Postgraduaat “ Handelingsgericht werken met gezinnen rond opvoeding en gedrag ”

1. Postgraduaat“Handelingsgericht werken met gezinnen rond opvoeding en gedrag” Toelichting 23 juni 2012

2. Aanleiding “Ambulant Werken” It takes a whole village to raise a child Evolutie in de sector Integrale jeugdhulpverlening en Globaal Plan Jeugdzorg Nieuwe werkvormen en projecten Decreet opvoedingsondersteuning Media met opvoedingsprogramma’s Vraaggerichtheid en gezinsgerichtheid

3. Aanpassing postgraduaat…van ambulant naar handelingsgericht • Evaluatie van cursisten • Procesbegeleiding Elke Gybels • Inspelen op nieuwe tendensen • Meer deskundigheid uit eigen huis • => nieuwe titel en nieuwe indeling vanaf 2011: • Handelingsgericht werken met gezinnen rond opvoeding en gedrag

4. Uitgangspunt • Insteken op de professionalisering van afgestudeerden in de sociaal pedagogische sector, gezinsbegeleiders en andere welzijnswerkers. • Kennis en inzicht aanreiken reikt over het doelgericht ondersteunen en versterken van de pedagogische ouder-kindrelatie waardoor ouders terug invloed krijgen op het opvoedproces en het gedrag van hun kind(eren).

5. Ambulant, doel- en contextgericht als centrale begrippen • Een orthopedagogisch kader • Focus op het samenleven tussen ouder en kind. • Op een emancipatorische, vraaggerichte manier de draagkracht van ouders vergroten met de bedoeling terug perspectief te brengen in moeilijke, complexe of vastgelopen opvoedingssituaties.

6. Doelgroep • Minimaal houder van een diploma van een professionele bachelor en dit in het sociaal-agogisch werk, in de gezondheidszorg of in het onderwijs • Werkzaam zijn in een gezinsondersteunende dienst of ervaring kunnen opdoen in het kijken naar en werken met ouder/gezinnen.

7. Algemene opbouw Handelingsgericht werken met gezinnen rond opvoeding en gedrag wordt opgebouwd vanuit verschillende theorieën en benaderingen die gelinkt worden aan de invalshoeken kind, ouders, hulpverlener en context. We streven naar een ruim, maar wel bruikbaar, multi-modaal kader zodat er zowel een verbreding én verdieping komt in het denken over als het (methodisch) handelen van de student.

8. Opbouw • Module 1: Een orthopedagogische kijk op opvoeden en gezinnen - 4 studiepunten • Module 2: Handelingsgericht werken, naar een zinvol perspectief (oplossingsgerichte, narratieve en creatieve invalshoeken en weerslag op de praktijk) - 7 studiepunten • Module 3: Gezinsgerichte hulp bij complexe opvoedingssituaties - 5 studiepunten • Module 4: Ik als hulpverlener in mijn professionele relatie met de cliënt - 4 studiepunten

9. Doelstelling • Extra competenties bijbrengen om aan de slag te gaan in het gezinsgerichte werkveld • Inzichten en omgangsvormen verder professionaliseren op vlak van gezins- en handelingsgericht werken

10. Basiscompetenties • Algemene en specifiek vakinhoudelijke competenties • Methodische competenties • Sociale competenties • Organisatorische competenties • We bouwen op een verdiepend en toepassend niveau verder aan de basiscompetenties tijdens het postgraduaat. • We streven vooral een aantal beroepsspecifieke, methodische competenties na waarbij algemene kennis dient toegepast te worden op de specificiteit van het werken met gezinnen.

11. Module 1: Een orthopedagogische kijk op opvoeden en gezinnen • Openingssessie: • Uitgangspunten in het kijken naar gezinnen door Elke Gybels • Sessie 2 t.e.m. 5: Belsky revisiteddoor Jo Voets • Evaluatieopdracht

13. Levendleren • Achtergrond, concept Belsky • Gezin als systeem • Team als systeem • Jezelf binnen een systeem • Interdepentie/interafhankelijkheid • Lagen van leren: hoofd, hart en ziel • De groep als oefenruimte

14. Module 1: Competenties • de aangeboden theoretische kaders m.b.t. werken met gezinnen relateren aan de eigen casuïstiek • gericht zijn op actuele tendensen in visie en methodieken • visie en uitgangspunten integreren in een eigen plan van aanpak • de begeleidende positie en de consequenties daarvan vertalen naar contacten met het kind en zijn ouders (context). • het herkennen van signalen van specifieke of zorgwekkende ontwikkelings- of opvoedingsfactoren (heeft inzicht in diagnostiek en indicatiestelling en in gedragsmechanismen) • het zelfstandig kunnen opbouwen van een samenwerkingsrelatie met het gezin en de positie van de ambulante werker in de interdisciplinaire samenwerking kunnen aanduiden en vormgeven • kritisch reflecteren m.b.t het eigen functioneren als hulpverlener in de context van de eigen organisatie en het gezin waarmee men werkt

15. Module 2: Handelingsgericht werken, naar een zinvol perspectief • Oplossingsgerichte, narratieve en creatieve invalshoeken en weerslag op de praktijk • 3 sessies supervisie door Rik, Leen en Elke Van 1 maart 2012 tot 7 juni 2012

16. Module 2: Competenties • De grote lijnen vanuit de diverse therapeutische strekkingen kennen en technieken en methodieken die hieraan verbonden zijn gericht en gepast kunnen aanwenden • Een therapeutische relatie hanteren, met oog voor de impact van de context van de cliënt, van het eigen zelfbeeld, de eigen levensgeschiedenis en overdracht en rekening houdend met het juridisch kader • Het integreren van de pijlers vraaggerichtheid en gezinsgerichtheid in het handelen. • Reflecteren op de theorieën die aan de basis van het eigen handelen liggen.

18. Voorbeeld opdracht • Wat heeft de inhoud van module 2 veranderd in mijn werk? M.a.w. • Welke aangeboden theoretische begrippenkaders, inzichten, input van een bepaalde lesgever, .. waren voor mij het meest nieuw? • Welke verworven inzichten en vaardigheden waren het meest waardevol voor mijn werk en doelgroep. • Hoe komt dit tot uiting binnen mijn werk? Illustreer dit aan de hand van casuïstiek, rekening houdend met de privacy van de cliënt(en).

19. Module 3: Gezinsgerichte hulp bij complexe opvoedingssituaties door Rik Prenen • Volgende elementen komen zeker aan bod: • Gezinsgericht kijken naar problematische opvoedingssituaties vanuit een interactionele visie op gedrags- en opvoedingsproblemen. • Handelingsgerichte diagnostiek en taxatie van opvoedings- en gedragsproblemen • Opstellen multidimensioneel handelingsplan • Gezinsgericht hulpverlenen vanuit een waarderende benadering • De cursisten krijgen de kans zich verder te bekwamen in: • Het voeren van pedagogische intakegesprekken • Begeleidende gezinsgesprekken, motiveren, waarderen en omgaan met weerstand • Teamoverleg en handelingsplanning

21. Module 3: Competenties • inzicht in en kennis van het kader van gezinsgerichte hulp bij opvoedings- en gedragsproblemen. • het opstellen van een (handelings-) plan i.s.m. het gezin. • diverse begrippen en technieken kunnen benoemen en duiden • initiële vaardigheden ontwikkelen in de intake en behandelingsfase

22. Module 4: Ik als hulpverlener in mijn professionele relatie met de cliënt • Jezelf als hulpverlener: inleidende sessie door Jan Nijs over zelfzorg en levenskunst • Supervisie • Integratiesessie

23. Module 4: Evaluatiecriteria • Sessies op een productieve wijze mee vormgeven, rekening houdend met ieders diversiteit en eigenheid met het oog op optimalisering van het eigen functioneren en dat van de medecursist. • kennis en inzicht, vaardigheden, visie en emoties creatief integreren in het uitoefenen van het beroep en de functie die je binnen de organisatie vervult. • de aangeboden theoretische kaders m.b.t. handelingsgericht werken relateren aan de eigen casuïstiek en aan de eigen werkcontext

24. Module 4: vervolg evaluatiecriteria • het eigen handelen m.b.t. kijken naar en werken met gezinnen expliciteren en verantwoorden • kritisch reflecteren m.b.t het eigen functioneren (houdingen, vaardigheden) als hulpverlener en de gehanteerde denkkaders (inzichten) in de context van de eigen organisatie en het gezin waarmee men werkt. Dit rond het reeds gelopen traject en de verwachtingen voor de toekomst m.b.t eigen verdere groei. • openstaan voor feedback en authentiek feedback geven en ontvangen en er constructief mee omgaan • zorgvuldig omgaan met informatie • afspraken nakomen: een casus en supervisievraag inbrengen en na elke sessie een reflectieverslag maken – de integratiesessie geven op het vooropgestelde moment

26. Evaluatie • Portfolio • per module • eigen casus • reflecties • literatuuropdrachten • permanente evaluatie (blok 3) • INTEGRATIE AVOND

27. Literatuur • Artikels en teksten per module • Aanbevolen literatuur: • Alice van der Pas, Katie Lee Weille en teksten van Belsky • “Oplossingsgerichte vragen” door Frederike Bannink • “Ik wil mijn kind niet kwijt” van Insoo Kim Berg • “Korte therapie” van Myriam Le Fevere de Ten Hove • “Het gezin centraal” van Arjan Bolt … => tijdens de eerste sessie en tijdens de methodiekenuitwisseling wordt er heel wat literatuur getoond

28. Praktisch • 1 academiejaar van september t.e.m. • 30 bijeenkomsten • Donderdag van 17u30 tot 21u00 (met uitzonderingen: 2 woensdagavonden en 2 volledige dagen) • 20 studiepunten – verschillend per module • Kostprijs: 900 euro • Educatief verlof voor paritair comité 319 • Locatie: • Campus Diepenbeek en • CC Casino te Meulenberg-Houthalen

29. Dit is hetgeen de cursisten in hun laatste opdracht spontaan over het postgraduaat meedeelden: • “Voor mij zijn deze lessen een wegwijzer en handleiding om anders te denken en effectiever te werken met mijn gezinnen. “ • “Wat me in het begin geraakt heeft is vooral de complexiteit van gezinnen en hun veelheid aan problemen. Ik merkte al snel dat ik me focus op al de problemen en dat ik zoek naar “hoe moet ik hier al deze problemen oplossen?” In deze opleiding werd me duidelijk dat dit een verkeerd uitgangspunt is. Ik moet de problemen niet oplossen maar het gezin kan dit zelf aan.” • “Dankzij de handvaten die ik het voorbije jaar meekreeg kan ik bewuster werken met de krachten van de mens door de focus op de bekwaamheden en mogelijkheden van de cliënt te houden.” • “Vooral de cliënt als co-expert zien, wijzigde mijn gespreksvoering tijdens oudergesprekken. In mijn gesprekken neigde ik vlug tot het geven van adviezen aan ouders. .... ik stel mij nu meer op in een vragende positie en laat cliënten zelf nadenken, afhankelijk van welke samenwerkingsrelatie we hebben, geef ik dit vorm.”

30. “De laatste weken ben ik meer doelbewust bezig met mijn gesprekken.” • “Op professioneel gebied vindt er een groeiproces plaats in het zoeken naar een evenwicht tussen zelfzorg en zorgen voor anderen.” • “Tijdens de allereerste les werd gevraagd: “Hoe kan deze opleiding nuttig zijn voor jou? En wanneer is dit voor jou geslaagd?”
Ik heb toen aangegeven dat ik graag meer handvatten en kennis zou willen hebben over gesprekstechnieken en tijdens de gesprekken mij graag zelfzekerder wil voelen.
Als ik terugblik op het afgelopen jaar en zie wat ik allemaal geleerd heb en hoe ik nu de gesprekken voer kan ik niet anders zeggen dat het voor mij een geslaagd jaar was!” • “De supervisie heeft voor mij de zin om te gaan werken weer opgeleverd. Ik wil terug meer gaan kijken naar het positieve in mijn job, het goede wat ik doe in plaats van meer aandacht te geven aan alles waar ik niet in geslaagd ben omwille van tijdsdruk of duizend andere redenen. Mijn motto wordt vanaf nu: “Wat je aandacht geeft, groeit, dus geef aandacht aan het positieve!” • “Als iemand me zou vragen de opleiding in één zin te omschrijven, zou dat zijn: hier leer je om te kijken naar waar een cliënt naartoe wil en hoe je hem kan helpen om daar te geraken in plaats van te kijken naar waar hij vandaan komt.”

31. Informatie en inschrijven • Contactpersoon: • Elke Gybels 011/28 82 70 • quadri.saw@khlim.be • Voorinschrijven kan http://www.khlim.be/pagina/online-inschrijven • Maak een afdruk van je voorinschrijving! Die afdruk heb je nodig bij je definitieve inschrijving in Diepenbeek.

32. Waar en wanneer inschrijven? • Inschrijven is enkel mogelijk in Diepenbeek (KHLim, Agoralaan gebouw B) • Van maandag 2 juli t.e.m. dinsdag 10 juli (9u-12u en 13u-16u30) • Van donderdag 16 augustus t.e.m. vrijdag 14 september (9u-12u en 13u-16u30) • Zaterdag 18 en 25 augustus, 1 en 8 september (9u-12u)

33. Nodige formulieren bij inschrijving • Het toelatingsformulier • Een kopie van je identiteitskaart (recto-verso) • Een kopie van het diploma hoger onderwijs • Een beknopt overzicht van je loopbaan na het secundair onderwijs (curriculum vitae) • Betaling studiegeld gebeurt per overschrijving! • Bij de inschrijving worden geen opleidingschequesaangenomen (deze geef je af tijdens de eerste bijeenkomst)

35. Las Meninas Velázquez 1656

36. Vragen ??? Dank voor je komst en interesse !