Werknormen nutriënten

1. Werknormen nutriënten normen, toepassing, buitenland, AMvB, gevolgen Diederik van der Molen

2. “Strijd tegen blauwalgen Almere ontaardt in politiek moddergevecht” (WaterForum nov 2006) “Blauwalg: buitenbad Berkel-Enschot blijft dicht” (juni 07; www.omroepbrabant.nl) Werknormen nutriënten Is er een probleem? Brabant Dagblad 3 april 2007: “Nu al blauwalg in wiel op de Heinis” WaterForum (mei 2007): Rijkswaterstaat bestrijdt algen in Tholen met ultrasoon geluid

3. Werknormen nutriënten Van MTR naar KRW normen • Eindelijk gebiedsgedifferentieerd! • KRW normen geven beter beschermingsniveau dan MTR • Rivieren: NormP  MTR&N soepeler dan MTR • Meren: Norm P&N strenger dan MTR • Sloten en kanalen: Voorstel norm N&P strenger dan MTR • Overgangswateren: Norm N&P strenger dan MTR

4. Zomergemiddeld N in lijnvormige wateren werknorm beken MTR werknorm sloten Werknormen nutriënten Wat gaat er nog veranderen aan de werknormen? Status “werknormen” - aanpassingen mogelijk i.v.m. • Intercalibratie • Gebiedsprocessen Aanscherping nodig van N in stromende wateren? “In grote rivieren is 2-2,5 mgN/l nodig om doelen overgangswateren te halen” GEP’s voor N soms ambitieuzer dan GET!

5. Werknormen nutriënten Naar definitieve normen • Aanpassing en definitieve goedkeuring van werknormen gepland voor najaar 2007. • Waarschijnlijk gekoppeld aan proces AMvB Kwaliteitseisen en Monitoring Water. • Regio werkt aan doelen voor sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen. • GEP (norm sterk veranderde waterlichamen) vaak gelijk aan GET (muv P rijke kwel) • dan ook geen problemen met afwenteling & afstemming Natura2000 !! • GEP nog regelmatig niet haalbaar/betaalbaar voor 2015: beleidsdoelstelling wijkt af van GET/GEP

6. Werknormen nutriënten Doelrealisatie NP-biologie rijkswateren

7. Werknormen nutriënten Doelrealisatie P regionale wateren • Zomergemiddelden totaal-P ligt in landbouwgevoelige wateren nabij norm: • 50% van de waterlichamen voldoet wel en 50% niet • Hogere concentraties vooral in beken op zandgrond GET rivieren GEP sloten

8. Werknormen nutriënten P N Doelrealisatie Friesland (27 w.l.) • In de helft van de waterlichamen wordt doel (GEP) voor P gehaald • In de rest komt P-doel in de buurt • N scoort iets minder

9. Werknormen nutriënten Hoe staan we er voor? • Ongeveer de helft van de wateren voldoet nu aan de norm voor nutriënten • Problemen zijn er mate name • op hogere zandgronden • in de meren • en een deel van de kust (Delta, Waddenzee) • Trends gaan de goede kant op (2015, 2027…)

10. Werknormen nutriënten Vergelijk met andere lidstaten: rivieren • NL grens goed-matig: 0,14 mg tP/l  0,09-0,12 mg SRP/l • Vlaanderen 0,05-0,14 mg SRP/l • UK: 0,05-0,12 mg SRP/l • Fr: 0,16 mg SRP/l • Normen NL nagenoeg gelijk met Vl en UK; Fr ligt hoger • Vl: in 81% van de rivieren wordt GET tP niet gehaald • Eng: 63%, Wales 13%, Schotland 14%, N-Ierland 17%

11. Werknormen nutriënten Vergelijk met andere lidstaten: meren • NL grens goed-matig 0,02 – 0,09 mgP/l • Vlaanderen grens goed-matig: 0,04-0,11 mgP/l • UK: 0,01-0,043 mgP/l (jaargemiddeld) • Normen NL vergelijkbaar met Vl en soepeler dan UK • Vlaanderen: In 74% van de meren wordt GET tP niet gehaald en in 58% van de meren wordt GET chlorofyl niet gehaald; in 12% van de meren worden beide wel gehaald. • Percentage ondiepe meren dat GET niet haalt: Wales 70%, England 60% en Schotland 20%

12. Werknormen nutriënten Vergelijk met andere lidstaten: K&O Kustwateren • NL grens goed-matig: 9-19 ug/l chlorofyl >> 0,49 mg DIN/l • Vlaanderen: 10-15 ug/l chlof >> 0,20 mg DIN/l • UK: 0,28 mg DIN/l • NL soepeler dan Vl en UK (Intercalibratie nivelleert) Overgangswateren • NL grens goed-matig: 8-12 ug/l chlorofyl >> 0,49 mg DIN/l • Vlaanderen: 5-20 ug/l chlorofyl • UK: 0,42 mg DIN/l • NL vergelijkbaar met/soepeler dan Vl en UK • In Engeland voldoet 2/3 niet, Schotland 100% wel

13. Werknormen nutriënten Hoe staan we er voor? • NL is vergelijkbaar met of soepeler dan omliggende landen wat betreft doelstellingen nutriënten (m.u.v. Fr?) • Opgave NL lijkt wat geringer dan in Vlaanderen en Engeland (GEP?)

14. Werknormen nutriënten Juridische vastlegging normen (1) • GET (norm voor natuurlijke watertypen) als richtwaarde in AMvB Kwaliteitseisen en Monitoring Water • GEP (norm voor sterk veranderde en kunstmatige waterlichamen) en beleidsdoelstelling (fasering/ verlaging) in • Stroomgebiedbeheersplan en daaraan ten grondslag liggende planvormen – met motivatie en maatregelen • AMvB (of MR?) voor rijkswateren • Provinciale Milieu Verordening voor overige wateren • “meest limiterende nutriënt” – “afwenteling” ??? • Voor meren en rivieren P, waarbij norm andere nutriënt alleen mag worden overschreden indien er benedenstrooms geen problemen ontstaan • Uitzonderingen zijn mogelijk • Voor Overgangs- en Kustwateren alleen DIN (nieuw!)

15. Werknormen nutriënten Juridische vastlegging normen (2) • Normen werken niet op elk moment en op elke plek (<> dossier Fijn stof / Luchtverontreiniging) • Normen niet direct gekoppeld aan vergunningen e.d., maar enkel aan de uitvoering van maatregelen die in de plannen staan (= resultaatverplichting op de maatregelen) • Normen nutriënten gelden alleen voor waterlichamen. Andere wateren (50% regionale wateren?) alleen indirecte werking. • Wordt vervolgd….. (concept AMvB najaar 2007)

16. C: Voldoet niet aan biologie, maar wel aan norm nutriënten: nadere analyse & maatregelen! D: Voldoet niet aan biologie en nutriënten: generiek beleid afwachten!   'hysteresis' Komt veel voor! Aanpak nutriënten…? B: Voldoet aan biologie, maar niet aan nutriënten: nadere analyse!   A: Voldoet aan biologie en aan nutriënten: klaar! werknorm GET Werknormen nutriënten Relatie nutriënten normen - biologie -maatregelen geen GET C D Biologie op orde? A B GET gehaald niet gehaald werknorm alg. fys. chem. parameter

17. Werknormen nutriënten Bedankt voor de aandacht!