Nënshkrimi elektronik

Nënshkrimielektronik nga SadiHoti DrejtoriAutoritetitKombëtarpërCertifikiminElektronik Qershor 2010

Pak histori • Viti 1995 - UtahDigital Signature Act • Viti1997 - Gjermania dhe Itali adoptuan këtë ligj • Viti 1999 – Keshilli I Europes miratoi Direktiven 1999/93 për nënshkrimet elektronike www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Legjislacioni • 25 Shkurt 2008 • - Parlamenti, Ligjipërnënshkriminelektronik • 11 Korrik 2008 • - Kryeministri,Urdhërmbistrukturendheorganiken • 13 Maj 2009 • - KëshilliiMinistrave,Rregullore, nënshkrimielektronik • 13 Maj 2009 • - KëshilliiMinistrave,Rregullorepërtarifat • 26 Prill 2009 • - AKCE,udhëzimedheorientime www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Kriteret Akreditimi vullnetar Jo-autorizimi paraprak Jo-diskriminimi Mbrojtja e të dhënave personale Njohja e produkteve të huaja Standardetnderkombetare www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Përkufizime Nënshkrimeelektronike Nënshkrimeelektroniketëavancuara Nënshkrimeelektroniketëkualifikuara Ndryshimi Janëtëdhënatnëformënelektronike, tëcilat u bashkëlidhen oseshoqërojnëlogjikishttëdhënatëtjeraelektronike, që shërbejnësinjëmënyrë e vërtetimittëidentitetittënënshkruesit dhe e vërtetësisësëdokumentittënënshkruar. www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Nënshkrimeelektronike Nënshkrimeelektroniketëavancuara Nënshkrimeelektroniketëkualifikuara Ndryshimi Përkufizime • I jepen ekskluzivisht një zotëruesi i kodit të nënshkrimit • Identifikojnë zotëruesin e kodit të nënshkrimit • Prodhohen me mjete të sigurta • Mundësojnë dallimin e çdo ndryshimi tek të dhënat www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Nënshkrimeelektronike Nënshkrimeelektroniketëavancuara Nënshkrimeelektroniketekualifikuara Ndryshimi Përkufizime Janë nënshkrimet elektronike të avancuara, të cilat mbështeten në një certifikatë të kualifikuar www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Nënshkrimeelektronike Nënshkrimeelektroniketëavancuara Nënshkrimeelektroniketëkualifikuara Ndryshimi Përkufizime Kanë të njëjtat cilësi teknike, kur është i kualifikuar pranohet si provë nga gjykata, sepse vjen nga një certifikatë e lëshuar nga një OSHC e regjistruar, i avancuar nuk është i paligjshëm por, i pa-ligjëruar, sepse nuk mbështetet nga një OSHC. www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Certifikataelektronike • Versioni • Numri serial • Algoritmi • Lëshuesi • Vlefshmëria • Mbajtësi • Çelësi publik www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Nënshkrimielektronik www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Fushat e aplikimit të NE PËRDOR Siguria e komunikimeve Identifikimiipaleve Integritetiiinformacionit Konfirmimi Nënshkrim elektronik • Administratapublike, institucionet qëndroredhelokale • Shërbimet, aplikimet, format, regjistrimet e biznesit, prokurimet • Sistemiidrejtësisë - administratë, avokati, shërbimendajqytetarëve • Biznes - tregtiaelektronike, sistemibankar, kontratatelektronike Nëçdo vend kunevojitet:

Risku i informacionit Nga pika A deri ne B8 – 32 ndalesa Budapest Mynih Londër Modifikohet Vienë Bruksel B Lexohet Kopjohet Romë A Washington Tiranë www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Enkriptimi I shtojmë çdo karakteri të tekstit një numër të caktuar karakteresh, p.sh. 5,rezultati është teksti i enkriptuar. SIGURIA XMKZTHMDH www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Infrastruktura me çelësa simetrik Tekstilexueshëm Tekstishifruar Tekstilexueshëm Py75c%bn&*)9|fDe^bDFaq#xzjFr@g5=&nmds:’ork=^r%)8ge;, Takimi do të zhvillohet me 3 qershor 2010 Takimi do të zhvillohet në 3 qershor 2010 Takimi do tëzhvillohet me 3 qershor 2010 Enkriptimi Dekriptimi I njëjti çelës (kod) www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

privat publik Infrastruktura e çelësit publik Tekstilexueshëm Tekstishifruar Tekstilexueshëm Py75c%bn&*)9|fDe^bDFaq#xzjFr@g5=&nmds:’ork=^r%)8ge;, Takimi do të zhvillohet me 3 qershor 2010 Takimi do të zhvillohet në 3 qershor 2010 Takimi do tëzhvillohet me 3 qershor 2010 Enkriptimi Dekriptimi Çelësi privat i marrësit Çelësi publik i marrësit Çelësa të ndryshëm www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

privat publik Çelësat Çelësi Privat 3082 010a 0282 0101 00b1 d311 e079 5543 0708 4ccb 0542 00e2 0d83 463d e493 bab6 06d3 0d59 bd3e c1ce 4367 018a 21a8 efbc ccd0 a2cc b055 9653 8466 0500 da44 4980 d854 0aa5 2586 94ed 6356 ff70 6ca3 a119 d278 be68 2a44 5e2f cfcc 185e 47bc 3ab1 463d 1ef0 b92c 345f 8c7c 4c08 299d 4055 eb3c 7d83 deb5 f0f7 8a83 0ea1 4cb4 3aa5 b35f 5a22 97ec 199b c105 68fd e6b7 a991 942c e478 4824 1a25 193a eb95 9c39 0a8a cf42 b2f0 1cd5 5ffb 6bed 6856 7b39 2c72 38b0 ee93 a9d3 7b77 3ceb 7103 a938 4a16 6c89 2aca da33 1379 c255 8ced 9cbb f2cb 5b10 f82e 6135 c629 4c2a d02a 63d1 6559 b4f8 cdf9 f400 84b6 5742 859d 32a8 f92a 54fb ff78 41bc bd71 28f4 bb90 bcff 9634 04e3 459e a146 2840 8102 0301 0001 Çelësi Publik 3082 01e4 f267 0142 0f61 dd12 e089 5547 0f08 4ccb 0542 00e2 0d83 463d e493 bab6 0673 0d59 bf3e c1ce 4367 012a 11a8 efbc ccd0 a2cc b055 9653 8466 0500 da44 4980 d8b4 0aa5 2586 94ed 6356 ff70 6ca3 a119 d278 be68 2a44 5e2f cfcc 185e 47bc 3ab1 463d 1df0 b92c 345f 8c7c 4c08 299d 4055 eb3c 7d83 deb5 f0f7 8a83 0ea1 4cb4 3aa5 b35f 5a22 97ec 199b c105 68fd e6b7 a991 942c e478 4824 1a25 193a eb95 9c39 0a8a cf42 b250 1cd5 5ffb 6bed 6856 7b39 2c72 38b0 ee93 a9d3 7b77 3ceb 7103 a938 4a16 6c89 2aca da33 1379 c255 8ced 9cbb f2cb 5b10 f82e 6135 c629 4c2a d02a 63d1 6559 b4f8 cdf9 f400 84b6 5742 859d 32a8 f92a 54fb ff78 41bc bd71 28f4 bb90 bcff 9634 04de 45de af46 2240 8410 02f1 0001 [2048 bit] www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Përdorimi • Prokurimet online • Votimi elektronik • Regjistrimi elektronik • Dokumenti elektronik • Tregtia elektronike Nënshkrimi Elektronik www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Disa të dhëna Shpejtesi Kursim financiar Siguri Konfirmim Kursim kohor Integritet

Dokumentiletër Ministri Ministri Zv/Ministër Zv/Ministër Kabineti Kabineti Zv/Ministër Sekretar i Përgjithshëm Sekretar i Përgjithshëm Drejtor i Përgjithshëm Drejtor i Përgjithshëm Drejtor Drejtor Drejtor Drejtor Drejtor Protokolli Protokolli Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Sektor Inspektor Specialist Inspektor Specialist

Sistemiimanaxhimit Përgatitja Libraria e dokumentave Dërgohen Ruhen Përpunohen • Indeksi: • ID Unike • Data • Lloji i dokumentit • Lidhja me klientin Skanimi

Ligjore – mbikëqyr zbatimin e ligjit për NE Financiare– kërkon garanci financiare nga OSHC Teknike – kontrollon përmbushjen e standardeve teknike Profesionale – kontrollon nëse subjektet e regjistruara zotërojnë njohuritë profesionale për ushtrimin e aktivitetit Kontrolle kur shkelet ligji dhe kur ka ankesa Inspektimi periodik një vjecar Tarifa = 10,000 Lek AKCE - Mbikëqyrja www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Ofruesit e ShërbimittëCertifikimit Organizmat e TestimitdheKonfirmimit Certifikatat e vlefshme Certifikatat e shfuqizuara Certifikatat e revokuara OSHC dhe OTK qëkanëndërprerëaktivitetin Tarifa e regjistrimitnjëvjeçare Jo mëshumë se kosto e shërbimit = 20,000 Lek AKCE - Regjistrimi 20 www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Problematikë • Dallimi mes nënshkrimeve të avancuara dhe të kualifikuara • Skepticizmi i tregut • Garancia financiare • Produktet e huaja • Organizmi i testimit dhe konfirmimit www.akce.gov.al | Autoriteti Kombëtar për Certifikimin Elektronik

Faleminderitpërvëmendjen! Pyetje? Sadi Hoti shoti@akce.gov.al

Nënshkrimi elektronik