1 / 47

Normy prawa międzynarodowego

Normy prawa międzynarodowego. Ius cogens – bezwzględnie obowiązujące, imperatywne, art. 53 KWPT Ius dispositivum – względnie obowiązujące Powszechne – obowiązują wszystkie państwa Wielostronne – w ramach grupy państw: regionalne, subregionalne.

Download Presentation

Normy prawa międzynarodowego

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Normy prawa międzynarodowego • Ius cogens – bezwzględnie obowiązujące, imperatywne, art. 53 KWPT • Ius dispositivum – względnie obowiązujące • Powszechne – obowiązują wszystkie państwa • Wielostronne – w ramach grupy państw: regionalne, subregionalne. • Dwustronne – wzajemne stosunki między dwoma państwami

  2. Ius cogens • Podstawowe zasady prawa międzynarodowego • Wyrzeczenie się siły, poszanowanie integralności terytorialnej państw, nienaruszalność granic • Pokojowe załatwianie sporów • Nieingerencja a wprawy wewnętrzne i zewnętrzne państw • Współdziałanie państw zgodnie z KNZ • Równouprawnienie i samostanowienie narodów • Suwerenna równość państw • Wykonywanie przez państwa zobowiązań w dobrej wierze • Poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności

  3. Art. 38 ust 1 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał, którego funkcją jest rozstrzygać, zgodnie z prawem międzynarodowym przedłożone mu spory stosuje: • konwencje międzynarodowe, bądź ogólne bądź partykularne ustanawiające normy wyraźnie uznane przez państwa wiodące spór, • zwyczaj międzynarodowy jako dowód ogólnej praktyki przyjętej za prawo, • ogólne zasady prawa uznane przez narody cywilizowane, • z zastrzeżeniem postanowień art. 59, orzeczenia sądowe i poglądy posiadające najwyższe kwalifikacje pisarzy różnych narodów w zakresie prawa międzynarodowego jako pomocniczy środek ustalania norm prawa.

  4. Prawo traktatów • Początkowo regulowane w formie prawa zwyczajowego • Konwencja wiedeńska o prawie traktatów z 1969 r. (weszła w życie 21.01.1980) • Konwencja o prawie traktatów między państwami a organizacjami międzynarodowymi albo między organizacjami międzynarodowymi z 1986 • Konwencja wiedeńska o sukcesji państw w odniesieniu do umów międzynarodowych z 1978 (weszła w życie 06.11.1996 r.) • W odniesieniu do państw nie będących stronami w/w stosuje się odpowiednie normy prawa zwyczajowego

  5. Traktat międzynarodowy Art. 2 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów: „międzynarodowe porozumienie międzypaństwami, zawarte w formie pisemnej i regulowane przez prawo międzynarodowe, niezależnie od tego, czy jest ujęte w jednym dokumencie, czy w dwóch lub więcej, i bez względu na jego szczególna nazwę”

  6. Forma • Pisemne • Inne formy (aktualnie rzadko stosowane) np. ustne.

  7. Forma dokumentu • W jednym dokumencie • W dwóch (kilku) dokumentach – w przypadku zawierania umowy w formie wymiany not

  8. Rodzaje umów międzynarodowych Ze względu na liczbę stron • Dwustronne (bilateralne) • Wielostronne - powszechne - regionalne

  9. Potencjalna liczba stron umowy • Zamknięte • Brak możliwości przystąpienia innych podmiotów • Otwarte warunkowo • Dopuszczają możliwość przystąpienia kolejnych podmiotów po spełnieniu określonych warunków • Otwarte bezwarunkowo • Możliwość przystąpienia kolejnych stron bez konieczność spełniania warunków

  10. Państwowe ( w imieniu głowy państwa) • Rządowe (w imieniu rządu) • Resortowe (w imieniu lub przez właściwego ministra)

  11. Tryb • Prosty – dochodzi do skutku poprzez podpisanie, wymiana not • Złożony – charakter bardzo uroczysty, zawarta procedura ratyfikacji lub zatwierdzenia

  12. Główne • Wykonawcze – zawierane w celu realizacji postanowień umowy głównej

  13. Treść • Polityczne • Gospodarcze • Społeczno-kulturalne *Liczne umowy mają charakter wielowątkowy (Traktat o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej)

  14. Terminowe • Bezterminowe

  15. Elementy umowy międzynarodowej • Generalnie poza regulacją prawa pozytywnego • Ukształtowana przez spójną praktykę państw Tytuł umowy – nazwa danego dokumentu, znaczenie głównie protokolarne. (traktat, umowa, porozumienie, układ, karta, umowa ramowa, wyjątkowo Konkordat) Wstęp umowy = preambuła – zawiera informację dot. organów reprezentujących państwa, przesłanki, motywy zawarcia umowy Merytoryczna część umowy = dyspozycja – zasadnicze kwestie dot. przedmiotu umowy, uprawnień, zobowiązań stron, zawarcie klauzul

  16. Elementy umowy międzynarodowej cd. Postanowienia końcowe (klauzule formalne) - uregulowania dot. trybu zawierania danej umowy, moment wejścia w życie, czas obowiązywania Zakończenie umowy – oficjalne języki w jakich została umowa sporządzona, data, miejsce podpisania, podpisy (w porządku alfabetycznym w przypadku umowy wielostronnej oraz zgodnie z regułą alternatu gdy umowa bilateralna)

  17. Tytuł umowy • Inwokacja - wezwanie do boga • Intytulacja - wyszczególnienie monarchów • Arenga - określenie przyczyn • Narracja - opis czynności, pełnomocnictwa • Dyspozycja - właściwa treść umowy • Korroboracja – „wzmocnienie umowy” • Data i miejsce zawarcia umowy • Podpisy i pieczęcie

  18. Podpisywanie • Umowy dwustronne – zasada alternatu • Umowy wielostronne – porządek alfabetyczny lub zasada pêle-mêle

  19. Pełnomocnictwo • KPT art. 2 ust. 1 pkt c) • KPT art. 7 ust 2 pkt a) (brak potrzeby specjalnych pełnomocnictw) • KPT art. 7 ust 2 pkt b) (szefowie misji dyplomatycznych) • Przedstawiciele akredytowani przez państwa przy organizacjach międzynarodowych

  20. w Polsce pełnomocnictwa udziela: • Do prowadzenia negocjacji, przyjęcia tekstu traktatu – minister spraw zagranicznych lub właściwy minister (w odniesieniu do umów resortowych) • do podpisania umowy (w kolejności: państwowych, rządowych, resortowych) – Prezydent RP,Prezes Rady Ministrów, właściwy minister ٭na podstawie Ustawy o umowach międzynarodowych z 14 kwietnia 2000r.

  21. Procedura zawierania umów • Rokowania (negocjacje) • przygotowanie i ustalenie tekstu umowy, w formie pisemnej lub ustnej, prowadzone przez pełnomocnych przedstawicieli państw lub organizacji międzynarodowych • Gdy przedmiotem umowy wielostronne, negocjacje przebiegają na forum konferencji lub pod auspicjami organizacji międzynarodowej

  22. Procedura cd. • Przyjęcie tekstu umowy (zaakceptowanie treści) co do zasady w drodze wyrażeniu zgody przez wszystkie państwa biorące udział w negocjacjach, art. 9 KWPT • Wyjątkowo przyjęcie tekstu w ramach konferencji międzynarod., wtedy zgoda 2/3 liczby państw obecnych i głosujących (chyba, że ustalą inaczej), art. 9 ust 2 KPT

  23. Procedura cd. • Stwierdzenie autentyczności (art. 10 KPT) inaczej umocowanie • gdy umowy dwustronne przyjęcie tekstu i umocowanie - jednocześnie • Podpisanie • Podpisanie ad referendum • Parafowanie • Inny sposób uzgodniony przez państwa negocjujące

  24. Sposoby wyrażenia zgody • W drodze podpisania • W drodze wymiany dokumentów stanowiących traktat • W drodze ratyfikacji • W drodze przystąpienia

  25. Procedura cd • Wyrażenie zgody na związanie się postanowieniami art. 11 KPT • Tryb prosty Podpisanie art.12 Podpisanie ad referendum - do akceptacji np. ministra art.12 Parafowanie Wymiana not art.13 KPT

  26. Procedura cd. • Tryb złożony Podpisanie ↓ Procedura krajowa (definitywne wyrażenie zgody) • Ratyfikacja • Zatwierdzenie • Przyjęcie

  27. Ratyfikacja • Najbardziej uroczysta forma • Przysługuje głowie państwa • W zależności od ustaleń prawa wewnętrznego różny jest zakres udziału parlamentu • W Polsce (art. 133 ust. 1 pkt 1) ratyfikacji dokonuje prezydent • Uchwałę o przedłożeniu umowy do ratyfikacji podejmuje Rada Ministrów a tekst wraz z dokumentacją przedkłada minister spraw zagranicznych • O zamiarze ratyfikacji prezydent informuje Sejm • Art. 89 ust 1 Konstytucji ustala zakres umów objętą obowiązkiem ratyfikacji • Ustawa z 14 kwietnia 2000r. określa zasady, tryb zawierania ratyfikacji, zatwierdzania

  28. Art. 89 Konstytucji RP 1. „Ratyfikacja przez Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie, jeżeli umowa dotyczy: • pokoju, sojuszy, układów politycznych lub układów wojskowych, • wolności, praw lub obowiązków obywatelskich określonych w Konstytucji, • członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji międzynarodowej, • znacznego obciążenia państwa pod względem finansowym, • spraw uregulowanych w ustawie lub w których Konstytucja wymaga ustawy.

  29. Art. 91 Konstytucji RP 1) Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania u1)stawy. 2) Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową. 3) Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

  30. Zatwierdzenie • Uroczysta forma zgody na zawarcie • Dokonywa zgodnie z ustaloną praktyką przez rząd, szefa rządu lub ministra

  31. Przyjęcie • Klauzula zróżnicowanego przyjęcia • Art.11 KPT • Pozwala na zastosowanie różnych form na przyjęcie tej samej konwencji

  32. Przystąpienie • Wola związania się umową wielostronna, która już wcześniej weszła w życie • Art. 15 KPT

  33. Wymiana dokumentów (not) ratyfikacyjnych - ostatni etap procedury zawierania umów bilateralnych • Przy zawieraniu umów wielostronnych dokumenty są przekazywane depozytariuszowi

  34. Depozytariusz • Obowiązki wynikają z art. 77-78 KPT • Państwo na którego terytorium prowadzono negocjacje (lub konferencja) • Organizacja międzynarodowa • Sekretarz Generalny ONZ

  35. Rejestracja • Art. 102 Kart NZ • zobowiązuje aby umowy zawierane przez członków organizacji rejestrować w Sekretariacie ONZ. • Brak rejestracji powoduje niemożność powoływania się na nie przed organami ONZ • Art. 80 KPT • Rejestrowane również akty jednostronne • UNTS – United Nations Treaty Series

  36. Zastrzeżenia • Art. 2 ust.1 pkt d) KPT • Art. 19 KPT • Gdy umowa nie zawiera postanowień w kwestii zastrzeżeń możliwe jest składanie takich zastrzeżeń jeśli nie godzą w cel i przedmiot umowy • Dopuszczalność przewidziana w umowach wielostronnych • Strony mogą ograniczyć lub wyłączyć możliwość zastrzeżeń • W formie pisemnej • Dopuszczalność ograniczona czasowo – do momentu definitywnego wyrażenia zgody na związanie • Obowiązek przedstawienia pozostałym stronom • Art. 20 KPT

  37. Sprzeciw do zastrzeżenia • Art. 20 ust. 5 • Zwykły – dany przepis nie wchodzi w życie w stosunkach między państwami składającym sprzeciw i tym, które złożyło zastrzeżenie • Kwalifikowany – umowa międzynarodowa w ogóle nie wchodzi w życie między stroną zgłaszającą zastrzeżenie a stroną składającą sprzeciw kwalifikowany • Zarówno sprzeciw jak i zastrzeżenie mogą zostać wycofane (art. 22 KT)

  38. Wejście w życie • Umowa staje się pełnoprawnym aktem • Państwo staje się jego stroną • Ważne prawa i obowiązki • Termin określony w umowie • Gdy brak terminu – art. 24 ust.2 KPT • Gdy państwo przystępuje do umowy art. 24 ust.3

  39. Stosowanie umowy • Art. 28 KWPT • Art. 29 KWPT • Z zasady tworzy prawa i obowiązki pomiędzy państwami umawiającymi się (art. 34 KPT) • Wyjątkowo dopuszczalne zawieranie umów: • Pacta in favorem tertii (art. 36 KPT) • Pacta in detrimentum tertii (art. 35 KPT)

  40. Zmiana umowy międzynarodowej • Art. 39 KPT • Tryb przeprowadzania zmian zawarty zazwyczaj w samych umowach • Gdy ustaleń takich nie ma, stosuje się art. 40-42 KPT • Umowy bilateralne – uzależnione od zgody stron (wykluczone jednostronne wnoszenie poprawek) • Umowy wielostronne – dwa sposoby dokonywania zmian: poprawki i modyfikacje

  41. Poprawki – wszystkie strony • Modyfikacje – wybrane strony • W wypadku gdy umowa dopuszcza takie zmiany • Gdy umowa nie zakazuje modyfikacji są one dopuszczalne w świetle art. 41 ust.1 pkt b KPT • Strony, które przewidują takie modyfikacje winny notyfikować pozostałe strony umowy o zamiarze i o samym fakcie dokonania art. 41 ust. 2 KPT

  42. Nieważność umowy międzynarodowej (ex tunc) • Art. 42 ust 1 KPT • Prawo krajowe (art. 46) • Przekroczenie pełnomocnictwa (art. 47) • Błąd (art. 48) • Oszustwo i przekupstwo (art. 49 i 50) • Przymus (art. 51) • Ius cogens (art. 53) • Następstwa: art. 69 KPT

  43. Wygaśnięcie (ex nunc) Następstwa: art. 70 KWPT • Przewidziane w umowie: • Upływ czasu • Spełnienie warunku rozwiązującego • Wypowiedzenie umowy (zmniejszenie liczby stron) • Wykonanie umowy • Nieprzewidziane w umowie: • Zgoda wszystkich stron • Desuetudo • Zawarcie późniejszego traktatu • Naruszenie postanowień umowy dwustronnej • Powstanie sytuacji uniemożliwiającej wykonanie postanowień umowy • Zasadnicza zmiana okoliczności (rebus sic stantibus) • Nowa norma ius cogens

  44. wypowiedzenie • Z reguły umowy zawierają klauzule dot. wypowiedzenia • Art. 56 KPT • Art. 55 KPT • Stosowane klauzule prolongacyjne • W formie pisemnej • Skierowany do pozostałych stron umowy

  45. Prawo zwyczajowe zespół norm prawa międzynarodowego publicznego ukształtowany w drodze jednolitej praktyki państw działających w przekonaniu o prawnym obowiązku takiego działania.

More Related