ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH wersja dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

1. ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH wersja dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

2. ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: ELEKTROMECHANIK POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Kod zawodu w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (MEN): 724[02] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla rynku pracy (MPiPS): 741203 Na wesoło 2

3. Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy • Czy wiesz, że elektromechanik pojazdów samochodowych: • Diagnozuje i naprawiasystemy sterowania silnikiem oraz układy bezpieczeństwa i komfortu jazdy. Instaluje i uruchamia w samochodach elektryczne i elektroniczneurządzenia sterujące, zabezpieczające i sygnalizacyjne, a w szczególności połączone magistralami danych typu: CAN, LIN, sprawdza zapłon i światła samochodowe, przeprowadza konserwację, wykonuje naprawy uszkodzonych elementów i urządzeń elektrycznych i elektronicznych, posługując się przyrządami pomiarowymi i urządzeniami diagnostycznymi. • Pracuje przeważnie w pomieszczeniach przedsiębiorstw produkcyjnych lub w warsztatach samochodowych. • Podczas wykonywania zadań zawodowych kontaktuje się z przełożonym, jednak jego praca ma charakter indywidualny, sam odpowiada za powierzone mu urządzenia, narzędzia oraz za jakość wykonywanych usług. • Zwykle pracuje 8 godzin dziennie bez konieczności odbywania podróży służbowych.

4. Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracyz pewnością znalazłeś niezrozumiałe dla Ciebie sformułowania. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić ich znaczenie. W tym celu, najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów. Na wesoło

5. Zadania zawodowe • Ustalanie metodami diagnostycznymi rodzaju niesprawności w układach elektrycznych i elektronicznych pojazdów samochodowych. • Usuwanieuszkodzeń w instalacji elektrycznej pojazdów samochodowych. • Montowanie części i podzespołów instalacji elektrycznej, wyposażenia elektrycznego i elektronicznego pojazdów samochodowych. • Kontrolowanie i regulowanie układów oraz podzespołów elektrycznych pojazdów samochodowych. • Konserwacja urządzeń elektrycznych i dokonanie przeglądów okresowych instalacji elektrycznej i jej zespołów w pojeździe samochodowym. • Przeprowadzanie badań diagnostycznych i usuwanie usterek układów warunkujących dopuszczenie pojazdu do ruchu. • Sprawdzanie stanu technicznego zespołów i elementów instalacji elektrycznej pojazdów samochodowych z wykorzystaniem komputerowych urządzeń diagnostycznych. • Organizowaniestanowiska pracy elektromechanika pojazdów samochodowych z uwzględnieniem przepisów prawa pracy, bhp, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.

6. Diagnozuje i naprawia instalację elektryczną i jej podzespoły. • Ustala niesprawności akumulatora, diagnozuje i naprawia alternatory i prądnice. • Ustala niesprawności rejestrowane w elektronicznym urządzeniu sterującym. • Sprawdza magistralę danych CAN w układach: CAN-trakcja, CAN-komfort, CAN-multimedia, CAN-diagnostyka, CAN-tablica wskaźników. • Diagnozuje i naprawia rozruszniki, reguluje zapłon, układy rozruchowe silnika i elektrycznej pompy paliwa. • Ustala niesprawności oświetlenia i sygnalizacji. • Ustala niesprawności i wymienia bezpieczniki, przekaźniki, czujniki, wskaźniki. • Ustala niesprawności i naprawia wycieraczki, spryskiwacze szyb, ogrzewanie szyby przedniej i tylnej. • Diagnozuje, naprawia i konserwuje osprzęt dodatkowy w postaci: centralnej blokady drzwi, podnoszenia szyb, zapalniczki, alarmu, sterowanego elektrycznie rozsuwanego dachu, anteny, instalacji elektrycznej radioodbiornika, nawigacji satelitarnej i głośników oraz instalacji elektrycznej telefonu. • Sprawdza i reguluje wysokość ustawienia reflektorów, a także działanie świateł zewnętrznych i kierunkowskazów, sprawdza działanie lampek oświetlenia wskaźników i oświetlenia wnętrza. • Montuje i demontuje części, zespoły i podzespoły osprzętu elektrycznego samochodów. • I wiele innych… Na wesoło Praca własna…Uwaga: W podanych powyżej tekstach dotyczących zadańi umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury. 8

7. Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie niezbędne są:

8. Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst z cechami psychofizycznymi oraz wymaganiami fizycznymi i zdrowotnymi, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna … Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

9. Cechy psychofizyczne - test samooceny 2/3

10. Cechy psychofizyczne - test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś: Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i wymagań fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów– zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 13

11. Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga:Nie ma sensu wybierać nieprawdziwe odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań Medycznych. Zanim na nie odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić. 14

12. Przeciwwskazania zdrowotne - test samooceny 2/3

13. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo się z nimi zapoznał. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 16

14. Kształcenie w zawodzie • Aby pracować w zawodzie,możesz: • 1.1. Jako absolwent gimnazjum wybrać trzyletniązasadniczą szkołę zawodową. • 1.2. Jako absolwent trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego, możesz wybrać jednorocznąszkołę policealną. • 1.3. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej możesz kontynuować naukę w trzyletnimtechnikum uzupełniającym, a po uzyskaniu matury może podjąć naukę na uczelni wyższej. • 1.4. Pracując w zawodzie, po 3 latach przygotować się do egzaminu czeladniczego organizowanego przez Związek Rzemiosła Polskiego, następnie zdać egzamin mistrzowski. • Co zrobić, aby rozpocząć naukę w zasadniczej szkole zawodowej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu. Zasadnicze szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18 roku życia.

15. Kształcenie w zawodzie • Czego będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej przygotowując się do wykonywania zawodu? • W ramach bloku: • 3.1. Techniczne podstawy zawodu: rozróżniać i dobierać materiały stosowane w instalacjach elektrycznych pojazdów samochodowych; mierzyć podstawowe wielkości elektryczne i nieelektryczne; analizować na podstawie schematów ideowych pracę prostych układów elektrycznych i elektronicznych; wykonywać prace z zakresu obróbki ręcznej metali i tworzyw sztucznych. • 3.2.Urządzenia elektryczne i elektroniczne w pojazdach samochodowych:mierzyć parametry instalacji i urządzeń elektrycznych oraz układów elektronicznych zgodnie z dokumentacją techniczną lub serwisową; oceniać stan techniczny elementów i urządzeń elektrycznych oraz elektronicznych; wykonywać montaż mechaniczny podzespołów i urządzeń elektrycznych oraz elektronicznych w pojazdach samochodowych; lokalizować i usuwać uszkodzenia w instalacjach i urządzeniach elektrycznych pojazdów samochodowych. • 3.3. Podstawy działalności zawodowej:zapobiegać zagrożeniom zdrowia i życia w miejscu pracy; segregować i utylizować odpady przemysłowe; prowadzić i obsługiwać pojazdy samochodowe w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B; komunikować się i współpracować w zespole; komunikować się z klientem w sprawach związanych z naprawą samochodu.

16. Kształcenie w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych • Z jakich podręczników będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej, przygotowując się do wykonywania zawodu? • Przykładowe: • Jerzy Merkisz, Stanisław Mazurek, Pokładowe systemy diagnostyczne pojazdów samochodowych, WKiŁ, • Tadeusz Rychter, Mechanik pojazdów samochodowych, WSiP, Warszawa, • Leon Wrzask, Zbigniew Juszczęć, Elektrotechnika i elektronika w samochodach, KaBe, Krosno 2009.

17. Kształcenie w zawodzie • Praca własna… • Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie (nazwa zawodu). Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: • odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie; • przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych; • rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie; • i najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. • Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki. Na wesoło

18. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie są: elektromechanik samochodowy, elektryk samochodowy, elektromonter samochodowy. • Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować elektromechanik pojazdów samochodowych, są: elektryk, elektromonter, elektromechanik, automatyk, monter elektryk, elektroenergetyk. • Elektromechanik pojazdów samochodowych może poszukiwać pracy w warsztatach samochodowych, fabrykach produkujących samochody i inne urządzenia z osprzętem elektromechanicznym (np. Sprzęt gospodarstwa domowego, tabor kolejowy, obrabiarki, transformatory itp.). Może także prowadzić własny warsztat elektromechaniki pojzdowej.

19. Na wesoło Rynek pracy • Praca własna… • Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie elektromechanik pojazdów samochodowych? • Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. • Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. • Wyniki zapisz w przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca tabeli. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

20. Źródła informacji • I. Interesujące źródła informacji: • Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia tytułów wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. • II. Czasopisma specjalistyczne: • Przegląd Techniczny(http://www.przeglad-techniczny.pl/, 2009.07.17). • Elektroinstalator (http://www.elektroinstalator.com.pl/, 2009.07.17). • Auto Moto Serwis (http://www.automotoserwis.com.pl/, 2009.07.17).

21. Źródła informacji • III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: • Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Elektromechanik pojazdów samochodowych(https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody, 2009-07-17). • Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Elektromechanik pojazdów samochodowych, Centralna Komisja Egzaminacyjna, Warszawa. (http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/elektromech_poj_sam.pdf, stan na: 2009-07-17). • Modułowy program nauczania. Elektromechanik pojazdów samochodowych 724[02]. Warszawa, MEN 2006 (http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy.php, 2009-07-17). • Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu Elektromechanik pojazdów samochodowych (724102). (http://www.praca.gov.pl/pages/klasyfikacja_zawodow2.php, 2009-07-17). • Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego. Warszawa, MEN, 2005. • Krajowy standard kwalifikacji zawodowych. Elektromechanik pojazdów samochodowych (724102). Warszawa MPiPS, 2006 (http://www.kwalifikacje.praca.gov.pl; stan na: 2009-07-17). • Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Elektromechanik pojazdów samochodowych 724[02]. Warszawa, MEN (http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_724_02.pdf, 2009-07-17). • Przewodnik po zawodach. Wydanie II. Tom IV. Warszawa, MGPiPS, 2003, s. IV-331. • Standard wymagań – egzamin czeladniczy dla zawodu Elektromechanik pojazdów samochodowych. Warszawa, Związek Rzemiosła Polskiego (http://www.zrp.pl, 2009-07-17). 27

22. Źródła informacji • Akty prawne: • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. nr 124, poz. 860 z późn. zm). Na wesoło

23. Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów