Download
1 / 71
710 likes | 1.3k Views
BIRINCI DNYA SAVASI NCESI GENEL DURUM. 20. Yzyilin baslarinda Osmanli Devleti,kendi gelenekleri iine gmlms, bati Avrupa'da gelisen inkilaplardan habersizYasamakta idi. Batili devletlerin gelismeleri karsisinda, OsmanliDevleti esitli islahatlarda bulunmus, fakat ite ikan ayaklanmalarDis
E N D
3. SAVASIN GENEL SEBEPLERI
Fransiz Ihtilali'nin Etkisi
Hammadde ve Pazar Arayisi sonucunda ortaya çikan Sömürgecilik Yarisi
Devletlerin bloklara ayrilmasi ve silahlanma yarisi
6. SAVASIN GÖRÜNÜRDEKI SEBEBI: Avusturya- Macaristan veliahti’nin bir Sirpli tarafindan öldürülmesidir. Böylece bombanin pimi çekilmis oldu.
7. Avusturya-Macaristan-------Sirbistan’a
Rusya--------Avusturya Macaristan’a
Almanya-----------Fransa ve Rusya’ya
Ingiltere---------Almanya’ya
savas ilan etti.
8. Avrupa’da baslayan savas kisa sürede sömürgelere ve diger kitalara da siçradi. Japonya da Almanya’ya savas ilan ederek, Asya’daki Alman sömürgelerini ele geçirdi.
9. DÜNYA SAVASINA KATILAN DEVLETLER’IN AMAÇLARI:
Almanya:Güçlü sanayisine yetecek kadar sömürgesi yoktu. Ingiltere:Dünya’nin en büyük sömürgeci devletiydi.Almanya’nin askeri gücünü yok ederek sömürgelerini güvenlik altina almak istiyordu. Fransa:Almanya’ya kaptirdigi Alsas-loren bölgesini geri almak istiyordu.
10. Italya:Ulusal birligini geç tamamladigi için sömürgecilik yapmak istiyordu. Rusya:Sicak denizlere inmek istiyordu. Avusturya-Macaristan Imp.:Rusya ve Sirbistan’in olusturdugu tehlikeyi yok ederek Balkanlar da etkinlik kazanmak istiyordu. Osmanli Devleti: Kaybettigi topraklari geri almak istiyordu.
11. BIRINCI DÜNYA SAVASI INGILTERE
14. Osmanli Devletinin Almanya yaninda savasa katilma nedenleri 1- Temel neden son yillarda kaybedilen topraklari geri almakti.
2- Savasi Almanya’nin kazanacagina inanmalari.
15. 3- Ittihat ve Terakkin’in Alman hayranligi .
16. 4-Ingiltere ve Fransa’nin birlik önerimizi red etmeleri.
5- Almanya ve Osmanli arasindaki gizli antlasma.
17. Almanlarin Osmanli’yi Savasa Çekme Nedenleri:
1. Yeni cepheler açmak, kendi yüklerini hafifletmek.
2. Osmanli’nin jeopolitik konumu.
3. Halifelik nüfuzundan faydalanmak (cihad)
4. Petrol bölgelerini kontrol altina almak.
5. Ingilizlerin, sömürgeleri ile olan baglarini koparmak.
6. Osmanli’nin asker potansiyelinden faydalanmak.
7. Bogazlari kontrol altinda tutmak ve Rusya’ya yardim edilmesini önlemek.
18. ALMANYA’NIN AMACI:
Osmanliyi kullanarak Ingiltere’nin sömürgelerine giden yolu kesmek.
Dogu cephesindeki yükünü hafifletmekti.
19. Padisahin HALIFELIK ünvanindan yararlanarak Ingiltere’nin sömürgelerinde yasayan müslümanlari ayaklandirmakti.
20. Osmanli’nin savasa girmesine neden olan olay Ingiliz donanmasindan kaçan iki alman gemisi Goeben ve Breslau Çanakkale bogazindan geçerek Osmanli Devletine sigindi
21. Osmanli Devleti’nin Savasa Girmesinin Sonuçlari:
1. Yeni cepheler açildi, savas alani genisledi.
2. Almanya kismen rahatladi.
3. Ingiltere Kibris’i topraklarina kattigini açikladi.
4. Osmanli, kapitülasyonlari tek tarafli olarak kaldirdigini ilan etti.
5. Osmanli, Itilaf devletleri arasinda gizli anlasmalar ile paylasildi.
22. OSMANLI DEVLETI I.DÜNYA SAVASI SIRASINDA;
Kapitülasyonlari ve Duyun-u Umumiye Idaresini kaldirdi.
BU DURUM:
Osmanli Devleti’nin savasa tam bagimsizligini saglamak için girdigini göstermektedir.
Yani Osmanli, savasa ekonomik ve siyasi bagimsizligini saglamak için girmistir.
23. OSMANLI DEVLETININ SAVASTIGI CEPHELER Savunma Cepheleri Taarruz Cepheleri
Çanakkale Kafkas
Suriye-Filistin Kanal
Hicaz-Yemen
Irak
Müttefiklere yardim için savasilan Cepheler
Galiçya
Makedonya
Romanya
26. 1-Kafkasya Cephesi -22 Aralik 1914 1 Kasim 1914 ‘ te Ruslarin Dogu'dan saldiriya geçmesiyle bu cephe açilmistir.Taarruz cephesidir.
NEDENI
Almanya’nin istegi üzerine açilan ilk cephedir.
Almanya’nin yükünü hafifletmek
Ruslari Dogu Anadolu’dan çikarmak
Orta Asya’daki Türklerle bag kurmak, buradan Hisdistan’daki müslümanlari ingilizlere karsi ayaklandirmak amaciyla açilmistir.
Bakü petrolleri ele geçirmekisteyen Almanya’nin bu cephenin açilmasi için Osmanli’yi kiskirtmasi
22 Aralik 1914’te 150 bin kisi ile baslatilan” Sarikamis Harekati” hezimetle sonuçlanmis ve 90 bin askerimiz donarak sehit olmustur. Ruslar Erzurum, Mus,Bitlis ve Erzincan’i ele geçirmislerdir.M. Kemal 1916’da Mus ve Bitlis’i geri almistir.
Ruslarin 3 Mart 1918’de imzaladigi Brest Litowsk Antlasmasiyla I.Dünya savasindan ayrilmis ve dogu cephesi kapanmistir.(Bu ant. Ile Berlin ant. Ile kaybettigimiz Kars,Ardahan,Batum Rusya’dan Osmanli Devletine geçmistir.)
31. 2-Kanal Cephesi -14 Ocak 1915 Nedenleri
Süveys kanalinin alinarak Ingiltere’nin sömürgeleri ile baglantisini kesmek
Misiri ele geçirmek
Sonuçlari
Osmanlinin iki Taarruz girisimi basarisizlikla sonuçlanmistir.
Düsmana güçsüzlügümüzü göstermis
Ingilizler karsi harekata giriserek Filistin ve Suriye Cepheleri açilmistir.
Ingiliz ilerleyisi M. Kemal’in Halep önlerinde Ingilizleri durdurmasi ile sona ermistir.
32. ÇANAKKALE CEPHESI: a)-Çanakkale'yi geçerek Istanbul'u almak, böylece Osmanli Devletini savas disi birakmak.
b)-Müttefikleri Rusya'ya ekonomik ve askeri yardimda bulunmak
c) Balkan devletlerini kendi yanlarinda savasa sokmak,
ç)Almanya’nin doguya yayilmasini önlemek amaciyla itilaf devletleri tarafindan açilmistir.
33. Çanakkale cephesi: Türk tarihinin kaderini degistiren, Türk milletinin vatanini savunmak için canini feda etmekten çekinmedigi önemli bir savastir
36. Çanakkale Savasi’nin Sonuçlari 1. I.Dünya Savasi’nda Osmanli, yalniz bu cephede basarili olmustur.
2. Çanakkale Savasi, I.Dünya Savasi’nin uzamasina neden olmustur.
3. 500.000 insan ölmüstür.
4. M.Kemal; önce albay, daha sonra da general olmus, yurt içinde ve disinda taninmistir.
37. .
5. Bulgaristan Ittifak Devletleri yaninda savasa katilmistir.
6. Rusya’da Bolsevik Ihtilali olmus, SSCB kurulmustur.
7. Zafer, tutsak milletlere bagimsizlik mücadelesinde bir örnek olusturmustur
45. 3-Irak Cephesi-Kasim 1914 Ingilizler tarafindan açildi.
Ingilizlerin amaci
Abadan petrollerini korumak
Musul ve Kerkük petrollerini ele geçirmek
Kuzeye çikip Ruslarla birlesmek,Türk kuvvetlerinin Irana girip Hindistan’i tehdit etmesini engellemek
Bölgedeki Alman tehlikesini ortadan kaldirmak
Hindistan ile deniz baglantisini saglamak
Bu amaçlarla Basra’ya asker çikarip Kut-ül Amara’ya girdiler.Ancak yenildiler 18.000 Ingiliz esir düstü.
Ancak yeni kuvvetlerle saldirarak Ingilizler Bagdat’a kadar ilerlediler(11 Mart 1917)
46. Hicaz ve Yemen cephesi
Bir kisim Osmanli birlikleri kutsal yerleri korumak için bu bölgede Ingilizlerle çarpisti. Ancak Sina’da gerek çölün olumsuz kosullari gerekse güçlü Ingiliz kuvvetleri karsisinda bir sonuç alinamadi. Osmanli devleti bu cephede, Ingilizler Veonlarin kiskirttigi Araplarla mücadele etmek zorunda kaldi. Bu cephede Ingiliz üstün duruma geçti
47. Suriye ve Filistin cephesi : Bu cephede Türk kuvvetlerine, yildirim ordular grup komutani olan alman general liman Von Sanders komuta ediyordu. Bu general, ateskes hükmü geregince görevden alindi, yerine Mustafa kemal pasa atandi. Suriye cephesi'nde Ingilizlere karsi bazi basarilar kazandi. Mustafa kemal pasa, bugünkü Suriye sinirimizi savunmak için önlemler aldi.
48. Bir kisim Osmanli birlikleri kutsal yerleri korumak için bu bölgede Ingilizlerle çarpisti. Ancak Sina’da gerek çölün olumsuz kosullari gerekse güçlü Ingiliz kuvvetleri karsisinda bir sonuç alinamadi. Osmanli devleti bu cephede, Ingilizler ve onlarin kiskirttigi Araplarla mücadele etmek zorunda kaldi. Bu cephede Ingiliz üstün duruma geçti.
49. Galiçya, Romanya ve Makedonya cepheleri Osmanli devleti, Avrupa cephelerine kuvvet göndererek, kendi baglasiklarini desteklemisti gönderilen kuvvetler 1916–1917 yillarinda Avrupa cephelerinde muharebelere katildilar. Rusya, Romanya ve Fransa' ya karsi mücadele ettiler.
50. OSMANLI DEVLETI’NI PAYLASMAK IÇIN IMZALANAN GIZLI ANTLASMALAR
51. Bogazlar Antlasmasi (1915)
Ingiltere, Fransa ve Rusya arasinda imzalanmistir.
Istanbul ve Bogazlar, Rusya’ya birakilmistir.
Londra Antlasmasi (1915)
Ingiltere, Fransa, Rusya ve Italya arasinda imzalanmistir.
Italya’ya Antalya ve çevresi ile Oniki Adalar birakilmistir.
Italya bu antlasmadan sonra Itilaf Grubu’na katilmistir.
52.
Petrograt Protokolü (1916)
Ingiltere, Fransa, Rusya ve Italya arasinda imzalanmistir.
Rusya’ya Bogazlar’a ek olarak Van, Erzurum, Bitlis ve Trabzon’a kadar olan Dogu Karadeniz bölgesi birakilmistir.
53. Sykes-Picot Antlasmasi (1916)
54.
Ingiltere ve Fransa arasinda, Italya’dan gizli olarak yapilmistir.
Rusya; Dogu ve Kuzeydogu Anadolu’nun kendisine verilmesi sarti ile bu anlasmayi kabul etmistir.
Fransa’ya; Adana, Hatay, Suriye kiyilari ve Lübnan birakilmistir.
Ingiltere’ye Musul hariç Irak birakilmistir.
Suriye’nin diger bölgeleri ile Musul ve Ürdün’ü kaplayan bölgede Büyük Arap Kralligi kurulmasi karari alinmistir.
55.
Arap Kralligi Ingiliz ve Fransiz himayesinde olacaktir.
Özerk bir Filistin Devleti kurulacaktir.
Bu antlasma ile Araplar, Ingilizler’in yaninda Osmanli’ya karsi savasmistir.
Not : Antlasmanin Italya’dan gizli yapilmasinda, Italya’nin aktif olarak I.Dünya Savasi’na katilmamasi etkili olmustur.
56. Saint-Jean De Maurienne Antlasmasi (19 Nisan 1917)
57. Italya, kendisinden gizli olarak imzalanan Sykes Picot Antlasmasi’na tepki göstermistir.
Konya, Antalya, Aydin ve Izmir çevresi Italya’ya birakilmistir.
58. Mahon Antlasmasi Ingilizler Araplar’i Osmanli aleyhine kiskirtmistir.
Araplar'a Büyük Arap Kralligi kurma sözü verilmistir.
Not 1: Rusya’da Bolsevik Ihtilali olmustur. Bunun üzerine Itilaf Devletleri Rusya’ya birakilan topraklarin yarisinda Özerk Kürt Devleti olusturmayi, diger yarisini da Ermenistan’a vermeyi kararlastirmislardir.
Not 2: Bolsevik Rejimi gizli antlasmalari açiklayinca, gizli antlasmalar uygulanma zemini bulamamistir.
Not 3: Gizli Antlasmalara tepki olarak Wilson Ilkeleri yayinlanmistir.
59. ZORUNLU GÖÇ, NEDEN? ITILAF DEVLETLERI ÇESITLI DIN VE IRKTAN VATANDASLARI ISYANA TESVIK ETTILER.
BUNLARDAN ILK SIRAYI DA ERMENILER ALDI.
OSMANLIYA BAGLILIGINI EN UZUN SÜRE KORUYAN GAYRIMÜSLIM TOPLULUKTU.
60. 19 yy. sonlarinda Rusya ve Ingiltere, Ermenileri ayri bir devlet vaadi ile isyana tesvik ettiler.
Ermeni isyani siyasi amaçli bir baskaldiridir.
1890 yillarinda komitelar kurarak isyanlar çikarmislardir.
1. Dünya savasinda Kafkas Cephesinde Ruslarin yaninda yer almislardir.
Bölge halkina büyük zararlar vermislerdir.
61.
15 NISAN 1915 tarihinde Van da baslayan ve diger sehirlerde çikan isyanlar üzerine
27 MAYIS 1915 tarihinde Sevk ve Iskan Kanunu çikarmak zorunda kaldi.
Bu kanunla ordunun ve bölge halkinin güvenligi için bazi Ermeniler Osmanlinin Topraklari içinde yer alan Suriye ve Irak’in kuzeyine GÖÇ(TEHCIR) ettirilmislerdir.
62.
Osmanli Imp. Resmi istatistiklere göre 1914’teki nüfusu 13.339.000’dir.
Bu nüfusun 1.234.671’i Ermenidir.
Sevk ve Iskan edilen Ermenilerin nüfusu ve ikametleri yerler Osmanli arsivlerinde mevcuttur.
63.
Tehcir sirasinda Osmanli Devleti birçok tedbir aldi.
Iase ve güvenlik için büyük harcama yapti.
Yerlesmeleri için kredi saglandi.
64. Ancak bazi Ermeniler Salgin Hastaliklar yada göç esnasinda yapilan hirsizlik saldiri sonucunda hayatlarini kaybettiler.
Ihmali görülen yetkililer yada kafilelere saldiranlar yakalandi ve mahkemelerde yargilandilar.
66. I.DÜNYA SAVASI’NIN SONUÇLARI 1. Savastan en karli devlet Ingiltere çikmis ve Avrupa’nin bir numarali devleti olmustur.
2. Fransa, Almanya’nin etkisinden kurtularak ikinci güçlü devlet haline gelmistir.
3. Italya, Avusturya’dan toprak almis ve Oniki Adalar’a hakim olmustur
67. 4. Rus, Alman, Avusturya-Macaristan ve Osmanli imparatorluklari yikilmis yeni milli devletler kurulmustur.
5. Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya, Yugoslavya, Çekoslovakya, Polonya, Macaristan, SSCB kurulan yeni devletlerdir.
6. Avrupa’da denge boslugu meydana gelmistir.
7. Yenilen devletlerde rejim degisikligi olmustur.
68. 8. Dünya barisini saglamak için merkezi Cenevre’de olan Milletler Cemiyeti kurulmustur.
9. Sömürgeciligin yerini manda ve himayecilik almistir
10. Sinirlar çizilirken “milliyetçilik” ilkesi dikkati alinmadigindan “azinliklar” meselesi çikmistir.
11. I.Dünya Savasi’ni bitiren antlasmalar II.Dünya Savasi’nin zeminini hazirlamistir.
70. WILSON ILKELERI ABD Baskani Wilson, gelecekte yapilacak barisin ilkelerini açiklamistir (8 Ocak 1918).
Buna göre:
1. Yenen devletler, yenilen devletlerden toprak ve tazminat almayacak.
2. Devletlerarasinda gizli herhangi bir antlasma yapilmayacak, antlasmalar açik olarak yapilacak.
3. Devletlerarasinda esitlik saglanacak, uluslararasi ekonomik engeller kaldirilacak.
4. Ülkeler arasinda silahlanma yarisina son verilecek.
71. 5. Alsace – Loraine Fransa’ya geri verilecek.
6. Isgal edilen Rus topraklari bosaltilacak.
7. Belçika yeniden kurulacak.
8. Uluslararasi anlasmazliklari baris yoluyla çözmek için Cemiyet-i Akvam (Milletler Cemiyeti) kurulacak.
9. Bogazlar her devlete açik olacak.
72. 10. Türk egemenligi altinda yasayan diger milletlere kendini yönetme hakki verilecek.
11. Osmanli Devleti’nin Türk bölgelerine egemenlik hakki verilecek.
Not 1: Itilaf Devletleri toprak elde etmek için Paris Baris Konferansi’nda manda ve himaye fikrini ortaya atmistir.
Not 2: Itilaf Devletleri Wilson Ilkeleri’ne ters düsmemek için Mondros Antlasmasi’na 7. ve 24. maddeleri koymuslardir.
