NAUKA DLA GOSPODARKI W STRATEGII MINISTERSTWA NAUKI i INFORMATYZACJI

1. Michał Kleiber Minister Nauki Przewodniczący KBN MNiI NAUKA DLA GOSPODARKI W STRATEGII MINISTERSTWA NAUKI i INFORMATYZACJI

2. EUROPEJSKIE CELE STRATEGICZNE • Rada Europejska w Lizbonie, marzec 2000: • „... rozwinąć, w ciągu następnych 10 lat, najbardziej konkurencyjną i dynamiczną na świecie gospodarkę opartą na wiedzy” • Rada Europejska w Barcelonie, marzec 2002: • EU powinna wydawać do roku 2010 3.0% PKB na badania i rozwój techniki • Rada Europejska w Sewilli, czerwiec 2002: • eEurope 2005 – Społeczeństwo Informacyjne dla Wszystkich

3. * STRATEGIA LIZBOŃSKAA RZECZYWISTOŚĆ POLSKA GOSPODARKA NIE POSTRZEGA POLSKIEJ NAUKI JAKO ATRAKCYJNEGO PARTNERA BRAK STYMULATORÓW SYSTEMOWYCH ZWIĘKSZAJĄCYCH INNOWACYJNOCHŁONNOŚĆ GOSPODARKI INNOWACYJNOŚĆ POLSKIEJ GOSPODARKI STAJE SIĘ CORAZ BARDZIEJ ZALEŻNA OD IMPORTOWANYCH PATENTÓW, LICENCJI, TECHNOLOGII !

4. NISKI POZIOM WYDATKÓW NA BADANIA NAUKOWE MNiI Całkowite wydatki na badania, % PKB Japan: 3.1 USA: 2.7 EU-15: 1.8 HU:?? PL : 0.65

5. Udział produktów HI-TECH (1999r.) w eksporcie wyrobów przemysłowych* Kraje kandydujące do UE Kraje członkowskie UE * Komisja Europejska

6. Bariery wolności ekonomicznej (2001r.)* Kraje kandydujące do UE Kraje członkowskie UE * Komisja Europejska

7. Hosty internetowe na 10 tys. mieszkańców (2000r.)* Kraje kandydujące do UE Kraje członkowskie UE * Komisja Europejska

8. Inwestycje IT (Euro) na 1. mieszkańca 1997r.)* Kraje członkowskie UE Kraje kandydujące do UE * T. Mroczkowski i in. „Opportunities and Barriers to Integrating Central Europe into the Transatlantic Information Economy”

9. Komputery na 100 uczniów szkół podstawowych* * Komisja Europejska

10. Komputery osobiste i użytkownicy Internetu na 100 mieszkańców * Komisja Europejska

11. Koszty dostępu do Internetu * Komisja Europejska

12. Wskaźnik konkurencyjności (wśród 75 państw)* Finlandia 1 Holandia 8 Szwecja 9 Irlandia 11 Wielka Brytania 12 Dania 14 Niemcy 17 Austria 18 Belgia 19 Francja 20 Hiszpania 22 Portugalia 25 Włochy 26Węgry 28 Estonia 29 Słowenia 31 Grecja 36 Czechy 37 Słowacja 40 POLSKA 41 Litwa 43 Łotwa 47 Bułgaria 59 Rumunia 56 * World Economic Forum

13. Udział osób z wykształceniem wyższym wśród grupy osób aktywnych zawodowo. 14,0% RP 21,5%UE Udział osób z wykształceniemśrednimwśród grupy osób aktywnych zawodowo. 54% RP 62% UE Udział firm innowacyjnych w populacji badanych przedsiębiorstw przemysłowych↓↓ 37,6% 1994/96 16,9% 1998/2000 51% UE Udział przedsiębiorstw innowacyjnych w sektorze usług↓↓ 16% 1997-1999 RP 41% 1994-1996 UE Firmy zamierzające wprowadzić innowacje ↓↓małe↓↓ średnie ↓↓ 40% 1994-1996 20% 35% 21,4% 1998-2000 15,9% 26,7% Kierunki wykształcenia absolwentów: biznes i administracja ↑↑ kierunki techniczne ↓↓ 9,8% 1990 19,4% 1990 31,5%  2000 11,0% 2000 NISKI POZIOM INNOWACYJNOŚĆPOLSKIEJGOSPODARKI – WYBRANE WSKAŹNIKI ↓↓- duże zmniejszenie,↑↑ - duże zwiększenie.

14. NISKA WARTOŚĆ INDEKSU NOWEJ GOSPODARKI 2001* MNiI Jakość przepisów i egzekwowanie umów Infrastruktura teleinformatyczna Otwartość handlu Rozwój rynków finansowych Wydatki na badania i rozwój Jakość kapitału ludzkiego Elastyczność rynku pracy Konkurencyjność rynku produktów i usług Przedsiębiorczość Stabilność makroekonomiczna * M. Piątkowski „Infrastruktura instytucjonalna „nowej gospodarki” a rozwój krajów posocjalistycznych”

15. STRATEGICZNE CELE NAUKI POLSKIEJ W PRZEDEDNIU INTEGRACJI Z UE • rozwój gospodarki opartej na wiedzy GOW • zwiększenie efektywności badań na rzecz gospodarki • foresight technologiczny • maksymalne wykorzystanie funduszy poakcesyjnych w NPR • zwiększenie udziału sektora hi - tech w NPR • tworzenie społeczeństwa informacyjnego • tani, szybki i bezpieczny dostęp do Internetu • tworzenie szerokiej internetowej oferty treści i usług • edukacja społeczeństwa informacyjnego • integracja z UE • tworzenie Polskiej Przestrzeni Badawczej • współtworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej • udział w Programach Ramowych Unii Europejskiej

16. Jedyną szansą na szybki wzrost roli badań w Polsce jest racjonalne, odważne działanie całego środowiska naukowego: • zmiany strukturalne (KBN, PAN, JBR) • zdecydowany nacisk na jakość badań • sięganie po powstające możliwości finansowania pozabudżetowego • szeroka współpraca krajowa (sieci naukowe i konsorcja naukowo-przemysłowe) • włączenie się środowisk naukowych w realizację programu NAUKA DLA GOSPODARKI, NAUKA POLSKA DLA INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ, CO DALEJ ? MNiI

17. MNiI PLANOWANE DZIAŁANIA MNiI - WZROST EFEKTYWNOŚCI WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW BUDŻETOWYCH NA B+R • wyraziste preferencje rządowedla określonych obszarów badańna rzecz gospodarkii przedsięwzięć innowacyjnych;wykorzystanie potencjału nauki dlarozwoju w Polsce gospodarki opartej na wiedzy, • koncentracja środkówna projektach celowych zwykłych i zamawianych, na pracach rozwojowych i wdrożeniach, w najlepszych jednostkach i zespołach naukowych, • zaostrzenie warunków konkurencji o środki budżetowe na badania naukowe(ponowna ocenajednostek, audyty w jednostkach naukowych, ostrzejsza selekcja finansowanych zadań, zmniejszenie współczynnika sukcesu), • silny nadzórand wykorzystaniem środków, zwłaszczaprzeznaczonych na działalność statutową jednostek. • wstrzymanie finansowaniajednostek naukowych i zespołów słabychmerytorycznie, nie rokujących szans rozwoju,

18. POCZĄTEK ZMIAN MNiI

19. REFORMA SYSTEMU REALIZACJI POLITYKI NAUKOWEJ Uwarunkowania przekształceń KBN GŁÓWNE WADY OBECNEGO SYSTEMU (2) O PODŁOŻU EKONOMICZNYM * • mała efektywność nakładów na naukę, • mała skuteczność pozyskiwania środków pozabudżetowych, • mała przydatność wyników badań naukowych dla gospodarki, • brak skutecznych narzędzi finansowych realizacji polityki naukowej, • niedostosowanie systemu finansowania do wykorzystania środków UE, • niemożność finansowania transdyscyplinarnych programów badawczych, • brak systemowych stymulatorów wzrostu innowacyjności w gospodarce.

20. * NOWE ROZWIĄZANIA W PROJEKCIE USTAWY O FINANSOWANIU NAUKI (1) Konsorcjum naukowe - grupajednostek organizacyjnych, w skład której wchodzi co najmniej jedna jednostka naukowa, podejmujących na podstawie umowy wspólne przedsięwzięcie obejmujące badania naukowe lub prace rozwojowe, albo inwestycje służące nauce Sieć naukowa–grupa jednostek naukowych posiadających osobowość prawną, podejmujących na podstawie porozumienia zorganizowaną współpracę związaną z prowadzonymi przez nie w sposób ciągły badaniami naukowymi lub pracami rozwojowymi Program ramowy –ustalony przez ministra program określający priorytetowe kierunki badań naukowych i prac rozwojowych służące realizacji polityki naukowej i naukowo – technicznej państwa • Program lub przedsięwzięcie określone przez ministra – w zakresie programu ramowego - obejmuje prace na rzecz: • dostosowywania infrastruktury nauki i kadr naukowych do potrzeb polityki naukowej i naukowo–technicznej • państwa, z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju w poszczególnych regionach, • rozwoju młodej kadry naukowej, w tym przyznawanie stypendiów naukowych, • rozwoju infrastruktury informacyjnej i informatycznej nauki oraz jej zasobów w postaci cyfrowej. Projekt badawczy rozwojowy - mający na celu wykonanie zadania badawczego stanowiącego podstawę do zastosowań praktycznych, stanowiącyotwartą ofertę dla mśp Projekt celowy związany z realizacją programów rozwoju regionalnego - zgłaszany przez organy samorządu województwa.

21. * NOWE ROZWIĄZANIA W PROJEKCIE USTAWY O FINANSOWANIU NAUKI (2) • Projekty zamawiane– jedno z głównych narzędzi realizacji polityki naukowej państwa- mające na celu: • integrację środowiska naukowego oraz powstanie interdyscyplinarnych zespołów badawczych, w tym z udziałem organizacji gospodarczych, umożliwiających podjęcie dużych, złożonych i spójnych programów badań naukowych i prac rozwojowych, • powiązanie z tematyką preferowaną w programach międzynarodowych z uwzględnieniem komplementarności tematyki badawczej, • rozwój i wzrost konkurencyjności wyspecjalizowanych gałęzi polskiej gospodarki a w szczególności tworzenie polskich specjalności w gospodarce światowej Projekt programu wieloletniego ustanawianego na podstawie przepisów ustawy o finansach publicznych, którego część stanowią badania naukowe lub prace rozwojowe, podlega w tej części opiniowaniu przed przedłożeniem przez właściwego ministra programu do ustanowienia • Środki finansowe na organizowanie i finansowanie: • konkursów o finansowanie projektów badawczych, • konkursów o finansowanie projektów celowych, • realizację zadań z zakresu działalności wspomagającej badania, • mogą być przyznawane jednostkom organizacyjnym posiadającym osobowość prawną(instytucjom pozarządowym)

22. MNiI

23. ZADANIA NARODOWEJ STRATEGII INNOWACJI MNiI • stworzenie na szczeblu rządowym, w powiązaniu z administracją terenową i samorządową, nowych zasad koordynacji finansowania i wspierania rozwoju badań, technologii i innowacji, • podnoszenie konkurencyjności polskiej gospodarki poprzez wzrost jej innowacyjności w regionach • określenie i upowszechnienie listy dziedzin będących nośnikami GOW na poziomie narodowym i regionalnym, • monitorowanie stanu i zmian wykorzystania nośników GOW, • lobbying polityczny i społeczny na rzecz GOW w celu osiągania konkurencyjności makro i mikroekonomicznej • opracowanie we współpracy z MGPiPS instrumentów wdrażania strategii innowacyjności polskiej gospodarki w układzie regionalnym i narodowym

24. MNiI REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI • Cele strategiczne: • Wyrównywanie różnic międzyregionalnych w poziomie życia i rozwoju gospodarczym • Zwiększenie udziału sektora zaawansowanych technologii w gospodarce regionu • Inwestycje w edukację, szkolenia, infrastrukturę badawczą i innowacje • Ukierunkowanie działań na budowę uczącego się regionu

25. MNiI REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI • Cele realizacyjne: • Opracowanie regionalnych strategii innowacji i promocji innowacyjności • Budowanie trwałego partnerstwapomiędzy jednostkami naukowymi a przemysłem regionu • Podnoszeniekonkurencyjności mśppoprzez wprowadzanie nowych technologii • Rozwijanie specyficznychumiejętności pracownikóww zakresie wdrażania wynikówbadań i zarządzania innowacjami

26. * DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE MNiI W ZAKRESIE PRZYGOTOWAŃ DO NPR (2) • konkurs KBN na przygotowanie Regionalnych Strategii Innowacji (RIS) • projekty celowe koordynowane przez marszałków • koszt do 0.5 mln zł • czas trwania 2 lata • zasady identyczne z RIS (Enterprise DG, Regional Policy DG) • inicjatywy współfinansowane przez Fundusze Strukturalne i Fundusz Spójności • współpraca z Innovation DG • doradztwo, szkolenia, implementacja – sieć KPK

27. MNiI PLANOWANE DZIAŁANIA MNiI -UWARUNKOWANIA RIS W NPR 2004-2006 • RISstanowią podstawę wykorzystania środkówz Funduszy Strukturalnych i Spójności w ponad100 regionach UE • Napływ w latach 2004-2006 do11,3 mad Euroz funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności • RIS w priorytetachNarodowego Planu Rozwoju 2004-2006: • restrukturyzacja bazy ekonomicznej regionów i tworzenie warunków jej dywersyfikacji, • rozwój międzynarodowej współpracy regionów.

28. Projekty realizowane w ramach 5PR Projekty celowe dla RIS Umowy zawarte Umowy w przygotowaniu Działania nie rozpoczęte Śląskie Wielkopolskie Zachodnio-Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Opolskie Lubuskie Lubelskie Łódzkie Małopolskie Świętokrzyskie Pomorskie Podkarpackie Kujawsko-Pomorskie Podlaskie Dolnośląskie Mazowieckie MNiI STAN REALIZACJI RIS

29. * ZASADY FINANSOWANIA POZABUDŻETOWEGO NAUKI ZE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ DZIAŁANIA W GESTII MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI (1) SPO WZROST KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARKI Priorytet 1. Działanie 4.Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką • Kryteria wyboru projektów: • Wpływ projektu na podniesienie przyszłej konkurencyjności przedsiębiorstw. • Możliwości wykorzystania wyników projektu w praktyce gospodarczej. • Poziom zaangażowania partnerów gospodarczych w realizację projektu. • Innowacyjność projektu w odniesieniu do poziomu krajowego. • Intensywność powiązań projektu z działaniami europejskich programów badawczo-rozwojowych. • Możliwości powstania nowych firm technologicznych. • Zgodność projektu ze strategią i priorytetami SPO WKG. • Poziom udziału środków UE: • Dla projektów badawczych i badawczo-wdrożeniowych: • maksymalnie 80% kosztów kwalifikowanych • Dla projektów inwestycyjnych, jeżeli inwestorem jest podmiot publiczny: • maksymalnie 80% kosztów kwalifikowanych • Dla projektów inwestycyjnych, jeżeli inwestorem jest przedsiębiorstwo: • maksymalnie 35% kosztów kwalifikowanych

30. Działanie 4 Koszty ogółem Ogółem wkład publiczny Ogółem fundusze strukturalne (wyłącznie ERDF) Ogółem krajowy wkład publiczny Środki pry-watne 1=2+5 2=3+4 3 4 5 Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką 139,7 127,0 95,2 31,8 12,7 * ZASADY FINANSOWANIA POZABUDŻETOWEGO NAUKI ZE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ DZIAŁANIA W GESTII MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI (2) SPO WZROST KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARKI Priorytet 1. Działanie 4.Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką Plan finansowania (w mln. euro)

31. Działanie5. Rozwój systemu dostępu przedsiębiorstw do informacji i usług publicznych on-line. Koszty ogółem Ogółem wkład publiczny Ogółem fundusze strukturalne (wyłącznie ERDF) Ogółem krajowy wkład publiczny Środki prywatne 1=2+5 2=3+4 3 4 5 282,1 268,7 181,8 86,9 13,4 * ZASADY FINANSOWANIA POZABUDŻETOWEGO NAUKI ZE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ DZIAŁANIA W GESTII MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI (3) SPO WZROST KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARKI Priorytet 1. Działanie 5. Rozwój sytemu dostępu przedsiębiorstw do informacji i usług publicznych on-line. Kryteria wyboru projektów: 1. Zasięg terytorialny – cały kraj. 2. Według wartości projektu – preferencje dla projektów o wartości powyżej 3 mln Euro. 3. Zgodność z celami SPO WKG. 4. Wpływ na konkurencyjność gospodarki. 5. Liczba stwarzanych usług publicznych dostępnych on-line. 6. Zgodność atrybutów platformy elektronicznej z wymaganiami programu IDA. 7. Zapewnienie wymiany danych z odpowiednimi platformami elektronicznymi krajów członkowskich UE. 8. Zapewnienie łatwego dostępu dla wszystkich użytkowników. Plan finansowania (w mln. euro)

32. * ZASADY FINANSOWANIA POZABUDŻETOWEGO NAUKI ZE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ DZIAŁANIA W GESTII MINISTRA NAUKI I INFORMATYZACJI (4) SPO Pomoc Techniczna 2004-2006 (częściowo) • Cel: zapewnienie wsparcia dla wdrażania SPO – WKG • Metody realizacji: • efektywne, zgodne z prawem i politykami wspólnotowymi wykorzystanie finansów UE, • zapewnienie wysokiej jakości i spójności działań służących wdrażaniu SPO, • zagwarantowanie zgodności projektów z prawem i polityką UE, • zapewnienie systemu informacji i promocji operacji SPO. Odbiorcy pomocy: ·punkty informacyjno-doradcze, ·beneficjenci końcowi (MNI), ·wnioskodawcy(beneficjenci ostateczni) ·instytucje gospodarcze, handlowe, zawodowe, ·inne organizacje społeczne i gospodarcze. Finansowanie: do 10% kosztów kwalifikowanych działań w SPO - WKG

33. * DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE MNiI W ZAKRESIE PRZYGOTOWAŃ DO NPR (3) • Konkurs MNiI na projekty celowe • dla małych i średnich przedsiębiorstw • organizowany przez NOT • „Nauka bliżej gospodarki” • Konkursy na projekty celowe realizowane w regionach, • nakłady10 mln zł w 2002 r. – 119 projektów, • czas trwania projektu 1 - 2 lata • nakłady20 mln zł w 2003 r • doradztwo, szkolenia, implementacja – sieć NOT

34. * Offset – szansą dla polskiej gospodarki wspieranej przez naukę i informatyzację

35. I. INWESTYCJE KAPITAŁOWE I RZECZOWE • Zakup od Skarbu Państwa udziałów lub akcji 1,1 – 1,6 • Wniesienie wkładu pieniężnego do spółki 1,4 – 1,9 • Wniesienie aportu rzeczowego 0,7 – 1,3 • II. INWESTYCJE NIEMATERIALNE • Przekazanie nowoczesnych technologii i know-how 0,9 – 2,0 • Przekazanie nowoczesnych licencji 0,9 – 1,7 • Bezpośredni zakup wytworzonych na terytorium RP towarów i usług 0,5 – 1,8 • iII. ROZWÓJ POTENCJAŁU B+R+W • Udział ofsetobiorcy w programie międzynarodowym 1,0 – 2,0 • Udział kapitałowy zagranicznego dostawcy w pracach B+R realizowanych przez offsetobiorcę 1,0 –2,0 • Wdrożenie polskiego opracowania 1,0 - 2,0 • IV. PROMOCJA EKSPORTU TOWARÓW PRODUKOWANYCH NA TERYTORIUM RP • Sprzedaż towarów wyprodukowanych na terenie RP za pośrednictwem własnej sieci marketingowej 0,5 –1,5 • Wsparcie marketingowe i promocyjne dla eksportu polskich wyrobów na rykach trzecich 0,5 - 1,2 • Inne działania nie wymienione w pkt. 1 i 2 0,5 –1,2 • V. SZKOLENIE • Związane z przekazaniem technologii lub know-how 0,7 –1,1 • Inne 0,5 –0,9 PRZEDMIOT ZOBOWIĄZAŃ OFFSETOWYCH • VI. INNE DZIEDZINY • NIE WYSZCZEGÓLNIONE W I - VI • Inne dziedziny 0,5 – 2,0 MNOŻNIKI OFFSETOWE *

36. PolPharma • Farmaceutyki • Nowe Technologie • Export • Radwar • Inwestycje • High Tech • Środowisko • ETC-PZL Aerospace • Szkolenie • High Tech • Export • ComputerLand/ • Prokom • Systemy IT • Inwestycje • Nowe Technologie • RGSA • Paliwa • Inwestycje • Prywatyzacja • Radmor • Bezpieczeństwo • publiczne • Inwestycje • Cały kraj • Stocznia • Szczecińska • Statki • Inwestycje • Export • Instytut Lotnictwa • Transfer technologii • Inwestycje/R&D Tetra • WZL-2 Bydgoszcz • Miejsca pracy • Technologia/Inwestycje • Bartimpex/Izba Handlowa • Export • RUM Polska • Technologie • Rozwój • Kimball, Polska • Motoryzacja • Inwestycje • Export • Blue Laser • Inwestycje • Zakupy • Kalisz • Lotnictwo • High Tech • Export • Bioton • Biotechnologia • Export • WZL-4 • Inwestycje • Zakup towarów • Transfer technologii • Mesko • Uzbrojenie • Inwestycje • Utrzymane miejsca • pracy • Caterpillar UK • Ciężki sprzęt • Export • Świdnik • Lotnictwo • Export • Andoria-Mot, SIPMA SA • Zakup towarów • HSW • Export • PZL Hydral • Miejsca pracy • Export • Uniwersytet Łódzki • Akcelerator • Technologiczny • High Tech • Rozwój • Mielec • Lotnictwo/Obronność • Sprzedaż Skytrucków • Bumar • Zakupy • C2 Polska • High Tech • Rozwój • Opel Polska • Samochody • Inwestycje • Export • Krosno • Lotnictwo • Inwestycje • Export • Rzeszów • Silniki odrzutowe • Inwestycje • High Tech • Export • Famet • Zakup towarów * Rozmieszczenie projektów offsetowych