مصرف آبزیان و سلامتی

1. مصرف آبزیان و سلامتی دکتر حسن صالحی اردیبهشت ماه 1393

2. مصرف آبزیان – تغذیه مناسب • پروتئین با کیفیت • مقدار زیاد امگا3 • پائین بودن اسیدهای چرب اشباع • سلامت قلب • رشد و سلامتی کودکان • منبع ویتامین ها و مواد معدنی

3. پروتئین با کیفیت • پروتئین های ضروری برای رشد و ترمیم و بازسازی بافتها • دارای تمامی اسیدهای آمینه ضروری • پروتئین با هضم پذیری بالا • ماهی حاوی 27-16 گرم پروتئین است.

4. اسیدهای چرب امگا3 سه نوع اصلی : Eicosapentaenoic acid (EPA) آبزیان Docosahexaenoic acid (DHA) آبزیان Alpha-linolenic acid (ALA) کتان ، جوانه گندم ، برگهای سبز گیاهی

5. اثرات سودمند اسیدهای چرب امگا3 قلب • کاهش سطح تری گلیسیریدها • خنثی کردن التهابات • کمک به حفظ خاصیت ارتجاعی عروق • کمک به جلوگیری از تجمع و تراکم پلاکتها • کاهش ریسک مرگ بر اثر حملات قلبی

6. سایر اثرات سودمند اسیدهای چرب امگا3 • مفاصل • کاهش سفتی و شکنندگی مفاصل • وضع روانی • مقادیر بالای EPA و DHA باعث جلوگیری از بروز افسردگی است • ذهن • جلوگیری از بروز التهابات مغزی • ریه ها • می تواند از شدت آسم بکاهد.

7. مقدار کلسترول • بیشتر آبزیان حاوی مقدار کمتر از 100 میلی گرم کلسترول در 3 اونس در هر وعده پخته هستند. • این مقدار در بسیاری از گونه های کم چرب نصف است

8. مقدار سدیم • پائین بودن میزان سدیم • کمتر از 110 میلی گرم در هر 3 اونس گوشت پخته

9. رشد مناسب کودکان • امگا3 و بارداری • در سه ماه پایان بارداری • سنتز سریع بافتهای مغزی • آمگا 3 و نوزادان زودرس • کاهش خطر زایمان پیش از موعد و وزن کم در هنگام زایمان • امگا3 و نوزادان • DHA تحت اثر مستقیم رژیم غذایی مادر است.

10. مواد معدنی • منبعی عالی برای : Calcium, Iron Zinc, Copper, Potassium, Iodine, Phosphorus, Selenium, Magnesium

11. انجمن قلب ایالات متحده • توصیه به مصرف ماهی (بویژه چرب) حداقل دو مرتبه در هفته برای بزرگسالان

12. آیا مصرف ماهی در سلامتی نقش دارد؟؟ • تمام مراجع معتبر زیر • Institute of Medicine • The World Health Organization • Dietary Guidelines for Americans • NHLBI and NCEP • Countries around the world توصیه به افزایش مصرف آبزیان نموده ا ند.

13. مصرف آبزیان و سلامتی “Do Your Health a Favor – Eat Seafood”

14. مصرف آبزیان ّFAO - Fisheries and Aquaculture Department (2011)

15. مصرف (گذشته و حال) • مصرف در گذشته اندک و محدود به مناطق ساحلی • در حال حاضر ؛ افزایش مصرف در سراسر کشور • توسعه روزافزون آبزی پروری • توسعه امکانات حمل و نقل ، نگهداری ، فرآوری و عرضه • توسعه شیو های نوین آبزی پروری : پرورش در مناطق کویری (استان یزد ، شهرستان بافق ، شهرستان طبس )

16. روند افزایشی تولید

17. ملاحظاتی در افزایش مصرف • توسعه مصرف در مناطق روستایی از طریق توسعه آبزی پروری خرد در مناطق روستایی: بطور تقریبی بیش از 89 درصد آبزیان پرورش یافته در استخرهای دو منظوره و ذخیره آب کشاورزی بصورت خود مصرفی و مصرف در منطقه تولید (محدوده شهرستان مبداء تولید)، مورد استفاده قرار میگیرند. • تعداد محصولات عرضه شده بصورت محصولات آماده مصرف در دو سال اخیر به بیش از 29 محصول رسیده است. از این تعداد 12 محصول کنسروی و 17 محصول غیر کنسروی است. • تعداد محصولات فرآوری شده میگو در دوسال اخیر از دو محصول به 7 محصول رسیده است. • ارتقاء کیفیت بسته بندی در محصولات شیلاتی (استفاده از وکیوم بجای بسته بندی در ظروف یکبار مصرف) سبب کاهش میزان افت کیفیت به میزان 7 درصد شده است. در عین حال به علت شکیل تر شدن شیوه عرضه محصول، میزان فروش در سطح فروشگاه ها بیش از 21 درصد افزایش یافته است.

18. با توجه به فرهنگ سازی انجام شده، گرایش مصرف از ترکیب 36 درصد تازه، 42 درصد منجمد خام و 22 کنسرو و فرآوری شده، به 31 درصد تازه، 23 درصد منجمد خام و 46 درصد کنسرو و فرآوری شده تغییر یافته است. بر این مبنا علاوه بر تمرکز بیشتر در مدیریت ضایعات، دور ریزهای آشپزخانه ای کاهش یافته و تنوع بخشی به محصولات، علاوه بر قابلیت مصرف بیشتر در منازل و توجه به تمایلات مصرف کننده، ارزش افزوده بالاتری در بخش صنعت رابه همراه داشته اند.

19. جهت گیری های اصلی سازمان شیلات ایران در برنامه پنجم توسعه • تامین امنیت غذایی • بهره گیری بهینه از زیر ساختهای موجود • افزایش بهره وری در فعالیت های آبزی پروری و صید توام با کاهش ضایعات • بهره برداری پایدار و مسئولانه از منابع آبزی • باز سازی موثر ذخایر آبزیان • برخورد جدی و موثر بر مدار قانون با متخلفین صیادی • اصلاح ساختار بازار و بازار رسانی ، بازار سازی و بازاریابی آبزیان • افزایش مصرف سرانه آبزیان • واگذاری فعالیت های ممکن به بخش غیر دولتی و خروج از تصدی گری

20. افزایش تولید به 1 میلیون و 25 هزار تن انواع آبزیان در سال پایانی برنامه شامل: 430 هزار تن انواع آبزیان پرورشی و 595 هزار تن انواع آبزیان دریایی افزایش سهم آبزیان پرورشی از 33 به 42 درصد و کاهش سهم صید از 67 درصد به 58 درصد افزایش سرانه گرم پروتیین مصرفی به 6 گرم در روز در سال پایانی برنامه پنجم برای هر نفر افزایش مصرف سرانه به 13 کیلوگرم در سال صادرات 60 هزار تن محصولات شیلاتی به ارزش نسبی 300 میلیون دلار کاهش ضایعات مشهود از 5 درصد در سال پایان برنامه چهارم به 2 درصد در سال پایان برنامه پنجم کاهش ضایعات پنهان از 32درصد در سال پایان برنامه چهارم به 5 درصد در سال پایان برنامه پنجم اهداف کمی در برنامه پنجم توسعه

21. اهداف کیفی در برنامه پنجم توسعه • توسعه سرمایه گذاری های زیر بنایی • ارتقاء بهره وری منابع و عوامل تولید • بهبود سهم محصولات شیلات در تامین امنیت غذایی • حفاظت ، بازسازی و بهسازی منابع دریایی • ساماندهی وضعیت صید ضمنی و دور ریز • افزایش حمایت از تولید کننندگان و بهره برداران • واگذار ی امور تصدی گری به بخش خصوصی • اصلاح ساختار سازمانی و قوانین و مقررات مرتبط با فعالیتهای شیلاتی • بهره گیری از ظرفیتهای بین المللی در تولید و بهره برداری از منابع آبزیان

22. اهداف کیفی شیلات در بخش امنیت غذایی • افزایش سهم آبزیان در امنیت غذایی کشور • بهبود کیفیت و کاهش ضایعات آبزیان • ارتقاء بهره وری از منابع و عوامل تولید • توسعه صنایع تبدیلی شیلاتی با تاکید بر ارزش افزوده بالا • اصلاح ساختار بازار و توسعه صادرات آبزیان • بازار شناسی در ابعاد داخلی و خارجی و تعیین اولویت در راه یابی به بازار های هدف • بازارسازی برای فرآورده ها و تولیدات شیلاتی با تاکید بر بازار یابی اجتماعی • بازارداری فرآورده ها و محصولات تولیدی ( از طریق تنوع بخشی به تولیدات و بازنگری دائمی در بازار داری و بازارشناسی • تربیت نسل جدید صادر کنندگان آبزیان دارای مهارت های صادرات • تدوین برنامه توسعه صنایع شیلاتی در سه بخش آب های شمال ، جنوب و مناطق غیر ساحلی

23. در زمینه افزایش مصرف داخلی آبزیان، اثر بخشی فعالیت ها به ترتیب ذیل خواهد بود: • 20 درصد از طریق بهبود کیفیت و نظام مند نمودن سامانه توزیع • 10 درصد از طریق کاهش ضایعات و تولید محصولات جدید • 10 درصد از طریق تنوع بخشی به فرآورده ها • 15 درصد از طریق اصلاح روش های بسته بندی • 10 درصد از طریق تسهیل دسترسی • 35 درصد از طریق فرهنگ سازی مصرف آبزیان