Download
1 / 61
610 likes | 1.1k Views
E N D
1. WYTYCZNE W ZAKRESIE KONTROLI SADOWNICZEGO MATERIALU SZKLKARSKIEGO ROSLIN Z RODZAJU MALUS i PYRUS
2.
Malus
Ireneusz Bloch
Krystyna Glowacka
Grazyna Grom
Lidia Slawinska
3. CEL OPRACOWANIA WYTYCZNYCH
Zapewnienie jednolitego i najwyzszego poziomu kontroli zdrowotnosci i jakosci materialu rozmnozeniowego roslin z rodzaju Malus i Pyrus.
4. WYMAGANIA ZDROWOTNOSCIOWE I JAKOSCIOWE. Zakladanie plantacji na gruntach uznanych za wolne od Globodera rostochiensis i palida,Synchytrium endobioticum oraz na miejscu produkcji, ktre uznane zostalo za wolne od Clavibacter michiganensis ssp.sepedonikum.
5.
pozyskiwanie materialu wyjsciowego (podkladki,zrazy) z roslin matecznych wolnych od chorb i szkodnikw o udokumentowanym pochodzeniu,
prowadzenie kontroli wizualnej roslin na plantacjach oraz w najblizszym sasiedztwie, pobieranie prb roslin do kontrolnych badan laboratoryjnych, cd. WYMAGANIA ZDROWOTNOSCIOWE I JAKOSCIOWE.
6. Pojecia i definicje Obowiazujace definicje zamieszczone w wytycznych, zaczerpniete sa ze skonsolidowanego Slownika Terminw Fitosanitarnych(przygotowany przez sekretariat Miedzynarodowej Konwencji Ochrony Roslin )
7. Pojecia i definicje Inspekcja-syn.lustracja
Miejsce produkcji
Organizmy kwarantannowe
Organizmy jakosciowe
Organizmy podlegajace szczeglnym regulacjom.
Strefa buforowa
8. Pojecia i definicje Inspekcja ( ang. inspection ) syn. lustracja urzedowa, wizualna kontrola roslin, produktw roslinnych lub innych przedmiotw podlegajacych przepisom w celu okreslenia, czy agrofagi sa obecne i/lub stwierdzenia zgodnosci z przepisami fitosanitarnymi i/lub nasiennymi,
9. Pojecia i definicje miejsce produkcji wszelkie obiekty, w szczeglnosci: magazyny, przechowalnie, szklarnie, tunele foliowe lub pola znajdujace sie w obrebie jednego gospodarstwa lub jego czesci, lub kilku gospodarstw, stanowiace jedna zorganizowana calosc.
10. Pojecia i definicje organizmy kwarantannowe organizmy wymienione w rozporzadzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 marca 2004 r. w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu sie organizmw kwarantannowych (Dz. U. z 2004 r. Nr 61 poz. 571),
organizmy jakosciowe - organizmy wymienione w rozporzadzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie szczeglowych wymagan dotyczacych wytwarzania oraz jakosci materialu siewnego(Dz. U. z 2004 Nr 59 poz. 565)
11. Pojecia i definicje Organizmy podlegajace szczeglnym regulacjom agrofagi kwarantannowe lub niekwarantannowe podlegajace przepisom, ktrych obecnosc na roslinach przeznaczonych do sadzenia uniemozliwia ich zamierzone uzycie bez ryzyka wystapienia niepozadanych skutkw gospodarczych i w zwiazku z tym podlegaja one odrebnym przepisom na terenie kraju importujacego .
12. Pojecia i definicje Strefa buforowa - obszar,na ktrym okreslony agrofag nie wystepuje lub wystepuje w niskim nasileniu i jest urzedowo zwalczany, otaczajacy lub przylegajacy do obszaru porazonego, porazonego miejsca produkcji, obszaru wolnego od agrofaga, miejsca produkcji wolnego od agrofaga albo punktu produkcji wolnego od agrofaga, i na ktrym sa stosowane srodki fitosanitarne majace na celu niedopuszczenie do rozprzestrzeniania sie agrofaga
13. II. Podstawy prawne i odniesienia bibliograficzne
Ustawa z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roslin (Dz. U. z 2004 Nr 11 poz. 94 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2003 Nr 137 poz.1299 ze zm.),
rozporzadzenie MRiRW z dnia 26 marca 2004 r. wsprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu sie organizmw kwarantannowych (Dz. U. z 2004 Nr 61, poz. 571, ze zm.),
14. II. Podstawy prawne i odniesienia bibliograficzne rozporzadzenie MRiRW z dnia 26 kwietnia 2004 r. wsprawie szczeglowych sposobw postepowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzenianiu sie tarcznika niszczyciela (Quadraspidiotus perniciosus) (Dz. U. Nr 100, poz. 1008),
rozporzadzenie MRiRWz dnia 8 marca 2004 r. w sprawie szczeglowych wymagan dotyczacych wytwarzania oraz jakosci materialu siewnego
(Dz. U. z 2004 Nr 59 poz. 565),
15. II. Podstawy prawne i odniesienia bibliograficzne rozporzadzenie MRiRWz dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie metod dokonywania oceny polowej, laboratoryjnej sadzeniakw ziemniaka, cech zewnetrznych materialu siewnego oraz metod oceny polowej, laboratoryjnej i tozsamosci odmianowej materialu szklkarskiego (Dz. U. z 2004 Nr 103 poz. 1093),
rozporzadzenie MRiRW z dnia 29 marca 2005 r. w sprawie szczeglowego sposobu oraz zakresu etykietowania i plombowania materialu siewnego, rodzajw opakowan materialu siewnego oraz sposobw ich zabezpieczania (Dz. U. z 2005 Nr 60 poz. 526),
rozporzadzenie MRiRW z dnia 13 kwietnia 2004 r. w sprawie szczeglowych sposobw postepowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania sie bakterii Clavibacter michiganensis ssp. sepedonicus (Dz. U. z 2004 Nr 75 poz. 709
16. 2. Odniesienia do standardw EPPO
standard PM 2/18(1) dotyczacy dobrej praktyki ochrony ziarnkowych,
standard PM 4/27(1) dotyczacy materialu testowanego na obecnosc organizmw szkodliwych z rodzaju: Malus, Pyrus i Cydonia,
standard PM 7/20 dotyczacy diagnostyki organizmw kwarantannowych,
17. 2. Odniesienia do standardw EPPO standard PM 3/40 dotyczacy procedur fitosanitarnych Erwinia amylovora lustracja i pobieranie prb,
skonsolidowany Slownik Terminw Fitosanitarnych ( przygotowany przez Sekretariat Miedzynarodowej Konwencji Ochrony Roslin (IPPC), lipiec 2005).
18. 3. Opracowania wewnetrzne Inspekcji Kwarantannowe agrofagi Europy tlumaczenie pod redakcja Jerzego J. Lipy i Adama Zycha Inspektorat Kwarantanny Roslin Warszawa 1994 (org. Quarantine Pests for Europe I. M. Smith, D. G. McNamara, R. R. Scott, K. M. Harris, - CAB International, Wallingford, 1992) ,
Zasady i technika pobierania prb roslin, produktw roslinnych i przedmiotw do badan fitosanitarnych (Zalacznik nr 1 do Zarzadzenia nr 3/2003 Glwnego Inspektora Ochrony Roslin i Nasiennictwa),
19. 3. Opracowania wewnetrzne Inspekcji Terminarz prowadzenia inspekcji na obecnosc organizmw szkodliwych - materialy instruktazowe dla pracownikw Panstwowej Inspekcji Ochrony Roslin i Nasiennictwa 2005,
Przewodnik polowy dla inspektorw Panstwowej Inspekcji Ochrony Roslin i Nasiennictwa - choroby i szkodniki roslin
20. Kontrola
Obowiazki dostawcy
(dot. dokumentacji, przygotowania plantacji, wsplpracy z PIORiN)
Zakres kontroli
(wytyczne dla inspektora dot. dokumentw i plantacji )
21. Producent jest zobowiazany: :
prowadzic dokumentacje okreslajaca etapy procesu produkcji z uwzglednieniem: jakosci materialu uzytego do produkcji, techniki sadzenia roslin, sposobu rozmnozenia i zbioru, terminw i technik pakowania, przechowywania i transportu, zakupu materialu rozmnozeniowego, wielkosci produkcji i stosowania zabiegw na roslinach z uzyciem srodkw ochrony roslin lub innych zabiegw chemicznych,
22. Obowiazki producenta-dostawcy prowadzic dokumentacje dotyczaca roslin zakupionych i otrzymanych od innych dostawcw, bedacych w produkcji i wyslanych do innych dostawcw. W/w dokumenty nalezy przechowywac, przez okres 3lat po zakonczeniu cyklu produkcyjnego,
23. Obowiazki producenta przechowywac przez okres co najmniej roku paszporty roslin nabytych od innych producentw,
Przechowywac przez okres co najmiej 2 lat ewidencje przeprowadzanych zabiegw ochrony roslin.
24. Obowiazki producenta informowac wojewdzkiego inspektora ochrony roslin i nasiennictwa owystapieniu lub podejrzeniu wystapienia organizmw szkodliwych podlegajacych obowiazkowi zwalczania (tj. organizmw kwarantannowych) na wytwarzanym materiale roslinnym, zapobiegac ich rozprzestrzenianiu sie
25. Obowiazki producenta-dostawcy Umozliwic inspektorom ochrony roslin i nasiennictwa wykonywanie czynnosci kontrolnych, w tym pobieranie prb do badan, oraz udostepnianie dokumentw zwiazanych z prowadzona dzialalnoscia,
sporzadzac i aktualizowac plan rozmieszczenia poszczeglnych upraw, miejsc produkcji lub miejsc skladowania i przechowywania roslin,
zawiadamiac wojewdzkiego inspektora o zmianach danych podlegajacych wpisowi do zintegrowanego rejestru przedsiebiorcw., zaistnialych po dniu wpisu.
26. 2. Kontrola dokumentacji sprawdzenie dokumentacji dotyczacej pochodzenia materialu wyjsciowego, pod wzgledem spelnienia wymagan fitosanitarnych i statusu zdrowotnosci.
U podmiotw bedacych producentami materialu rozmnozeniowego roslin sadowniczych urzedowa kontrole w zakresie spelniania obowiazkw przeprowadza sie co najmniej raz w roku.
27. Dokumenty towarzyszace materialowi szklkarskiemu - Dokument dostawcy.
Swiadectwo lub wypisu ze swiadectwa
Paszport roslin
Etykieta urzedowa dla kategorii materialu elitarnego i kwalifikowanego
30. Cd kontroli ustalenie dla danej plantacji aktualnosci badan gleby na obecnosc Globodera i Synchytrium endobioticum. W przypadku braku aktualnych badan, nalezy pobrac prby gleby zgodnie z metodyka pobierania prb.
zapoznanie sie ze struktura upraw w gospodarstwie oraz z czynnikami, ktre moga miec wplyw na wyglad roslin i zdrowotnosc (np. zastosowane nawozenie lub srodki ochrony roslin, zanieczyszczenie srodowiska, niekorzystne warunki klimatyczne itp.),
31. Cd kontroli Sprawdzenie zachowania izolacji przestrzennej:
- Plantacje podkladek wegetatywnych i generatywnych oraz szklki drzewek Malus i Pyrus powinny byc polozone w odleglosci nie mniejszej niz 10 m od roslin dziko rosnacych lub owocujacych plantacji z rodzaju Malus i Pyrus ,
32. Cd kontroli - Sady do pozyskiwania zrazw i nasion powinny byc polozone w odleglosci nie mniejszej niz 50 m od dziko rosnacych lub plantacji owocujacych drzew i krzeww ziarnkowych tych samych rodzajw. W sadzie zraznikowym rzne odmiany tego samego gatunku powinny byc w oddzielnych rzedach lub w jednym rzedzie trwale oznaczone, w odleglosci 2 m od siebie
33. Cd kontroli Dokonujemy wizualnej oceny zdrowotnosci wszystkich roslin (lustracje) na plantacji oraz podatnych roslin znajdujacych sie w bezposrednim sasiedztwie plantacji zgodnie zzamieszczonymi w wytycznych tabelami.
pobieramy prby roslin do badan na obecnosc organizmw szkodliwych
34. 3.Organizmy szkodliwe
Organizmy szkodliwe, ktre moga wystepowac na roslinach z rodzaju Malus i Pyrus sa zamieszczone w tabelach razem z terminami kontroli , koniecznoscia pobrania prb materialu roslinnego, jak rwniez zawieraja cenne uwagi co do poczynan fitosanitarnych.
35. Organizmy szkodliwe W tabeli 1 i 2 zmiescilismy organizmy wystepujace na roslinach Malus, natomiast w tabeli 3 i 4 zamiescilismy organizmy wystepujace na roslinach Pyrus.
36. Organizmy szkodliwe W tabeli 1 i 3 zostaly wymienione organizmy kwarantannowe zawarte w Rozporzadzeniu MRiRW z dnia 26 marca 2004 r. w sprawie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu sie organizmw kwarantannowych
37. Organizmy szkodliwe Natomiast w tabelach 2 i 4 organizmy jakosciowe zawarte w Rozporzadzeniu MRiRW z dnia 8 marca 2004 r. w sprawie szczeglowych wymagan dotyczacych wytwarzania oraz jakosci materialu siewnego.
38. Organizmy szkodliwe W tabelach zachowana zostala kolejnosc
wymienianych organizmw tak jak jest to
w w/w rozporzadzeniach tj.
-Owady ,roztocza oraz nicienie
-Bakterie
-Grzyby
-Wirusy i organizmy wirusopodobne
42. Jablon
45. Sposb pobierania prb Prby nalezy pobrac z miejsc rwnomiernie rozmieszczonych na calej powierzchni pola. Czynnosci zwiazane z laczeniem i mieszaniem prb nalezy przeprowadzac na polu, z ktrego zostaly one pobrane. Po uzyskaniu prby sredniej, pozostala czesc gleby nalezy pozostawic na polu. Prby pobiera sie laska prbobiorcza osrednicy 2 cm, wbijajac na glebokosc 10-20 cm.
W celu pobrania prby oglnej z pola o powierzchni do 2 ha nalezy wykonac okreslona w ponizszej tabeli liczbe ukluc laska. Z prby oglnej dokladnie wymieszanej, wydziela sie okreslona liczbe prb o objetosci 100ml kazda.
46. Pobieranie prb gleby Na polach o powierzchni powyzej 2 ha z kazdego hektara powierzchni nalezy wykonac po 100 ukluc i wydzielic do badania po 2 prby o objetosci 100 ml kazda. Jezeli powierzchnia pola nie jest liczba calkowita nalezy ja zaokraglic do pelnego hektara
48. 2. Pobieranie prb z roslin bedacych w trakcie uprawy Kontrole roslin bedacych w trakcie uprawy nalezy rozpoczac od oglnej oceny makroskopowej calej uprawy albo jej wystarczajaco duzej, reprezentatywnej czesci. W niektrych sytuacjach kontrola makroskopowa jest wystarczajaca i jesli na roslinach nie zaobserwowano objaww choroby, to pobieranie prb do badan laboratoryjnych nie jest wymagane (np. jesli podczas lustracji szklki nie zaobserwowano objaww zarazy ogniowej, nie jest wymagane pobieranie prb do badan na obecnosc bakterii Erwinia amylovora).
49. cd.Pobieranie prb z roslin bedacych w trakcie uprawy W przypadku stwierdzenia w uprawie roslin z objawami chorobowymi oraz w razie koniecznosci przeprowadzenia badan materialu roslinnego na obecnosc form latentnych /sady zraznikowe, szklki w strefach buforowych/ okreslonych organizmw kwarantannowych nalezy pobrac stosowna prbe.
50. cd.Pobieranie prb z roslin bedacych w trakcie uprawy Sposb pobierania prby oraz jej wielkosc beda uzaleznione od gatunku rosliny zywicielskiej i gatunku organizmu kwarantannowego, na obecnosc ktrego bedzie wykonywane badanie laboratoryjne np.:
Apple proliferation mycoplasma, Pear decline MLO - w okresie wegetacji pobieranie jednorocznych ulistnionych pedw o dlugosci ok.30 cm z rznych stron drzewa lub o kazdej porze roku kilkucentymetrowe odcinki korzeni o grubosci do 1 cm.
Erwinia amylovora -w okresie wegetacji pobieranie kilku odcinkw pedw jednorocznych z widoczna granica miedzy zdrowa a chora tkanka.
51. cd.Pobieranie prb z roslin bedacych w trakcie uprawy
Terminy /oprcz zaznaczonych w tabeli/ i sposoby pobierania prb roslin do analiz na obecnosc organizmw kwarantannowych sa jednakowe, zarwno dla elitarnego lub kwalifikowanego materialu szklkarskiego, jak i dla materialu CAC.
52. Uwaga! Pobrane prby najlepiej jest przekazac jak najszybciej do analizy laboratoryjnej. Mozna je przez kilka dni przechowywac w lodwce, jednak nie nalezy dopuscic do zwiedniecia materialu roslinnego lub wysychania prb gleby. Nalezy pamietac o wlasciwym zapakowaniu i oznakowaniu prb.
Podczas pobierania prb nalezy przeprowadzic z posiadaczem wywiad na temat czynnikw, ktre moga miec wplyw na: wyglad roslin, diagnoze i uzyskany wynik analizy (np. zastosowane nawozenie lub srodki ochrony roslin, zanieczyszczenie srodowiska, niekorzystne warunki klimatyczne itp.). Wwczas takie informacje nalezy zamiescic w Karcie Informacyjnej dolaczonej do protoklu pobrania prby
53. V. Zalecenia fitosanitarne rekomendowane producentowi przez Inspekcje W zapobieganiu wystepowaniu organizmw kwarantannowych i niekwarantannowych na plantacjach szklkarskich roslin z rodzaju Malus i Pyrus, bardzo istotna role odgrywaja dzialania profilaktyczne podejmowane przez producenta.
Do najwazniejszych dzialan w tym zakresie nalezy zaliczyc:
zakladania plantacji wylacznie z materialu wyjsciowego o potwierdzonej zdrowotnosci,
zachowanie izolacji przestrzennej plantacji,
54. cd.Zalecenia fitosanitarne rekomendowane producentowi przez Inspekcje Nie zakladanie plantacji szklek w rejonach o znacznym zageszczeniu sadw produkcyjnych,
prowadzenie szczeglowych lustracji roslin na plantacji oraz w bezposrednim jej sasiedztwie w odpowiednich terminach,
wlasciwe stosowanie srodkw ochrony roslin, szczeglnie przeciw wektorom wirusw (mszyce, skoczki itp),
czyszczenie i dezynfekowanie maszyn, narzedzi i sprzetu uzywanego do prac na plantacji.
55. Objawy: Erwinia amylovora na Pyrus i Malus
57. Popillia japonica-popilia japonska
58. Quadraspidiotus perniciosus-Tarcznik niszczyciel
59. Pear decline MOL-zamieranie grusz
60. Phytophtora cactorum-zgnilizna pierscieniowa podstawy pnia
61. Nectia galligena - Rak drzew owocowych
62. Agrobacterium tumefaciens Guzowatosc korzeni-
