Jafnréttisáætlun Álftamýrarskóla

1. JafnréttisáætlunÁlftamýrarskóla

2. Bakgrunnur • Hvað merkir orðið “jafnrétti”? • Jöfn tækifæri til lífsins gæða. • Jöfn tækifæri til að koma skoðunum sínum og hugsjónum í framkvæmd. • Jöfn tækifæri til að nýta reynslu sína, þekkingu og menntun. • Jafnrétti eru mannréttindi.

3. Lög og reglugerðir • Öll lög og reglugerðir hér á landi kveða á um jafnrétti. Stjórnarskrárbundið og alþjóðlegar skuldbindingar s.s. Mannréttindasáttmáli SÞ. • Lög um jafna stöðu karla og kvenna frá árinu 2000. • Í fyrrgreindum lögum er kveðið á um jafnréttisáætlanir í fyrirtækjum og stofnunum með fleiri en 25 starfsmenn – þar með skóla! • Áætlun sem liggur ónýtt ofan í skúffu eða á heimasíðu gerir ekkert gagn. • Í samfélaginu er ákveðin tregða þrátt fyrir að lagaramminn sé til staðar.

4. Lög og reglugerðir • Hvað segja grunnskólalög um jafnrétti kynjanna? • Sjá 29. grein. • Hvað er að finna um jafnrétti kynjanna í námskrá grunnskóla? • Sjá kaflann “Jafnrétti til náms” í almennan hlutanum. • Sjá kaflann “ Kennsla og kennsluhættir í alm. hluta. • Sjá kaflann “ Námsgögn” í alm. hluta. • Sjá námskrár fyrst og fremst í lífsleikni • Hvar er hægt að leita sér aðstoðar við gerð jafnréttisáætlunar? • Jafnréttisstofa – sjá heimasíðu www.jafnretti.is.

5. Jafnréttisstefna Reykjavíkurfrá janúar 2003 • Reykjavíkurborg ætlar sér að verða í fremstu röð hvað varðar frumkvæði og faglegt starf á sviði jafnréttismála. • Allt uppeldis- og tómstundastarf, menntun og fræðsla sem fram fer á ábyrgð borgarinnar verða að hafa jafna stöðu kynjanna að leiðarljósi. • Skólastjórnendur eiga að leitast við að styrkja jákvæða kynímynd stelpna og stráka og vinna sérstaklega gegn áhrifum klámvæðingar.

6. Jafnréttisstefna Reykjavíkurfrá janúar 2003 • Sérstök ábyrgð er lögð á herðar skólastjórnenda. • Allt innra starf á að vera í anda jafnréttis. • Námsefni má ekki mismuna kynjum. • Náms- og starfsfræðsla á að taka mið af því að brjóta á bak aftur staðlaðar kynbundnar hugmyndir og gildismat. • Þeir sem hljóta styrki frá Reykjavíkurborg verða að sýna að jafnréttissjónarmið séu virt í öllu starfi styrkþega.

7. Bakgrunnur • Vinnustaður – nemenda og starfsfólks – sem starfar í anda jafnréttislaga er betri vinnustaður en sá sem lætur jafnrétti sig engu skipta. • Þegar vinna við gerð jafnréttisáætlunar hefst fer ávinningurinn strax að skila sér. • Aukin umræða, skoðanaskipti og vangaveltur. • Viðhorfsbreyting og meðvitaðra starfsumhverfi bæði í hópi starfsmanna og nemenda.

8. Undirbúningur- vinnan í skólanum - • Skólastjórnendur fóru fyrir tveimur árum á málþing Jafnréttisráðs um jafnréttisáætlanir. • Mér var síðan falið að halda utan um vinnuna og halda utan um endurskoðun og að uppfæra hana með reglulegu millibili. • Áður en vinnan hefst þarf að kanna þá þætti er snúa að jafnrétti kynjanna, mæla og leggja mat á stöðuna. Aðeins þannig er hægt að mæla árangur. • Áætlunin unnin fyrst og fremst með skólastjórnendum – samstarf við FÁ.

9. Kynning meðal starfsmanna – nemenda - foreldra • Kynning og umræða á almennum starfsmannafundi. • Drög sett út á netið – farið fram á athugasemdir og ábendingar. • Nú er jafnréttisáætlunin á heimasíðunni enda hluti af skólanámskrá skólans. • Áætlunin var kynnt á haustfundi foreldra í 8. til 10. bekk. • Kynnt sérstaklega í lífsleikni í unglingadeild í tengslum við ýmis verkefni.

10. Nemendur – markmið og leiðir • Árlega skal fara yfir bekkja- og hóplista og reikna út kynjahlutföll. • Árlega á að fara yfir hóplista í valgreinum í 9. og 10. bekk. Sú staða gæti komið upp að það þjóni jafnréttishugsun að kynskipta hópum. • Greina árlega einkunnir eftir kynjum í 7. og 9. bekk í ísl. og stæ. • Leggja fyrir ýmsar smærri kannanir eða sjálfsmat um t.d. líðan, áform, heimanám og prófkvíða – tengist m.a. lífsleikni og foreldra- og nemendadögum.

11. Nemendur – markmið og leiðir • Kanna árlega í 8. til 10. bekk; • félagslega virkni s.s. þátttöku í skipulögðu íþrótta- og æskulýðsstarfi. • tónlistanám, dans eða myndlistanám. • vinnu með skóla. • Niðurstöður kynsundurgreindar, kynntar starfsfólki skólans, foreldrum, starfsfólki Tónabæjar og Fram. • Skoða samkennslu í leikfimi, sundi, list-og verkgreinum. Kanna viðhorf nemenda, kennara og foreldra.

12. Nemendur – markmið og leiðir • Vinna sérstaklega með náms- og starfsfræðslu. • Ýmis verkefni í lífsleikni sem taka á gildismati, sjálfsmynd, fordómum og fyrirmyndum. • Vinna gegn hefðbundnum hugmyndum nemenda um karla- og kvennastörf. • Nemendur í 8. til 10. bekk fá kynningu á framhaldsskólakerfinu og heimsækja fyrirtæki og skóla. • Ýmis verkefni sem tengjast mismunandi störfum fyrir yngri nemendur.

13. Nemendur – markmið og leiðir • Námsefni skólans verður að skoða og meta út frá jafnréttissjónarmiðum – á ábyrgð allra kennara! • Fjölbreyttir kennsluhættir - fanga sem best áhuga þeirra og næmni til náms. Þannig er líklegra að bæði kynin fái kennslu við hæfi og ólík reynsla og lífssýn fái að njóta sín.

14. Nemendur – markmið og leiðir • Það er nauðsynlegt að hafa “jafnréttisgleraugun” í öllum námsgreinum og vinna þannig gegn fordómum og ríkjandi kynímyndum. • Fylgjast með kosningu / vali í nemendaráð, Tónabæjarráð og við hvert tækifæri þegar nemendur koma fram fyrir hönd skólans. • Þegar skólinn tilnefnir nemendur sem veita á viðurkenningar. • Samkvæmt skólanámskrá skólans á allt skólastarf að taka mið af jafnrétti.

15. Nemendur – markmið og leiðir • Með jöfnu millibili þarf að skoða stoðþjónustu skólans. Kemur fram munur á milli kynja? Skoða ástæður – inngrip t.d. á vettvangi nemendaverndarráðs. • Gera nemendum ljóst að kynferðislegt áreiti – ofbeldi - verði aldrei liðið innan skólans. Ræða, kynna og fræða. • Ef upp koma mál í skólanum verður farið með þau sk. áfallaáætlun.

16. Starfsmenn – markmið og leiðir • Árlega þarf að fara yfir starfsmannalista – hafa niðurstöður að leiðarljósi við mannaráðningar. • Skoða orðalag starfsauglýsinga. Ljóst er að lögin leyfa að auglýst sé eftir öðru kyninu til að jafna kynjahlutfall eða vegna sérstöðu starfsins. • Hugsa meðvitað um kynin þegar skólastjórnendur úthluta sérstækri upphæð sem fylgir hverju stöðugildi kennara sk. kjarasamningi. • Öllum starfsmönnum á að vera ljóst að kynferðisleg áreitni – ofbeldi er ekki liðið í skólanum. Farið með slík mál eftir áfallaáætlun.

17. Starfsmenn – markmið og leiðir • Hópskipting starfsmanna / kennara endurspegli kynjahlutföll í starfsliði. • Hafa kynjahlutföll í huga þegar kosið er í embætti á vegum skólans. • Í reglulegu innra mati á starfi skólans eða í starfsmannasamtölum þarf að kanna viðhorf til jafnréttis og stöðu jafnréttismála á vinnustaðnum. Hafa sem almenna reglu að greina niðurstöður eftir kyni.

18. Starfsmenn – markmið og leiðir • Allt starf í skólanum þarf að taka mið af því að samræma sem best fjölskyldulíf og atvinnu starfsmanna t.d. má nefna fundartíma, símenntun og fjarvinnu. • Stjórnendur leitast við að gera ráðstafanir þannig að starfsmenn, jafnt karlar sem konur, geti samræmt sem best starfsskyldur sínar og skyldur gagnvart fjölskyldu. • Halda uppi upplýstum og gefandi umræðum um jafnréttismál.

19. Hver ber ábyrgðin? • Jafnréttisáætlun er viljayfirlýsing sem byggir á lögum og stefnu borgarinnar. • Skólastjóri ber endanlega ábyrgð á jafnréttisáætlun skólans en getur falið starfsmanni / starfsmönnum utanumhald. • Árleg endurskoðun – uppfæra tölulegar upplýsingar.

20. Heimildir • Jafnréttisáætlun Álftamýrarskóla byggir á: • Lögum um jafna stöðu og jafnan rétt kvenna og karla nr. 96/2000 Jafnréttisstefnu Reykjavíkurborgar. • Lögum um grunnskóla nr. 66/1995 • Áætlun ríkisstjórnarinnar í jafnréttismálum til fjögurra ára – frá vorþingi 2004. • Skólanámskrá Álftamýrarskóla. • Um gerð jafnréttisáætlana fyrirtækja og stofnana. útg. Jafnréttisstofa. www. jafnretti.is. • Jafnréttisáætlanir: Aðferð til árangurs. útg. Jafnréttisstofa. www. jafnretti.is.