PRISTUPI IZU ČAVANJU LIDERSTVA Teorije o liderstvu

1. PRISTUPI IZUČAVANJU LIDERSTVATeorije o liderstvu

2. Nekada davno….ljudi koji su upravljali kompanijama bili su alokatori resursa…. ......Danas, oni su LIDERI! Njihova uloga sastoji se u kreiranju pravca kretanja i izazova za ljude i organizacije…

3. Aristotel je smatrao da su ljudi “barbarian” (varvari – neko ko nije predodredjen da vodi) ili “noble” (neko ko je rodjeni lider).

6. Da skratimo priču: lideri se “djelimično radjaju” kao lideri. Najnovije studije uradjene su analizirajući blizance: Što se u stvari dešava?

7. 1/3 OK, da prihvatimo! • 2/3

8. Teorije o OSOBINAMA • Teorije o PONAŠANjU (Bihejvioristički pristup) • KONTIGENTNI PRISTUP Prve teorije o liderstvu

9. Teorije o OSOBINAMA 1920-1930 Sedam osobina koje su povezane sa liderstvom: • Energija (pokazuju inicijativu i visok nivo uloženog napora) • Želja da vodi (spremnost da preuzme odgovornost) • Poštenje i integritet (visoka konzistencija između riječi i djela) • Samopouzdanje (lider nikad ne sumnja u sebe) • Inteligencija (visok IQ, visok EIQ, kontekstualna int.) • Relevantno poslovno znanje • Dodatne osobine (energični, živahni ljudi, rijetko tihi i povučeni)

10. KARAKTERISTIKE LIDERA • Prema Drakeru, lideri imaju sledeće karakteristike: • Oni ne počinju pitanjem: „Što ja želim”?. Oni počinju pitanjem: „Što treba uraditi?” • Zatim se pitaju: „Što mogu i što treba da uradim da se napravi razlika u odnosu na konkurenciju?” • Oni permanentno pitaju: „Što su organizaciona misija i ciljevi? Što konstituiše performanse i rezultate u ovoj organizaciji?” • Oni su veoma tolerantni zbog različitosti ljudi i ne smatraju da oni trebaju biti njihova kopija. Njima se rijetko dešava da pitaju: „Ličim li ili ne ličim ovoj osobi?”. • Oni se ne boje snage svojih kolega. Oni ih glorifikuju. • Na jedan ili drugi način, potčinjavaju se „testu ogledala” - to je zato da budu sigurni da ličnost koju vide ujutru u ogledalu jeste ličnost koju su oni željeli da stvore!

11. Znanje- dovoljno za razumijevanje zadatka • Logika-uzročno-posljedično povezivanjestvariidogadjaja • Konceptualizacija-sposobnost uočavanja obrazaca i modela • Kontinuitet učenja- stalnaorijentacijanasticanjeznanja • Opseginteresovanja-nauka, tehnika, sport, umjetnost, politika • Energija- visoknivoradneaktivnosti • Radni sandardi-kvalitet rada i bez nadzora • Otpornost prema stresu-rad i odluČivanje pod tenzijom • Preuzima odgovornost-za svoj i za rad drugih • Referentnost-davanjeličnog primjera OSOBINE LIDERA

12. BIHEJVIORISTIČKE TEORIJE LIDERSTVA Liderstvo zasnovano na korišćenju autoriteta Rezultati ovih istraživanja dali su osnov za zaključak da se ponašanje menadžera zasnovano na korišćenju njihovog autoriteta može, ukupno posmatrano, kategorizovati na sledeće tipove (stilove) liderstva (vođstva): 1) autokratski tip (stil) liderstva, 2) demokratski tip (stil) liderstva i 3) liberalni (laisse-fair) tip (stil) liderstva.

13. Ponašanje lidera Studije univerziteta Ohajo i Mičigen

14. Likertov model stilova liderstva

15. 1.9 Potpuna pažnja za zadovoljavanje potreba ljudi, koja utiče na ugodnu klimu i tempo rada 9.9 Rad kao rezultat obaveza ljudi, međusobnu zavisnost i opštom podrškom ciljeva koja utiče na verovanje i međusobno poštovanje 9 1.9 9.9 5.5 Zadovoljavajući učinak kao rezultat potrebe ljudi za ulaganjem napora i održavanjem radnog morala na zadovoljavajućoj razini. 8 7 6 5 5.5 INTERES ZA LJUDE 4 3 2 1 1.1 9.1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 INTERES ZA PROIZVODNJU 1.1 Minimalni napor u izvršavanju zadataka osnova je međusobnih odnosa-osiromašeni menadžment 9.1 Maksimalni poslovni rezultati i nikakva briga o ljudima dr ROBERT BLAKE, JANE MOUTON “THE MANAGERIAL GRIDE”

16. MODELI KONTIGENTNOG LIDERSTVA • Liderski stil i radna situacija: Fidlerov model • Model situacionog liderstva po Hersiju i Blanšardu • Pristup PUT – CILJ

17. SITUACIONE TEORIJE LIDERSTVA Teorija liderskog kontiniuma

18. Fiedler's Least Preferred Co-worker (LPC) Theory Prema Fidleru, povoljnost situacije određuju sledeći faktori: 1) odnosi između vođe i članova grupe, 2) struktura zadatka i 3) pozicija moći.

19. Teorija put - cilj

20. Hersi - Blanšarova teorija

21. NOVE TEORIJE O LIDERSTVU

22. TEORIJE O LIDERSTVU NA POČETKU NOVOG MILENIJUMA Herojsko liderstvo Bradford i Cohendošli su do zaključka da se herojski lideri najčešće u praksi javljaju u dva oblika: • menadžer tehničar - svojim podredjenima daju detaljne instrukcije u svim fazama posla, a kada se jave problemi ulaze i u sam proces proizvodnje kako bi sami razriješili problem. Lider – tehničar uživa simpatije i daje osjećaj saradnicima da je on jedan od njih • menadžer – vodja - trudi se da uradi posao upravljajući ljudima. S obzirom da shvata činjenicu da njegovi zadaci treba da budu izvršeni preko i uz pomoć ljudi, menadžer vodja shvata značaj koji za njega imaju njegovi saradnici. Zadatak vodja je da kontroliše svoje podredjene u izvršavanju zadataka, pa se zato uvjek postavlja u ulogu centralnog donosiocaodluka i vitalnog nerva u koordinaciji aktivnosti.

23. TEORIJE O LIDERSTVU NA POČETKU NOVOG MILENIJUMA Harizmatsko liderstvo Veber je definisao harizmu kao “kvalitet individue koji je razdvaja od običnih ljudi i tretira se kao nasledjeni sa natprirodnim, nadljudskim moćima i kvalitetima. To je nešto nedostupno običnim ljudima, smatra se duhovnim poreklom i na osnovu tog obilježja osoba se tretira kao lider.” Jedna od interesantnih definicija harizme jeste ona po kojoj je harizma “sposobnost lidera da koristi, širi i intenzivira uticaj verovanja, vrednosti, ponašanja i performansi drugih pomoću svog ponašanja, vjerovanja i ličnog primjera”.

24. TEORIJE O LIDERSTVU NA POČETKU NOVOG MILENIJUMA Narcisoidni lider • Frojdova teorija tri tipa ličnosti: erotski, opsesivni i narcisoidni • Fromm-ova teorija “Četvrti tip ličnosti” : “marketing personality” • Novija teorija: Michael Maccoby “Narcissistic Leader” • Pozitivne karakteristike: harizma, vizija i veliki broj sljedbenika • Negativne karakteristike: nedostatak empatije, osjetljivost na kritiku, emocionalna nestabilnost • Najveći lideri XX vijeka bili su narcisoidni lideri! • Poznati narcisoidni lideri: Ross Perot, Bill Clinton,Bill Gates, Andy Grove, Robert Shapiro

25. Transformaciono liderstvo • Poslovna transformacija, prema Gouillart-u i Kelly-u čini orkestrirano redizajniranje genetske arhitekture korporacije, simultano preko četiri dimenzije transformacije – 4R • Reframing (reusmjeravanje) • Restructuring (restrukturiranje) • Revitalization (revitalizacija) i • Renewal (obnova – podmladjivanje)

26. Osnovne metode motivacije koje transformacioni lideri primjenjuju jesu: • Povećavanje stepena odgovornosti time što se utiče na savjest podredjenih • Potenciranje pozitivnih efekata timskog rada • Potenciranje vrijednosti kao što su: izazovi, odgovornosti i poboljšanje efekta

27. Osnovne karakteristike transformacionih lidera • Bas navodi četiri karakteristike transformacionog liderstva • Harizma • Inspiracija • Intelektualna simulacija • Individualizirano razmišljanje

28. Kotter navodi osam faza procesa promjena • Prva četiri koraka u procesu omogućavaju razbijanje statusa quo • Od pete do sedme faze uvode se novi oblici prakse • Poslednja faza uvodi promjene u kulturu organizacije i pomaže im da se održe.

30. Timsko liderstvo

31. Moralno liderstvo • Uticaj na sljedbenike da izvrše odredjene zadatke kako bi se dostigli ciljevi ili izvršila transformacija organizacije • Podrazumijeva set instrumenata koje lider koristi kako bi od sljedbenika dobio zadovoljavajući efekat • Pravi efektivni lideri su samo oni čiji se uticaj koristi u pozitivne svrhe i od čijih aktivnosti imaju koristi i njegova organizacija i sljedbenici.

32. Online liderstvo • Korišćenje novih tehnika i vještina u vodjenju sljedbenika • Postoje tri ključna elementa kojima moramo pokloniti pažnju, i to: komunikaciji, menadžmentu učinka i povjerenju • Online liderstvo podrazumijeva pravilno i efektivno korišćenje riječi, strukture, tona i stila u digitalnom načinu komuniciranja

33. Kultura i liderstvo • Od korejskih lidera očekuje se da imaju očinski odnos prema zapošljenima • Arapi smatraju slabima svoje lidere koji pokazuju ljubaznost ili velikodušnost iako se to od njih ne traži. • Od japanskih lidera se očekuje da budu ponizni i da često i mnogo govore. • Skandinavski i holandski lideri koji izdvajaju pojedince javno ih pohvaljujući, vjerovatno će dovesti u nepriliku te pojedince a neće proizvesti entuzijazam. • Od efektivnih lidera Malezije očekuje se da pokažu saosjećanje i da primjenjuju stil koji je više autokratski nego participativan. • Efektivne njemačke lidere karakteriše visok stepen orjentisanosti na učinak, nizak stepen saosjećanja, malo samozaštite, nizak stepen timske orjentisanosti, visok stepen autonomije i visok stepen učestvovanja.

34. Emocionalno liderstvo • Bez emocionalne inteligencije, pojedinac može biti dobar analitičar, inteligentan menadžer, može imati sjajne ideje i odnos sa ljudima, ali jednostavno ne može biti dobar lider • Goleman je definisao tri najznačajnije kategorije sposobnosti, i to: tehničke vještine i znanja, kognitivne sposobnosti (analitičko rasudjivanje) i vještine koje ukazuju na nivo emocionalne inteligencije • Bez obzira šta lideri rade – bilo to kreiranje strategije ili mobilisanje tima podredjenih – njihov uspjeg zavisi od načina na koji to izvode • “teorija ogledala”

35. The Visionary Leader– usmjerava prema viziji • The Coaching Leader– timski igrač, trener • The Affiliative Leader– čuva emocionalnu stabilnost članova tima • The Democratic Leader • The Pace-setting Leader– kreira izazovne i neobične situacije i zadatke • The Commanding Leader– gradi autoritet na strahopoštovanju Six Emotional Leadership StylesDaniel Goleman, Richard Boyatzis and Annie McKee

36. Rezonantni lideri- Disonantni lideri • Izmedju rezonantnih lidera i njihovih sljedbenika nema nepotrebne « buke» i nejasnih interakcija. Oni sa liderom čine jedinstven tim, a ono što ih drži na okupu jeste upravo emocionalna usaglašenost. • Disonanatno liderstvo sačinjavaju lider i sljedbenici koji imaju vidno odsustvo sluha jedni za druge, pri čemu se tim kontunirano osjeća “raštimovano”. • Kao što je šala i smijeh odličan signal da postoji rezonantni lider, tako je nezadovoljstvo, strah, zabrinutost i tišina znak da je u blizini disonantni lider

37. Jedna od od najimpresivnijih biografija svih vremena. • U 67 godina života, bio je: slikar, vajar, arhitekta, muzičar, inženjer, pronalazač, naučnik i lider ere renesanse. Leonardo da Vinci (1452 - 1519) TIP LIDERA: ???

38. Napoleon je bio nizak, nervozan i netrepeljiv čovjek, koji izaziva emocije. Neki su ga smatrali herojem, čovjekom vrijednim divljenja, kreativnim i imaginativnim liderom. Drugi, pak, u Napoleonu vide bolesnu ambiciju i čovjeka odgovornog za mnoga zlodjela toga doba. Nerijetko su ga opisivali kao čovjeka «gigantskog ega» i totalitarnog lidera. Napoleon Bonaparte (1769-1821) TIP LIDERA: ???

39. Gandhi revolutionized war and its practices. Though thoughts such as loving one's enemy and non-violence did exist before, he was the first to use them in large scale. By using non-violence, he was able to not only save many lives but also make the Indian Independence Struggle a mass based struggle. Mahatma Gandhi (1869 - 1948) TIP LIDERA: ???

40. Buntovnik, poslovni genije, najomiljeniji generalni menadžer u SAD, lider o kojem se najviše pisalo i raspravljalo u istoriji liderstva. • Lider koji je koristio sopstvene instinkte u vodjenju najkomplikovanije kompanije na svijetskom tržištu ' General Elecrtrics Jack Welch General Electrics TIP LIDERA: ???

41. Jedini Nissan-ov lider koji nije Japanac, uspio je da kompaniju izvuče iz krize u koju je zapala 1999. godine. Njegov uspjeh rezultirao je u proglašenju za najboljeg “industrijskog” lidera u 2004. godini. • Njegov stil zasniva se na tri osnovna principa vodjenja: • Transparentnost • 5% strategije i 95% rada • Komunikacija na svim nivoima Carlos Ghosn NISSAN TIP LIDERA: ???

42. TOP 1 lider na svijetu 14 godina zaredom • Neustrašivi lider softverskog biznisa današnjice proglašavan najbogatijim čovjekom svijeta deset godina zaredom. Njegovi zaposljeni nazivaju ga najtežim klijentom kojeg su ikada imali, dok ga svjetski relevantni časopisi proglašavaju čovjekom koji je unio «digitalni životni stil» u naše živote. • Sve u svemu, Bill Gates zaslužio je titulu «najozloglašenijeg lidera Amerike», po pisanju časopisa «Forbes». Bill Gates Microsoft TIP LIDERA: ???

43. Pozitivan, humanista, borac protiv kriminala i dugogodišnji gradonačelnik New York-a. • Čovjek čije je liderstvo u kriznom periodu terorističkog napada na New York unijelo revoluciju u teoriju o liderstvu i koji se smatra najomiljenijim gradonačelnikom na svijetu. Rudolph Giuliani TIP LIDERA: ???

44. “Automobil za široke mase” • Revolucija u industrijskoj proizvodnji • Početak nove ere Henry Ford (1863 – 1947) TIP LIDERA: ???

45. !No lo vamos a olvidar! • symbol of rebellion • moral guru Che Guevara TIP LIDERA: ???

46. for many true British monarchists despised her for cheapening the royal institution by behaving more like a movie star or a pop diva than a princess. To many others, however, that was precisely her attraction. Diana, Princess of Wales TIP LIDERA: ???

47. Sa Partizanom je kao trener dva puta uzastopno osvajao prvenstvo Jugoslavije, dok je sa madridskim Atletikom 1996. osvojio „duplu krunu" (nacionalno prvenstvo i kup) Radomir Antić TIP LIDERA: ???

48. Prva multimedijalna imperija, izgradjena na animacijama, tematski parkovi • Povučen, sumnjičav, opsednut kontrolom, ogorčen Walt Disney TIP LIDERA: ???

49. Change! Barack Obama TIP LIDERA: ???