Politechnika Koszalińska W . Gulbiński

1. Network of ExcellenceCOMPLEX METALLIC ALLOYS(2005-2009)NOE 500140-2 CMABudżet: 7.3 mln EUROKoordynator: Prof. Jean-Marie Dubois CNRS, Nancy, Fr Politechnika Koszalińska W. Gulbiński Instytut Mechatroniki, Nanotechnologii i Techniki Próżniowej

2. Cel i zadania • Integracja wiodących europejskich ośrodków badawczych wokół tematyki wieloskładnikowych stopów metali (Joint Program of Integration) • Zakrojone na szeroką skalę badania syntezy, krystalizacji, struktury oraz właściwości fizycznych wieloskładnikowych faz międzymetalicznych (Joint Program of Research) • Działania na rzecz upowszechniania wiedzy o CMA i praktycznego wykorzystania często unikalnych właściwości tych stopów (Joint Program of Dissemination)

3. Partnerzy • 19 Uniwersytetów oraz ogólnokrajowych organizacji badawczych: • Francji (CNRS), • Niemiec (Max Planck Institutes, Forschungszentrum Julich), • Belgii (KU Leuven) • Hiszpanii (U Madrid) • Szwajcarii (EMPA) • Wielkiej Brytanii (ULIV) • Słowenii (JSI) • Austrii (TUWIEN) • Włoch, (U Torino) • Szwecji (KTH) • Polski (AGH Kraków, PK Koszalin) • Zespół PK (IMNiTP): • W. Gulbiński • T. Suszko • B. Warcholiński • A. Gilewicz • Z. Kukliński

4. Struktura -zarządzanie

5. Struktura -działanie

6. Przedmiot badań - PK • Fazy quasikrystaliczne z układów: • Al-Cu-Fe (Cr, Co) • Al-Ni-Co w postaci jedno- i wielofazowych warstw cienkich, nanoszonych metodą jedno- oraz wieloźródłowego rozpylania magnetronowego

7. Quasikryształy P. Thiel, Progress in Surface Science 75 (2004) 69–86 Ames Laboratory, USA Daniel J. Shechtman (1982) Symetrie znanych faz quasikrystalicznych (a) i-Ho-Mg-Zn; (b) d-Al-Ni-Co

8. → Ln = Ln-1 Ln-2 → Quasikryształy P. Thiel, Progress in Surface Science 75 (2004) 69–86 L1 L2 L3 L4 L5 L6 L7 … lub Mozaika Penrose’a Łańcuch Fibbonaci’ego

9. Quasikryształy P. Thiel, Progress in Surface Science 75 (2004) 69–86 i-Y-Mg-Zn (TEM)

10. Zakres badań - PK • Technologia nanoszenia cienkich warstw faz quasikrystalicznych metodą rozpylania magnetronowego: • wieloźródłowego, z targetów jednoskładnikowych • jednoźródłowego, z targetów stopowych • Badania struktury, składu chemicznego i fazowego wytwarzanych warstw (EDX, XRD, TEM) • Badania wybranych właściwości mechanicznych (mikrotwardość, adhezja, stan naprężeń) • Badania wybranych właściwości tribologicznych (tarcie i zużycie w szerokim zakresie temperatur: 20-6000C • Badania mechanizmów oraz produktów tarcia i zużycia – mikroskopia ramanowska)

11. Technologia Obrotowy uchwyt podłoży: Us = 0-300V; 20-600OC Ciśnienie końcowe: 2x10-6Tr 3 źródła magnetronowe, 1kW Wymrażarka LN2 Load lock – w budowie Cel 1: Al63.2Cu24,9Fe12,8 Testy szybkości nanoszenia: Al, Cu, Fe Badania dyfrakcyjne, badania przewodnictwa elektrycznego (na Si/SiO2) Analizy składu (EDX)

12. Realizacja Wieloźródłowe rozpylanie magnetronowe Rozpylanie z targetów stopowych. Nanoszenie warstw z wykorzystaniem magnetronów impulsowych oraz wzbudzanej indukcyjnie plazmy RF.

13. Nowe projekty IMNTP w ramach 7 FP 1. Combinatorial Synthesis and Screening (CSS) Project (high throughput technology) 2. LAMINATE Project (nanolaminar wear resistant coatings) • Sheffield Hallam University, Materials and Engineering Research Institute • Hungarian Academy of Sciences, Research Institute for Technical Physics and Materials Science, Budapest • University of Coimbra, Department of Mechanical Engineering • Koszalin University of Technology, IMNTP • Kaunas University of Technology, Institute of Physical Electronics • Gühring oHG • Hauzer Techno Coating BV • Walter AG/Sandvik

14. NoE 2005-2009