pełniąc swoje obowiązki zachowuje samodzielność, powierzone czynności agent wykonuje osobiście, dbając o zabezpieczenie praw swojego zleceniodawcy, umowa agencyjna może być np. umową pośrednictwa lub umową przedstawicielstwa, agent pośrednik ma za zadanie czynnie współdziałać przy zawieraniu umów, działając na rzecz dającego zlecenie, ale nie w jego imieniu, agent przedstawiciel zobowiązuje się do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie, jeżeli sposób wynagrodzenia nie został w umowie określony, agentowi należy się prowizja. Prowizją jest wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby lub wartości zawartych umów.

11. Od wszystkich umów cywilnoprawnych nalicza się 19 % zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych pomniejszoną o składki na ubezpieczenie społeczne (finansowane przez zleceniobiorcę) i koszty uzyskania przychodu. Zaliczki potrąconego podatku dochodowego od tych umów należy wpłacać do 20 dnia następnego miesiąca, w którym pobrano zaliczkę. Ponadto, do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, w którym nastąpiła wypłata dla tych umów, zleceniodawca jest zobowiązany sporządzić informację o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy z tytułu wypłacanych umów na druku PIT 8B, za zleceniobiorców nie będących pracownikami, a za swoich pracowników PIT 11.

12. Wysokość kosztów uzyskania przychodu wynosi np.: Koszty uzyskania przychodu oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone zleceniobiorcy przez składnika składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe). • w odniesieniu do projektów wynalazczych, znaków towarowych, wzorów zdobniczych, praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych – 50 %, • w odniesieniu do osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, przychody z udziału w konkursach z dziedziny nauki, sztuki i kultury, dziennikarstwa, stypendia sportowe itp. – 20 %.

13. Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia i umowy o dzieło podlegają również obowiązkowi ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, jednak z pewnymi wyjątkami, (do umów agencyjnych stosuje się przepisy dotyczące umów zlecenia).

14. Objaśnienia:O - podlega ubezpieczeniu obowiązkowoD - podlega ubezpieczeniu dobrowolnieN - nie podlega ubezpieczeniu* - w przypadku dobrowolnego przystąpienia do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, jeżeli praca jest wykonywana w siedzibie zleceniodawcy** - jeżeli praca jest wykonywana w siedzibie zleceniodawcy

15. Zadanie 1. Zadanie 2. Firma X zleciła zasadzenie drzewek wokół siedziby firmy panu Kowalskiemu, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w ogrodnictwie „Rajski Ogród”, a jego wynagrodzenie opiewa na kwotę 1500 zł brutto. Firma X zawarła z nim umowę zlecenia na kwotę 1000 zł brutto. Określ wysokość wypłaty. Firma X zleciła pani Kowalskiej, która jest jej pracownikiem, dodatkową pracę polegającą na wprowadzeniu zaległych faktur do komputera. Ustalono wynagrodzenie w wysokości 1000 zł brutto. Określ rodzaj umowy i oblicz kwotę do wypłaty. Zadanie 3. Firma X zmówiła witraż z motywem słoneczników na bramie wjazdowej do siedziby firmy. Podpisała umowę z 23 letnim studentem Akademii Plastycznej na kwotę 1000 zł brutto. Określ wysokość wypłaty.