Jakość życia pacjentów z osteoporotycznymi złamaniami kręgów.

1. Jakość życia pacjentów z osteoporotycznymi złamaniami kręgów. Monika Tyszkowska

2. Co to jest osteoporoza? Wg WHO osteoporoza to: uogólniona choroba szkieletu polegająca na zmniejszeniu się gęstości mineralnej kości i zaburzeniu ich mikroarchitektury, prowadzących do wzmożonej łamliwości szkieletu i zwiększonego ryzyka złamań

3. Kryteria diagnostyczne osteoporozy wg WHO

4. Epidemiologia osteoporozy • Występuje średnio u 11% populacji, w tym u 30% kobiet po 50 r.ż. • W USA – 25 mln osób, w Polsce – 3 mln • Kobiety częściej niż mężczyźni • Kobiety – po menopauzie • ¾ złamań bliższego odcinka kości udowej – rasa biała

5. Czynniki ryzyka rozwoju osteoporozy • Czynniki genetyczne • Styl życia • Czynniki żywieniowe • Choroby • Leki

6. Leczenie osteoporozy • Bisfosfoniany • Kalcytonina • Estrogeny • Tibolon • Leki z grupy SERM • Fluor • PTH • Stront Niezależnie od tego z której grupy lek będzie stosowany obowiązuje suplementacja wapniem i wit. D

7. Podstawowym celem w leczeniu osteoporozy jest zapobieganie złamaniom. Bezpośrednie koszty leczenia złamań osteoporotycznych w USA – 10-15 mld $ rocznie. Są to głównie koszty leczenia szpitalnego, nie obejmują one kosztów leczenia osób z osteoporozą bez złamań, a także kosztów pośrednich spowodowanych utratą zarobków przez chorych lub ich opiekunów.

8. Jakość życia • To ten obszar życia ludzkiego, który danego człowieka bezpośrednio dotyczy, i który jest dla niego ważny • Koncepcja wielopoziomowa, reprezentująca rezultat wspólnego działania wszystkich fizjologicznych, psychologicznych i społecznych czynników wpływających na zdrowie

9. Złamania osteoporotyczne a jakość życia • Trudności z wykonywaniem codziennych czynności • Zniekształcenia kości • Obciążenia finansowe • Lęk, niepokój, depresja – często niezauważalne przy ocenie skutków choroby

10. Kwestionariusze specyficzne do badania jakości życia u pacjentów z osteoporozą

11. QUALEFFO-41 • Quality of Life Questionnaire of the European Foundation for Osteoporosis • Dla pacjentów z deformacjami kręgów • Pierwotnie – 54 pytania (w tym 6 wizualnych skal analogowych), po walidacji – 41 pytań • Opracowany równocześnie w 7 językach: holenderski, angielski dla UK, francuski dla Francji, niemiecki, włoski, hiszpański dla Hiszpanii, szwedzki • Przetłumaczony na: hiszpański dla Argentyny, Meksyku, Chile, USA, portugalski dla Brazylii, Portugalii, bułgarski, duński, fiński, węgierski, polski, rumuński, chorwacki, czeski, grecki, norweski, turecki

12. Zawartość QUALEFFO-41

13. Użyty w największej ilości badań • Zależność między ilością złamań a jakością życia (im więcej złamań tym QoL niższa) • Zależność między wiekiem, ilością złamań a QoL (kobiety starsze z większą ilością złamań-gorsza QoL w stosunku do kobiet młodszych o tej samej ilości złamań) • Wpływ umiejscowienia złamań kręgów na QoL (kobiety ze złamaniami ≥3 kręgów w odcinku lędźwiowym – gorsza QoL niż kobiety ze złamaniami ≥3 kręgów w odcinku piersiowym)

14. OQLQ • The Osteoporosis Quality of Life Questionnaire • Stworzony do oceny wpływu osteoporotycznych złamań kręgów na HRQoL • Początkowo zawierał 168 pozycji, po przetestowaniu skrócony do 30 pytań • Przetłumaczony na niemiecki i hiszpański • W badaniach opartych na tym kwestionariuszu zaobserwowano, że głównym determinantem mającym wpływ na QoL osób z osteoporozą są złamania kręgów w odcinku lędźwiowym i piersiowym • Również, że zmiany w HRQoL zależne są od czasu

15. Zawartość OQLQ

16. OQLQ istnieje również w wersji mini, która zawiera 10 pytań • Wybrane dwie pozycje mające największy wpływ, z każdej z pięciu domen kwestionariusza • W testach nie dał spodziewanych rezultatów – korelacja z innymi narzędziami była niska

17. OPAQ • The Osteoporosis Assesment Questionnaire • Został opracowany w celu używania u wszystkich rodzajów pacjentów z osteoporozą (ze złamaniami jak i bez) • Stworzony na podstawie Arthritis Impact Measurement Scales Questionnaire 2 (AIMS 2) • W badaniach zaobserwowano zależność między lokalizacją złamania a QoL • Również zmiany w funkcjonowaniu fizycznym i ogólnej QoL były częstsze u kobiet ze złamaniami niż bez • Przetłumaczony na holenderski, hiszpański, rosyjski i portugalski dla Brazylii

18. 3 wersje OPAQ: • OPAQ 1.0 84 pytania + 18 ogólna ocena QoL • OPAQ 2.0 60 pytań • OPAQ SV 34 pytania • Obecnie stosuje się wersję 2.0 • Pytania z zakresu 4 domen • Funkcjonowanie fizyczne • Objawy • Funkcjonowanie społeczne • Stan emocjonalny oraz ogólna ocena QoL • OPAQ SV – pytania z zakresu 3 domen: funkcjonowanie fizyczne, stan emocjonalny, objawy

19. OPTQoL • The Osteoporosis-Targeted Quality-of-Life Questionnaire • Celem jest oszacowanie obaw i strachu wynikających z osteoporozy i mających wpływ na HRQoL • Został stworzony przez różnorodną grupę osób • Pierwotnie zawierał 26 podstawowych pytań pokrywających 3 domeny – trudności fizyczne, adaptację, obawy, i 10 dodatkowych pytających o zdrowie ogólnie, stopień osteoporozy i demografię • Obecna wersja zawiera 32 pytania (pozostało 6 z 10 dodatkowych)

20. Przeprowadzone badania zarejestrowały znaczący poziom strachu z powodu osteoporozy, nawet wśród kobiet bez klinicznej diagnozy • Negatywny wpływ osteoporozy na QoL wydaje się być związany z objawami fizycznymi niż tylko z rozpoznaniem na podstawie BMD • Dostępny jest w 7 językach: francuski dla Kanady, Francji, holenderski, niemiecki, włoski, hiszpański i angielski dla UK

21. OFDQ • The Osteoporosis Functional Disability Questionnaire • Opracowany w celu oceny przebiegu i wyników programu ćwiczeń dla osób z osteoporotycznymi złamaniami kręgów przebiegających z kompresją • 5 domen: ból, depresja (mierzona za pomocą Center for Epidemiologic Studies – Depression scale, CES-D), uczestnictwo w ćwiczeniach przeciwbólowych, sytuacja finansowa i socjalna, ADL • W jednym z badań – czasowe zależności między domenami, np. wzrastający ból może powodować zmniejszenie umiejętności praktycznych i aktywności społecznej

22. Zawartość OFDQ

23. QUALIOST™ • Quality of Life Questionnaire in Ostoporosis • Opracowany przez Servier w celu oceny skutków osteoporozy pomenopauzalnej na HRQoL (skupia głównie na wpływie złamań kręgów na QoL) • Zawiera 23 pytania i powinien być używany łącznie z SF-36 • Skonstruowany w języku angielskim i francuskim • Pokrywa 3 domeny: reperkusje fizyczne, reperkusje emocjonalne, ocenę globalną

24. Opracowanie – wywiad z 24 kobietami z rozpoznaną osteoporozą • Badanie jakości życia u osób stosujących lek PROTELOS (stosowany w leczeniu osteoporozy u kobiet po menopauzie, zmniejsza ryzyko wystąpienia złamań w obrębie kręgosłupa i szyjki kości udowej) • Wyniki – pozytywny wpływ leku na jakość życia w porównaniu z placebo

25. ECOS-16 • Assesment of health related quality of life in osteoporosis • Skonstruowany w Hiszpanii na podstawie hiszpańskich wersji kwestionariuszy OQLQ i QUALEFFO • Do badania QoL u kobiet z osteoporozą • Zawiera 16 pytań: 12 pochodzi z QUALEFFO a 4 z OQLQ • Pokrywa 4 domeny: ból, funkcjonowanie fizyczne, strach przed chorobą, funkcjonowanie psychiczne i społeczne

26. Dziękuję za uwagę