1 / 24

TÜRKİYE’DE EKONOMİK İSTİKRAR PROGRAMLARININ DÜNÜ VE BUGÜNÜ

TÜRKİYE’DE EKONOMİK İSTİKRAR PROGRAMLARININ DÜNÜ VE BUGÜNÜ. Doç.Dr.Muhammet AKDİŞ Pamukkale Üniversitesi Tavas-2001. EKONOMİK İSTİKRAR NEDİR?. Fiyatların artış hızının %2-3 arasında bir seyir izlemesidir. İşsizliğin çalışabilir nüfusun %2-3’ünü geçmemesidir.

fulbright
Download Presentation

TÜRKİYE’DE EKONOMİK İSTİKRAR PROGRAMLARININ DÜNÜ VE BUGÜNÜ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. TÜRKİYE’DE EKONOMİK İSTİKRAR PROGRAMLARININ DÜNÜ VE BUGÜNÜ Doç.Dr.Muhammet AKDİŞ Pamukkale Üniversitesi Tavas-2001

  2. EKONOMİK İSTİKRAR NEDİR? • Fiyatların artış hızının %2-3 arasında bir seyir izlemesidir. • İşsizliğin çalışabilir nüfusun %2-3’ünü geçmemesidir. • Bütçe açıklarının GSYİH’nın %3’ünü geçmemesidir. • Toplam Kamu Borçlarının GSYİH’nın %60’ını aşmamasıdır.

  3. AB STANDARTLARI • 1) Enflasyon: Üye ülkelerin enflasyon oranları, en düşük enflasyonu sahip üye üç ülkenin enflasyon oranları ortalamasının %1.5’inden fazla olmayacak, • 2) Bütçe Açıkları: Üye ülkelerin bütçe açıklarının GSYİH’ya oranı %3’ü geçmeyecek,

  4. AB STANDARTLARI • 3) Kamu Borçları: Üye ülkelerin toplam kamu borçları(iç artı dış), GSYİH’sının %60’ından fazla olmayacak, • 4) Faiz Oranları: Üye ülkelerin uzun vadeli faiz oranları enflasyonu en düşük üç üye ülkedeki faizlerin ortalamalarının %2’sinden daha fazla olmayacak.

  5. TÜRKİYE’DE ENFLASYON(1994=100) • YıllarTÜFE(% Artış) • 1990 60. 3 • 1991 66. 0 • 1992 70. 1 • 1993 66. 1 • 1994 106. 3 • 1995 89. 1

  6. TÜRKİYE’DE ENFLASYON(1994=100) • YıllarTÜFE(% Artış) • 1996 80. 4 • 1997 85. 7 • 1998 84. 6 • 1999 64. 9 • 2000 53. 3

  7. TÜRKİYE’DE ENFLASYON

  8. TÜRKİYE’DE İŞSİZLİK • YıllarÇalışabilir Nüfusun (%) • 1991 7,9 • 1992 8,1 • 1993 7,8 • 1994 8,1 • 1995 6,9

  9. TÜRKİYE’DE İŞSİZLİK • YıllarÇalışabilir Nüfusun (%) • 1996 6,0 • 1997 6,4 • 1998 6,3 • 1999 7,9 • 2000 8,3

  10. TÜRKİYE’DE BÜTÇE AÇIĞI(1996-2001)(Katrilyon TL) • YıllarGelirlerHarcamalarAçık • 1996 2.7 3.9 -1.2 • 1997 5.7 8.05 -2.3 • 1998 11.8 15.6 -3.8 • 1999 16.8 25.5 -8.6 • 2000 31.5 42.4 -10.9 • 2001/5 19. 3 24. 1 -4. 8

  11. DEVLET BORÇLARI(Stok) • Yıllarİç (Katril. TL)Dış (Milyar $) • 1997 6.2 84.9 • 1998 11.6 96.9 • 1999 22.9 102.8 • 2000 36. 4 114. 3

  12. DIŞ BORÇ FAİZ ÖDEMELERİ(Milyar $) • YıllarD.Borç(Milyar $)İ. Borç (Kat.TL) • 1997 4.6 1.9 • 1998 4.8 8.8 • 1999 5.4 15.6 • 2000 6.3 17.0

  13. Türkiye’de istikrar programları Tarih Hükümet Amaç Sonuç Eylül-1946 Recep Peker Ekonomiyi dışa açmak ve yeniden yapılandırmak İthalat patlamıştır, dış ticaret açığı artmıştır Ağustos-1958 Adnan Menderes Enflasyonu dizginleyip, büyümeye hız kazandırmak Enflasyon dizginlendi, büyeme ise hızlanamadı Ağustos-1970 (Stand-by) Süleyman Demirel Ekonomik durgunluğa son vermek Büyüme arttı, ancak enflasyon da arttı. Ağustos-Eylül 1977 Süleyman Demirel Enflasyonu indirmek, döviz açığını gidermek Enflasyon arttı, cari açık yükseldi, büyüme yavaşladı. Mart-1978 (Stand-by) Bülent Ecevit İhracıt arttırmak, büyümeyi hızlandırmak Ekonomik sorunlar arttı, durgunluk krize dönüştü Mart-1979 (Stand-by) Bülent Ecevit Ekonomik krizi sonlandırmak Ekonomi küçüldü, enflasyon önlenemedi. Ocak-1980 Süleyman Demirel Ekonomiyi dışa açmak ve ekonomik durgunlaktan çıkmak Ekonominin dışa açılmasında başarılı olundu, ancak enflasyon üç haneli rakamlara ulaştı. Nisan-1994 (Stand-by) Tansu Çiller İç ve dış açıklardaki arttışı durdurmak Enflasyon patladı, 94 krizi doğdu. Ocak-1997 Mesut Yılmaz Enflasyonu önlemek Erken seçim kararı sebebiyle tamamlanamadı. Aralık-1999 (Stand-by) Bülent Ecevit Enflasyonu frenlemek 2000 ve 2001 yılı krizleri ile sarsıldı.

  14. 1958/8 Yılı İstikrar Programı • Liranın Dolar karşısındaki değeri yeniden belirlenmiş ve 1 dolar 900 kuruşa yükseltilmiştir, • Para arzını kontrol altına almak için K.İ.T.'lerinin merkez bankasından çekebilecekleri para miktarı sınırlandırılmıştır, • Kredi hacmini sınırlandırmak için bankaların plasman miktarının 30.8.1958 tarihindeki seviyesinde dondurulması kararlaştırılmıştır, • Paranın reel değerini arttırmak için tasarruf ve kredi faizlerinin yeniden ayarlanması kabul edilmiştir, • Devlet bütçesinin denk bağlanacağı kararı alınmıştır, • Birikmiş dış borçların konsolide edileceği ilan edilmiştir.

  15. Stand-by kabul tarihi Süre Mali Yardım Miktarı (Milyon SDR) Kullanım (Milyon SDR) Sonuç 1.1.1961 12 37.5 16.0 Başarısız 30.3.1962 9 31.0 15.0 Başarısız 15.2.1963 11 21.5 21.5 Başarılı 15.2.1964 11 21.5 19.0 Kısmen Başarılı 1.2.1965 12 21.5 0.0 Başarısız 1.2.1966 12 21.5 21.5 Başarılı 15.2.1967 11 27.0 27.0 Başarılı 1.4.1968 9 27.0 27.0 Başarılı 1.7.1969 12 27.0 27.0 Başarılı 17.8.1970 12 90.0 10.0 Başarısız 24.4.1978 24 300.0 90.0 Başarısız(İptal-1979) 19.7.1979 12 250.0 230.0 Başarısız(İptal-1980) 19.6.1980 36 1.250.0 1.250.0 Başarılı 24.6.1983 12 225.0 56.3 Başarısız 4.4.1984 12 225.0 168.8 Başarısız(İptal-1984) 8.7.1994 14 610.5 460.5 Başarısız(İptal-1996) 2000 2.892.0 Devam IMF İLE YAPILAN STAND-BY ANLAŞMALARI

  16. 1999 Yılı Para Programının Temel Amaçları • 2000 yılı sonunda enflasyon %25’e, 2001 yılı sonunda %12’ye ve 2002 yılında %7’ye indirmeyi, • Reel faiz oranlarını makul düzeylere düşürmeyi, • Ekonominin büyüme potansiyelini arttırmayı, • Ekonomideki kaynakların daha etkin ve adil dağılımını sağlamayı hedeflemektedir.

  17. Enflasyonu Düşürme Programının Temel Unsurları • Sıkı maliye politikası uygulayarak faiz dışı fazlanın arttırılması, yapısal reformların gerçekleştirilmesi ve özelleştirmenin hızlandırılması, • Enflasyon hedefi ile uyumlu gelirler politikası, • Ekonomik birimlere uzun vadeli bir bakış açısı kazandırmak için enflasyonun düşürülmesine odaklanmış kur ve para politikalarıdır.

  18. 22 Kasım Krizi • Düşük faiz ve düşük kurun canlandırdığı talep artışı ve enflasyonist baskı, • Düşük kurun teşvik ettiği ithalat ve caydırdığı ihracat sebebiyle büyüyen cari açık, • Bankaların açık pozisyonları sebebiyle artan döviz talebi, • Yabancı yatırımcının hazine kağıtlarını boşaltması sebebiyle oluşan nakit ve döviz talebi.

  19. 22 Kasım Krizinin Sonucu • Faizlerdeki artış, • Elinde düşük faizli hazine kağıtları tutanların zor duruma düşmeleri ve Demirbank’a el konulması, • IMF’den gelen 7,5 milyarlık ek rezerv kolaylığı sebebiyle piyasalarda rahatlama.

  20. 21 Şubat Krizi • Piyasalarda 22 Kasım’dan beri devam eden tedirğinliğe zirvedeki tartışmanın tuz biber ekmesi, • Faizlerin %5000, %7500’lere çıkması, • Dalgalı kura geçilmesi.

  21. 2001 Yılı Programı • Mali Sektörün Yeniden Yapılandırılması • Devlette Şeffaflığın Artırılması ve Kamu Finansmanının Güçlendirilmesi • Ekonomide Rekabetin ve Etkinliğin Artırılması • Sosyal Dayanışmanın Güçlendirilmesi, amaçlarına yöneliktir.

  22. KRİZLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ • Yüksek enflasyon, • Fiyatdeğişmeleri ile ilgili beklentilerin paniğeyol açması, • Geleceğe dönük belirsizlik, • Yüksek enflasyonun mali sektördeki dengeleri bozması, • Borçlanmaya bağlı hızlı büyüme, • Denetimsiz rekabet, • Kredi talebindeki ani ve hızlı artışlar, • Milli paranın değerindeki değişikler, • Döviz piyasalarındaki istikrarsızlıklar, • Bankacılık kesimindeki sorunlar.

  23. NİYET MEKTUBU METNİ

  24. BEKLENTİLERİMİZ • Yapısal reformları yapmak, sözümüzün arkasında durmak.

More Related