MESLEK SEÇİMİ ANKARA LİSESİ DR. PSİKOLOJİK DANIŞMAN ALİ ERYILMAZ

1. MESLEK SEÇİMİ ANKARA LİSESİ DR. PSİKOLOJİK DANIŞMAN ALİ ERYILMAZ

2. MESLEK NEDİR Meslek, belli bir eğitimle kazanılan, kuralları toplumca belirlenmiş ve kazanç elde etmek için yürütülen sistemli faaliyetler bütünü olarak tanımlanabilir. Bir meslek: • Belli bir eğitimi • Toplumca belirlenmiş kuralları • Kazanç elde etmek için yapılması koşullarını sağlamaktadır.

3. İnsanlar, sadece para kazanmak için mi mesleğe yönelirler? İnsanlar neden mesleklere yönelirler? Meslek seçiminde önemli olan, bir kimsenin sahip olduğu özellikleri en çok gerektiren ve beklentilerini en iyi biçimde karşılayacak mesleğe yönelmesidir.

4. VERİM DÜŞÜKLÜĞÜ MESLEKİ YENİLİKLERİ TAKİP EDEMEME İŞ DEĞİŞTİRME İŞİNDEN MEMNUN OLMAMA İSTEKSİZ ÇALIŞMA ÖZEL HAYATA YANSIMA MALİ ZARARA YOL AÇMA YANLIŞ MESLEK SEÇİMİ ...... ........

5. MESLEK SEÇİMİ KONUSUNDA GERÇEKÇİ VE DOĞRU KARARLARA NASIL ULAŞILABİLİR NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR KENDİNİ TANIMALI MESLEKLERİ TANIMALI MESLEKİ EĞİTİM YERLERİ HAKKINDA BİLGİ EDİNMELİDİR KENDİSİ VE MESLEKLER HAKKINDA EDİNDİĞİ BİLGİLERİ DEĞERLENDİRMELİ DAHA SONRA SEÇTİĞİ MESLEĞİ KAZANABİLECEĞİ UYGUN EĞİTİM YERİNE YÖNELMELİDİR ÖNCE BİREYLER

6. KENDİNİ TANIMALI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİ DEĞERLERİNİ BEKLENTİLERİNİ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİ SOSYO –EKONOMİK DURUMUNU YETENEKLERİNİ İLGİLERİNİ TANIMALIDIR

7. KENDİNİ TANIMAK NE DEMEK? • . YETENEKLERİM: Yetenek, öğrenme gücü ya da belli bir eğitimden yararlanabilme gücü olarak tanımlanır. Yapılan işlerin karmaşıklık düzeyi arttıkça gerektirdiği yetenek düzeyi de artar

8. Bir kimse kelimelerle ifade edilen kavramları kolaylıkla öğrenebilir. Ve onları kullanarak akıl yürütebilirken bir başkası sayılarla ilgili kavramları anlama ve akıl yürütmede veya parmaklarını kullanmada başarılı olabilir. Bazı kimseler ancak bir alanda akıl yürütmede başarılı olabilirlerken bazıları birkaç alanda başarılı olabilmektedir. Çalışma hayatında çeşitli yetenekleri gerektiren pek çok meslek vardır. Bir kimse bir programı ya da mesleği seçerken hangi yetenek türüne ne derece sahip olduğunu düşünmeli ve en çok sahip olduğu yeteneğini kullanabileceği çalışma alanını araştırmalıdır.

9. YETENEĞE UYGUN MESLEK SEÇMEMENİN SONUÇLARI Eğer yetenek alanımıza uygun seçimler yapmaz isek: • Yeteneğimizin altında meslek seçersek: SIKILMA yaşarız. • Yeteneğimizin üstünde meslek seçersek: KAÇMA yaşarız. • Yeteneğimize uygun meslek sersek: AKIŞ YAŞAR, mutlu oluruz.

10. SAYISAL YETENEK NE DEMEK? Sayısal yetenek, sayılarla ifade edilen problemleri çözebilme, sayısal kavramları daha çabuk öğrenebilme ve sayılarla akıl yürütme gücünü gösterir. Sayısal yetenek bütün temel bilimlerde (matematik, fizik, kimya ve biyoloji), tıp, veterinerlik gibi sağlık bilimlerinde ve mühendislik alanlarında başarı için gerekli bir yetenektir.

11. SÖZEL YETENEK NE DEMEK? SÖZEL YETENEK: Bu yetenek, sözcüklerle ifade edilmiş kavramları öğrenebilme, sorunları algılayıp çözebilme ve düşünceleri doğru, açık bir biçimde anlatabilme gücünü ifade eder. Sözel yetenek, sosyal bilimler ve dil bilimleri için gereklidir.

12. ŞEKİL UZAY YETENEĞİ NE DEMEK? Bu yetenek, şekiller arasındaki benzerlik ve farkları, şekillerdeki değişmenin temelindeki ilkeyi algılayabilmeyi, düzlem üzerinde çizilmiş bir cismi üç boyutlu görebilme gücünü ifade eder. Şekil-uzay ilişkileri yeteneği, inşaat, maki,ne, harita ve kadastro mühendisliği, mimarlık, endüstriyel tasarım, diş hekimliği gibi alanlardaki başarı için gereklidir.

13. İLGİLER Herhangi bir zorlama olmadan ya da kendisine bir ödül vaadi olmadan bir kimsenin kendiliğinden bazı faaliyetlere girişiyor ve bundan doyum alıyorsa bu kişinin bu tür faaliyetlere ilgisi vardır denilmektedir. İlgi için gerekli koşullar: Dışarıdan zorlama ya da ödül olmayacak Kişi kendiliğinden faaliyetlere yönelecek Bu faaliyetleri yaparken de doyum alacak İlgi, yetenekleri kullanmaktan ve onları geliştirmekten duyulan zevktir.

15. DEĞERLER DEĞERLERİM: Meslek faaliyetlerinin sonunda beklenen doyum, meslek değeri olarak adlandırılır. Değer ile ilgi arasındaki fark: Bir kimse bir doğa olayının nedenlerini merak edebilir ve bunu açıklamak için bir araştırma yapabilir. Olayın nedenlerini bulmak için giriştiği çabalar ve eriştiği sonuç kişiyi mutlu ediyorsa ve bu kişi bu nedenle bu tür çalışmaları yapmaya hep istekli oluyorsa bu ilgidir. Bu bilimsel çalışma sonucunda önemli bir bulgu elde eden bu kişi ödüllendirilebilir, kendisine yüksek ücretli bir iş verilebilir, ünü çevresine yayılabilir ve popüler olabilir. Ancak kişiyi motive eden bu faktörler, çalışmanın özünden çok sonucundan elde edilen doyumlardır. Bir kimsenin ben ne için çalışıyorum, mesleğimden, hayattan ne bekliyorum gibi sorulara verdiği cevaplar o kişinin mesleki değerlerini yansıtır.

17. MESLEK EDİNME EĞİLİMİNİN GELİŞİM AŞAMALRI Bir mesleği seçme durumunda olan bireylerin öncelikle, doğru ve yerinde karar vermesi gerekir. Bunun içinde ne istediğini bilmesi ve isteklerine erişebilme gücünü iyi tanıması gerekir. Bu da hem kendisi hem de seçmeyi düşündüğü meslekler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olması gerekir. Tüm bunlar bize, insanların biyolojik ve psikolojik olarak gelişmelerine paralel olarak, meslek edinmeye ilişkin eğilimlerinin de geliştiğini göstermektedir. Peki meslek edinme eğilimimiz nasıl gelişir, hangi aşamalardan ilerleyerek belli bir noktaya gelir?

18. MESLEKİ GELİŞİM DÖNEMLERİ • Dönemin alt basamakları: • A) Araştırma ve Keşif Basamağı: Kendini ve meslekleri keşfeder • B) Billlurlaştırma Basamağı: Seveceği mesleği etkilyen faktörleri düşünür ve bir meslek alanı belirler • C)Belirleme Basamağı: Kişinin seçenekleri daraltıp, bir mesleği belirldiği evredir.

19. MESLEKİ GELİŞİM DÖNEMLERİ • Hayal dönemi (7-11 yaş): Haz aldığı işleri yapma • Deneme basamağı (12-17 yaş): İlgilerin, yeteneğin ve değerlerin önemini anlamaya başlar • Gerçeklik dönemi (18-22): Yeteneklerini, mali kaynaklarını ve ailenin desteğini göz önünde bulundurarak planlar yapar. Dönemin alt basamakları: • A) Araştırma ve Keşif Basamağı: Kendini ve meslekleri keşfeder

20. Kişisel ve mesleki gelişim süreçleri hakkında çok kesin, net, açık bilgileri olan insanlar olduğu gibi bilgisi eksik, bulanık ve hatta yanlış olanlar da bulunmaktadır. Peki bu kişiler nerdedir? Tam isabet bu kişiler aramızdadır. Biz bu insanları:

21. İLGİSİ, YETENEĞİ VE DEĞERLERİ: • AYRIŞMIŞ OLANLAR • KISMEN AYRIŞMIŞ OLANLAR • AYRIŞMAMIŞ OLANLAR • olmak üzere üç grupta ele alıyoruz.

22. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Size uygulanan ölçme araçlarından edinilen bilgilere ek olarak, notlarınız, öğretmenlerinizin görüşleri ve arkadaşlarınızın değerlendirmeleri doğru seçimlerde bulunmanız önemlidir. PROFİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ %25’in altında ve %75’in üzerindeki puanlar, kişinin ilgi ve yteneklerinin ayrıştığını göstermektedir. %25 ve %75 arasındaki puanlar, ayrışmamışlığı gösterir. Bu durumda kişi belli bir alanı seçme konusunda karar vermede güçlük çekebilir.

23. BAŞARILAR DİLERİZ