Napoleon og Vínarfundurinn 1815

Napoleon og Vínarfundurinn 1815 Breytingar á skipan Evrópu

Napóleon og Vinarfundur • Napoleon til valda 1799 – ungur liðsforingi • Vill verja boðskap byltingarinnar og breiða út • Sameina Evrópu undir stjórn Frakklands • Keisaraveldi líkt og Róm til forna • Lagði undir sig stærsta hluta Evrópu • Ríkið var stærst um 1810 • Notaði fjölskylduna til styrkja stöðu sína • Jósef bróðir, konungur í Napolí og síðar á Spáni • Jerome í Vestfalíu (Westfalen í Þýskalandi) • Loðvík í Hollandi • Karolína drottning í Napolí eftir Jósef

Napóleon og Vínarfundur • Meginlandsbann á Bretland – viðskipti bönnuð • Vakti óánægjuraddir í bandalagsríkjum Frakka • Andóf gegn yfirráðum Napoleons=þjóðernishyggja • Napoleon = Alþjóðahyggja • Samræmdur lagabálkur • Rússland braut meginlandsbannið 1810 • Napóleon réðst inn í Rússland 1812 • 700.000 manna her • Vöruskortur til hermanna, kuldi • Mikill ósigur – 15% hermanna lifðu herförina af

Napóleon og Vínarfundur • Evrópuríkin sameinast nú gegn Napóleon • Lét af embætti 1813 eftir ósigur við Leipzig • Bróðir Loðvíks XVI tók við, Loðvík XVIII • Napoleon sendur til að stýra eyjunni Elbu • Réðst inn í Frakkland í mars 1815 • 100 daga stjórn Napoleons • Sigraður við Waterloo í Belgíu • Útlegð til Sankti Helenu – deyr 1821 í útlegð

Vínarfundur 1814-1815 • Ráðstefna þeirra sem sameinuðust gegn Napoleon – haldin í Vín • Bretland, Rússland, Prússland og Austurríki réðu mestu um gang mála • Hófst í september 1814 – stóð fram í júní 1815 • Glæsileg samkoma – veisluhöld og dansleikir • Hvernig skyldi komið á valdajafnvægi? • Friðsamlegt var í Evrópu allt til 1914

Vínarfundur 1814-1815 • Staða Bretlands sterk eftir fundinn • Áttu stóran flota og margar nýlendur • Ný yfirráðasvæði stuðluðu að drottnun þeirra á höfunum • Frakkar misstu lönd sem höfðu unnist • Breytingar einnig á skipan annarra ríkja • Skipting ríkja gekk oft þvert á þjóðerni • Einvaldar vildu halda í gamla stjórnarfyrirkomulagið • Borgarar – ört vaxandi millistétt – vildu þjóðþing sem væri bundið af stjórnarskrá • Frjálslyndi (borgarastétt) eða íhaldssemi. S.s. Metternich

Frá Vínarfundi til þjóðfundar • Metternich var helsti talsmaður íhaldsstefnu • Ríkiskanslari Austurríkis • Vildi viðhalda valdajafnvægi í álfunni • Vildi sporna við þjóðernisrómantík 19. aldar

Rómanska Ameríka á 19. öld • Spánverjar höfðu yfirráð frá 16. öld • Sjálfstæðisbarátta fyrir áhrif Napoleonstyrjalda • Jósef Bonaparte gerður konungur Spánar 1808 • Órói í nýlendum Spánverja • Kröfðust sjálfstæðis líkt og Spánverjar sjálfir kröfðust gagnvart Napóleoni • Kreolar (S-Ameríkubúar af evrópskum ættum) kröfðust aukins réttar • Símon Bolivar frelsishetja í Venesuela • Mörg ríki lýstu yfir sjálfstæði 1820-1830 Bolivar ferðaðist um Frakkland og Ítalíu og kynntist þar hugsjónum Upplýsingarinnar og frönsku byltingarinnar

Rómanska Ameríka á 19. öld • Monroe, forseti Bandaríkjanna 1817-1825 • Bannaði íhlutun Evrópuríkja í málefnum Ameríku og hótaði stríðsaðgerðum ef svo færi • Spánverjar létu því nýlendurnar í friði og þær fengu sjálfstæði ein af annarri • Erfitt með lýðræðishugmyndir Bolívars • Vantaði alla hefð – hafði aldrei verið þingræði – menntun bágborin – byggðir einangraðar – borgarastétt fámenn • Caudillos við völd fram til 1900 - einræðisherrar

Íslenska byltingin • Áhrif Napoleonsstyrjalda á Íslandi • Verslun gekk erfiðlega • Innflutningur á nauðsynjum í lágmarki • Hart var í ári í upphafi 19. aldar • Fólk varð hungurmorða • Danir bandamenn Napoleons 1807 • Íslandsverslun rekin undir verndarvæng Breta • Phelp, breskur sápukaupmaður, 1809 til Íslands

Íslenska byltingin • Phelp vantaði tólg í sápugerðina • Trampe stiftamtmaður bannaði öll viðskipti • Trampe hnepptur í varðhald • Túlkurinn Jörgen Jörgensen, Jörundur hundadagakonungur tók stjórnina í sínar hendur • Lýsti yfir sjálfstæðu Íslandi undir breskri vernd Danskur ævintýramaður sem hafði siglt um Suðurhöf og verið í enskasjóhernum. Fáninn sem Jörundur hannaði fyrir Ísland.

Íslenska byltingin • Litlar undirtektir Íslendinga við tiltækinu • Í ágúst kom breskt herskip til landsins • Jörundur tekinn fastur og fluttur til Bretlands • Stjórn Danakonungs endurreist • Bretar lýstu Ísland hlutlaust í Napóleonstríðum • Bretar fordæmdu valdarán Jörundar

Napoleon og Vínarfundurinn 1815