Vergi Semineri Ceylan Intercontinental Hotel, 2 9 Ocak 200 8

1. BDO Denet Vergi Semineri Ceylan Intercontinental Hotel, 29 Ocak 2008

2. BDO Denet 1 NO.LU TEBLİĞE GÖRE TRANSFER FİYATLANDIRMASINDA BELGELENDİRME

3. BELGELENDİRME • Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum Ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form (EK 2) • Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (EK 3) • Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasına İlişkin Belgelendirme • Anlaşma için İdareye başvuruda gerekli belgeler • Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasına İlişkin Yıllık Rapor (EK 1)

4. Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form (EK 2) Form’un tüm kurumlar vergisi mükelleflerinden istenmesi hatalıdır. Sadece ilişkili kişilerin listesinin bildirilmesi ile yetinilmelidir. İşlem ve yöntemlere ilişkin bilgilerin hazırlanması külfetlidir. Gelir İdaresine de fayda sağlamayacağı kanaatindeyiz. En azından, belli bir ciro ve aktif toplamını aşmayan mükellefler bu mecburiyetten muaf tutulmalıdır

5. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (EK 3) Bu Rapor’u, • Tüm Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı mükellefleri gerek yurt içi gerekse yurt dışı ilişkili kişilerle yaptıkları işlemlere ilişkin olarak, • Diğer mükellefler ise SADECE yurt dışı ilişkili kişilerle olan işlemleri ile ilgili olarak hazırlamak zorundadırlar. Rapor kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanacak, ANCAK vergi dairesine ibraz edilmeyip ileride, İdarece veya inceleme elemanlarınca İSTENMESİ durumunda ibraz edilecek.

6. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (EK 3) Rapor hazırlamak zorunda olmayan mükellefler gerek yurt içi gerekse yurt dışı ilişkili kişilerle yaptıkları işlemler hakkında şu bilgi ve belgeleri, ileride İdarece veya vergi inceleme elemanlarına talep edilmesi halinde ibraz edecekler: • Mükellefin faaliyetlerinin tanımı, organizasyon yapısı (merkez, şube) ve ortakları, sermaye yapısı, içinde bulunduğu sektör, ekonomik ve hukuki geçmişi hakkında özet bilgiler, ilişkili kişilerin tanımı (vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb.) ve bu kişiler arasındaki mülkiyet ilişkilerine ilişkin bilgiler • Üstlenilen işlevleri, sahip olunan riskleri ve kullanılan varlıkları içeren tüm bilgiler, • İşlem konusu yıla ilişkin ürün fiyat listeleri, • İşlem konusu yıla ilişkin üretim maliyetleri, • İşlem konusu yıl içinde ilişkili kişilerle yapılan tüm sözleşme örnekleri, • İşlem konusu yıl içinde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerin miktarı ile fatura, dekont ve benzeri belgeler,

7. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (EK 3) • İlişkili kişilere ait özet mali tablolar, • İlişkili kişiler arasındaki işlemlere uygulanan şirket içi fiyatlandırma politikası, • İlişkili kişiler tarafından farklı muhasebe standartları ve yöntemleri kullanılıyor ise bunlara ilişkin bilgi, • Gayri maddi varlıkların mülkiyetine ve alınan veya ödenen gayri maddi hak bedellerine ilişkin bilgi, • Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin seçilme nedeni ve uygulanmasına ilişkin bilgi ve belgeler (iç ve/veya dış emsaller, karşılaştırılabilirlik analizi), • Emsallere uygun fiyat ya da kâr marjının saptanmasında kullanılan hesaplamalar ve yapılan varsayımlara ilişkin ayrıntılı bilgiler, • Belli bir emsal fiyat aralığı tespit edilmişse, bu aralığın tespitinde kullanılan yöntem, • Emsal fiyatın tespit edilmesi için gerekli diğer belgeler.

8. Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (EK 3) Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu’nu hazırlamak zorunda olan kurumlar vergisi mükelleflerinin İSTİHDAM İLİŞKİSİ içinde bulunmaları nedeniyle ilişkili kişi sayılanlarla yaptığı işlemlere ilişkin bilgi ve belgelere düzenlenecek raporda yer vermelerine gerek bulunmuyor.

9. Peşin Fiyatlandırma Anlaşması İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin yöntemler, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebilir. Bu şekilde belirlenen yöntem, üç yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde her iki taraf açısından da kesinlik taşır. Anlaşma zorunlu değil, isteyen müracaat edebiliyor. 1.1.2008 tarihinden itibaren sadece Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na bağlı mükellefler, 1.1.2009 tarihinden itibaren ise tüm kurumlar vergisi mükellefleri Peşin Fiyatlandırma Anlaşması için İdare’ye başvurabilecekler.

10. Peşin Fiyatlandırma Anlaşması Süreci • Ön Değerlendirme, • Analiz, • Anlaşmanın kabulü veya reddi Yenileme için süre bitiminden en az 9 ay önce müracaat şart. Devam veya yeni yöntem. Yürürlükteki bir anlaşmanın revizesi mümkün.

11. Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasının İptali İdare mevcut bir peşin fiyatlandırma anlaşmasını, aşağıda belirtilen durumlarda, tek taraflı olarak anlaşmanın imzalandığı tarihten geçerli olmak üzere iptal edebilir ve anlaşmayı hiç yapılmamış kabul ederek mükellefi vergi incelemesine sevk edebilir: • Mükellefin peşin fiyatlandırma anlaşmasında belirtilen koşullara uymaması, • Mükellef tarafından gerek başvuru esnasında gerekse sonraki aşamalarda (yıllık rapor da dahil) ibraz edilen bilgi ve belgelerin eksik, yanlış veya yanıltıcı olduğunun tespit edilmesi. Anlaşmada belirlenen yöntemin uygulanmasının doğru olup olmadığı, yöntem uygulanırken anlaşma koşullarına uyulup uyulmadığı inceleme konusu yapılabilecek.

12. Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasına İlişkin Yıllık Rapor (EK 1) Bu Rapor, anlaşma süresi boyunca her yıl kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde bir yazı ekinde İdare’ye gönderilecek. İdare, mükellefin anlaşma koşullarına uyum gösterip göstermediğini ve/veya bu koşulların geçerliliğini sürdürüp sürdürmediğini, bu rapor üzerinden takip edecek. Rapor mükellefler tarafından düzenlenecek, isteyen profesyonel destek alabilir.

13. MÜEYYİDE Tebliğde, İdare’ye ibraz etme zorunluluğu getirilen bilgi ve belgeleri Tebliğde belirlenen sürelerde vermeyenler hakkında Vergi Usul Kanunu’nun cezalara ilişkin hükümlerinin uygulanacağı belirtiliyor. Bu cezalar ne olabilir? Bize göre, bildirimlere uyulmadığı ileri sürülerek usulsüzlük cezası dışında başka bir ceza uygulanamaz. (Vergi incelemesi sonucunda emsallere uygunluk ilkesine aykırı işlem yapıldığı tespit edilirse vergi ziyaı cezası kesilebileceği tabiidir.) Bildirimleri vermeyenler vergi incelemesine sevk edilebilir. En önemli müeyyide budur. İnceleme elemanı emsallere uygunluk ilkesine göre işlem yapılıp yapılmadığını tespit edecektir. Vergi incelemesinin amacı budur. Peşin fiyatlandırma anlaşması yapanlar, yıllık raporu süresinde ibraz etmezlerse İdare anlaşmayı iptal edebilir.

14. BDO Denet ORTAK CARİ HESAPLARINA İLİŞKİN VERGİSEL ÖZELLİKLER • Ortak cari hesapları incelemelerde ilk bakılan hususlardan biri olması yönüyle de önem arz etmektedir. • Ortak cari hesapları, örtülü sermaye, örtülü kazanç, faiz düzeyi ve KDV yönleriyle irdelenmelidir.

15. BDO Denet ORTAĞIN ŞİRKETE PARA KULLANDIRMASI

16. Ortağın şirkete YTL OLARAK FAİZSİZ para kullandırması mümkündür. • Bunun asıl mahzuru, bu şirkette kayıt dışı hasılat veya şişirilmiş gider bulunduğu şüphesinin uyanabilmesidir. • Ortağın bu parayı nereden bulduğu merakı da uyanabilir. Halen “nereden buldun ?” sorusu ile matrah farkı yaratmak mümkün olmamakla beraber, ortağın şirkete yüklü miktarlarda para vermesi, şirketin kayıt dışı geliri veya şişirilmiş gideri bulunduğuna ek delil olarak gösterilebilir. • Bu nedenle, ortaklara olan donuk YLT borçların sermayeye ilavesi tercih edilmelidir.

17. Döviz bazlı para kullandırma halinde kur farkı açısından, faiz alınan hallerde faiz açısından örtülü sermaye kuralları göz önünde tutulmalıdır. Yeni örtülü sermaye hükümlerine göre ilişkili kişilerden alınan ve miktarı şirket özsermayesinin üç katını aşan borçlara ilişkin kur farkları ve faizler kanunen kabul edilmeyen giderdir.(Bu K.K.E.G. alacaklı kurumda, iştirak kazancı olarak kurumlar vergisinden müstesnadır.) • Parayı kullandıran Şirket ise ve aldığı faiz emsallerin altında ise, kullandıran yönünden örtülü kazanç ve KDV sorunu var demektir. • Ortağa faiz ödenirken stopaj yapılmaz. (Gerçek kişi ortaklar elde ettikleri alacak faizlerini gelir vergisi beyannamelerinde beyan ederler. Gerçek kişilerin kur farkı kazanımları beyana tabi değildir.)Yabancı ortağa yapılan faiz ödemeleri ise stopaja tabidir. • Parayı kullandıran ortak şirket ise, faiz ve kur farkı kazanımlarının KDV’li faturaya bağlanması istenmektedir.

18. BDO Denet ORTAĞIN ŞİRKETE AİT PARAYI KULLANMASI • Ortağın şirketten borç para almasına engel yoktur. • Bu konuda transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükmü ve KDV konusu göz önünde tutulmalıdır. • Şirket ortaklarına ve diğer ilişkili kişilere kullandırdığı para için emsale uygun faiz (borç döviz ise ayrıca kur farkı) hesaplayıp KDV’li olarak fatura etmişse, bu şirket açısından sorun yoktur.

19. Şayet faiz hesaplanıp fatura edilmemişse, emsal faiz kanunen kabul edilmeyen gider olarak kurumlar vergisi matrahına ve KDV matrahına eklenir. • KDV riskini önlemek için emsal faiz üzerinden hesaplanan KDV, KDV beyannamesine eklenerek kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınır. Bu takdirde ortak cari hesabı büyümemiş olur. • Emsal faiz için belli ve kesin bir oran yoktur. Alacaklı şirket kredi kullanmakta ise, ilgili kredi maliyeti, belli bir kredi ile ilişkilendirilemiyorsa, paçal kredi maliyeti dikkate alınmalıdır. Kullandırılan para kredi kaynaklı değilse, alternatif getiri düzeyi faiz için emsal teşkil eder. • Parayı kullanan şirket ise ve bundan dolayı faiz ve kur farkı gideri oluşuyorsa, örtülü sermaye durumu dikkate alınmalıdır.

20. 2008 Yılı Kar Dağıtım Esasları Kar Dağıtımının Stopaja Tabi Olup Olmadığı

21. Kar Payı Alanın Durumu Kar payını alan Türk Kurumlar Vergisi mükellefi ise bu payı stopaja uğramaksızın aldığı gibi kendi bünyesinde iştirak kazançları istisnası nedeniyle kurumlar vergisine tabi tutmaz.

22. Kar payını alan Türkiye’de mukim gerçek kişi ise beyan durumu şöyledir :

23. KAR PAYI DAĞITILMAYIP SERMAYEYE EKLENDİĞİNDE, KAYNAĞI NE OLURSA OLSUN STOPAJ GEREKTİRMEZ VE ORTAK NEZDİNDE VERGİLEME YAPILMAZ

24. GENEL KURUL HANGİ YILIN KARININ DAĞITILACAĞINI BELİRLEYEBİLİR VE BU DAĞITIMDA VERGİ AVANTAJI YÜKSEK OLAN KISMI ÖN PLANDA TUTABİLİR. Buna göre ; • Sermayeye ilave edilecek karlarda stopaja tabi olanların, • Ortaklara dağıtılacak karlarda stopaja tabi olmayanların, tercih edilmesi mümkündür.

25. DAĞITILMAYAN KURUM MALİ KARLARI ÜZERİNDEKİ VERGİ YÜKÜ HALEN GEÇERLİ MEVZUATA GÖRE KURUM KAZANÇLARI ÜZERİNDEKİ VERGİ YÜKÜ BU KAZANÇ ORTAKLARA DAĞITILMAMAK ŞARTIYLA ; • İstisna olmayan kazançlarda % 20, • İstisna kazançlarda % 0’dır.

26. KURUM KAZANCI TÜRKİYE’DE MUKİM GERÇEK KİŞİ ORTAKLARA DAĞITILDIĞINDA VERGİ YÜKÜ AŞAĞIDAKİ ÖRNEKLE İFADE EDİLMİŞTİR : NOT :Bu tablonun hazırlanmasında kurum kazancı ile kurumlar vergisi matrahının eşit olduğuvarsayılmış ve yedek akçeler ihmal edilmiştir.

27. KAR DAĞITIMI ÖRNEKLERİ ÖRNEK 1: Bu örneğimizde 2007 yılına ait vergi sonrası kârın tamamının tam mükellef kurum olmayan ortaklara nakden dağıtılmasına karar verilmiştir. Birinci tertip yedek akçe sınırı dolmuştur.(Bilindiği üzere birinci tertip yedek akçe sermayenin %20’sine ulaşıncaya kadar vergi sonrası ticari karın %5’i kadar ayrılır.) Şirket halka kapalı ve sermayesi 5 milyon YTL’dir. Diğer veriler örnekte görüldüğü gibidir.

28. ÖRNEK 2 : 1 no.lu örneğimizdeki kurum genel kurulunun, 2007 yılı kârına mahsuben ve net olarak 500.000 YTL kâr dağıtımı yapma kararı aldığını varsayarsak, şu tablo ile karşılaşırız :

29. NAYLON FATURADAN SAKINMAK İÇİN ALINABİLECEK TEDBİRLER Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgelere maruz kalma riskine ve belge sağlıklı olsa bile belgeyi düzenleyen firmanın bu belgedeki KDV yi aksatmasına karşı başvurulabilecek tedbirler, 1998 / 87, 2000 / 84, 2000/101 sayılı Sirkülerlerimizde ve her vesile ile şifahen belirttiğimiz gibi, bu konulardaki riski sıfırlamamakla beraber minimum seviyeye indirebilecektir. Sağlıksız belgelerden sakınmak ve tüm sakınmalara rağmen, farkına varılamayarak naylon faturaya maruz kalındığında, işlemin gerçekliğini tevsik edebilmek ve ağır müeyyidelerden kurtulabilmek için alınabilecek tedbir ve uygulanabilecek yöntemlerden ilk akla gelenler şunlardır :

30. Öncelikle, başta satın alma ve mali işler ile görevli personel, firmanın üst düzey yöneticileri ve ortakları olmak üzere, tüm firma ilgilileri, naylon faturaya maruz kalınmasının getireceği vahim sonuçlar ve önleme tedbirleri konusunda yeterince bilgilendirilmeli yani firma olarak naylon fatura ve sonuçları konusunda bilinçli olunmalıdır. • Bir satın alma yönetmeliği hazırlanmak veya mevcut satın alma yönetmeliği revize etmek suretiyle, mal ve hizmet alımlarında naylon faturadan sakınılma esasları belirtilmeli ve bu esaslara uymayan ilgili departman görevlilerinin, risk tezahür ettiğinde sorumlu tutulacağı açıklanmalıdır. Bu yönetmelik yönetim kurulu kararı ile yürürlüğe konulmalıdır. Aynı şekilde, evrakın kayda alınmasıyla görevli muhasebe personeline de dikkatli olmaları bildirilmeli ve kaçınma tedbirlerinden uygun olanlarını tatbik etmeleri istenmelidir

31. Piyasadaki emsallerine göre, bariz şekilde ucuz olan malların belgesinin naylon olması ihtimali daha fazla olup, aşırı ucuz bu malların belgesi açısından daha hassas davranılmalıdır. • Mal ve hizmet alımında kalite, ucuzluk ve diğer faktörlerin yanı sıra, belgenin sağlıklı olması da vazgeçilmez bir faktör olarak dikkate alınmalıdır. • Mallar mümkün olduğunca imalatçı firmalardan temin edilmelidir. Hizmet alımlarında da aynı anlayışla hareket edilmelidir. Mesela mal taşıtılacaksa, taşımayı yapanda olumlu niteliklerin aranmasına, rastgele kimselere taşıma işlemi yaptırılmamasına özen gösterilmelidir.

32. Mal ve hizmet alımlarında satıcı firmanın genel durumu önemlidir. Satıcı firmanıngüçlü, varlıklı, yeri belli, müesseseleşmiş, vergi ödevlerini yerine getirdiği konusunda kuşku uyandırmayan, tedariklerini de ithal yoluyla veya sağlam firmalardan yapan, kayıt dışı işlemleri bulunmayan, köklü ve maruf nitelikte olması tercih edilmelidir. • MALIN NAKLİYESİ, işlemin gerçekliğinin ispatı açısından önemli bir unsurdur. Bu nedenle satın alınan mal, alıcı tarafından muteber nakliyecilere taşıttırılmalı ve taşımayı tevsik eden belgeler (taşıma faturası, taşıma irsaliyesi) mal alış faturası ile irtibatlandırılmalıdır. (Mal satıcı tarafından alıcıya getirildiğinde veya alıcının kendi aracı ile alındığında nakliye belgesi oluşmadığı için, mal hareketinin gerçekliğini ispat açısından olumsuzluk meydana gelmektedir.)

33. Malın tartı hizmeti veren bir firma tarafından tartıldığı hallerde, tartı fişi ile mal faturasının irtibatlandırılması da önemli bir ispat aracıdır. • Mal alımına karar verilmeden önce, malın faturası sorgulanmalı malı satan ile faturayı kesen firmanın aynı firma olması üzerinde durulmalı, faturanın hemen kesilmesi sağlanmalıdır. • Fatura konusunda hassas olunduğu satıcıya hissettirilmeli, ödeme işlemi kısmen veya tamamen faturanın alınmasından ve faturanın sağlığı konusunda emin olunmasından sonra yapılmalıdır. • Satın alma elemanlarının alım işlemini uzaktan uzağa yapmak yerine satıcı firma İle yakın temasa girerek ve onun işyerini görerek yapması sağlanmalıdır.

34. Naylon fatura kullanımının yaygın olduğu mal ve hizmetlerde daha dikkatli olunmalıdır. • İlk defa mal veya hizmet alınacak olan tanınmamış firmalar açısından çok daha titiz davranılmalıdır. • Faturayı kesenin vergi dairesinde kaydı bulunan, beyanname veren bir mükellef olduğunu anlamak ve kestiği faturadaki KDV yi beyan ettiğini görmek bakımından, faturanın kesildiği aya ait KDV tahakkuk fişinin örneğini istemek ve ödemenin bir kısmını bu şarta bağlamak, isabetli bir tedbir olabilir. • Ticaret borsasında tescil suretiyle alınıp satılmakta olan mallarda alımın, borsada tescil edilerek yapılması tercih edilmelidir.

35. Mal alımının gerçekliğini ispatta, alıcı firmanın bu mala ilişkin miktar dengesinin (dönem başı mal + dönem içi alışlar – dönem içi satış ve sarflar – fireler = dönem sonu mal miktarı) sağlanmış olması önemlidir. • ÖDEMENİN faturayı kesene yapıldığının tevsiki çok önemlidir. Bu tevsikin sağlanması bakımından özellikle büyük ödemelerin kasadan NAKİT VERİLMEK SURETİYLE YAPILMAMASI (nakit olarak yapılan küçük ödemelerde ise, faturayı kesenin vereceği tahsil makbuzunun aranması) uygun olacaktır. Ödemenin banka kayıtlarında iz bırakacak şekilde ve faturayı keseni muhatap alacak tarzda yani çeki, faturayı kesen adına düzenleyip vermek ve hatta mümkünse faturayı kesen firma adına açılmış bir banka hesabına havale çıkarmak suretiyle yapılması tercih edilmelidir.

36. Malı veyahizmeti satan firma, kestiği faturadaki KDV’yi Hazineye intikal ettirmemişse, alıcı konumundaki firma masum olsa dahi bu KDV’den sorumlu tutulmaktadır. (VUK Md.11) Fatura tamamen sahte değilse (işlem gerçekse ve satıcı sahte fatura düzenleyenler listesinde değilse) ve ödeme USULÜNE UYGUN OLARAK BANKA KANALI İLE YAPILMIŞSA bu sorumluluk ortadan kalkmaktadır. (84 no.lu KDV Genel Tebliği’nin III. MÜTESELSİL SORUMLULUK bölümü)

37. Ödemenin USULÜNE UYGUN olabilmesi için ; • Ödeme KDV dahil işlem bedelinin tamamını kapsamalıdır. • Ödeme faturayı kesen adına açılmış banka hesabına havale ile yapılmalı, dekontta alıcının banka hesap no ve vergi numarası belirtilmelidir. • Ödeme alıcının düzenlediği çek ile yapılmışsa, çek faturayı kesen adına yazılı olmalı ve çeke satıcının vergi numarası yazılmalıdır. Müşteri çeki ciro edilmek suretiyle yapılan ödemeler, nakit ödemeler, karşı fatura ile oluşan ödemeler ile yukarıdaki usule uymayan ödemeler kabul edilmemektedir.

38. Özetlemek gerekirse asıl olan, naylon faturaya maruz kalmamak için bilinçli ve tedbirli olunmasıdır. Buna rağmen naylon fatura alıp kayda geçmiş duruma düşüldüğünde, faturaya konu işlemin gerçekliğini (kasıtlı olunmadığını) ispat için banka, ticaret borsası, nakliye firması gibi üçüncü şahıslar nezdinde iz bırakacak yöntemler uygulanması ve yukarıdaki tavsiyelerimize mümkün olduğunca uyulması gerekmektedir.

39. TEŞEKKÜR EDERİZ.