1 / 14

Hiti, hitaþensla, kjörgas

Hiti, hitaþensla, kjörgas. Eðlisfræði 1 V/R 20. fyrirlestralota 18. kafli í Benson, 18.1-3 í Fylgikveri. 18. Hiti o.fl.: Yfirlit. B. 365, breytt. Hitahugtakið hitajafnvægi, núllta lögmál varmafræðinnar Hitakvarðar, hitamælar (kelvin, Celsíus, Fahrenheit), Hitaþensla

jerod
Download Presentation

Hiti, hitaþensla, kjörgas

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Hiti, hitaþensla, kjörgas Eðlisfræði 1 V/R 20. fyrirlestralota 18. kafli í Benson, 18.1-3 í Fylgikveri

  2. 18. Hiti o.fl.: Yfirlit B. 365, breytt • Hitahugtakið • hitajafnvægi, núllta lögmál varmafræðinnar • Hitakvarðar, hitamælar • (kelvin, Celsíus, Fahrenheit), • Hitaþensla • fyrirbærið, jöfnur, skýringar, vatn • Ástandsjafna kjörgass • jafna van der Waals

  3. Hitahugtakið 1: Lykilhugtök F. 79, B. 365-367 • Nokkur nauðsynleg lykilhugtök: • Kerfi og umhverfi • Varmatengsl (thermal contact) • Orkuflutningur án stórsærrar vinnu • Varmajafnvægi • Engin ástandsbreyting við varmatengsl

  4. Hitahugtakið 2: Núllta lögmálið F. 79, B. 368 • Núllta lögmál varmafræðinnar:Ef tvö kerfi eru hvort um sig í varmajafnvægi við það þriðja, þá eru þau í varmajafnvægi innbyrðis. • Þetta leiðir til þess að við getum skilgreint hita eða hitastig

  5. Hitamælar 1: Gamlir mælar B. 366 • Ýmsir eiginleikar efna breytast með hita og við getum á hinn bóginn notað þá til að mæla hita

  6. Hitamælar 2: Venjulegur mælir F. 80, B. 367 • Í venjulegum hitamæli er kúla eða geymir neðst og glersúla upp úr, alls staðar jafnvíð. Í rýminu er hentugur vökvi, t.d. kvikasilfur eða litaður vínandi. Vökvasúlan hækkar og lækkar af því að vökvinn þenst meira en glerið með hita. • Myndin sýnir bæði Selsíus- og Fahrenheit-kvarðana.

  7. Hitamælar 3: Rúmfestumælir F. 80, B. 370 Þegar hiti vex lækkar kvikasilfrið við A. Við hækkum þá glasið við R þannig að minni vökvi rúmast þar, og lyftum þannig vökvaborðinu við A í sama horf. Lesum þrýstinginn h, og hitann í kelvínum.

  8. Hitaþensla 1: Mannvirki B. 371 Verulegt mál víða erlendis vegna meiri hitasveiflu en hér! Sbr. þó hitaveituna. Sbr. einnig t.d. járn og steypu, þök.

  9. Hitaþensla 2: Jöfnur F. 81, B. 372 • Ef einsleitur hlutur hitnar allur jafnt, þenst hann líka jafnt í allar áttir • Fyrir þunna stöng með lengd L fæst L = L0 + (dL/dT)DT + ... =L0[1 + (1/L0)(dL/dT)DT] = L0[1 + a(T)DT] • Hér nefnist a(T) hitaþanstuðull eða lengdarþanstuðull en rúmþanstuðull er b(T) = (1/V0)(dV/dT) • Ef efnið er einsleitt gildir b = 3a

  10. Hitaþensla 3: Skýring F. 81, B. 373 • Skýringin á hitaþenslu almennt felst í stöðuorkunni eða mættinu sem atóm í sameindum og kristöllum eru í. Meiri hiti þýðir meiri orku og þá eykst meðalfjarlægðin.

  11. Hitaþensla 4: Vatn F. 81, B. 372 • Vatn dregst saman við kólnun niður að 4°C en þenst út við kólnun þaðan niður í frostmark, og enn frekar þegar það frýs. Ef vatnið kólnar ofan frá flýtur efsta lagið eftir að komið er niður fyrir 4°C, og ísinn flýtur líka. Þetta tefur mjög fyrir því að vatnið botnfrjósi.

  12. Kjörgas 1: Jafnan F. 86-87, B. 368-369 • Ástandsbreyta er mælanleg stærð sem tekur ótvírætt gildi í sérhverju jafnvægisástandi. Dæmi: p, V, T • Ástandsjafna er jafna sem tengir saman ástandsbreytur. Dæmi: Kjörgaslögmálið pV = nRT = NkT • þar sem R er gasfastinn, k er fasti Boltzmanns og N = nNA þar sem NA er fasti Avogadros.

  13. Kjörgas 2: Þrívíddargraf F. 88 pV = nRT = NkT

  14. Ástandsjafnan f. raunverulegt efni F. 89

More Related