Eiwitsynthese

1. 10 Eiwitsynthese Handboek 5/6 deel B blz.18-25

2. Eiwitsynthese DNA >>>>>>> m-RNA>>>>>>> eiwit Transcriptie Translatie

4. Chromosoom • Duizenden genen (opslagplaatsen van erfelijke eigenschappen) liggen in de vorm van een lang snoer op het chromosoom. Het chromosoom is een opgevouwen draadvormige structuur van kernzuren (DNA) en eiwitten. In de kunstmatig gekleurde chromosomen van de speekselklieren van een fruitvlieg, Drosophila, zijn donkere banden zichtbaar.

5. DNA In de kern bevinden zich DNA-moleculen die de genetische codes bevatten voor de erfelijke kenmerken. Bij de mens vinden we er 46 DNA-moleculen per cel. KERN CYTOPLASMA

6. Messenger-RNA (boodschapper-RNZ voor een bepaald eiwit) wordt gemaakt, overeenkomstig met de DNA-codes. m-RNA In de kern bevinden zich DNA-moleculen, waarvan er hier één is afgebeeld. Het is een dubbelstreng (helix). De DNA-helix ontplooit zich op de plaats waar de genetische codes liggen voor de aanmaak van een bepaald eiwit. CYTOPLASMA KERN DNA

7. m-RNA wordt losgekopppeld van DNA en de DNA-helix sluit zich weer. CYTOPLASMA KERN DNA m-RNA

8. m-RNA verlaat de celkern via de kernporiën.

9. m-RNA schuift in ribosomen binnen. Ribosoom m-RNA KERN Ruw endoplasmatisch reticulum

10. De eiwitten kunnen terecht komen in het endoplasmatisch reticulum. Ribosoom KERN m-RNA Eiwit Ruw endoplasmatisch reticulum

11. De eiwitten kunnen de cel verlaten. Ribosoom KERN m-RNA Eiwit Ruw endoplasmatisch reticulum

12. Eiwitsynthese DNA >>>>>>> m-RNA>>>>>>> eiwit Transcriptie speelt zich af in de kern Translatie speelt zich af in het cytoplasma

14. Benodigdheden DNA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA m-RNA-polymerase  Knipenzym X Knipenzym Y

15.  Waterstofbruggen worden verbroken. 3 waterstofbruggen tussen Guanine en Cytosine 2 waterstofbruggen tussen Adenine en Thymine DNA bestaat uit een aaneenschakeling van nucleotiden (Nucleotide = desoxyribose + fosfaat + organische base). Alleen de organische basen zijn afgebeeld. TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

16. m-RNA-polymerase schuift over DNA-enkelstreng en maakt primair m-RNA via een polymerisatieproces. AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT primair messenger-RNA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

17.  AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT primair messenger-RNA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

18. TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA

19. TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA primair messenger-RNA AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

20. DNA TACCATACTTATATATGCTTTTGTGGGAATT ATGGTATGAATATATACGAAAACACCCTTAA primair messenger-RNA AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

21.   Splicing primair messenger-RNA Bepaalde stukken zullen uit dit RNA geknipt worden door bepaalde enzymen. Dit proces heet splicing. Alzo wordt primair messenger-RNA het uiteindelijke messenger-RNA. AUGGUAUGAAUAUAUACGAAAACACCGUUAA

22. primair messenger-RNA Exon Exon = Expressed region AUGGUA UAUAUACGAAAACACCGUUAA UGAA Intron

23. messenger-RNA m-RNA bestaat uit aan elkaar geschakelde nucleotiden(nucleotide = ribose + fosfaat + organische base). AUGGUACGAAAACACCGUUAA De organische basen zijn:U: uracil (i.p.v. thymine bij DNA)A: adenineG: guanineC: cytosine

24. Translatie Translatie: vertaling van m-RNA tot eiwit. Hoe worden eiwitten gemaakt?

25. RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU Benodigdheden m-RNA Codon Codon Codon Codon Codon Codon Codon AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA RF = Release Factor Anti-codon t-RNA ribosoom Aminozuur 30 S 50 S

26. mRNA-codons >> aminozuur fout in hdb! eerste

29. Een codon (triplet) komt overeen met een bepaald aminozuur of duidt start en stop aan. AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA UAA = stopcodon Arginine Histidine Lysine Arginine Valine Methionine AUG = startcodon

30. AUG = startcodon UAC CAU Met Val AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Het m-RNA zal doorheen het ribosoom schuiven om de codons (3 basen) af te lezen en te vertalen in de overeenstemmende aminozuren, die aangebracht worden door t-RNA. Deze aminozuren worden aan elkaar gekoppeld tot een eiwit. Translatie: in 5’ 3’ richting van mRNA

31. UAC CAU Val Met AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA

32. UAC CAU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met

33. GCU UAC CAU Arg AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Val Met

34. GCU UAC CAU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg Val Met

35. GCU UAC CAU Lys UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg Val Met

36. GCU UAC CAU UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Lys Arg Val Met

37. GCU UAC CAU His GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Lys Arg Val Met

38. GCU UAC CAU GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA His Lys Arg Val Met

39. GCU UAC CAU Arg GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA His Lys Arg Val Met

40. GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met

41. RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met

42. RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met

43. RF GCU UAC CAU GCA GUG UUU AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Arg Val Met

44. RF GCU UAC CAU GCA EIWIT GUG UUU t-RNA-molecylen worden weer voorzien van hun juiste aminozuren AUG GUA CGA AAA CAC CGU UAA Arg His Lys Val Arg Met

45. Methionine kan afgeknipt worden. EIWIT Arginine Histidine Lysine Valine Arginine Methionine

46. EIWIT Aan elkaar geschakelde aminozuren Arginine m-RNA codonsAminozuur UAA  Stop CGU  Arginine CAC  Histidine AAA  Lysine CGA  Arginine GUA  Valine AUG  Methionine / Start Histidine Lysine Valine Arginine

47. Primaire eiwitstructuur De aminozuurvolgorde van het eiwit

48. Secundaire eiwitstructuur Ontstaat als de aminozuren zich ordenen in een alfa-helix of een beta-sheet Waterstofbruggen!

49. Tertiaire eiwitstructuur Ontstaat als alfa-helices of een beta-sheets zich vouwen tot een complexe 3-dimensionele structuur. Waterstofbruggen en disulfidebruggen

50. Quarternaire eiwitstructuur Ontstaat als 2 of meer peptiden samen een eiwit vormen. Vb: hemoglobine